Associated Press

Απόγνωση έξω από το κατεστραμμένο σπίτι

Την «ευκαιρία» (!) άσκησης πολιτικής «δημοσίων σχέσεων» άδραξε ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπιλ Κλίντον, που έφθασε αργά το βράδυ της Κυριακής στην Κωνσταντινούπολη, ο οποίος σύμφωνα με μέσα ενημέρωσης προγραμμάτισε επίσκεψη στις πληγείσες περιοχές κατά την 5ήμερη επίσκεψή του (στο περιθώριο, δηλαδή, της συνόδου του ΟΑΣΕ).

Ο επιδεινούμενος καιρός δυσκόλευε αρκετά τις προσπάθειες των σωστικών συνεργείων, καθώς οι πιθανότητες εξεύρεσης και ανάσυρσης επιζώντων λιγόστευαν κάθε ώρα. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της εφημερίδας «Hurriyet», το υπουργείο Εθνικής Παιδείας ανακοίνωσε πως τα σχολεία στις περιοχές Σακάρια και Μπόλου έκλεισαν, αν και σε άλλες επαρχίες παραμένουν ανοιχτά. Ορισμένα από τα σχολεία μετατράπηκαν σε νοσοκομεία. Στην πόλη Καϊνασλί, που επλήγη περισσότερο, το ένα από τα δύο σχολικά κτίρια κατέρρευσε εντελώς και το άλλο υπέστη βαριές ζημιές. Και το πανεπιστήμιο της Μπόλου έκλεισε για (τουλάχιστον) δέκα μέρες, καθώς σε δύο πόλεις τα κτίρια του υπέστησαν ζημιές. Κατά την ίδια εφημερίδα, το κομμάτι της εθνικής οδού Κωνσταντινούπολης - Αγκυρας που είχε καταστραφεί μεταξύ Ντούζτσε και Μπόλου (μετατοπιζόμενο κατά περίπου 200 μέτρα!) δόθηκε και πάλι στην κυκλοφορία.

Στο μεταξύ, σε ένα σκηνικό μάλλον οικείο, οι διαφωνίες των σεισμολόγων σχετικά με έναν πιθανό σεισμό στη θάλασσα του Μαρμαρά συνεχίζονται. Επιστήμονες προτείνουν διαφορετικές προσεγγίσεις σχετικά με το μάκρος της «γραμμής του χάσματος» που αναμενόταν ότι θα θρυμματιστεί. Στο Ινστιτούτο Σεισμολογικής Ερευνας του Παρατηρητηρίου του Καντιλί, ένας σεισμολόγος, ο Αλι Πινάρ, είπε (σύμφωνα με την εφημερίδα «Cumhuriyet») ότι κινητοποιήθηκε «ένα μεγάλο κομμάτι 200 χιλιομέτρων» της τεκτονικής πλάκας, και αν σπάσει υποθαλάσσια, στο Μαρμαρά, «θα μπορούσε να προκαλέσει σεισμό 7 (Ρίχτερ), ίσως και παραπάνω».

Ωστόσο, ο ισχυρισμός του καθηγητή Τσελάλ Σενγκόρ του Πολυτεχνείου της Κωνσταντινούπολης, ότι «το ρήγμα θα σπάσει μονομιάς, με αποτέλεσμα έναν αποσταθεροποιητικό σεισμό», προκάλεσε σοβαρές διαφωνίες μεταξύ των επιστημόνων. Κάποιοι εξ αυτών επισήμαναν, όπως ανέφερε ο Τύπος, ότι «ελάχιστα είναι γνωστά» για την κατάσταση στο βυθό της θάλασσας του Μαρμαρά, επομένως «δεν μπορεί κανείς να κάνει οριστικές προβλέψεις με ανεπαρκή δεδομένα».

Οι κάτοικοι των πληγεισών περιοχών, βυθισμένοι στην απόγνωση, και χωρίς τη δυνατότητα να στεγαστούν κάπου για να αποφύγουν το δριμύ ψύχος, αρχίζουν να μαζεύουν όσα υπάρχοντά τους κατάφεραν να περισώσουν και να αποχωρούν από την περιοχή. Αυτό συμβαίνει ειδικά στο Ντούζτσε - το επίκεντρο του σεισμού των 7,2. Στο μεταξύ, σωστικά συνεργεία συνέχιζαν να αναζητούν επιζώντες.

Η μαρτυρία μια γυναίκας, της Μετίν, είναι χαρακτηριστική. «Μπορεί να βρέξει απόψε», είπε σ' ένα δημοσιογράφο του «Associated Press». «Εχω ένα μωρό 15 ημερών. Οι στρατιώτες μάς υποσχέθηκαν σκηνές εδώ και τρεις μέρες». Κι έφυγε.

Οι δρόμοι γύρω από το Ντούζτσε ήταν την Κυριακή πηγμένοι από φορτηγά με οικογένειες. Ενας από τους αποχωρούντες, ο Ισμαΐλ, είπε ότι σκοπεύει να πάει στο χωριό του, μαζί με τη γυναίκα του και τον 3χρονο γιο του. «Δεν έμεινε τίποτε όρθιο εδώ», εξήγησε. Ο Αϊντίν, ένας άλλος κάτοικος της πόλης, διαφωνεί. «Δε θα φύγω», είπε - αλλά αυτός ήταν πιο «τυχερός», καθώς βρήκε μια σκηνή. Ενας φίλος του, ηλεκτρολόγος, υποσχέθηκε να φέρει μια παροχή ηλεκτρικού για φως και θέρμανση. Μόνο που πολλοί άλλοι έχουν τρομοκρατηθεί από τις προβλέψεις των σεισμολόγων ότι η πόλη τους θα πληγεί και στο μέλλον.

Βελγικά συνεργεία οργανώσεων αρωγής δημιούργησαν ένα νοσοκομείο καθώς οι τραυματίες «ξεχείλιζαν» και ο καιρός απέκλειε την απόθεσή τους σε δρόμους - όπως είχε συμβεί σε πολλές περιπτώσεις τον Αύγουστο.

Ωστόσο, παρά τη γενική εικόνα «ταχύτερης αντίδρασης» από τον τουρκικό κρατικό μηχανισμό (4.000 στρατιώτες κινητοποιήθηκαν, μαζί με τα συνεργεία) υπήρξαν αναφορές για σοβαρά προβλήματα: η Γερμανίδα Μπρίτα Εντινγκερ αναφέρει ότι «αν και φθάσαμε εδώ χτες (σ.σ. Σάββατο) λάβαμε χάρτες μόλις σήμερα (Δευτέρα)».

Μια «διάσωση-θαύμα» αναφέρθηκε πάντως την Κυριακή, όταν μια γυναίκα ανασύρθηκε από τα συντρίμμια του σπιτιού της 40 ώρες μετά το σεισμό. Η σκηνή που ακολούθησε καθώς την έβγαζαν ήταν τραγική αλλά και ζεστή, ανθρώπινη. «Μάλλον θα μείνω σε σκηνή από δω και πέρα», είπε στον Τουρκούτ, τον επικεφαλής του συνεργείου που την έσωσε, «αλλά πρέπει οπωσδήποτε να 'ρθετε για τσάι».

Σε μια «επανάληψη» όσων είχαν συμβεί τον Αύγουστο - στο σεισμό που είχε κοστίσει (επισήμως) πάνω από 17.000 νεκρούς - σωστικά συνεργεία έφθασαν ταχύτατα στην Τουρκία για να συνδράμουν το έργο των αρχών. 100 άνδρες από το Ισραήλ, δύο ομάδες από τις ΗΠΑ, με εκπαιδευμένα σκυλιά, δυνάμεις της ΕΜΑΚ, από τη Βρετανία και άλλες χώρες.

Ο υπουργός Μεταφορών της κυβέρνησης Ετσεβίτ, ο Ενίς Οκσούζ, δήλωσε το Σάββατο πως η καταστροφή από το σεισμό ενδέχεται να κοστίσει πάνω από 10 δισ. δολάρια - ενώ η ζημιά από εκείνον του Αυγούστου ξεπέρασε (κατά συντηρητικές κυβερνητικές εκτιμήσεις) τα 12 δισ. δολάρια.

ΠΕΚΙΝΟ._

Μετά από 13 ολόκληρα χρόνια «άστατων» συνομιλιών και εξαντλητικών διαπραγματεύσεων επί εξαημέρου, οι διαπραγματευτικές ομάδες της Κίνας και των ΗΠΑ κατέληξαν και υπέγραψαν μία συμφωνία, η οποία, αφ' ενός, σηματοδοτεί ένα ακόμη βήμα στις σινοαμερικανικές σχέσεις και, αφ' ετέρου, ανοίγει διάπλατα το δρόμο για την ένταξη της Κίνας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου. Συνεπώς και το άνοιγμα της κινεζικής αγοράς σε προϊόντα που παράγουν οι ξένες πολυεθνικές, που σημαίνει επιπλέον 1,2 δισ. καταναλωτές!

Η συμφωνία υπεγράφη χτες από αμερικανικής πλευράς από την Σαρλίν Μπαρσέφκσι που ήταν επικεφαλής της αντιπροσωπείας των ΗΠΑ στις διαπραγματεύσεις για το εμπόριο, αφού πρώτα λύθηκαν όλες οι διαφορές και ξεπεράστηκαν τα εμπόδια κατά τις μαραθώνιες συνομιλίες στο Πεκίνο, και του Τζιν Σπέρλινγκ από την αμερικανική πλευρά και του υπουργού Εξωτερικού Εμπορίου της Κίνας, Σι Γκουανγκσένγκ.

Οι συνομιλίες, στις οποίες παρενέβη το Σάββατο και ο πρωθυπουργός της Κίνας, Ζου Ρονγκζί, αρχικώς είχε προγραμματιστεί να διαρκέσουν μόλις δύο μέρες, αλλά άρχισαν την Τετάρτη και η συμφωνία υπεγράφη μόλις χτες, μετά από 6 ολόκληρες μέρες. Ουδεμία πλευρά έκανε δηλώσεις για την πορεία των συνομιλιών όλες αυτές τις μέρες, αλλά από τη στιγμή που παρενέβη ο Κινέζος πρωθυπουργός θεωρούνταν πολύ πιθανή η θετική έκβαση των διμερών επαφών πριν από την αναχώρηση των Αμερικανών από το Πεκίνο.

Η Σ. Μπαρσέφκσι μετά από το υπουργείο Εμπορίου, όπου έγινε η τελετή της υπογραφής της συμφωνίας, μετέβη στην έδρα της κυβέρνησης, όπου συναντήθηκε με τον Κινέζο Πρόεδρο, Ζιανγκ Ζεμίν. Στην Αγκυρα εξάλλου, ο Αμερικανός Πρόεδρος, Μπιλ Κλίντον, δήλωσε ότι Ουάσιγκτον και Πεκίνο συμφώνησαν στους όρους για την ένταξη της Κίνας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου. «Αυτή η συμφωνία είναι ένα μεγάλο βήμα προς την κατεύθυνση της ένταξης της Κίνας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου», δήλωσε ο Μπιλ Κλίντον. Ειδικά αν αναλογιστεί κανείς την επικείμενη Σύνοδο του ΠΟΕ που θα πραγματοποιηθεί στο Σιάτλ των ΗΠΑ από τις 3 έως τις 5 του Δεκέμβρη, όπου θα τεθεί και το θέμα της απελευθέρωσης του εμπορίου, με το νέο γύρο των διαπραγματεύσεων, μετά τις αρχικές που έγιναν το 1995 στην Ουρουγουάη.

Πάντως, η «έγκριση» εκ μέρους των ΗΠΑ, ήταν ο όρος προκειμένου να γίνει η Κίνα μέλος του ΠΟΕ, που εδρεύει στη Γενεύη, και θα έπρεπε να έχει επιτύχει συμφωνίες με τους τρεις βασικότερους εταίρους του Οργανισμού, κυρίως δε με τις ΗΠΑ και την ΕΕ. Η πολύ πρόσφατη επίσκεψη του Γερμανού καγκελάριου Γκέρχαρντ Σρέντερ, είχε επικυρώσει επί της ουσίας την έγκριση της ΕΕ για την εισδοχή της Κίνας στον ΠΟΕ, καθώς είχε δηλώσει μετά τις συνομιλίες με τους Κινέζους αξιωματούχους «ότι η θέση της Κίνας είναι στον ΠΟΕ».

Χωρίς να έχουν γίνει γνωστές οι λεπτομέρειες της χτεσινής συμφωνίας, σύμφωνα με τα όσα μεταδίδουν τα διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία. η συμφωνία υποχρεώνει την Κίνα να μειώσει δραστικά τους δασμούς, έως και 23%, ενώ από την άλλη πλευρά υπόσχεται ότι θα απαλείψει τους περιορισμούς στο εμπόριο που ισχύουν μέχρι σήμερα για την εισδοχή στη σχετικά κλειστή κινεζική αγορά αμερικανικών τραπεζών, ασφαλιστικών εταιριών, τηλεπικοινωνιών και αμερικανικών τηλεοπτικών και κινηματογραφικών παραγωγών. Ζητήματα που αποτελούσαν και το κυριότερο εμπόδιο για τη σύναψη της συμφωνίας,