Καλοκαίρι, Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα, Ολυμπιακοί Αγώνες, κρυφές κάμερες στους δρόμους, γενική αναστάτωση ποιος… τρελός να «βγάλει» καινούρια (καλή) ταινία στους κινηματογράφους. Το «σύστημα», λοιπόν, αναγκαστικά υπολειτουργεί! Εσείς που αγαπάτε την καλή ταινία πρέπει να την κυνηγήσετε. Εμείς, προς «διευκόλυνση», εντοπίσαμε κάποιες. Και τις εντοπίσαμε, και για τον πρόσθετο λόγο, ότι στις ταινίες αυτές οι πρωταγωνιστές είναι οι …πρωταγωνιστές!

Εδώ, τι να πεις; Μπροστά σου ξεδιπλώνονται άριστες κινηματογραφικές αρετές (σκηνοθεσία, φωτογραφία, μοντάζ, καταπληκτικοί χώροι, ατμόσφαιρα κ.ά.), και όλα αυτά για ένα μεταφυσικό εξωπραγματικό σεναριακό κατασκεύασμα. Ενα εγκεφαλικό «πράγμα» που δεν ακουμπάει πουθενά. Και εδώ, βέβαια, έχουμε θαυμάσιους ηθοποιούς (Τζούλι Κρίστι, Ντόναλντ Σάδερλαντ, Μάσιμο Σεράτο, κ.ά).

Ενα παιδάκι πνίγεται. Η ζωή των γονιών, όπως είναι φυσικό, αλλάζει. Το πληγωμένο ζευγάρι βρίσκεται στη Βενετία. (Μια Βενετία μοναδική, καθώς δεν είχε ακόμα βαφεί «τουριστικά» και τα σπίτια, μαζί με την υγρασία, δείχνουν και τον χρόνο που πέρασε πάνω τους (η ταινία γυρίστηκε το 1973). Εκεί, λοιπόν, το ζευγάρι γνωρίζει δυο «παράξενες» ηλικιωμένες αδελφές. Η συνέχεια είναι, κατά τη γνώμη μας, όλα κατασκευές, όλα επίπλαστα. Γίνονται για να γίνονται. Αν ο Νίκολας Ρεγκ, ο σκηνοθέτης της ταινίας (έχει συνεργαστεί σαν διευθυντής φωτογραφίας με Τριφό, Κόρμαν...), ακολουθούσε τη λογική του θρίλερ, χωρίς «φιλοσοφικές» παρεμβολές, θα είχαμε ένα πολύ καλό θρίλερ. Αφού και ο ίδιος αλλά και οι συνεργάτες του είναι καθ' όλα άξιοι. Αυτός, όμως, φαίνεται, δεν ένιωθε ικανοποιημένος με ένα «απλό» θρίλερ και άρχισε τις προσθέσεις. Αυτές οι προσθέσεις τον πέταξαν έξω! Αναγκάζεσαι να μην παίρνεις στα σοβαρά όλα αυτά τα «αστεία» που διαδραματίζονται μπροστά σου. Το πίσω - μπρος του χρόνου, αν δε δικαιολογείται, δε σημαίνει τίποτα. Γι' αυτό και δε «συγκινείσαι». Δε γίνεσαι μέρος του έργου. Ούτε καν «τρομάζεις»!

Παρ' όλα αυτά το έργο είναι γεμάτο βραβεία! Σκηνοθέτης, φωτογράφος, ηθοποιοί (Κρίστι-Σάδερλαντ), Μοντάζ, Ηχητική επένδυση, καλύτερη παραγωγή, έχουν βραβευτεί από τη BAFTA (Βρετανική Ακαδημία Κινηματογράφου). Το σενάριο είναι βασισμένο σε μια ιστορία της Δάφνης Ντι Μοριέ! (Ριβιέρα, Ψυρρή, Δεξαμενή).

Θυμίζουμε, για την ιστορία, την «υπόθεση» της ταινίας: Το περίφημο διαμάντι «Ροζ Πάνθηρας», για μια ακόμα φορά κάνει φτερά. Ο επιθεωρητής Κλουζό αναλαμβάνει δράση. Αντί, όμως, να λύσει το ζήτημα με τις απρόσμενες «πρωτοβουλίες» του, οδηγεί τους πάντες, και πρώτον απ' όλους, φυσικά, το γενικό επιθεωρητή Ντρέιφους (τι σχέση και αυτή!), στην τρέλα. (Αλλος άριστος ηθοποιός ο Χέρμπερτ Λομ, που υποδύεται τον Ντρέιφους).

Ο σκηνοθέτης της ταινίας, Μπλέικ Eντουαρντς, που είναι και συν-σεναριογράφος μαζί με τον Φρανκ Γουόλντμαν, δημιούργησε μια «κλασική» κωμωδία. Πότε με απρόσμενες καταστάσεις και πότε με «προετοιμασία» και με καλά ελεγχόμενη «αναμονή» για την έκρηξη που, οπωσδήποτε, θα προκύψει, παγιδεύει το θεατή και τον κρατάει σε εγρήγορση. Η ταινία δε σε αφήνει να «ησυχάσεις». Στο επόμενο πλάνο μπορεί να προκύψει το γέλιο. Και πρέπει να είσαι πάντα στην «τσίτα».

Η «Επιστροφή του Ροζ Πάνθηρα» γυρίστηκε το 1975, και είναι η τρίτη ταινία της σειράς με το ίδιο θέμα. Παίζουν ακόμα: Κρίστοφερ Πλάμερ, Κάθριν Σελ, Πίτερ Αρνέ. (Εκράν, Οντεόν Αβάνα).

«Η Βασίλισσα της Αφρικής» του Τζον Χίουστον (Ελληνίς, Θησείον).

«Ο Κύριος Αρκαντιν» του Ορσον Γουέλς (Παναθήναια)

«Καλοκαίρι με τη Μόνικα» του Ινγκμαρ Μπέργκμαν (Στέλλα)

«Τι Εκανες στον Πόλεμο Μπαμπά;» του Μπλέικ Εντουαρντς, (Αθηναία-Βοξ)

Η ταινία του Ηλία Καζάν (τι κρίμα, που όταν χρειάστηκε να πει το μεγάλο Οχι, αυτός, δυστυχώς, είπε Ναι!), στηρίζεται στο πολύ γνωστό ...και πολύ καλό-ομότιτλο θεατρικό έργο. Και είναι η ιστορία της Μπλανς Ντι Μπουά, μιας ξεχασμένης από τη ζωή δασκάλας, που «εισβάλλει» βίαια και καταλυτικά στη ζωή της αδερφής της και του άντρα της. Με αφορμή, λοιπόν, αυτή την εισβολή, ο Τένεσι Ουίλιαμς, και στη συνέχεια ο ελληνικής καταγωγής σκηνοθέτης Ηλία Καζάν, με ακρίβεια χειρουργού ερευνούν τις «ψυχές» αυτών των ανθρώπων. Και φέρνουν στην επιφάνεια ό,τι καλύτερο, και ό,τι χειρότερο κουβαλάνε μέσα τους οι πληγωμένοι αυτοί άνθρωποι. Η θαυμάσια ασπρόμαυρη φωτογραφία της ταινίας, βοηθάει αυτή τη χειρουργική «επέμβαση»!

Παρακολουθώντας αυτό το κινηματογραφικό «ψυχογράφημα» νιώθεις ότι και εσύ «εισβάλλεις» στις ζωές των ηρώων της ταινίας. Και εισβάλλοντας ξεπερνάς το «συνειδητό» και εισχωρείς στο «υποσυνείδητό» τους (και ίσως και στο δικό σου). Καμία κρυφή πτυχή, καμία κρυφή επιθυμία δε μένει έξω από την έρευνα και το στοχασμό των δημιουργών. Οι άνθρωποι, που τόσο «αδιάκριτα» τις ζωές τους παρακολουθούμε, είναι ζωντανοί άνθρωποι! Και πονάνε. Γι' αυτό έχουν και ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Η Βίβιαν Λι, άλλο τέρας υποκριτικής, παίζει την Μπλανς Ντι Μπουά, ένα ρόλο, όπως και ο ρόλος του Κοβάλσκι, άλλωστε, που κάθε ηθοποιός ονειρεύεται να παίξει. Δίπλα τους ο Καρλ Μάλντεν και η Κιμ Χάντερ. Τέσσερις ρόλοι, και τέσσερις ηθοποιοί, να τους πιεις στο ποτήρι! Η ταινία έχει κερδίσει 4 πρώτα Οσκαρ (Αλφαβίλ).

Οι Ελληνες κριτικοί Κινηματογράφου (ΠΕΚΚ) διοργανώνουν ένα εφταήμερο με ξεχωριστές ευρωπαϊκές ταινίες. Και, βέβαια, όπως γίνεται πάντα σε τέτοιες περιπτώσεις, θα υπάρχουν και ομιλίες. Περί των ταινιών, και όχι μόνον...

Οσοι αγαπούν τον καλό κινηματογράφο, τον σκεπτόμενο κινηματογράφο, θα έλεγα, πρέπει να πάνε στο «Τριανόν», όπου γίνεται το αφιέρωμα. Το σύνολο των ταινιών είναι υψηλής ποιότητας και αισθητικής. Και άλλωστε η αίθουσα είναι και καλοκαιρινή.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 9/7/04

8.45 «Οι Συμφορές του Πολέμου», Πιερ Καστ

«Ο Σώζων Εαυτόν Σωθήτω», Ζαν-Λικ Γκοντάρ

θα μιλήσει ο σκηνοθέτης και κριτικός κινηματογράφου Κώστας Φέρρης

11.00 «Νύχτες με Πανσέληνο», Ερίκ Ρομέρ

ΣΑΒΒΑΤΟ 10/7/04

8.45 «Γη Χωρίς Ψωμί», Λουί Μπουνιουέλ

«Βιριδιάνα», Λουί Μπουνιουέλ

θα μιλήσει ο ποιητής και κριτικός κινηματογράφου Αντρέας Παγουλάτος

11.00 «Λουλού», Μορίς Πιαλά

ΚΥΡΙΑΚΗ 11/7/04

8.45 «Νύχτα και Καταχνιά», Αλεν Ρενέ

«Το Ανθρώπινο Κτήνος», Ζαν Ρενουάρ

Θα μιλήσει ο κριτικός κινηματογράφουΛουκάς Κατσίκας

11.00 «Στρόμπολι», Ρομπέρτο Ροσελίνι

ΔΕΥΤΕΡΑ 12/7/04

8.45 «Στο Βαλπαράιζο», Γιόρις Ιβενς

«Η Γυναίκα του Σταθμάρχη», Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ

11.00 «Ο Φόβος του Τερματοφύλακα πριν από το Πέναλτι», Βιμ Βέντερς

ΤΡΙΤΗ 13/7/04

8.45 «Οι Χήρες των Δεκαπέντε Χρόνων», Ζαν Ρους

«Η Επιφώτιση», Κριστόφ Ζανούσι

θα μιλήσει η κριτικός κινηματογράφουΙωάννα Παπαγεωργίου

11.00 «Ο Λόγος», Καρλ Ντράγιερ

ΤΕΤΑΡΤΗ 14/7/04

8.45 «Ολη η Μνήμη του Κόσμου», Αλεν Ρενέ

«Ενας Τραγουδιστής Κότσυφας», Οτάρ Ιοσελιάν

θα μιλήσει ο κριτικός κινηματογράφουΓιάννης Φραγκούλης

11.00 «Σολάρις», Αντρέι Ταρκόφσκι

ΠΕΜΠΤΗ 15/7/04

8.45 «Η Σαρλότ και ο Φίλος της», Ζαν-Λικ Γκοντάρ

«Η Πέστροφα», Τζόζεφ Λόουζι

Θα μιλήσει ο κριτικός κινηματογράφουΚώστας Τερζής

11.00 «Φάννυ και Αλέξανδρος», Ινγκμαρ Μπέργκμαν

Κριτική: Νίκος ΑΝΤΩΝΑΚΟΣ