Η συντάκτρια του «Ρ» συνομιλεί με την Ε. Καρανικόλα, εξόριστη στο Τρίκκερι

Σημείωσε χαρακτηριστικά ότι «ο φασισμός έχει πάντα δύο πρόσωπα, κάποτε ήταν ναζισμός, τώρα είναι ιμπεριαλισμός. Ο τρόπος μεθόδευσης των σχεδίων τους, διαγράφεται πανομοιότυπος μέσα στο πέρασμα του χρόνου». Τόνισε ότι οι ιμπεριαλιστές δε διστάζουν να δολοφονήσουν μερικά εκατομμύρια για να πετύχουν τα σχέδιά τους, σημειώνοντας πως οι ομοιότητες ανάμεσα στον εμπρησμό του Ράιχσταγκ, και στην επίθεση στους Δίδυμους Πύργους, είναι πάρα πολλές.

Οι νέοι «ρουφάνε» την κάθε λεπτομέρεια της παλιάς εξόριστης αγωνίστριας

«Εχουμε δω πέρα, πλούτο αγριλιές/μα φαγάκι λίγο κι άφθονες δουλιές./ Στήνουμε τσαντίρια δίχως αντοχή/και την άλλη μέρα φτου κι απ' την αρχή./ Ολες κυνηγούμε μια σταλιά νερό,/μα μας το χαϊδεύουν ποντικοί σωρό./ Μα τα βάσανά μας τόσο τρομερά,/κάνουμε τραγούδι, γέλιο και χαρά...». Ετσι έπλεκε σε τραγούδι τον καημό των εξορίστων, η «Μούσα» του στρατοπέδου.

Οι συνεντεύξεις από εξόριστες στο Τρίκερι που παρουσίασαν οι μαθητές, μιλούσαν για γυναίκες γενναίες, που στη βία και την τρομοκρατία των χωροφυλάκων απαντούσαν με περίσσια τόλμη, αντλώντας δύναμη από την αλληλεγγύη που είχαν αναπτύξει: «... Ο "ξανθός άγγελος" (μια νεαρή, λυγερή, εξόριστη που έτσι τη φώναζε ο διοικητής), πήρε ένα ψαλίδι και έκοψε σύρριζα τις ξανθές κοτσίδες της...». Ο διοικητής δεν μπορούσε πλέον να τις ξεριζώσει, όπως πριν λίγο, εξευτελίζοντάς τη, χτυπώντας την, εκεί που μάζευαν τις κρατούμενες για μαθήματα... συμμόρφωσης. «Μπα σε καλό σας που θα υπογράψουμε. Είναι κακό πράμα η δήλωση», απαντούσαν λιλιπούτειοι κρατούμενοι, τα παιδιά των εξορίστων που ζητούσαν νερό, και οι χωροφύλακες δεν τους έδιναν, λέγοντάς τους να πουν στις μανάδες τους να υπογράψουν δηλώσεις. Κι όταν ο επικεφαλής τα πήγε στις εξόριστες, και τους έκανε παρατήρηση γιατί τα... φανάτιζαν, εκείνες απάντησαν: «Εμείς; Η σκληρή πραγματικότητα. Αυτή τα διδάσκει...».

Την Κυριακή το πρωί, οι νεολαίοι περιηγήθηκαν με τη βοήθεια της Ελένης Καρανικόλα στους χώρους του στρατοπέδου, και στο μοναστήρι, όπου συγκεντρώνονταν όσες είχαν χτυπηθεί από τις ασθένειες που μάστιζαν το νησί, τη δυσεντερία, την ελονοσία, τη φυματίωση. Οπως εξήγησε, είχε μεταφερθεί από το στρατόπεδο της Χίου στο Τρίκερι, μαζί με άλλες 1.200 γυναίκες και 150 παιδιά, ενώ το 1949, λίγο πριν μεταφέρουν ορισμένες στη Μακρόνησο, οι κρατούμενες του νησιού έφταναν τις τέσσερις με πέντε χιλιάδες. Οι νεολαίοι κρέμονταν από τα χείλη αυτής της γυναίκας, καθώς εκείνη αφηγούνταν πώς, οι ίδιοι άνθρωποι που τα πρωινά καταρρακώνονταν από τις αγγαρείες, ξεφόρτωναν ξύλα και τρόφιμα σκαρφαλώνοντας λόφους μέσα στο χιόνι ή στον καύσωνα, ξάπλωναν μαζί με τα μωρά τους, καταχείμωνο, στο τσιμεντόστρωμα ή μέσα σε λασπωμένες σκηνές, στοιβάζονταν σε αντίσκηνα για να δεχτούν τις επιδρομές δημίων που τις σακάτευαν με ρόπαλα, συρματόσκοινα και βούρδουλες, τα βράδια, στα καμαράκια, στους θαλάμους, παρακολουθούσαν διαλέξεις, διάβαζαν βιβλία, κρατώντας τσίλιες, αφηγούνταν πώς οι δεσμώτισσες του Τρίκερι ανέβαζαν τον «Προμηθέα Δεσμώτη». Η Ελένη Καρανικόλα μας έδειξε ακόμα την πλαγιά όπου οι κρατούμενες είχαν στήσει το «θεατράκι» τους, το μέρος απ' όπου η φωνή της Ελλης Νικολαΐδου, τραγουδίστριας της Λυρικής, αντηχούσε τα βράδια σαν «αηδόνι».

Σ' αυτό το πανέμορφο, γεμάτο ελαιώνες και ήρεμες ακρογιαλιές νησί, όπου εκείνα τα χρόνια επικρατούσε η σιωπή του τρόμου και η μυρωδιά του θανάτου, τα παιδιά της ΚΝΕ και οι φίλοι της έστησαν την κατασκήνωσή τους, «ύψωσαν» τραγούδια, σημαίες, παιχνίδια. Στο νησί, όπου κάποτε αντηχούσαν τα βογκητά των εξορίστων από τα βασανιστήρια, τώρα αντηχούσαν τα συνθήματα των νεολαίων, που από τον οικισμό του Αϊ - Γιάννη, όπου διοργάνωσαν εκδηλώσεις τιμής, «ράγιζαν» τη γαλήνη του νησιού. Κουβέντες ξάστερες, χωρίς περιστροφές: «Το δρόμο του αγώνα διαλέγει ο λαός, δε γίνεται καλύτερος ο καπιταλισμός».

Αυτός ο τόπος, που σήμερα φαντάζει ειδυλλιακός για διακοπές, ήταν την περίοδο του Εμφυλίου τόπος μαρτυρίου για τους αγωνιστές και τις αγωνίστριες της Εθνικής Αντίστασης

Η πολιτεία, αποδεικνύοντας τη σημασία που αποδίδει σ' αυτόν τον ιστορικό τόπο, δεν έχει στήσει κανένα απολύτως μνημείο στο νησί. Το Συμβούλιο Περιοχής της Θεσσαλίας, με αφορμή αυτήν την επίσκεψη, ετοίμασε μία μαρμάρινη πλάκα για να τοποθετήσουν οι νεολαίοι στο Τρίκερι, ως έναν ελάχιστο φόρο τιμής στις αγωνίστριες του παρελθόντος. Αν και η Ελένη Καρανικόλα, αγωνίστρια εξόριστη τότε, που ταξίδεψε μαζί με τους νεολαίους, είχε την άδεια των εκκλησιαστικών αρχών του Νομού Βόλου, για να μπει η πλάκα στο μοναστήρι, η διοίκηση της μονής δεν το επέτρεψε, επικαλούμενη εργασίες που γίνονται στον προαύλειο χώρο της. Ταυτόχρονα, όταν ζητήθηκε από τον κοινοτάρχη του νησιού να μπει η πλάκα στην πλατεία του λιμανιού, εκείνος στην αρχή δήλωσε ότι αυτό ήταν αδύνατον, έπειτα συμπλήρωσε πως είχε πρόβλημα με την υπογραφή στην πλάκα, και μετά ...«εξαφανίστηκε».

Από την εκδήλωση των νεολαίων της ΚΝΕ στην πλατεία του μικρού νησιού

«Αυτά που μάθαμε εδώ πέρα, είναι πολύ πιο σημαντικά από μερικά πράγματα που μαθαίνουμε στο σχολείο», δήλωσε στο «Ρ» ο Γιάννης Κόμιτσας, μαθητής από τη Λάρισα. «Το κύριο είναι πως περνάνε ότι η ιστορία δεν αλλάζει από το λαό, περνάνε ότι η ιστορία γίνεται από κυβερνήσεις, από πρόσωπα», συμπλήρωσε ο σπουδαστής Νίκος Τασιούδης. Χαρακτηριστικά ήταν τα λόγια της 16χρονης Αντωνίας Μήτσιου, απ' τα Τρίκαλα: «Προσπαθούσα να μπω στην ψυχολογία αυτής της γυναίκας, που έφτασε εδώ μετά από τόσα χρόνια. Ηρθα εδώ, γιατί ήθελα να μάθω», τόνισε, «αν και το είπα σε συνομηλίκους μου και μου 'λεγαν ότι η εκδρομή στο Τρίκερι είναι κουταμάρα», πρόσθεσε.

Το διήμερο αυτό δεν ήταν μνημόσυνο. Κι αυτό φάνηκε από τους προβληματισμούς που γέννησε στη νέα γενιά. Μια νέα γενιά που τη βομβαρδίζουν ασταμάτητα, από τη μια το ατομικό βόλεμα και ο άγριος ανταγωνισμός και, από την άλλη, η απαισιοδοξία και ο μηδενισμός. Ομως, αυτή αντιστέκεται κι επιμένει να αναρωτιέται, να μαθαίνει. Κι ίσως αυτή της η αντίσταση, μέσα στις συγκεκριμένες συνθήκες, να 'ναι το δικό της δείγμα ηρωισμού. Αυτά τα παιδιά ήρθαν στο Τρίκερι, για να θερίσουν ό,τι «έσπειραν» οι αγωνίστριες και οι αγωνιστές που θυσιάστηκαν. Και δεν είναι μόνον όσοι πήγαν στο Τρίκερι. Είναι όλοι οι νεολαίοι της ΚΝΕ, τα παιδιά της Νεανικής Δράσης για την Ειρήνη, οι νέοι μαχητές του ΠΑΜΕ, κάθε νέος, που, στον τόπο όπου δουλεύει, όπου σπουδάζει, όπου ζει, παλεύει για τα δικαιώματά του. Η καλύτερη απόδειξη πως, τελικά, οι εξόριστες του Τρίκερι έχουν νικήσει...

Γρηγοριάδης Κώστας

Στην αντίληψη των περισσότερων ανθρώπων το ποινικό δίκαιο και γενικότερα η ποινική καταστολή αναφέρονται αποκλειστικά στο έγκλημα και στους εγκληματίες και, κατά συνέπεια, εφόσον κάποιος είναι ένας καλός πολίτης, που δεν τελεί αξιόποινες πράξεις, το δίκαιο αυτό και γενικά η κρατική πολιτική της ποινικής καταστολής δεν τον αφορούν. Τυπικά, μπορεί να είναι έτσι. Ουσιαστικά, όμως, η ποινική καταστολή, ως ασκούμενη κρατική πολιτική, μας αφορά όλους, γιατί συνάπτεται άμεσα με την έκταση των ελευθεριών μας και την ποιότητα της ζωής μας. Ειδικότερα:

α) Σε κάθε περίπτωση μπορεί οποιοσδήποτε πολίτης να εμπλακεί άδικα στο μηχανισμό της ποινικής καταστολής ως θύμα συκοφαντικής καταγγελίας ή ψευδούς καταμήνυσης. Στο μέτρο που όλοι οι άνθρωποι, για διάφορους λόγους, έχουν εχθρούς, το ενδεχόμενο αυτό δεν μπορεί να αποκλειστεί για κανέναν. Οσο πιο αυστηρή είναι μια ποινική καταστολή, με λιγότερες εγγυήσεις για τον κατηγορούμενο και με αστυνομική νοοτροπία των φορέων της δικαστικής εξουσίας, τόσο περισσότερο κινδυνεύει ο αθώος και άδικα κατηγορούμενος πολίτης να πέσει τελικά θύμα δικαστικής πλάνης ή αυθαιρεσίας και να υποστεί τις δυσμενείς συνέπειες μιας ποινικής καταδίκης.

β) Σε περιόδους έντασης των κοινωνικών αγώνων είναι επόμενο όσοι αγωνίζονται για καλύτερες συνθήκες ζωής - αλλά και οι άμεσα σχετιζόμενοι μ' αυτούς - να μπουν στο στόχαστρο των οργάνων της εξουσίας και είτε να εκλεγούν συμπτωματικά και να διωχτούν ποινικά («όρος παραδειγματισμού») είτε - κατά τη συνηθισμένη πρακτική των διωκτικών αρχών - να κατηγορηθούν καθ' υπερβολή σχετικά με αξιόποινες πράξεις που πράγματι τέλεσαν. Και σ' αυτές τις περιπτώσεις, η απόδοση ουσιαστικής δικαιοσύνης στους διωκόμενους πολίτες εξαρτάται από το σύστημα της ποινικής καταστολής που ισχύει. Ιστορικά, πάντως, είναι αναμφισβήτητο ότι η ποινική καταστολή υπήρξε πάντοτε στα χέρια της εκάστοτε εξουσίας το ισχυρότερο όπλο για την αντιμετώπιση των κοινωνικών αγώνων. Αρκεί να αναφέρουμε την ειδική ποινική νομοθεσία στην περίοδο του εμφυλίου πολέμου στη χώρα μας (τον α.ν. 453/1945, το Γ΄ ψήφισμα του 1946, τον α.ν. 509/1947, τον α.ν. 942/1946), η οποία προέβλεπε ως εγκλήματα τη διάδοση ορισμένων ιδεών ή τη μετάδοση συνθημάτων στο κοινό «διά ζώσης φωνής» ή με τηλεβόα.

γ) Το ποινικό δίκαιο, ορίζοντας άμεσα ποιες πράξεις αποτελούν εγκλήματα και επισύρουν ποινικές κυρώσεις, υποδείχνει έμμεσα και τα όρια της ελευθερίας μας: τι επιτρέπεται να κάνουμε ή να παραλείψουμε ασκώντας το δικαίωμα της προσωπικής μας ελευθερίας κίνησης και δράσης, χωρίς να κινδυνεύουμε να χαρακτηριστούμε εγκληματίες και να εμπλακούμε στον ποινικό κατασταλτικό μηχανισμό του κράτους. Οσο πιο αυστηρό και πλούσιο σε αξιόποινους χαρακτηρισμούς είναι ένα ποινικό δίκαιο, τόσο περισσότερο συρρικνώνεται η ελευθερία των πολιτών.

δ) Σε καθεστώς αυστηρής ποινικής καταστολής δεν είναι μόνο οι απειλούμενες ποινές και η έκταση των προβλεπόμενων αξιόποινων πράξεων που συνιστούν κίνδυνο για τις ελευθερίες των πολιτών, αλλά και η ποινική διαδικασία εξακρίβωσης της τέλεσης του εγκλήματος και της επιβολής ποινής στο δράστη του έχει ανάλογη αυστηρότητα, επιδρώντας δυσμενώς στην ελεύθερη λειτουργία της κοινωνίας και στην ποιότητα της ζωής. Σε περιόδους σκλήρυνσης της ποινικής διαδικασίας η έννοια του «κατηγορουμένου» αντικαθίσταται στην πράξη από την έννοια του «υπόπτου». Το «τεκμήριο αθωότητας του κατηγορούμενου πολίτη» (μέχρι να αποδειχθεί δικαστικά η τύχη του) ανατρέπεται στην πράξη και υποκαθίσταται από το «τεκμήριο ενοχής» όχι μόνο εκείνου που κατηγορείται, αλλά και του κάθε «ύποπτου ατόμου». Οι «αμφιβολίες» δεν είναι υπέρ του κατηγορουμένου, αλλά σε βάρος του. Ο πολίτης οφείλει να προσέχει να μην εκτεθεί άδικα και να μην εμπλακεί αναίτια στον ποινικό μηχανισμό και όχι, αντίθετα, τα όργανα του κράτους να μη διώκουν, έστω από παραδρομή, αθώους πολίτες και να μην τους εμπλέκουν στα γρανάζια της μηχανής της ποινικής καταστολής. Οταν, τώρα, όπως ειπώθηκε προηγουμένως, όλοι οι άνθρωποι είναι εκτεθειμένοι στο ενδεχόμενο ποινικής εμπλοκής τους, γίνεται φανερό πως σε περιόδους σκλήρυνσης της ποινικής πολιτικής του κράτους αυτό το ενδεχόμενο μπορεί να εξελιχθεί σε εφιάλτη.

Μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και τις οδυνηρές εμπειρίες του, τα κράτη της Ευρώπης - έχοντας απαλλαγεί από το φασισμό - προσπάθησαν να κατοχυρώσουν τις βασικές ελευθερίες των λαών τους με διεθνή συμβατικά κείμενα. Κυριότερο τέτοιο κείμενο υπήρξε η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, που υπογράφηκε στη Ρώμη το 1950, με τα πρόσθετα πρωτόκολλα που τη συνόδευσαν και με την ίδρυση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Η ευρωπαϊκή αυτή σύμβαση και το δικαστήριο με τη νομολογία του καθιέρωσαν για τα κράτη της Ευρώπης (που την υπέγραψαν και την κύρωσαν ως εσωτερικό τους δίκαιο) μια ενιαία «ευρωπαϊκή δημόσια τάξη δικαιωμάτων του ανθρώπου». Πολλές διατάξεις της αναφέρονται στην ποινική καταστολή, η οποία περιορίζεται μ' αυτές σε ανθρώπινα πλαίσια: Σημειώνουμε την απαγόρευση των βασανιστηρίων, το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη, το τεκμήριο αθωότητας κάθε κατηγορουμένου, την καθιέρωση της αρχής της νομιμότητας ως προς το χαρακτηρισμό των εγκλημάτων και την επιβολή ποινών, την απαγόρευση απέλασης από το κράτος των υπηκόων του, την κατάργηση της ποινής του θανάτου, το δικαίωμα για δεύτερο βαθμό δικαιοδοσίας στις ποινικές δίκες, το δικαίωμα αποζημίωσης σε περίπτωση δικαστικής πλάνης, την υποχρέωση των κρατών να διατηρούν την ποινική τους καταστολή στα «αναγκαία σε μια δημοκρατική κοινωνία» πλαίσια. Η τελευταία αυτή σημαντική αρχή προκύπτει από τη σταθερή νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και αφορά και τη χώρα μας, η οποία καταδικάστηκε για παράβασή της.

Αυτή η διεθνοποίηση της ποινικής καταστολής σε ευρωπαϊκό επίπεδο κινούνταν, όπως είναι φανερό, σε θετικά υπέρ της ελευθερίας πλαίσια, περιορίζοντας τις εθνικές πολιτικές ποινικής καταστολής των επιμέρους κρατών. Η διεθνής συγκυρία υπήρξε τότε ευνοϊκή για τον ανθρωπιστικό προσανατολισμό αυτής της διεθνοποίησης στο τελευταίο μισό του εικοστού αιώνα. Η παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων προσέδιδε το χαρακτήρα μιας «πολυφωνικής», ας πούμε, δημοκρατίας στη διεθνή κοινότητα. Το αντίπαλο δέος υποχρέωνε τα καπιταλιστικά κράτη σε κοινωνικές παροχές. Η εκμετάλλευση των αδυνάτων σε παγκόσμιο επίπεδο συναντούσε κι αυτή κάποιους φραγμούς εξαιτίας της ισορροπίας των δυνάμεων σ' αυτό το επίπεδο. Υπ' αυτές τις συνθήκες, όπως είναι φυσικό, η ποινική καταστολή είναι αμβλυμένη, αφού αμβλυμένη εμφανίζεται και η κοινωνική αδικία, ο βασικός αυτός παράγοντας εγκληματογένεσης.

Δεν πρόλαβε να ολοκληρωθεί χρονικά ο εικοστός αιώνας και το ανθρωπιστικό κλίμα στο χώρο της ποινικής καταστολής άρχισε να αλλοιώνεται. Στην παγκόσμια σκηνή η ισορροπία δυνάμεων ανατρέπεται και οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής επιβάλλονται ως η μόνη υπερδύναμη, μετατρέποντας το πολίτευμα του κόσμου από «πολυφωνική δημοκρατία» σε «μονοφωνική δικτατορία», σε δεσποτεία. Παράλληλα, γίνεται λόγος για την εποχή της «παγκοσμιοποίησης», με κύρια σημάδια την κυριαρχία του κεφαλαίου, αλλά και τη διάχυση της επικοινωνίας σε παγκόσμιο επίπεδο.

Μια νέα εποχή διεθνοποίησης του ποινικού δικαίου και της ποινικής γενικά καταστολής αρχίζει, σε αντίθετη όμως ιδεολογική κατεύθυνση με την προηγούμενη. Η πολιτική της ποινικής καταστολής εξακολουθεί, βέβαια, όπως και προηγουμένως, να παραμένει στα χέρια του κράτους, η επίδραση ωστόσο πάνω της και η ποδηγέτησή της μέσω της νέας διεθνοποίησης δε γίνεται προς την ανθρωπιστική και την περιοριστική της κατεύθυνση, αλλά αντίθετα αποβλέπει στη σκλήρυνση και την ενδυνάμωσή της. Η πάση θυσία επιβολή του «νόμου και της τάξης» και η «μηδενική ανοχή» στην παράβαση και την προσβολή τους, αντικαθιστά το πρότυπο της «καταστολής με ανθρώπινο πρόσωπο», που επέβαλλε η «ευρωπαϊκή έννομη τάξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου». Οι συνθήκες στο διεθνή χώρο είναι πιο ευνοϊκές για την πλήρη επιβολή του αμερικανικού μοντέλου ποινικής καταστολής.

Τυπικά, το μοντέλο αυτό επιβάλλεται στην εσωτερική έννομη τάξη μέσω του νομικού μηχανισμού της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αλλά και με απευθείας πίεση, από τα όργανα εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, όταν ο ευρωπαϊκός μηχανισμός βραδυπορεί ή εμφανίζεται διστακτικός. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπως εξάλλου και το Ισραήλ, μετέχουν με εκπροσώπους τους σε όλες τις διασκέψεις των ευρωπαϊκών επιτροπών για τη λήψη αποφάσεων σε θέματα ποινικής καταστολής και την εναρμόνιση των επιμέρους ποινικών νομοθεσιών των κρατών - μελών της Ενωσης, οι οποίοι έχουν μάλιστα πρωταγωνιστικό ρόλο στις διασκέψεις αυτές και όχι θέση απλού παρατηρητή.

Η εξαγωγή της αμερικανικής πολιτικής ποινικής καταστολής στο εξωτερικό δεν είναι, βέβαια, καινούριο φαινόμενο, ούτε αποτελεί σύμπτωμα της παγκοσμιοποίησης. Απλώς, μετά την επικράτηση των ΗΠΑ σε παγκόσμιο επίπεδο και την ανάδειξή τους σε μοναδική υπερδύναμη, η εξαγωγή αυτής της πολιτικής δεν έχει πια την εύνοια της επίδρασης στις ξένες ποινικές νομοθεσίες, αλλά της επιβολής της στο διεθνή χώρο. Ειδικότερα, στην Ευρωπαϊκή Ενωση η αμερικανική ποινική πολιτική καταφέρνει να επιβάλλεται και ως μοντέλο και σε επιμέρους ρυθμίσεις, ενώ το ανθρωπιστικό ποινικό δίκαιο του τελευταίου μισού του εικοστού αιώνα, που αποτέλεσε σημαντικό τμήμα της «ευρωπαϊκής έννομης τάξης των δικαιωμάτων του ανθρώπου», βαθμιαία υποχωρεί μπροστά στη νέα πολιτική, η οποία εμφανίζεται ιδεολογικά ως «η παγκοσμιοποίηση στο χώρο της ποινικής καταστολής».

Ας δούμε όμως τα πράγματα με τη σειρά: Στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής η ποινική καταστολή υπήρξε ανέκαθεν σημαντικότατη πλευρά της κυβερνητικής πολιτικής, ως μέσο αποφασιστικού ελέγχου του εθνικά και θρησκευτικά ανομοιογενούς πληθυσμού της χώρας και επιβολής του άκρατου κεφαλαιοκρατικού και φιλελεύθερου οικονομικού της συστήματος. Δεν είναι άσχετο το γεγονός ότι οι ΗΠΑ έχουν το μεγαλύτερο ποσοστό φυλακισμένων από όλες τις χώρες του λεγόμενου δυτικού κόσμου. Στο μέτρο, τώρα, που η εξουσιαστική πολιτική τους επεκτείνεται στο εξωτερικό και σε παγκόσμια κλίμακα, η «εξαγωγή» και της πολιτικής τους στον τομέα της ποινικής καταστολής αποτελεί αναπόδραστη συνέπεια.

Η κατάσταση αυτή εμφανίζεται βασικά μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν οι ΗΠΑ αναδεικνύονται σε υπερδύναμη, αλλά απαιτούν ιδεολογικά και το φωτοστέφανο του προστάτη της δημοκρατίας και της ελευθερίας των λαών, έπειτα από τη νικηφόρα συμμετοχή τους στη μάχη κατά του φασισμού. Μαζί με την επέκταση της πολιτικής, οικονομικής και στρατιωτικής επιρροής τους στον παγκόσμιο χώρο, αρχίζει σταδιακά και μεθοδικά και η «εξαγωγή» της ποινικής τους πολιτικής, που, όπως είδαμε, αναγκαία συνοδεύει κάθε επιβολή εξουσίας. Παράλληλα, στον ευρωπαϊκό χώρο αναπτύσσεται η «ευρωπαϊκή έννομη τάξη δικαιωμάτων του ανθρώπου» με το ανθρωπιστικό πρόσωπο της ποινικής καταστολής, που διαφοροποιείται σημαντικά από το αμερικανικό ποινικό μοντέλο του «νόμου και της τάξης» και της «μηδενικής ανοχής» στην παραβίασή τους. Ωστόσο, στην περίοδο αυτή οι ΗΠΑ δεν αποτελούν τη μοναδική υπερδύναμη κι έτσι η προσπάθεια «εξαγωγής» του ποινικού τους μοντέλου δεν έχει την ένταση της επιβολής του όπως συμβαίνει κατά την τελευταία δεκαετία.

Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και μάλιστα κατά τη δεκαετία του 1970 παρατηρείται μια σημαντική εξάπλωση της ποινικής κατασταλτικής πολιτικής των ΗΠΑ στον τομέα των ναρκωτικών, με την «κήρυξη του πολέμου» εναντίον τους από τον τότε Πρόεδρο Νίξον. Με το «δόγμα Νίξον» καλούνται οι ξένες χώρες να διεθνοποιήσουν τον «πόλεμο κατά των ναρκωτικών» και να στηρίξουν τις αμερικανικές δυνάμεις καταστολής, που μπορούν να αναλάβουν και στρατιωτικές επιχειρήσεις στο εξωτερικό, προκειμένου να επιβάλουν την κατασταλτική πολιτική στον τομέα αυτόν, ενώ πλήθος πρακτόρων εγκαθίστανται διά της διπλωματικής οδού σε πολλές χώρες του κόσμου για να καθοδηγήσουν τη συμμετοχή τους στον πόλεμο αυτόν. Η επιχείρηση συντονίζεται από την υπηρεσία δίωξης των ναρκωτικών, την DEA (Drug Enforement Administration), στην οποία συγκεντρώνονται από το 1973 οι αρμοδιότητες των επιμέρους σχετικών υπηρεσιών. Είναι η εποχή που στην Ελλάδα σκληραίνει η ποινική καταστολή της χρήσης και διακίνησης ναρκωτικών, οι οποίες αντιμετωπίζονται για πρώτη φορά ως «μάστιγα της κοινωνίας» με το ν.δ. 743/1970 και όχι απλώς ως παραβίαση του κρατικού μονοπωλίου των ναρκωτικών (δηλαδή ως λαθρεμπορία), όπως κατά το μέχρι τότε νομοθετικό καθεστώς.

Οπωσδήποτε πάντως, πρόκειται για μια περίοδο προσπάθειας επιρροής της κατασταλτικής πολιτικής των κρατών της Ευρώπης, που ωστόσο κινούνται στα πλαίσια της «ευρωπαϊκής - έννομης τάξης της πολιτικής». Εξάλλου, αλληλεπιδράσεις στην άσκηση της ποινικής κατασταλτικής πολιτικής συναντούμε και μέσα στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ενωσης, όπου λ.χ. το γερμανικό μοντέλο δίωξης του οργανωμένου εγκλήματος προβάλλεται ως πρότυπο και παίζει σημαντικό ρόλο στις ευρωπαϊκές διακρατικές αστυνομικές επιχειρήσεις στον τομέα αυτόν.

Ηδη, όμως, κατά την τελευταία δεκαετία, η «εξαγόμενη» αμερικανική πολιτική ποινικής καταστολής και στον ευρωπαϊκό χώρο δεν αποτελεί απλώς ένα συμβουλευτικό υπόδειγμα για την αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος, όπως μέχρι τότε, αλλά, όπως ειπώθηκε και προηγουμένως, ένα μοντέλο που επιδιώκει την επιβολή του.

Τρεις είναι βασικά οι τομείς οργανωμένου εγκλήματος, όπου η προσπάθεια αυτή της επιβολής εκδηλώνεται εντονότερα και σαφέστερα: α) Τα ναρκωτικά, όπου ήδη υπάρχει το προηγούμενο της δεκαετίας του '70 και δεν εμφανίζεται ιδιαίτερη νομοθετική εξέλιξη, αφού τα όρια ποινικής καταστολής έχουν μάλλον εξαντληθεί. β) Η τρομοκρατία, η αντιμετώπιση της οποίας μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001 έχει ιδεολογικά προσλάβει τη μορφή πολέμου. γ) Η εμπορία ανθρώπων και η πορνεία, όπου πρόσφατα εκδηλώθηκε έντονο το αμερικανικό ενδιαφέρον και η Ελλάδα οδηγήθηκε στη θέσπιση ενός αυστηρότατου νόμου, του ν. 3064/2002.

Και στις τρεις περιπτώσεις η ποινική καταστολή όταν διευρύνεται (και μάλιστα ανεξέλεγκτα κατά το αμερικανικό πρότυπο) θέτει υπό έλεγχο μεγάλα στρώματα του πληθυσμού, κυρίως νέους, αντιπάλους της «νέας τάξης πραγμάτων» και αλλοδαπούς. Ας σημειωθεί ότι με τον πρόσφατο νόμο για την πορνεία, αξιόποινος δεν είναι μόνο ο σωματέμπορας, αλλά και ο πελάτης του παράνομα εκδιδόμενου προσώπου.

Τα βασικά σημεία της μεταβολής που συντελέστηκε ήδη κατά το αμερικανικό πρότυπο ποινικής καταστολής είναι:

α) Η γενίκευση της αστυνομικής διείσδυσης, ως τρόπου παγίδευσης των υπόπτων, με την πρόσκλησή τους σε τέλεση αξιόποινης πράξης και στη συνέχεια σύλληψής τους. Η ευρωπαϊκή νομοθεσία αντιστάθηκε στη γενίκευση του ανακριτικού αυτού ανορθόδοξου μέτρου, καθώς η δράση προβοκάτορα θεωρείται αξιόποινη πράξη, έστω κι αν πρόκειται για αστυνομικό. Στην Ελλάδα η αστυνομική διείσδυση προβλεπόταν ως μέθοδος σύλληψης υπόπτων μόνο στη νομοθεσία περί ναρκωτικών, όπου καθιερώθηκε με το ν. 2161/1993, με τον οποίον προστέθηκε σχετικό άρθρο στο ν. 1729/1987 («για την καταπολέμηση της διάδοσης των ναρκωτικών») και αργότερα στη νομοθεσία για την εξυγίανση της αστυνομίας (ν. 2713/1999 για την «Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων της Ελληνικής Αστυνομίας κλπ.»), ενώ γενικεύτηκε ως μέθοδος για όλες τις περιπτώσεις οργανωμένου εγκλήματος με το νόμο 2928/2001 (γνωστό στο ευρύ κοινό ως «τρομονόμο»).

β) Η καθιέρωση των «ελεγχόμενων μεταφορών» (που ίσχυε από το 1993 (ν. 2145) ως μέθοδος παρακολούθησης και εξακρίβωσης εγκλημάτων μόνο για τη διακίνηση ναρκωτικών) σε όλες πια τις περιπτώσεις οργανωμένου εγκλήματος. Η γενίκευση έγινε πάλι με το ν. 2928/2001.

γ) Η ηλεκτρονική παρακολούθηση υπόπτων, που ίσχυε μόνο για την αντιμετώπιση της διαφθοράς αστυνομικού (ν. 2713/1999) και γενικεύτηκε ήδη ως μέθοδος σε όλες τις περιπτώσεις οργανωμένου εγκλήματος (πάλι με το ν. 2928/2001).

δ) Η διεύρυνση της έννοιας του «υπόπτου» (ο οποίος δεν έχει βέβαια τις εγγυήσεις του κατηγορούμενου, που προβλέπονται από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου). Εξάλλου, ο μεν κατηγορούμενος υπάγεται στην αρμοδιότητα των δικαστικών αρχών, ενώ ο ύποπτος υπάγεται στην αρμοδιότητα των αστυνομικών αρχών. Η τάση γενικά εξομοίωσης αστυνομικών με δικαστικές αρχές (κατά το αμερικανικό και αγγλοσαξονικό μοντέλο) διαφαίνεται ήδη καθαρά στην ευρωπαϊκή νομοθεσία για την καθιέρωση του θεσμού του «Ευρωδικαστή» (Εurojust).

ε) Παρά τις αντιδράσεις, υιοθετήθηκε στην ευρωπαϊκή νομοθεσία η δυνατότητα έκδοσης ημεδαπού σε άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης (με την ίδια νομοθεσία για τον «Ευρωδικαστή» σε αντίθεση με το άρθρο 3 παρ. 1 του τέταρτου πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, που την απαγορεύει).

Βλέπουμε, λοιπόν, πως σταδιακά από το 1992 αρχίζει η ανατροπή του ευρωπαϊκού προτύπου ποινικής καταστολής, που διαπνεόταν από τις ανθρωπιστικές αρχές της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, και η επιβολή του αμερικανικού μοντέλου καταστολής που υποκύπτει στην αρχή του «νόμου και της τάξης» και της «μηδενικής ανοχής». Μ' αυτό το μοντέλο ο μηχανισμός της ποινικής καταστολής θα επεκταθεί σταδιακά σε ευρύτατα στρώματα του πληθυσμού, για να καταλάβει τελικά κάθε μορφή αντίδρασης στη «νέα τάξη πραγμάτων» και, ίσως, αργότερα κάθε μορφή διαφωνίας. Κι αυτή θα είναι, βέβαια, μια εφιαλτική κατάληξη, που θα μας οδηγήσει κατευθείαν στην οργουελιανή σύλληψη του «Μεγάλου Αδελφού».

Στο χώρο της Ευρωπαϊκής Ενωσης μπορεί να γίνει πια λόγος για «διεθνοποίηση - προσαρμογή - αμερικανοποίηση» της ποινικής καταστολής. Οι προοπτικές κάθε άλλο παρά αισιόδοξες είναι. Αν κρίνει κανείς από τη νομοθεσία για τα ναρκωτικά, που πρώτη δέχτηκε την αμερικανική επίδραση εδώ και τριάντα χρόνια, η σκλήρυνση της ποινικής πολιτικής δε μειώνει την εγκληματικότητα. Αντίθετα, η εγκληματικότητα στον τομέα αυτόν αυξήθηκε και θα αυξάνεται σε όλους τους τομείς, όσο το κράτος δικαίου και το κράτος κοινωνικής πρόνοιας υποχωρούν και η κοινωνική αδικία επιβάλλεται με τα μέσα της ποινικής καταστολής.

Η προσπάθεια που γίνεται, από πολλές πλευρές, να υποβαθμιστεί το ζήτημα, ελέγχεται και ηθικά και πολιτικά. Γιατί στη θέση της αλήθειας μπαίνει η εικασία. Και με εικασίες, ως γνωστόν, δεν μπορείς να κάνεις σωστές διαπιστώσεις και να βγάλεις σωστά συμπεράσματα. Ολους, μα όλους, μας ενδιαφέρει να μάθουμε την αλήθεια. Εγινε ή δεν έγινε η παρέμβαση; Και στη συνέχεια, αφού μάθουμε την αλήθεια, ο καθένας να πάρει τα μέτρα του...

Δεν μπορεί - δεν επιτρέπεται - το ζήτημα να ...περάσει. Να θεωρήσουμε ότι ήταν μια μικρή παρεξήγηση. Κουβέντες που ειπώθηκαν πάνω στο θυμό. Εμένα, και πιστεύω όλους τους Ελληνες πολίτες, με νοιάζει να μάθω αν και πόσο έχουμε απομακρυνθεί από την εποχή του Πιουριφόρι. Και με νοιάζει, επίσης, να μάθω αν ο Λαλιώτης, σημαίνον πολιτικό πρόσωπο της χώρας μου, είναι πράγματι - σύμφωνα με τον αφορισμό του Μίλερ - γελοίος. Πρόσωπο, δηλαδή, άχρηστο και πολιτικά επιζήμιο.

Ο Κώστας Λαλιώτης - όσο κρατάει το στόμα του κλειστό - είναι έκθετος. Η παρέμβαση, εάν έγινε, δεν είχε προσωπικό χαρακτήρα. Εγινε για πολιτικούς λόγους. Η συγκάλυψη, λοιπόν, τον βαραίνει. Οπως βαραίνει και τον πρωθυπουργό και πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ. Ο κ. Σημίτης οφείλει να δώσει μιαν εξήγηση στον ελληνικό λαό. `Η ο Μίλερ παρενέβη ή το στέλεχος του κόμματός του είναι ένας κοινός συκοφάντης. Το όλο γεγονός δε συνέβη σε άλλη αυλή, στη δική του συνέβη!

Μιλήστε όσοι εμπλέκεστε με την παρέμβαση ή με τη συκοφαντία. Η στάση σας, όπως και η υποβάθμιση του ζητήματος από τα ΜΜΕ για το ίδιο το γεγονός και για τη δική σας σιωπή, δείχνει συνενοχή όλων σας. `Η παρενέβη ο Μίλερ ή ο Λαλιώτης είναι ένας κοινός συκοφάντης. Ενας από τα δύο συνέβη και εσείς γνωρίζετε την αλήθεια. Πέστε τη!

Η εξέλιξη που έχει η υπόθεση, παραλίες της Αττικής, ήταν δεδομένη. Την προδιέγραφε ο νόμος 2971/2001 του υπουργείου Οικονομικών, με βάση τον οποίο η κυβέρνηση επιχείρησε να αναδιανείμει τον αιγιαλό και τις παραλίες της χώρας στο μεγάλο κεφάλαιο και μάλιστα με πρόσχημα (τι ειρωνεία!) την... προστασία και την ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών στη θάλασσα. Υπενθυμίζεται ότι μόνο το ΚΚΕ είχε αντιδράσει εντονότατα κατά τη συζήτηση του σχετικού νομοσχεδίου στη Βουλή και μάλιστα από την πρώτη στιγμή.

Μέσα από μια σειρά διατάξεων του νόμου αυτού, η κυβέρνηση επιδίωξε και επιδιώκει με ταχείες διαδικασίες τον επανακαθορισμό του αιγιαλού, της παραλίας, των λιμενικών και παρόχθιων ζωνών, ώστε να τις απαλλάξει από τυχόν «ενοχλητικές» δραστηριότητες (εμπορικές, βιομηχανικές, μεταλλευτικές) και να παραδώσει στη συνέχεια τη διαχείριση και εκμετάλλευσή τους σε συγκεκριμένα επιχειρηματικά συμφέροντα. Με το νόμο δίνεται το δικαίωμα στους ιδιώτες να αναπτύσσουν μια σειρά από δραστηριότητες πάνω στον αιγιαλό, στις παραλίες και τις βραχονησίδες, προσφέροντας ελάχιστα οικονομικά ανταλλάγματα.

Μεταξύ των άλλων προβλέπεται ρητά και η δυνατότητα παραχώρησης τμημάτων του αιγιαλού, της παραλίας και των λιμενικών ζωνών σε ιδιώτες έναντι ενοικίου. Ετσι, αντί να υπάρχει ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών στις ακτές, αυτοί πλέον σκοντάφτουν σε καρέκλες, ξαπλώστρες, ομπρέλες, αλλά και σε ταβέρνες και μπαρ που βρίσκονται στην κυριολεξία πάνω στο κύμα, πληρώνοντας πανάκριβα αυτή τη νέα... εκσυγχρονιστική ιδέα της κυβέρνησης.

Ολα αυτά πλέον γίνονται πολύ πιο εύκολα μέσω της «Εταιρείας Τουριστικά Ακίνητα ΑΕ» (θυγατρική του ΕΟΤ), η οποία έχει αναλάβει το έργο της εκποίησης των παραλιών της χώρας, διεξάγοντας διαγωνισμούς.

Στην περίπτωση της παραλίας του Σαρωνικού, το ξεπούλημα έχει δρομολογηθεί εδώ και δύο χρόνια. Με πρόσχημα τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, αλλά με κύριο στόχο τον αποκλεισμό των κατοίκων του Λεκανοπεδίου από την ελεύθερη πρόσβαση στις ακτές, η ΕΤΑ προκήρυξε διαγωνισμούς για τις πλαζ Αλίμου, Βούλας, Βουλιαγμένης και Βάρκιζας. Αν και τότε, οι διαγωνισμοί είχαν καταγγελθεί ως παράνομοι, η κυβέρνηση, με το νόμο που προαναφέραμε, φρόντισε να νομιμοποιήσει το ξεπούλημα. Τα αποτελέσματα αυτής της μεθόδευσης είναι τώρα ορατά. Η πανάκεια της ιδιωτικοποίησης, για να σωθούν οι ακτές, όπως έλεγαν κυβερνητικά στελέχη, έχει καταντήσει σε ένα τεράστιο επιχειρηματικό κερδοσκοπικό πανηγύρι... Θύματα αυτής της υπόθεσης είναι οι εργαζόμενοι.

Τσουχτερό εισιτήριο καλούνται να πληρώσουν οι λουόμενοι

Στην καλύτερη περίπτωση, για μία τετραμελή οικογένεια απαιτούνται, το λιγότερο, 40 ευρώ! Ανάλογα βέβαια με την παραλία η ταρίφα ανεβαίνει, αφού μόνο η τιμή της εισόδου ξεκινά από 4 ευρώ και φτάνει ακόμα και τα 12! Από εκεί και πέρα η αισχροκέρδεια των επιχειρηματιών ποικίλλει από πλαζ σε πλαζ, αφού ένα μικρό μπουκάλι νερό μπορεί να το βρει κανείς από 2-4 ευρώ. Αυτά είναι τα καλά της ιδιωτικοποίησης των ακτών... Ο «Ρ» μίλησε με ορισμένους από τους νέους διαχειριστές των παραλιών. Επιχειρηματική γλώσσα και άκρως αποκαλυπτική...

Ο Δ. Ράντος, διευθυντής στην Α΄ πλαζ Βούλας, που εκμεταλλεύεται η εταιρία «Απολλώνιες Ακτές», μας ανέλυσε τα «facilities» ή αλλιώς υπηρεσίες, που προσφέρονται στην παραλία. Μία παραλία με... κοινωνικό και λαϊκό χαρακτήρα, όπως τη χαρακτήρισε, αφού έχει τη χαμηλότερη τιμή εισόδου, «μόλις 4 ευρώ, τη στιγμή που οι άλλες κυμαίνονται από 5 έως και 12 ή και περισσότερο».

Η Α΄ παραλία της Βούλας

Αν σκεφτούμε, λοιπόν, ότι κάποιοι άνθρωποι δεν έχουν να πληρώσουν αυτό το αντίτιμο, πόσο μάλλον στις ακριβότερες πλαζ, όπως αυτή του «Αστέρα» στη Βουλιαγμένη ή αλλιώς «την Ακρόπολη του τουρισμού», όπως τη χαρακτήρισε ο Α. Μήτρου, προϊστάμενος της επιχείρησης. Προσφέρει λίγο - πολύ ό,τι και οι άλλες οργανωμένες παραλίες, καθαριότητα, διευκολύνσεις, ασφάλεια, χώρους υγιεινής, αλλά «δουλεύει κυρίως με επωνύμους. Οι μισοί εδώ είναι άνθρωποι του καλού κόσμου», όπως τόνισε ο Α. Μήτρου, «γι' αυτό και το εισιτήριο είναι στα 12 ευρώ τα Σαββατοκύριακα και στα 8 τις καθημερινές, έτσι αποφεύγουμε τον όχλο και τους ξένους, προσφέροντας ηρεμία και γαλήνη στους επισκέπτες μας».

Η παραλία του Φαλήρου

Ετσι, ο κόσμος επιλέγει τις οργανωμένες και επί πληρωμή πλαζ, γιατί: «Θέλουμε ασφάλεια για τα παιδιά, να μπορούν να παίξουν και να κάνουν μπάνιο άφοβα», όπως λέει ο κ. Γιώργος.

«Δεν είναι δυνατόν να πας σε ελεύθερη παραλία ούτε μόνος σου. Πες ό,τι συμβαίνει κάτι, χρειάζεσαι πρώτες βοήθειες, τι θα κάνεις στη μέση του πουθενά; Τα παιδιά ζητάνε στην καλύτερη περίπτωση νερό, πού θα το βρεις; Για να μη μιλήσουμε για σπασμένα μπουκάλια, τα σκουπίδια και κάθε είδους "θησαυρό", που μπορείς να βρεις στις ελεύθερες πλαζ», σημειώνει η κ. Ζωή.

Ενώ οι άνθρωποι με ειδικές ανάγκες δεν μπορούν ούτε για αστείο να επιβιώσουν σε μη οργανωμένη παραλία. «Πληρώνουμε για να μπορούμε να έχουμε ασφάλεια, καθαριότητα, υγιεινή και κάποιες στοιχειώδεις παροχές, μια που δε θα πάμε και διακοπές. Δεν είναι δυνατόν να κάνεις μπάνιο εκεί που αράζουν σκάφη, που δεν καθαρίζουν ποτέ, δεν ξέρεις τι θα βρεις στο επόμενο βήμα σου και αν χρειαστείς κάτι, δεν υπάρχει κανείς να στο προσφέρει», λέει ο Δημήτρης. «Περιορίζουμε τα μπάνια μας, ανάλογα με το μισθό μας, προκειμένου να είμαστε σίγουροι για την υγεία μας», λέει χαρακτηριστικά η Μαρία.

Η πλαζ του Αγίου Κοσμά

Η πλαζ του «Αστέρα» Βουλιαγμένης

Είναι αδιαμφισβήτητο ότι η οργάνωση σε μία παραλία είναι απαραίτητη για την ασφάλεια, την καθαριότητα και την υγιεινή των λουομένων. Το βασικό θέμα που τίθεται όμως είναι το γιατί να δίνονται οι παραλίες σε ιδιώτες, από τη στιγμή που οι δήμοι θα μπορούσαν να τις διαχειρίζονται, αφήνοντας την είσοδο ελεύθερη, ώστε να μπορεί ο καθένας να την απολαύσει, χωρίς να σκέφτεται τα χρήματα και να έχει κέρδη από προσφορά άλλων υπηρεσιών.

«Κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων, θα υπάρξει εισροή ιεροδούλων, την οποία πρέπει να αντιμετωπίσουμε». Τα παραπάνω ισχυρίστηκε, με δηλώσεις της στο «Ρ», η αρμόδια αντιδήμαρχος του Δήμου Αθηναίων για το θέμα Ηρα Βαλσαμάκη, σε μια προσπάθεια να δικαιολογήσει τις προτάσεις της διοίκησης του δήμου για «βελτίωση» του νόμου «περί εκδιδομένων γυναικών». Μ' αυτές τις προτάσεις, ζητά τη «δυνατότητα λειτουργίας οίκων ανοχής σε ξενοδοχεία ή άλλους ανάλογους χώρους, σύμφωνα με τα ισχύοντα σε ξένες χώρες». Ομως, πέρα από αυτήν την απαράδεκτη πρόταση, η διοίκηση του δήμου, με τις κινήσεις της, στην ουσία, νομιμοποιεί τη διακίνηση της πορνείας.

Συγκεκριμένα, όπως φαίνεται στην εισήγηση της Διαπαραταξιακής Επιτροπής, που συστήθηκε για την εφαρμογή του νόμου περί εκδιδομένων με αμοιβή προσώπων, αναφέρει και την εξής πρόταση τροποποίησής του: «Δυνατότητα λειτουργίας οίκων ανοχής σε ξενοδοχεία ή άλλους ανάλογους χώρους, σύμφωνα με τα ισχύοντα σε ξένες χώρες». Και συνεχίζει: «Με δεδομένο ότι είναι δυνατό να προκύψουν προβλήματα κατά την εφαρμογή του Νόμου, τα οποία ενδεχομένως θα οξυνθούν ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων, εκτιμάται ότι πρέπει να εξεταστεί η τροποποίηση του Νόμου στην ανωτέρω κατεύθυνση».

Πράγματι, η διοίκηση του δήμου, και παρά τις όποιες φραστικές αντιρρήσεις της, ότι «δεν κάνει εμπόριο γυναικών», όπως μας είπε η Η. Βαλσαμάκη, στην ουσία ανοίγει τους «ασκούς του Αιόλου» στην προαγωγή της πορνείας, υιοθετώντας και προωθώντας τις κυβερνητικές ρυθμίσεις.

Να υπενθυμίσουμε, σ' αυτό το σημείο, ότι η κυβέρνηση, με το νόμο «περί εκδιδομένων με αμοιβή προσώπων» (Ν. 2734/99), περνά στην Τοπική Αυτοδιοίκηση την εφαρμογή του, η οποία για μια ακόμη φορά χρησιμοποιείται ως ο «ενδιάμεσος κρίκος» υλοποίησης των κεντρικών αποφάσεών της.

Συνεπώς, η απόφαση που πήρε κατά πλειοψηφία ο Δήμος Αθηναίων (με μόνη καταψήφιση από τον Σπύρο Χαλβατζή, επικεφαλής της «Συμπαράταξης για την Αθήνα»), να δώσει άδεια λειτουργίας σε 230 οίκους ανοχής στα όρια της πρωτεύουσας, δεν είναι παρά η κορυφή ενός παγόβουνου, στο βάθος του οποίου κρύβονται τεράστια οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα.

Με τη νομιμοποίηση της πορνείας, θα υπάρχουν τεράστια έσοδα, με τον έλεγχο μέρους του κυκλώματος (να σημειωθεί πως υπάρχει και η «αδήλωτη» πορνεία, η οποία δεν καταγράφεται πουθενά και, συνεπώς, δε γίνεται να νομιμοποιηθεί). Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Δήμος Αθηναίων, σύμφωνα με την πρόσφατη απόφασή του, σημειώνει ότι όσοι οίκοι ανοχής δεν πληρούν τις απαραίτητες προδιαγραφές, όχι μόνο θα σφραγίζεται το αντίστοιχο κατάστημα, αλλά θα πληρώνει και πρόστιμο.

Τα λόγια λοιπόν, της Ηρ. Βαλσαμάκη, ότι, δηλαδή, «ο Δήμος Αθηναίων πρέπει να δείξει προβλεπτικότητα», ενόψει της εισροής ιεροδούλων στη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων, είναι κενά περιεχομένου. Και αυτό γιατί, αν η διοίκηση του Δήμου Αθηναίων ήθελε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της πορνείας - συνεπώς και της εισροής - θα αντιδρούσε σ' αυτόν το νόμο, ο οποίος, στην ουσία, την καθιστά υπεύθυνη για την εφαρμογή του, ενώ ο δήμος όχι μόνο θα 'πρεπε να είναι αντίθετος, αλλά να αναπτύσσει δράσεις στην κατεύθυνση αποτροπής του φαινομένου της πορνείας. Ομως, η λύση του προβλήματος δεν είναι αυτό που απασχολεί το δήμο.

Από τη στιγμή, όμως, που αποδέχεται το νόμο και προτείνει, μάλιστα, «βελτιωτικές διατάξεις», στην ουσία ανάγεται σε συνδιακινητής της πορνείας και συνένοχος. Από τη μια, αποδέχεται το πρόβλημα και, από την άλλη, εντείνει την ύπαρξη του φαινομένου, νομιμοποιώντας τους οίκους ανοχής και προτείνοντας την εγκατάστασή τους ακόμη και σε ξενοδοχεία - στο όνομα της προβλεπτικότητας.

Το πρόβλημα με την πορνεία έχει πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές διαστάσεις. Είναι πρόβλημα σύμφυτο του καπιταλισμού και, μάλιστα, αναδύει την «μπόχα» αυτής της κοινωνίας. Εχει σχέση με τις συνθήκες και κυρίως με τον τρόπο ζωής, που προβάλλει, με τα μεγάλα κοινωνικά της προβλήματα, όπως αυτό της φτώχειας, της ανεργίας, της ανέχειας, της εξαθλίωσης. Ταυτόχρονα, αποτελεί για τον καπιταλισμό μια από τις πιο επικερδείς μπίζνες. Δεν είναι τυχαίο ότι αναπτύχθηκε το ενδιαφέρον του δήμου ενόψει Ολυμπιάδας, αφού συνδέεται και με τον Τουρισμό. Η πολιτική η οποία στηρίζει αυτό το σύστημα δε θα μπορούσε να ήταν αντίθετη με την ύπαρξη της πορνείας, αν και οι πολιτικοί της αστικής τάξης, υποκριτικά, αν ρωτηθούν, θα πουν ότι δε συνάδει με την ηθική τους και ας είναι μέρος της. Γι' αυτό και όταν σταματήσει η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, τότε θα εξαφανιστεί και το φαινόμενο της πορνείας. Είναι, λοιπόν, η ύπαρξή του ένας ακόμη λόγος για να ενταθεί η πάλη ενάντια στο σύστημα.

Πρόσφατη η διαμαρτυρία της Ομοσπονδίας Γυναικών Ελλάδας σχετικά με τις πρωτοβουλίες του Δήμου Αθηναίων να δημιουργηθούν πορνεία μέσα στα ξενοδοχεία για την «εξυπηρέτηση» των «φιλάθλων» που θα έρθουν για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Η διαμαρτυρία θέτει τη δήμαρχο κ. Μπακογιάννη μπροστά στις ευθύνες της για το θέμα της πορνείας.

Κατέπληξε το γεγονός ότι ο πρώτος δήμος της χώρας, με γυναίκα δήμαρχο, ενδιαφέρθηκε για την αύξηση του αριθμού των οίκων ανοχής ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων, και μάλιστα με χωροταξική κατανομή στα Διαμερίσματα, λέει η πρόεδρος της ΟΓΕ, Καλλιόπη Μπουντούρογλου.

«Εχουμε - σχολιάζει - μπροστά μας μια βιομηχανική ανάπτυξη της πορνείας και του σεξοτουρισμού κατά τα πρότυπα του Σίδνεϊ. Η δήμαρχος της Αθήνας δεν αντέδρασε στη νομιμοποίηση της πορνείας ως επαγγέλματος, ούτε αντιδρά στη νόμιμη εκπόρνευση που ασκείται από τα ΜΜΕ. Η αύξηση των οίκων ανοχής και η αναμενόμενη εισαγωγή δέκα χιλιάδων γυναικών ελευθερίων ηθών για τις ανάγκες όλων αυτών που ...εμφορούνται από το ολυμπιακό πνεύμα εντάσσονται στα μεγάλα έργα που θα μας μείνουν και μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Στην ισχυρή Ελλάδα οι απανταχού σωματέμποροι τρίβουν τα χέρια τους μπροστά στις ...μεγάλες μπίζνες!».

-- Η δήμαρχος όμως δε νοιάστηκε τι θα γίνει με τις απολυμένες της «Σίσσερ Πάλκο», ούτε είδαμε να ενδιαφέρεται για τη δημιουργία χωροταξικά κατανεμημένων κέντρων οικογενειακού προγραμματισμού...

-- Λένε όμως ότι πρέπει να γίνει ένας διαχωρισμός ανάμεσα στην εξαναγκαστική πορνεία και αυτή που ασκείται ως επιλογή από τις γυναίκες ελευθερίων ηθών. Δεν είναι, υποστηρίζεται, όλες θύματα, υπάρχουν και αυτές που εκδίδονται γιατί αυτός είναι ένας εύκολος τρόπος να κερδίσουν χρήματα, όταν, λ.χ., σε μια ώρα κερδίζουν όσα μια εργαζόμενη σε ένα μήνα!

-- Αν είχαν όμως μια σταθερή δουλιά...

-- Εδώ δε μιλάμε για μια μικρή μειοψηφία που είναι οι πόρνες πολυτελείας, αλλά για την πλειονότητα που πουλιούνται για λίγα ευρώ... Και είναι οι περισσότερες μετανάστριες. Η δήμαρχος ξέρει καλά ότι η πορνεία δεν μπορεί να χαρακτηριστεί επάγγελμα ελεύθερης επιλογής, γιατί η πορνεία είναι ασυμβίβαστη με την αξία και την αξιοπρέπεια του ανθρώπου, προσβάλλει τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η δήμαρχος της Αθήνας γνωρίζει επίσης ότι τελικά καμιά γυναίκα δεν επιλέγει ελεύθερα την πορνεία, η οποία ακολουθεί το χάρτη των φτωχών του κόσμου. Η πορνεία είναι η έσχατη φυλετική διάκριση, έχει διαβρώσει τα πάντα στις μέρες μας και όταν μιλάνε γι' αυτή κρύβεται μια υποκρισία.

-- Οποιος έχει λεφτά αγοράζει τα πάντα! Οταν, π.χ., νεαρές παντρεύονται ή συνδέονται με ηλικιωμένους άντρες για οικονομικούς λόγους, αυτό δεν είναι πορνεία;

-- Μας πνίγει η πορνεία, έστω χωρίς φωτάκια και χωρίς «σπίτια». Είναι τα κολ γκερλ, είναι τα ινστιτούτα μασάζ, είναι ολόκληρες επιχειρήσεις που χορηγούν συνοδούς στους κυρίους να βγουν έξω το βράδυ... Στις εφημερίδες δημοσιεύονται αγγελίες, διαφημίσεις με φωτογραφίες, όπου απροκάλυπτα γράφουν: «Το τηλέφωνό μου είναι αυτό, σε περιμένω κλπ.».

-- Είχε γίνει μια προσπάθεια από τις γυναικείες οργανώσεις να απαγορευτούν αυτές οι αγγελίες...

-- Να απαγορευτούν, ναι, αλλά εδώ εκπορνεύουν την κοινωνία ολόκληρη όταν όλα πουλιούνται και όλα αγοράζονται. Η πορνεία είναι εγγενές φαινόμενο του καπιταλισμού, είναι η ίδια η σαπίλα του συστήματος...

-- Τι ζητάει η ΟΓΕ ως διέξοδο από αυτή την εκπόρνευση των πάντων;

-- Πρώτα πρώτα να σταματήσει να θεωρείται επάγγελμα η πορνεία και να προσφέρεται σαν διέξοδος στην αυξανόμενη γυναικεία ανεργία (Αν μπορούσα να έκανα ένα σκίτσο, θα έβαζα τις απολυμένες της «Σίσσερ Πάλκο» απ' έξω και με ένα τόξο θα έδειχνα την οδό Φυλής!).

Δεύτερο: Να κατοχυρωθούν τα ανθρώπινα δικαιώματα των γυναικών που αφορούν στις συνθήκες υγείας στην εργασία και στις κοινωνικές παροχές.

Τρίτο: Δημιουργία αποτελεσματικών κοινωνικών υπηρεσιών στις οποίες να καταφεύγουν οι αλλοδαπές και να καταγγέλλουν την εκμετάλλευσή τους. Να βρίσκουν πρακτική και ψυχολογική υποστήριξη.

Τέταρτο: Να διώκεται η διαφήμιση της πορνείας. Να μπει φραγμός στην ασυδοσία των ΜΜΕ που επίσημα εκπορνεύουν τις νέες γυναίκες σε όλα τα μέσα και σε όλες τις ζώνες των προγραμμάτων τους.

Πέμπτο: Εξυγίανση των τηλεοπτικών αρχών.

Εκτο: Βαριές ποινές στους επενδυτές της ανθρώπινης σάρκας.

Γνωρίζουμε, βέβαια, ότι η πορνεία δεν πρόκειται να εξαλειφθεί σ' αυτό το κοινωνικό σύστημα, ούτε να υποχωρήσει ως διά μαγείας, αφού, όπως είπαμε, είναι εγγενές φαινόμενο του καπιταλισμού. Προσπαθούμε ωστόσο να περιοριστεί και να ανακουφιστούν όσο γίνεται τα θύματά της...