Ο δήμαρχος Ελασσόνας Βασ. Κατής (δεξιά)

Αυτή την πολιτική προωθεί με συνέπεια και ζήλο και η Τοπική Αυτοδιοίκηση, η οποία, με ευθύνη και των δημάρχων και νομαρχών της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, έχει μετατραπεί σε υπηρέτη του κράτους και "φιλιππινέζα" των επιχειρηματιών.

Να, λοιπόν, γιατί στις ερχόμενες τοπικές εκλογές ο φτωχόκοσμος της υπαίθρου πρέπει να καταδικάσει τους εκπροσώπους αυτής της πολιτικής στην Αυτοδιοίκηση, να ενισχύσει τα ριζοσπαστικά ψηφοδέλτια και να εκλέξει αγωνιστές που θα παλέψουν κατά της αντιλαϊκής πολιτικής, για την επίλυση των λαϊκών προβλημάτων και την αλλαγή των πολιτικών συσχετισμών δύναμης στην Αυτοδιοίκηση και γενικότερα».

Η αφόρητη φτώχεια δεν είναι μια «αρρώστια» που ταλαιπωρεί τους κατοίκους της υπαίθρου. Είναι κοινωνικό φαινόμενο κι έχει πολιτική αιτία. Οι άνθρωποι φτωχαίνουν γιατί μειώνεται, συνεχώς, το εισόδημά τους κι αυξάνεται, διαρκώς, το κόστος ζωής. Ο μικροκληρούχος αγρότης, ο μικροεπαγγελματίας κι ο μαγαζάτορας σοδεύουν όλο και λιγότερα, την ώρα που οι ανάγκες τους πληθαίνουν και τα έξοδα μεγαλώνουν. Αναγκάζονται να «κόβουν» απ' όπου μπορούν. Για χιλιάδες φτωχούς των χωριών είναι πολυτέλεια να πιουν έναν καφέ, μια λεμονάδα, ένα τσίπουρο στο καφενείο, ακόμα πιο ακριβή πολυτέλεια ν' αγοράσουν καινούρια ρούχα και παπούτσια, απλησίαστο όνειρο η διασκέδαση. Κι ανυπέρβλητα είναι τα εμπόδια που υψώνει η εμπορευματοποίηση της Παιδείας και της Υγείας για το σπούδαγμα των παιδιών και την αποκατάσταση της υγείας τους.

Αυτά είναι τ' αποτελέσματα της αντιλαϊκής πολιτικής των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, που μετατρέπουν την ελληνική ύπαιθρο σε μια απέραντη «ενδοχώρα της φτώχειας». Μια πολιτική που ξεκληρίζει τη μικρομεσαία αγροτιά, αφήνει χωρίς δουλιά τους μικροεπαγγελματίες και τους μαγαζάτορες του χωριού, τυραννάει τους συνταξιούχους του ΟΓΑ, κρύβει το μέλλον από τη νεολαία. Ο κόσμος της υπαίθρου εκδηλώνει, ήδη, μεγάλη δυσαρέσκεια κατά των διαχειριστών αυτής της πολιτικής - των κυβερνήσεων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ - και όλο και περισσότεροι συνειδητοποιούν την ανάγκη του αγώνα για την ανατροπή της, που προϋποθέτει την αλλαγή των πολιτικών συσχετισμών, με την αποδυνάμωση της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ και την ισχυροποίηση του ΚΚΕ, που παλεύει για τη Λαϊκή Εξουσία.

Οι ερχόμενες εκλογές για την Τοπική Αυτοδιοίκηση δίνουν την ευκαιρία και τη δυνατότητα στο φτωχόκοσμο της υπαίθρου να κάνει ένα σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση...

Συζήτηση αγροτών σε καφενείο στους Χαλκιάδες Φαρσάλων στη Λάρισα

Πλησιάζει 8 το βράδυ και πάμε στο καφενείο του χωριού. Είναι η ώρα του καθημερινού, άτυπου, ραντεβού των ανδρών. Εκεί θα μας μιλήσουν για τα προβλήματα και τις αγωνίες τους και θα «σιχτιρίσουν» τους πολιτικούς φταίχτες.

«Δύσκολες καταστάσεις περνάμε. Ο αγροτικός κλήρος στο χωριό δεν ξεπερνά τα 60 στρέμματα και δεν είναι βιώσιμος», σημειώνει ο Δ. Χατζηανδρέου.

«Είμαι 67 χρονών και αναγκάζομαι να δουλεύω στα χωράφια, αφού η πενιχρή σύνταξη δε φτάνει», λέει ο Γ. Λαζαρίδης και προσθέτει: «Η κυβέρνηση της ΝΔ, όπως και πριν του ΠΑΣΟΚ, λέει ότι δεν μπορεί ν' αυξήσει τις συντάξεις μας. Μπορεί, όμως, να δίνει αυξήσεις στα τιμολόγια του ΟΤΕ, της ΔΕΗ, του νερού. Λέει ότι δεν μπορεί να παρέμβει στις τιμές των αγροτικών προϊόντων που μειώνονται συνεχώς. Ομως, το κόστος παραγωγής αυξάνεται κι ο κόπος δεν πληρώνεται. Πώς θα ζήσουμε;».

Το λόγο παίρνει ο συνονόματός του, Γ. Λαζαρίδης, αγρότης για να πει: «Πρέπει να τους τιμωρήσουμε στην κάλπη. Να καταλάβει ο λαός ότι έχει ευθύνη και χρέος να το κάνει αυτό για να πάψουν να μας κυβερνούν».

Ο Ανδρέας Αχυρόπουλος, παραπονιέται: «Εχω πρόβλημα με την καρδιά μου. Χτες πλήρωσα 32 ευρώ για φάρμακα. Πληρώνω πολλά κάθε μήνα σε φάρμακα και γιατρούς. Τα 270 ευρώ που παίρνω σύνταξη δε φτάνουν. Είμαι 70 χρονών και ακόμα δεν αποσύρθηκα από τη δουλιά. Αλλιώς δε θα μπορούσα να ζήσω την οικογένειά μου».

Ο Αδ. Λαζαρίδης, αγρότης, πατέρας δύο παιδιών, επισημαίνει: «Μας λένε οι κυβερνώντες για δωρεάν Παιδεία. Αυτή είναι παραπαιδεία. Δημοτικό σχολείο δεν έχουμε. Τα παιδιά πηγαινοέρχονται καθημερινά με λεωφορείο. Εχουν και φροντιστήρια ξένων γλωσσών στα Φάρσαλα. Ολη τη μέρα είμαστε στο δρόμο και πληρώνουμε συνεχώς».

Ενας από τους λίγους νέους αγρότες που έχουν απομείνει στο χωριό είναι ο Ευγ. Λαζαρίδης, πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Χαλκιάδων: «Οι νέοι - σημειώνει - δεν μπορούν να ελπίζουν στο χωριό, όσο συνεχίζεται η αντιαγροτική πολιτική των ελληνικών κυβερνήσεων. Αντιμετωπίζουν ακόμα και πρόβλημα στο να παντρευτούν, αφού, πλέον, οι γυναίκες φοβούνται να πάρουν αγρότη. Μπορούμε, όμως, με τον αγώνα μας να ανατρέψουμε αυτή την πολιτική, για να εφαρμοστεί μια άλλη, που να εξυπηρετεί τα συμφέροντα του μικρομεσαίου αγρότη και να μας εξασφαλίζει αξιοπρεπή ζωή».

Από τη συγκέντρωση στη Λάρισα για τις νομαρχιακές εκλογές 2006

Ο Κώστας Κατσιούλης έχει φούρνο στο Βαλτινό Τρικάλων και τροφοδοτεί, καθημερινά, με ψωμί τις οικογένειες του χωριού. «Ο κόσμος - λέει - δυσκολεύεται ν' αγοράσει και το καθημερινό καρβέλι. Αρκετοί δε μας πληρώνουν με την παράδοση, αλλά λένε "θα το πληρώσω, όταν θα έχω". Κι έτσι, τα τελευταία χρόνια, τα "δεφτέρια" με τα "βερεσέδια" φουσκώνουν. Πολλοί μειώνουν την ποσότητα του ψωμιού που τρώνε, όχι, βέβαια, για λόγους δίαιτας, αλλά για να κάνουν οικονομία. Κι είναι χαρακτηριστικό ότι "κόβουν" ακόμα και τις αρτοκλασίες για την εκκλησία, αρκούμενοι σε ένα πρόσφορο. Η δουλιά μας μειώνεται κι αρκετοί συνάδελφοι σπρώχνονται προς το "λουκέτο"».

Στο ίδιο χωριό, η Ευαγγελία Κουφοχρήστου λειτουργεί φαρμακείο. «Ενα σημαντικό ποσοστό των συνταξιούχων του ΟΓΑ - αναφέρει - βάζουν "βερεσέ" και στα φάρμακα. Η οικονομική ανέχεια στα χωριά είναι φανερή και διά γυμνού οφθαλμού και η κατάσταση συνεχώς επιδεινώνεται».

Ο υποψήφιος δήμαρχος Αγις Παπαστεργίου

Περίπτερο λειτουργεί στη Νίκαια της Λάρισας ο Χάρης Κολιόπουλος. «Κατά κύριο λόγο συνταξιούχοι - λέει - αλλά και αγρότες παίρνουν τα τσιγάρα και μου λένε "γράψτα". Τι να κάνουν οι άνθρωποι, όταν η αγροτική σύνταξη είναι "ψίχουλο" και το αγροτικό εισόδημα κατάντησε βοήθημα;».

Ο Χάρης Ιωακειμίδης έχει καφενείο στους Χαλκιάδες Φαρσάλων. «Δεν υπάρχει «ρευστό» - υπογραμμίζει - και πολλοί το σκέφτονται αν θα πιουν ακόμα κι έναν καφέ. Βλέπετε, είναι βράδυ και πολλά τραπέζια στο καφενείο είναι άδεια. Κι όσοι έρχονται παίζουν καμιά "κολτσίνα" ή "δηλωτή" για να περάσει η ώρα κι άμα πάρουν την επιδότηση ή τη σύνταξη μπορεί να πιουν και κανένα τσιπουράκι, αλλά με "ρέγουλα". Οχι τόσο γιατί "πειράζει", αλλά επειδή τα μετρούν όλα».

Κουρείο λειτουργεί στα Φάρσαλα, ο Λάκης Κούδας. «Η δουλιά - επισημαίνει - περνάει κρίση. Οι πελάτες αραιώνουν και ο χρόνος ανάμεσα στα κουρέματα μακραίνει. Πολλοί, που παλιότερα κουρεύονταν κάθε μήνα, τώρα κάνουν και δυο μήνες να 'ρθουν. Ο κόσμος κόβει ό,τι μπορεί από τα έξοδα, γιατί τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα και θα δυσκολέψουν περισσότερο».

Eurokinissi

Οι δήμαρχοι και οι νομάρχες του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, όχι μόνο δεν αντιστέκονται σ' αυτή την πολιτική, αλλά κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για να την "περάσουν". Γι' αυτό και πρέπει να "μαυριστούν" οι υποψήφιοι του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ και να συστρατευθούν όλοι οι αγωνιστές του λαού με τους συνδυασμούς που στηρίζει η συνεργασία, σε πανελλαδικό επίπεδο, του ΚΚΕ, με το ΔΗΚΚΙ, την "Παρέμβαση Αριστερών Πολιτών" και την "Κομμουνιστική Ανανέωση", με στόχο να ενισχυθούν οι ριζοσπαστικές δυνάμεις που θα αγωνίζονται και μέσα από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, κατά της - βάρβαρης - αντιλαϊκής πολιτικής και για τη δημιουργία των προϋποθέσεων, σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο, για την εφαρμογή μιας άλλης πολιτικής που θα στηρίξει τα λαϊκά στρώματα και θα βγάλει τον κόσμο της δουλιάς από τη φτώχεια».

Από μόνο του το βιβλίο, «Το τέλος της ιστορίας», δε θα έφερνε καμία αναστάτωση. Δε θα προκαλούσε καμία ανησυχία. Θα το διάβαζαν κάποια γνωστά, για τις «φιλοσοφικές» κορόνες τους περί την πολιτική οικονομία πρόσωπα, οι Ανδριανόπουλοι και οι Ανδρουλάκηδες της Γης, ας πούμε, για να αντλήσουν «επιχειρήματα», και θα πέρναγε στα αζήτητα. Ομως, ένα τέτοιο φιλοσοφικό κελεπούρι, ποτέ δε βγαίνει στην κυκλοφορία αν πρώτα δεν έχει διασφαλιστεί η διάδοση. Με ζεστό ακόμα το μελάνι, το πήρε υπό την προστασία του σύσσωμο το σύστημα, το κύκλωμα, καλύτερα, του αποπροσανατολισμού. Τηλεόραση, ραδιόφωνο, εφημερίδες, περιοδικά. Διαλέξεις σε πανεπιστήμια, συζητήσεις, προβληματισμοί. Και σωστά έπραξαν, γιατί ήταν Το Βιβλίο τους! Μια σύγχρονη και αποτελεσματική προσθήκη στην Παλαιά Διαθήκη του καπιταλισμού!

Δε θα ασχοληθούμε με τη «συνέπεια» αυτού του κυρίου. Θα το θεωρήσουμε τύχη που είναι απλώς «φιλόσοφος» και δεν είναι πιλότος στο αεροπλάνο που ταξιδεύουμε! Δε θα ασχοληθούμε ούτε με τα φερέφωνα. Αυτά τη δουλιά τους έκαναν. Ομως, θα ζητήσουμε την προσοχή σας, για τις νέες του θεωρίες! Οι οποίες φαντάζουνε «δημοκρατικότερες» σε σύγκριση με τις πρώτες.

Σήμερα ο «φιλόσοφος» κ. Φουκουγιάμα, που πρόσφατα επισκέφτηκε τη χώρα μας «φιλοξενούμενος» και του Ινστιτούτου Κωνσταντίνος Καραμανλής (τι εκλεκτές συγγένειες, αλήθεια!), κόντρα σε αυτά που έλεγε στο πολύ πρόσφατο παρελθόν, δηλώνει, πάλι χωρίς αιδώ, εν ψυχρώ... δημοκρατικός! «Δεν είμαι οπαδός. Μπορεί να ψήφισα Μπους το 2000 αλλά αυτό δε σημαίνει τίποτα! Σήμερα έχουμε ανάγκη από μια θέση που θα υποστηρίζει τον παγκόσμιο ρόλο των ΗΠΑ, αλλά πρέπει να είναι μια θέση με ευαισθησία»!

Νάτος, λοιπόν, ο καινούριος ρόλος του κ. Φουκουγιάμα. Να πλασάρει «φιλοσοφικά» τη «νέα» θέση του «παγκόσμιου ρόλου» των ΗΠΑ. Τέλος τα γεράκια! Αυτά, πια, προκαλούν! Ο Ράμσφελντ και ο Γούλφοβιτς έχουν εκτεθεί ανεπανόρθωτα. Σειρά τώρα οι «ευαίσθητοι». «Εκανα λάθος», δηλώνει. «Μπορεί να επικράτησε η φιλελεύθερη δυτική δημοκρατία αλλά υπάρχουν ορισμένα μέρη που αντιστέκονται».

«Αν έχεις τη δύναμη να σταματήσεις έναν δικτάτορα όπως ο Σαντάμ, πρέπει να το κάνεις», δηλώνει, για να μην τυχόν παρεξηγηθεί από τους κακόπιστους, ο κ. νεοευαίσθητος! «Δε διαφωνώ ως προς τους σκοπούς με τους νεοσυντηρητικούς, διαφωνώ ως προς τα μέσα»! Η καινούρια, λοιπόν, εισβολή στο Ιράκ, στο Ιράν, όπου δει ...δε θα λέγεται «καταιγίδα της ερήμου». Θα λέγεται «καταιγίδα της ευαισθησίας». Θύματα και θύτες θα «δένονται» συναισθηματικά!

Αντιλαμβάνεστε τι καρπούς θα αποδώσει αυτός ο νέος δεσμός! Τι τέρατα θα γεννήσει αυτή η νέα Φουκουγιάμικη «φιλοσοφική» θεωρία. Πόσες άλλες χιλιάδες νεκρούς θα προσθέσει! Μέχρι να επιβληθεί το «τέλος της ιστορίας». Η καταστροφή της ανθρωπότητας ή η πλήρης υποταγή.

Η ΠΕΑΦΕ (Πανελλήνια Ενωση Αγωνιστών και Φίλων της ΕΠΟΝ) οργάνωσε βραδιά μουσικής και ιστορικής μνήμης. Κάθε ένας εκεί είχε να πει μια ιστορία ξεχασμένη, ένα ποίημα, ένα τραγούδι, μια μαρτυρία...

«Συνδέουμε το παρελθόν με τους σημερινούς αγώνες, συγκεντρώνουμε στοιχεία, βοηθάμε στο γράψιμο της αληθινής Ιστορίας», επισήμανε στην αρχή η Ελένη Μωραΐτη, που μαζί με τη Φρόσω Κοττορού είχαν την επιμέλεια της εκδήλωσης. «Συνεχίζουμε το "Πολεμάμε και τραγουδάμε" της ΕΠΟΝ και θέλουμε οι επόμενες συναντήσεις μας να είναι πιο συχνές, με κύριους συντελεστές εσάς!

»Το "ελληνικό έθνος" είναι κάτι που το κατακτήσαμε, δε μας το χάρισαν», πρόσθεσε. Και πραγματικά, η εκδήλωση συνδέθηκε όχι μόνο με την 25η Μάρτη, αλλά και με άλλες αγωνιστικές επετείους: Την επέτειο της διαδήλωσης στις 5 του Μάρτη ενάντια στην επιστράτευση, την ΕΑΜική Αντίσταση που δικαίωσε τα λόγια του Παλαμά προς τους νέους «Μεθύστε με το αθάνατο κρασί του '21», την πρόσφατη μαζική παρουσία του λαού στον Πειραιά που ήρθε να συμπαρασταθεί στους λιμενεργάτες με σύνθημα «Κάτω η πολιτική επιστράτευση - δουλιά για όλους»!

«Αντάρτης - κλέφτης - παλικάρι πάντα είναι ο ίδιος ο λαός». Αυτοσχέδια χορωδία από αγωνιστές με επικεφαλής το ζευγάρι Χρηστακόπουλου τραγουδάει τραγούδια της Αντίστασης μετά από κάθε μαρτυρία, ενώ ο Κ. Λάβαρης συνοδεύει με το ακορντεόν...

Οι αναμνήσεις συχνά οδυνηρές, συνθέτουν την εποποιία των απλών ανθρώπων του λαού που έδωσαν τα πάντα για την ελευθερία, την ανεξαρτησία και την προκοπή της πατρίδας μας, «εισπράττοντας» σε ανταπόδοση τα μαρτύρια και τη λησμονιά...

-- Η Μάχη Κούκουρα - Τσάτσου μιλάει για τον πατέρα της Δημήτρη Κούκουρα, επιτελάρχη της 8ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ, που εκτελέστηκε στις 13 του Ιούνη του 1947.

-- Ο Νίκος Καραντηνός, πρόεδρος της ΠΕΑΦΕ, θα καταθέσει τη μαρτυρία του με τίτλο «Δεν είμαστε φρόνιμοι - οι συνεργάτες που δεν ακούσαμε». Αναφέρεται, ανάμεσα σ' άλλα, σε προτροπές καθηγητών προς τους φοιτητές τους, στη διάρκεια της Κατοχής, να μην μπλέξουν γιατί «οι Γερμανοί δε θα φύγουν με τη δική σας διαδήλωση» και «είναι χαμένος χρόνος για τις σπουδές σας». Αυτά, ενώ είχαν λύσει οι ίδιοι το επισιτιστικό τους πρόβλημα και στην Αθήνα ο θάνατος από πείνα θέριζε χιλιάδες ανθρώπους. Θύμισε ακόμα τους πολιτιστικούς συλλόγους που είχαν δημιουργήσει τότε οι νέοι ώστε να μείνουν ενωμένοι, να μη σκορπίσουν.

Με την κιθάρα και το τραγούδι το αγωνιστικό, όπως το «Πότε θα κάνει ξαστεριά», σφυρηλατούσαν καθημερινά τη συντροφικότητα ανάμεσά τους και μοιράζονταν ό,τι είχαν, ακόμα και τα λιγότερα τρόφιμα με τους συναγωνιστές τους που τη νύχτα θα έφευγαν για να γράψουν συνθήματα στους τοίχους.

-- Σειρά έχει το ποίημα του Κώστα Καλαντζή αφιερωμένο στην Ευτυχία Μουρίκη, τη «Μάνα του Αντάρτη», και η μαρτυρία του Σπύρου Σταματάτου για το μαθητικό κίνημα στην Κεφαλονιά και στο Θειάκι:

Η ιταλική Κατοχή είχε απομακρύνει τους Ελληνες διευθυντές των σχολείων και είχε επιβάλει το φασιστικό χαιρετισμό. Στις 25 του Μάρτη του 1942 οι μαθητές αρχίζουν αποχή από τα μαθήματα με αιτήματα ανάμεσα σε άλλα την αποκατάσταση των Ελλήνων διευθυντών, την απομάκρυνση των φασιστικών συμβόλων και συσσίτιο για τους μαθητές. Το γραφείο του ΕΑΜ Νέων σχίζει σε νυχτερινή εξόρμηση τα φασιστικά σύμβολα, διοργανώνει ανοιχτές συνελεύσεις και η αποχή συνεχίζεται για δέκα μέρες με συμμετοχή του Γυμνασίου Θηλέων. Οι καραμπινιέροι κυνηγάνε τους μαθητές και συλλαμβάνουν σαράντα αγόρια και κορίτσια.

Τελικά το κίνημα των φοιτητών θα νικήσει και οι συλληφθέντες θα αφεθούν ελεύθεροι!

Η παράδοση αγωνιστικού φρονήματος, αλλά και η καθοδήγηση των κομμουνιστών θα δημιουργήσουν το θαύμα της Εθνικής Αντίστασης. Σύντομα θα ακουστεί ο ύμνος της ΕΠΟΝ σ' όλη την Ελλάδα: «Με τη χρυσή της νιότης πανοπλία...».

-- Υπάρχουν όμως και οι ταγματασφαλίτες: Ο Σωτήρης Κράνιας θα μιλήσει για την εκτέλεση, με πρωτοβουλία των ταγματασφαλιτών και εντολή των Γερμανών, σαράντα πατριωτών στο ποτάμι της Καλαμάτας (ανάμεσά τους και τρεις γυναίκες) την Πρωτομαγιά του 1944. Συγκλονιστική η περιγραφή της προσπάθειας απόδρασης ορισμένων την τελευταία στιγμή - μόνο δυο-τρεις κατόρθωσαν να σωθούν... Μεταξύ των εκτελεσμένων και ο αδελφός του ομιλητή, ο Παναγιώτης Κράνιας...

-- Η μαρτυρία του Θανάση Αθανασόπουλου θα αποκαλύψει τη συμβολή του ΕΑΜ στην επιχείρηση σωτηρίας του αρχιραβίνου της Αθήνας, Ηλία Μπρατζελάιν: Υστερα από πρόταση του ΕΑΜ φυγαδεύτηκε στο Κροκύλιο μαζί με τα μητρώα που περιείχαν τις διευθύνσεις όλων των Εβραίων στην Αθήνα. Κι αυτό ήταν σωτήριο, γιατί οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης ξεγελάστηκαν και το 91% εξοντώθηκε στους θαλάμους αερίων...

-- ...Μόνη της τώρα τραγουδά η Χρυσούλα Πολυμερίδου το τραγούδι «Εμπρός, εμπρός αντιφασίστες».

-- Για τους ΕΛΑΣίτες του Κηφισού, στην Αγία Βαρβάρα, θα μιλήσει η Μαρία Αποστολάκου, για τα θύματα στις μάχες με τους Γερμανούς αλλά και στον Εμφύλιο, βασισμένη στην αφήγηση του Κυριάκου Κρεμμύδα.

-- Συγκλονιστική η Δήμητρα, γιατρός σήμερα, που έζησε σαν παιδί τα Δεκεμβριανά: Τα εγγλέζικα αεροπλάνα να πολυβολούν τη λεωφόρο Αλεξάνδρας, τις οβίδες πάνω από τα κεφάλια των παιδιών, το «χωνί» που ακουγόταν από τα Τουρκοβούνια, το σπίτι και τα παιχνίδια της που έγιναν στάχτη από τα εγγλέζικα τανκς. Τους νεαρούς ΕΛΑΣίτες που οι Εγγλέζοι έσερναν από τα μαλλιά για να τους εκτελέσουν με μια σφαίρα στο κεφάλι. Στην είσοδο των σχολείων αφίσες με το κομμένο κεφάλι του Αρη...

-- Ο Γιώργος Μαντάς απαγγέλλει ποιήματα που έχει γράψει για δυο δεκαεξάχρονες μαθήτριες που πήγαν εθελόντριες στο Δημοκρατικό Στρατό: Τη Σοφία Ματζουράνη, που σκοτώθηκε στην πρώτη της μάχη, και την Καίτη Κόλλια, που ζήτησε από τη συγκρατούμενή της (Ελένη Μωραΐτου) να της δανείσει ένα κόκκινο φόρεμα για να χορέψει πριν την εκτελέσουν, ύστερα από απόφαση του στρατοδικείου...

-- Ο Ηλίας Ξυδέας, οκτάχρονο παιδί τότε, που ο πατέρας του Γιώργος Ξυδέας δολοφονήθηκε, περιγράφει ένα συγκλονιστικό περιστατικό που προηγήθηκε: Την πτώση μέσα στη νύχτα αεροπλάνου κοντά στην καλύβα που κρυβόταν και την ανακάλυψη την επομένη των διαμελισμένων πτωμάτων (επρόκειτο για Ισραηλινούς τουρίστες). Ηταν Φλεβάρης του '48...

Η βραδιά τελειώνει με απαγγελία ποιημάτων: Ο Μπάμπης Γκολέμας θα διαβάσει το ποίημά του «Γράμμα στον Πάμπλο Νερούντα», η Βγένα Βαρθολομαίου «Το Βελιγράδι στις φλόγες», η Αθηνά Αποστολοπούλου θα απαγγείλει το «Δίλημμα» της Κλεοπάτρας-Αθηνάς Παναγή, ενώ οι τελευταίοι στίχοι είναι του Βασίλη Λιόγκαρη.

Τελευταία τραγούδια «Το φεγγάρι στο κελί μου» και «Ωρα καλή συνταξιδιώτες» του Φώτη Αγγουλέ, που τραγουδάνε όλοι.