Οι εκπαιδευτικοί είτε «είχαν εντοπίσει τις αρνητικές διαστάσεις για την παιδεία των νόμων 2525 και 2640 πριν την εφαρμογή τους», τόνισε στον «Ρ» ο , μέλος του ΔΣ της Δ ΕΛΜΕ Ανατολικής Αττικής, είτε την εντόπισαν μετά τα πρώτα αποτελέσματα «είναι στο πλευρό των μαθητών και στηρίζουν τις δίκαιες κινητοποιήσεις τους. Το αποδεικνύουν αυτό και με την στάση τους στις περιπτώσεις αυταρχισμού και τρομοκρατίας σε βάρος των μαθητών στα σχολεία».

Μιλώντας για την στάση του ΔΣ της ΟΛΜΕ μας λέει: «Δυστυχώς όμως η ΟΛΜΕ είναι πίσω από τα γεγονότα και ενώ παίρνει κάποιες αποφάσεις, αυτές τις παίρνει κάτω από την πίεση των γεγονότων και του κινήματος, εξαναγκασμένη θα έλεγα, ενώ θα προτιμούσε να το αποφύγει. Είναι χαρακτηριστική και η στάση του προέδρου, που αναφερόμενος σε απόφαση για τις απουσίες επιχείρησε να την υποβαθμίσει και να την καταργήσει». Οτι αφορά την στάση που κρατούν οι άλλες παρατάξεις μας λέει: «Γενικότερα κατά της κοινής δράσης μαθητών και καθηγητών τοποθετήθηκαν και οι παρατάξεις ΔΑΚΕ - ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ - ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ, με προσδιορισμό της Γενικής Συνέλευσης των προέδρων στις 15 Γενάρη ενώ την προηγούμενη μέρα, στις 14/1, υπάρχει ανακοινωμένη μαθητική κινητοπίηση και απέφυγαν να συμπέσουν με αυτή».

«Οι μαθητές με αξιοθαύμαστη ωριμότητα δίνουν έναν αγώνα για λαϊκή Παιδεία ενάντια στην αντιλαϊκή κυβερνητική αντιεκπαιδευτική πολιτική», μας λέει ο Δημήτρης Αγκαβανάκης, μέλος της Γραμματείας του Πανεργατικού Αγωνιστικού Μετώπου ΠΑΜΕ), τονίζοντας: «Μετά το φασιστικό ιδιώνυμο της κυβέρνησης ενάντια σ' αυτό το μαθητικό αγώνα, οι μαθητές αντικειμενικά παλεύουν και για το βασικό δημοκρατικό δικαίωμα να μπορούν να επιλέγουν οι ίδιοι τις μορφές πάλης τους για την κατάκτηση της γνώσης, των δικαιωμάτων της ζωής τους».

«Η λαϊκή Παιδεία, η δημοκρατία, το μέλλον που εκπροσωπούν οι μαθητές, είναι ζητήματα που αφορούν όλους τους εργαζόμενους και πρωτίστως την εργατική τάξη. Είναι ζητήματα που έχουν σχέση με την ανθρώπινη υπόσταση και την προοπτική του λαού και του τόπου μας», τόνισε.

«Αντικειμενικά ο αγώνας των μαθητών παίρνει ευρύτερες διαστάσεις και γίνεται αγώνας όλων των εργαζομένων. Είναι ένας αγώνας που αναδείχνει την άμεσα, επείγουσα ανάγκη της συμπαράταξης μαθητών, γονιών, εκπαιδευτικών, ταξικού συνδικαλιστικού εργατικού κινήματος σε ένα ενιαίο αρραγές μέτωπο για το λαϊκό αντι-ΟΝΕ 12χρονο βασικό σχολείο για όλους και για το στοιχειώδες δικαίωμα να μπορεί να αγωνίζεται με τις μορφές που κάθε φορά θα επιλέγει το μαθητικό, το συνδικαλιστικό και γενικά το λαϊκό κίνημα», καταλήγει.

«Οι μαθητές σίγουρα δε βγαίνουν στο δρόμο γιατί θέλουν να χάσουν την ώρα τους ή επειδή τους υποκινεί κάποιος συγκεκριμένος χώρος, όπως λένε κάποιοι που ξέρουμε πολύ καλά ποιοι είναι», μας λέει ο Δημήτρης Ξυδάκης, μέλος του ΔΣ του Συλλόγου Φοιτητών του Παντείου Πανεπιστημίου, για να συνεχίσει λέγοντας: «Υποκινητής όλης αυτής της κατάστασης που υπάρχει σήμερα στα σχολεία είναι η αντιεκπαιδευτική πολιτική της κυβέρνησης που πετάει τους μαθητές έξω από το σχολείο, οδηγώντας τους στην ψευτοκατάρτιση, όπως είναι αυτή των Τεχνικών Επαγγελματικών Εκπαιδευτηρίων». Τόνισε δε, ότι υποκινητής είναι επίσης «η πολιτική του αυταρχισμού στα σχολεία, η οποία είναι μια κατάσταση που αν δεν αντιμετωπιστεί από ένα κοινό μέτωπο, θα επεκταθούν αύριο και στα πανεπιστήμια με την κατάλυση του πανεπιστημιακού ασύλου».

«Ολη αυτή η αντιεκπαιδευτική πολιτική - συνεχίζει ο Δ. Ξυδάκης - επεκτείνεται και στα πανεπιστήμια με τα νομοσχέδια για τα ΠΣΕ, το ΕΠΕΑΕΚ 2, τα νέα τμήματα. Ετσι, με αυτό τον τρόπο θέλει να μετατρέψει τα πανεπιστήμια, μέσα από ευέλικτα προγράμματα ψευτοκατάρτισης, σε μαγαζάκια για τις πολυεθνικές επιχειρήσεις».

«Ετσι η αντιεκπαιδευτική μεταρρύθμιση δεν αφορά μόνο τους μαθητές, αφορά και μας τους φοιτητές, αλλά και όλο το λαό και είναι χρέος μας να στηρίξουμε τους μαθητές μέσα από τις Γενικές Συνελεύσεις μας, μαζικές κινητοποιήσεις, εξορμήσεις», καταλήγει.

«Οι γονείς μετά την πρώτη χρονιά δοκιμής της "μεταρρύθμισης" που δημιούργησε "θύματα", λες και ήταν πόλεμος και όχι σχολείο, είναι περισσότερο αποφασισμένοι να σταθούν στο πλευρό των παιδιών τους». Αυτό τονίζει μεταξύ άλλων,ο γγ της Ομοσπονδίας Γονέων Αθήνας σημειώνοντας ότι οι γονείς διαπιστώνουν ότι και φέτος και «ενόψει, φαίνεται, των εκλογών ο υπουργός Παιδείας και η κυβέρνηση συμπεριφέρονται σαν ιδιοκτήτες της γνώσης που δημιούργησε η ανθρωπότητα στην πορεία της. Αποφασίζουν σε ποιον θα την πουλήσουν λες και η γνώση έχει ιδιοκτήτες και μπορούν να τη μοιράζουν επιλεκτικά».

«Οι μαθητές ζητούν καλύτερο σχολείο», μας λέει η Β. Τζιαντζή συμπληρώνοντας: «Ενα σχολείο που θα παρακολουθεί το μεγάλωμά τους, θα τους βοηθάει να φτιάξουν κοινωνική προσωπικότητα, να αποκτήσουν εφόδια γνωστικά». Ο,τι αφορά την αποτυχία στις εξετάσεις μάς είπε: «Η αποτυχία στις εξετάσεις δεν οφείλεται σε τεμπελιά τους, αλλά στο εγκληματικό μοντέλο που έχει φτιάξει η πολιτεία, στις ανισότητες, στην τσιγκουνιά της, στο αυταρχικό αντιπαιδαγωγικό μοντέλο τους σχολείου. Ετσι και αλλιώς το "όραμα" της "μεταρρύθμισης" δεν το υπογράφει κανένας φωτισμένος παιδαγωγός, αλλά οι απορροφητήρες των κοινοτικών πακέτων. Και αυτό το "όραμα" στην ελληνική κοινωνία αποδείχτηκε με τον αγώνα των μαθητών πως δεν μπορεί να το επιβάλει ο εισαγγελέας και η αστυνομία. Γι' αυτό ελπίζουμε πως αυτό το έγκλημα θα τελειώσει γρήγορα με τον αγώνα μας και δε θα δημιουργήσει άλλα θύματα».

Τα στοιχεία που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, σχετικά με τα αποτελέσματα της μεταρρύθμισης, είναι άκρως αποκαλυπτικά.Μόνο πέρσι λόγω των νέων μέτρων, γύρω στους 70.000 μαθητές αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το λύκειο. Επίσης, με τις εξετάσεις σφαγής ξεκαθάρισε τελείως το τοπίο γύρω από τους στόχους της κυβερνητικής μεταρρύθμισης. Το 13,39% των μαθητών της Α` Λυκείου έμειναν στην ίδια τάξη, ενώ το 30% των μαθητών της Β` Λυκείου έμειναν μετεξεταστέοι.

Φάνηκε ακόμα πιο καθαρά ο χαρακτήρας και ο υποβαθμισμένος ρόλος των ΤΕΕ. Δίχως βιβλία, αίθουσες, εργαστήρια, δίχως να δίνουν γενικές και ουσιαστικές γνώσεις, χωρίς να εξασφαλίζουν επαγγελματικά δικαιώματα, αλλά και κανένα εφόδιο για τη ζωή. Σχολεία δεύτερης κατηγορίας, για τα παιδιά ενός κατώτερου θεού, όπως χαρακτηριστικά λένε οι μαθητές.

Αποδείχτηκε άλλωστε η διάθεση της κυβέρνησης για δημιουργία παιδείας ελιτίστικης, αυτής που θα διαχωρίζει τα παιδιά της ελίτ από τα παιδιά της εργατικής τάξης. Εξάλλου, σύμφωνα και με τις επιταγές της ΕΕ του κεφαλαίου, που πολύ πιστά ακολουθεί η κυβέρνηση, δεν μπορούν όλοι να γίνουν... επιστήμονες, αλλά χρειάζονται και αυτοί που θα κάνουν τη... λάντζα.

Ομως καμία από αυτές τις επιλογές και επιταγές δε συμβαδίζει με τα όνειρα, τα ιδανικά και τα οράματα των νέων. Δεν αγωνίζονται και δεν παλεύουν μόνο για να γκρεμίσουν τους νόμους 2525/97 και 2640/98. Διεκδικούν το δικαίωμα στη μόρφωση και τη ζωή. Δεν μπορούν να γυρίζουν την πλάτη τους στο μέλλον τους. Δεν μπορούν να δεχτούν ό,τι τους σερβίρουν, να σκύψουν το κεφάλι και να γίνουν έρμαια της τύχης τους.

Θέλουν ολόπλευρη μόρφωση. Θέλουν να μπορούν να ονειρεύονται, να διεκδικούν, να ζουν μια ζωή με δικαιώματα, να έχουν ίσες ευκαιρίες με όλους.

Αλλωστε, δύο χρόνια τώρα, με αρχή τις μεγαλειώδεις περσινές κινητοποιήσεις, οι μαθητές, έχοντας μαζί τους τους γονείς τους, τους καθηγητές, τους φοιτητές και σπουδαστές, τους εργαζόμενους, όλο το λαό, κατάφεραν να ξεμπροστιάσουν την κυβέρνηση και το υπουργείο Παιδείας, να αποκαλύψουν τις πραγματικές επιδιώξεις τους. Αφησαν την πολυδιαφημιζόμενη εκπαιδευτική «μεταρρύθμιση» στα χαρτιά για τρεις ολόκληρους μήνες. Κατάφεραν να σπάσουν την τρομοκρατία και τον αυταρχισμό τον οποίο χρησιμοποιεί η άρχουσα τάξη ενάντια σε κάθε φωνή που υψώνεται και διεκδικεί. Κατάφεραν, επίσης, να συντονίσουν τον αγώνα τους, τα βήματά τους. Σ' όλη τη χώρα μέσα από συλλογικές και δημοκρατικές διαδικασίες κατάφεραν να οργανώνουν την πάλη τους και να συνεχίζουν πιο δυναμικά και αγωνιστικά.

Η οργή, η αγανάκτηση όμως δεν έμειναν στις περσινές κινητοποιήσεις. Την επομένη της έναρξης του σχολικού έτους, συνεδρίασε το Συντονιστικό Αγώνα Σχολείων Αθήνας και πρότεινε στις γενικές συνελεύσεις των μαθητών πώς θα οργανώσουν τα βήματά τους και φέτος, υπό το κύριο αίτημά τους για κατάργηση των αντιεκπαιδευτικών νόμων. Και ευθύς το πρώτο πανελλαδικό πανεκπαιδευτικό συλλαλητήριο στις 10 του Οκτώβρη. Μετά από αυτό ακολούθησαν άλλα τέσσερα μέχρι και το τελευταίο της περασμένης Πέμπτης.

Κάθε φορά πιο δυναμικά, πιο μαζικά και πιο συντονισμένα. Συνεχίζουν δυναμικά γιατί, όπως άλλωστε το έχουν δηλώσει, «δε μασάνε». Βροντοφώναξαν σε κάθε γωνιά της χώρας. Διατράνωσαν το δικαίωμά τους στη μόρφωση και τη ζωή. Προειδοποίησαν τον υπουργό Παιδείας να «κάτσει καλά», σύνθημα που χιλιοακούστηκε τόσο κατά τις περσινές κινητοποιήσεις όσο και φέτος. Εμπνεύστηκαν ακόμα και από τον καταστροφικό σεισμό της 7ης Σεπτέμβρη για να δηλώσουν «Ερχονται ρίχτερ, πολλά, μαθητικά».

Πορεύτηκαν μαζί με το φιλειρηνικό κίνημα ενάντια στην επίσκεψη του αρχιδολοφόνου των λαών Κλίντον. Τίμησαν την επέτειο του Πολυτεχνείου συμμετέχοντας μαζί με το λαϊκό κίνημα στην πορεία προς την αμερικάνικη πρεσβεία, στις αντιιμπεριαλιστικές διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα.

Πρωτότυποι οι μαθητές, πολύμορφες και οι κινητοποιήσεις που οργάνωσαν φέτος. Με συλλαλητήρια σε όλη τη χώρα, με συντονισμένο αγώνα για την ενιαία διεξαγωγή των μαθητικών εκλογών, για ανάδειξη 5μελών και 15μελών συμβουλίων, τοπικές κινητοποιήσεις, καθιστικές διαμαρτυρίες, στήσιμο «μπλόκων», εκδηλώσεις - συζητήσεις στα σχολεία, ενημέρωση της κοινής γνώμης. Και όλα αυτά μέσα από τις συνεχόμενες συζητήσεις των Συντονιστικών τους οργάνων αλλά και μέσα από τη σύγκληση, τρεις φορές, της Πανελλαδικής Συνάντησης των Συντονιστικών Αγώνα Σχολείων, που έγιναν στην Αθήνα.

Σε όλες όμως τις κινητοποιήσεις των μαθητών, η «απάντηση» της κυβέρνησης και του υπουργείου Παιδείας ήρθε να επιβεβαιώσει το αυταρχικό τους προσωπείο, για την καλύτερη «αντιμετώπιση» των αγωνιζόμενων μαθητών. Ξεκίνησε με την «προφύλαξη» του υπουργείου Παιδείας, κατά την πρώτη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε το Συντονιστικό σ' αυτό το χώρο, από ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις, κλούβες κτλ.

Χρησιμοποίησε όμως τους υπαλλήλους της και μέσα στα σχολεία. Διευθυντές, σε μια επίδειξη υπερβάλλοντα ζήλου, επιδόθηκαν σε απειλές και φοβέρες με αποβολές, με παρεμπόδιση της διαδικασίας Γενικών Συνελεύσεων στα σχολεία και απαγόρευσή τους.

Δεν έμεινε όμως σε αυτό. Αντιμέτωπη με τη μαζικοποίηση των μαθητών, τη συντονισμένη δράση τους, η κυβέρνηση τρομοκρατήθηκε, πανικοβλήθηκε. Εστειλε δεκάδες διμοιρίες των ΜΑΤ στις μαθητικές πορείες. Πέρα όμως από τις δυνάμεις καταστολής έστειλε και τους γνωστούς προβοκάτορές της, που μετατρέπονταν σε «αγνώστους», καλυπτόμενοι πίσω από τις κουκούλες τους, με σκοπό την πρόκληση επεισοδίων και αμαύρωση των μαθητικών κινητοποιήσεων.

Ομως, οι μαθητές αποδείχτηκαν πολύ δυνατοί, πολύ ώριμοι και συνειδητοποιημένοι. Εκαναν σαφές ότι μπορούν να περιφρουρούν τις αγωνιστικές τους κινητοποιήσεις, απ' αυτούς που προσπαθούν να τους συκοφαντήσουν, αποδεικνύοντας ότι δεν υιοθετούν πράξεις τυφλής βίας. Την ομορφιά της οργανωμένης πάλης τους δεν μπορεί να την αμαυρώσει η κυβέρνηση χρησιμοποιώντας πρακτικές καταδικασμένες από το λαό.

Οι αγωνιστικές κινητοποιήσεις των μαθητών συνεχίστηκαν με την απόφαση για μαζικές καταλήψεις στα ΤΕΕ και στα Ενιαία Λύκεια αλλά και με αποχές από τα μαθήματά τους. Η κυβέρνηση και σ' αυτό απάντησε από την πρώτη κιόλας μέρα έναρξης των καταλήψεων με τη θεσμοθέτηση της φασιστικής πράξης νομοθετικού περιεχομένου , με την οποία ποινικοποιεί τις μορφές πάλης των μαθητών, ως ιδιώνυμο αδίκημα. Εστειλε εισαγγελείς και αστυνομία στα σχολεία για να τους τρομοκρατήσει και να «σπάσει» τις καταλήψεις. Ομως οι μαθητές απάντησαν με την καθημερινή αύξηση των καταλήψεων αλλά και την ακόμα μεγαλύτερη μαζικοποίηση των συλλαλητηρίων τους, απαιτώντας τα δημοκρατικά τους δικαιώματα, αλλά και προειδοποιώντας ότι «Η τρομοκρατία δε θα περάσει», αλλά και όποιες μεθόδους και αν χρησιμοποιήσει η κυβέρνηση δεν πρόκειται «να κλείσει το στόμα της νεολαίας».

Εχουν δηλώσει άλλωστε ότι η κυβέρνηση θα τους βρει και πάλι «μπροστά της» και ότι τίποτε δεν τους σταματά. Θα βρεθούν και πάλι μπροστά της αμέσως μετά τις γιορτές. Το «ραντεβού» έχει δοθεί για τις 14 Γενάρη. Με τους αγώνες τους θα αφήσουν «στα χαρτιά» αυτούς τους νόμους και θα διεκδικήσουν μαζί με όλο το λαό το σχολείο των αναγκών και των δικαιωμάτων τους. Σε αυτόν τον αγώνα τους δεν είναι μόνοι τους. Εχουν μαζί τους, συμπαραστάτες και συναγωνιστές, τους εργαζόμενους γονείς τους, τους εκπαιδευτικούς και τους φοιτητές, αφού η υπόθεση της παιδείας αφορά όλους. Το κίνημα της αλληλεγγύης το τελευταίο διάστημα θέριεψε και είναι χιλιάδες τα μηνύματα συμπαράστασης που ήρθαν από εργατικά σωματεία, άλλους μαζικούς φορείς. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Ομοσπονδίας Πυροσβεστικών Υπαλλήλων, που με ανακοίνωσή της αρνήθηκε να παίξει το ρόλο του καταστολέα του κινήματος των μαθητών.

Γι' αυτό συνεχίζουν αγωνιστικά, ενωτικά, συντονισμένα και άμεσα απαιτούν να καταργηθεί η φασιστική πράξη νομοθετικού περιεχομένου, ενώ διεκδικούν ενιαίο 12χρονο δημόσιο δωρεάν σχολείο για όλους. Επίσης, για τους μαθητές των Τεχνικών Επαγγελματικών Εκπαιδευτηρίωναπαιτούν:

- Να καταργηθούν οι Νομαρχιακές - Προαγωγικές εξετάσεις στη Β` τάξη και οι Πανελλαδικές - Προαγωγικές στη Γ` τάξη.

- Να δοθούν τώρα βιβλία σύγχρονα - κατανοητά - όλα δωρεάν. Οχι φωτοτυπίες και CDs.

- Να καλυφθούν άμεσα όλες οι ανάγκες σε καθηγητές - εργαστήρια - υποδομή.

- Ολόπλευρη μόρφωση και όχι εφήμερη κατάρτιση.

- Ουσιαστική επαγγελματική εκπαίδευση - πραγματικό εφόδιο για ζωή με δικαιώματα.

Για τους μαθητές των Ενιαίων Λυκείων απαιτούν:

- Να καταργηθούν οι Προαγωγικές - Πανελλήνιες Εξετάσεις - σφαγή της Β` και Γ` Λυκείου.

- Οχι στην κατάργηση των μετεξεταστέων.

- Κατάργηση των «τεστ δεξιοτήτων» στη Β` Λυκείου.

- Αμεση κάλυψη όλων των αναγκών σε καθηγητές - αίθουσες εργαστήρια - υποδομή.

- Βιβλία σύγχρονα - κατανοητά - όλα δωρεάν.

- Κανένα τμήμα με πάνω από 20 μαθητές. Ολα τα σχολεία πρωινά.

- Οχι στη φροντιστηριοποίηση των λυκείων.

Οι μαθητές της χώρας κρατούν γερά. Ο αγώνας τους δείχνει τις μεγάλες δυνατότητες και προοπτικές που υπάρχουν, θα είναι όμως μακροχρόνιος και επίπονος. Δεν μπορούν να ανεχτούν το «σκοτάδι» που η κυρίαρχη τάξη και οι πολιτικοί της εκφραστές έχουν ετοιμάσει, με το μοντέλο του ελιτίστικου σχολείου, που θα βγάζει μισομορφωμένους αυριανούς απασχολήσιμους. Οι μαθητές διατρανώνουν την αντίθεσή τους να αποφασίζουν άλλοι γι' αυτούς.

Τα δύο χρόνια εφαρμογής της αντιεκπαιδευτικής μεταρρύθμισης και τα αποτελέσματά της είναι τραγικά για τη μαθητική νεολαία και τις λαϊκές οικογένειες. Αποδείχτηκε ο αντιδραστικός της χαρακτήρας και ο στόχος της κυβέρνησης: Να πετάξει τους μαθητές βίαια από το λύκειο, αλλά και να μετατρέψει την παιδεία σε εμπόρευμα που θα αγοράζει όποιος έχει να πληρώσει. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι τα φροντιστήρια κάνουν χρυσές δουλιές, παντού φυτρώνουν ιδιωτικά εκπαιδευτήρια και το εμπόριο της γνώσης έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις.

Ο «Ρ» επιχειρεί μια ανασκόπηση των πρόσφατων μεγάλων μαθητικών κινητοποιήσεων, που συγκλόνισαν τις περισσότερες πόλεις της χώρας, ανέδειξαν για άλλη μια φορά την τραγική κατάσταση της παιδείας, αλλά και τις δυνατότητες που ανοίγει ο μονόδρομος του αγώνα. Του αγώνα όλων εκείνων των δυνάμεων, που διεκδικούν την παιδεία η οποία θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες και στα συμφέροντα της μεγάλης πλειοψηφίας του λαού.

Ετσι φιλοξενούμε σήμερα τις απόψεις ανθρώπων που έζησαν από κοντά, μαζί με τα παιδιά, και συμμετείχαν στους πρόσφατους αγώνες.

Η κυβέρνηση κατακεραυνώνει τις κινητοποιήσεις, υποστηρίζοντας ότι το βασικό τους αίτημα δεν είναι εκπαιδευτικό, αλλά πολιτικό. «Ζητούν την κατάργηση του νόμου περί εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης. Αυτά δε γίνονται. Υποκινούνται σαφώς από πολιτικούς χώρους», δηλώνει ο κατ' ευφημισμόν υπουργός Παιδείας, σε μια από τις πάμπολλες συνεντεύξεις του στον αστικό Τύπο. Από κοντά, η «αντιπολιτευόμενη» ΝΔ να υποστηρίζει πως ο νόμος δεν μπορεί να καταργηθεί, ο Συνασπισμός να καταθέτει προτασούλες για τη βελτίωσή του κι οι διάφοροι Κοντογιαννόπουλοι, Χριστόδουλοι και Μπίστηδες ν' αγανακτούν, που η Παιδεία γίνεται χώρος κομματικών αντιπαραθέσεων, κατηγορώντας - ποιον άλλο; - το ΚΚΕ.

Τους ενοχλούν, ιδιαίτερα, αυτοί οι αγώνες, γιατί δε διαχέονται σε μια αόριστη αμφισβήτηση, ούτε διεκδικούν ασήμαντες επιδιορθώσεις της εκπαιδευτικής πολιτικής, αλλά αμφισβητούν ακριβώς τη γενική της κατεύθυνση, το σκοπό του σχολείου: τι ανθρώπους και για ποια κοινωνία διαπλάθει. Οι μαθητές αντιδρούν στο βίαιο εκτοπισμό τους από το λύκειο, διαμαρτύρονται για την υποκατάσταση της εκπαίδευσης από την «κατάρτιση» και διεκδικούν ένα σχολείο, που θα μορφώνει ολόπλευρα την προσωπικότητά τους, χωρίς φραγμούς και διακρίσεις, υπηρετώντας πρώτα απ' όλα το δικαίωμα στη ζωή. Τη ζωή που αισθάνονται ότι δικαιούνται, αλλά στερούνται ακόμη περισσότερο μετά την επιβολή των αντιεκπαιδευτικών νόμων.

Αλήθεια, η παιδαγωγική υπαγόρευσε το νόμο 2525, την ολοκληρωτική εξάρτηση του Λυκείου από το σύστημα της εισαγωγής στα πανεπιστήμια και τον πλήρη διαχωρισμό του από τη βασική υποχρεωτική εκπαίδευση; Το ζητούμενο ήταν να μετονομάσουμε τις δέσμες σε κατευθύνσεις από τη Β΄ Λυκείου και να συνεχίζουμε την παράδοση ενός ασυνάρτητου προγράμματος, όπου το κάθε μάθημα υπάρχει για λογαριασμό του, όπου ακόμη και η πιο γενική θεώρηση της πραγματικότητας, το μάθημα της φιλοσοφίας, αποτελεί «μάθημα κατεύθυνσης», απαραίτητο μόνο για τις αποσκευές των μελλοντικών φιλολόγων και κοινωνιολόγων; Ηταν ανάγκη να φέρουμε τις Πανελλήνιες Εξετάσεις μέσα στο Λύκειο, για να αποφοιτούν μόνο όσοι θα μπαίνουν στα ΑΕΙ και να βαφτίζουμε γενική παιδεία ένα σύνολο από 24 ασύνδετα γνωστικά αντικείμενα πανεπιστημιακών τμημάτων (εισαγωγή στο δίκαιο, θεατρολογία κλπ.), χρειαζούμενα μόνο για την αυστηρότερη επιλογή;

Δεν επιβάλλει η παιδαγωγική τον περιορισμό της βασικής υποχρεωτικής εκπαίδευσης στα εννέα χρόνια. Ενώ οι νέοι ενηλικιώνονται στα δεκαοχτώ τους χρόνια, να υποχρεώνονται σε επιλογή ζωής στα δεκαπέντε ή στα δεκαέξι τους - για το Λύκειο, όσοι τραβούν για επιστήμονες, οι υπόλοιποι στο σωρό των κάθε λογής ιδρυμάτων ψευτοκατάρτισης. Είναι σε θέση να κάνουν επαγγελματική επιλογή, συνειδητή και σταθερή, στη μεταβατική ηλικία της εφηβείας, ενώ δεν έχουν αναπτύξει όλα τα βασικά στοιχεία της προσωπικότητάς τους, ενώ βρίσκεται σε κρίσιμο στάδιο η βιολογική, ψυχική, κοινωνική τους εξέλιξη; Μήπως, αντίθετα, είναι καταναγκαστική και τελικά ταξική η καθοριστική, για όλη τους τη ζωή, επιλογή, που σηματοδοτείται με την παραπέρα διαφοροποίηση του σχολείου, σε Ενιαίο Λύκειο και σε ΤΕΕ;

Είναι καταναγκαστική αυτή η επιλογή, γιατί το σχολείο γίνεται ο μηχανισμός που διαχωρίζει και καταμερίζει, σταθμίζει αντικειμενικά τάχα τις ικανότητες, όταν οι ικανότητες δεν έχουν ακόμα ολόπλευρα αναπτυχθεί, όταν τα ταλέντα που αποτελούν συνδυασμό ικανοτήτων, δεν έχουν στο σύνολό τους εκδηλωθεί κι όταν η προσωπικότητα του νέου ανθρώπου δεν έχει αποκρυσταλλωθεί, δεν έχει συγκροτηθεί και σταθεροποιηθεί. Είναι ταξική επιλογή, γιατί έχει αποδειχτεί ότι όσο νωρίτερα γίνεται η επαγγελματική επιλογή ή η ειδίκευση τόσο αυτή αποτελεί αυθόρμητη αντανάκλαση των κοινωνικών ανισοτήτων, γιατί προκαθορίζεται από το μορφωτικό και οικονομικό περιβάλλον του μαθητή και τελικά την ταξική του προέλευση.

Επομένως, η οικοδόμηση του σκληρότερου επιλεκτικού λυκείου αποτελεί αντιδραστική εκπαιδευτική πολιτική, γιατί εμποδίζει τη μορφωτική πρόοδο του λαού μας ποσοτικά και ποιοτικά. Δεν είναι μόνο ότι λιγότερα παιδιά θα συνεχίζουν τις σπουδές τους στο Λύκειο και στα ΑΕΙ, το πρόβλημα είναι ουσιαστικά η μονομέρεια της εκπαίδευσης: είτε προετοιμάζει τον αυριανό επιστήμονα είτε τον αυριανό εργάτη, διαμορφώνει ανθρώπους που παθητικά προσαρμόζονται στο κοινωνικό τους περιβάλλον. Γιατί όταν σταματά η βασική υποχρεωτική εκπαίδευση νωρίτερα από όσα απαιτεί η πλήρης ανάπτυξη του ανθρώπου, τότε γενικός μορφωτικός κανόνας γίνεται η αναπαραγωγή στοιχειωδών δεξιοτήτων κι αποσπασματικών γνώσεων, που δεν αρκούν για μια ριζοσπαστική κι αποφασιστική στάση ζωής.

Μήπως, όμως οι εξελίξεις στην τεχνολογία και οι ραγδαίες αλλαγές των μέσων παραγωγής υπαγόρευσαν το νόμο 2640 για τα ΤΕΕ; Μήπως το ζητούμενο της εποχής μας ήταν να υποβαθμίσουμε ακόμη περισσότερο την επαγγελματική εκπαίδευση, εκτοπίζοντάς την σε πρώτη φάση από το λύκειο και στη συνέχεια από το εκπαιδευτικό σύστημα; Μοντέρνα άποψη είναι η υποκατάσταση της μακροχρόνιας εκπαίδευσης από σύντομες εναλλασσόμενες καταρτίσεις, που θα αποκτά κανείς απευθείας στην παραγωγή; Θα τρέχει η εκπαίδευση χύμα πίσω από τις τεχνολογικές εξελίξεις, για να εξασφαλίσει το χειρισμό των νέων εργαλείων, χωρίς να αφομοιώνει την επιστήμη που επαναστατικοποιεί τα μέσα παραγωγής;

Ας αφήσουμε τα παραμύθια. Από τη βιομηχανική επανάσταση ακόμα, σε όλους τους βασικούς τομείς της παραγωγής εφαρμόζεται η επιστήμη κι αυτό είναι που οδηγεί σε διαρκή επαναστατική ανάπτυξη των μέσων παραγωγής. Στην εποχή της γενικευμένης εφαρμογής της επιστήμης η επαγγελματική εκπαίδευση είναι καιρός να θεμελιώσει τα προγράμματά της στις επιστημονικές αρχές που έχουν ενσωματωθεί στην παραγωγή. Για να κατανοεί ο εργαζόμενος τις μελλοντικές αλλαγές στην παραγωγή και να συμβάλλει σ' αυτές, πρέπει να ξεχωρίζει μέσα στην πολυπλοκότητα και τη ρευστότητά της τις κοινές αρχές που συναντά στους διάφορους κλάδους κι εργαλεία, ν' ανακαλύπτει τους νόμους της επιστήμης και τελικά της κοινωνικής ζωής. Γι' αυτό, όσο περνά ο καιρός, τόσο πιο επιτακτική προβάλλει η ανάγκη υψηλού επιπέδου γενικής μόρφωσης, πριν ακόμη ξεκινήσει η οποιαδήποτε επαγγελματική ειδίκευση. Να ολοκληρώσει, λοιπόν, ο καθένας τη μόρφωσή του, σε ένα σχολείο που θα αναπτύσσει αρμονικά όλες τις ικανότητές του, ανεξάρτητα από το συγκεκριμένο επάγγελμα που πιθανά να ακολουθήσει, και μετά θα είναι σε θέση να αποκτήσει τη μια ή την άλλη ειδίκευση και να αλλάξει, αν χρειαστεί ή αν θελήσει, επάγγελμα χωρίς να ξεκινά κάθε φορά από το μηδέν.

Είναι θράσος να υποστηρίζει κανείς ότι στην εποχή μας το περιεχόμενο της βασικής εκπαίδευσης είναι οι στοιχειώδεις δεξιότητες (γραφή, ανάγνωση, αρίθμηση, επικοινωνία σε ξένη γλώσσα και χειρισμός ηλεκτρονικού υπολογιστή) κι ότι οι «ευέλικτες» καταρτίσεις, δεξιοτεχνίες που παρέχονται εκτός του εκπαιδευτικού συστήματος, αποτελούν επαγγελματική εκπαίδευση. Γι' αυτό η ΝΔ θεσμοθέτησε τα ΙΕΚ - ΚΕΚ και εκεί προσπαθεί σήμερα το ΠΑΣΟΚ να στρέψει από νωρίς την πλειοψηφία του μαθητικού πληθυσμού, ιδρύοντας τα ΤΕΕ. Ιδρύματα που τυπικά μόνο ανήκουν στην εκπαίδευση και ουσιαστικά αποτελούν τον προθάλαμο της ληξιπρόθεσμης κατάρτισης, γι' αυτό δεν μπορούν να έχουν κανονικά βιβλία και προγράμματα κι ούτε χρειάζονται καθηγητές. Χρειάζεται περίσσιο θράσος να προσπερνά κανείς το αίτημα για δημόσιες επαγγελματικές σχολές, ενταγμένες στην εκπαίδευση μετά από δωδεκάχρονο σχολείο, και να υπερασπίζεται τα προσωρινά μαθητοστάσια επαγγελματικών δεξιοτήτων.

Η ελπιδοφόρα συνεισφορά των πρόσφατων αγώνων είναι η πλατιά προβολή του εκπαιδευτικού προβλήματος, με την κοινωνική και πολιτική του διάσταση.

Περισσότεροι σήμερα συνειδητοποιούν ότι πίσω από την κυβερνητική αδιαλλαξία, κρύβεται η οικονομική και πολιτική εξουσία, που υπαγορεύει τα εκπαιδευτικά ζητούμενα των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων. Η πολιτική της αυστηρότερης επιλογής της ελίτ και συνάμα της υλικής κι ιδεολογικής προετοιμασίας των αυριανών προλεταρίων: Εργατικού δυναμικού πιο φτηνού στην αναπαραγωγή του, περισσότερο κερδοφόρου κατά την εκμετάλλευσή του και προπαντός ακίνδυνου για το σύστημα.

Να γιατί νομιμοποιούνται οι μεγαλοφροντιστές, οι σχολάρχες των ιδιωτικών Λυκείων και ΤΕΕ, οι κάθε λογής κερδοσκόποι να έχουν γνώμη για την εκπαιδευτική πολιτική, αλλά οι μαθητές, οι καθηγητές, οι γονείς, οι εργαζόμενοι πρέπει «να τ' αφήσουν αυτά» (κατά την προσφιλή έκφραση της υπουργοποιημένης χυδαιότητας). Κι επίσημα ανακοινώνουν ότι κάθε κόμμα νομιμοποιείται να έχει πολιτική άποψη, αρκεί να μην είναι αντίθετη με τη δική τους.

Αλίμονο αν το ΚΚΕ, για να εκφράσει έμπρακτα τα συμφέροντα του λαού μας, παλεύοντας μαζί του, ζητούσε την άδεια της άρχουσας τάξης. Κι αλίμονο αν ο λαός αφήσει να κατοικοεδρεύει στο σχολείο η πολιτική, που κάνει έξωση στα παιδιά του.

Το ερώτημα λοιπόν είναι: θα παραμείνει το σχολείο μέσο ταξικής επιλογής και ποδηγέτησης των νέων ανθρώπων ή θα διεκδικήσουμε να γίνει επιτέλους όργανο κοινωνικής διαπαιδαγώγησης σταθερής και δημιουργικής προσωπικότητας;

Κανείς μαθητής δεν περισσεύει από το σχολείο, αν θέλουμε οι νέοι άνθρωποι να αφομοιώνουν τη συσσωρευμένη κοινωνική πείρα αντί να περιορίζονται σε όσα ατομικά βιώνουν, απλά για να επιβιώνουν, αν θέλουμε ανθρώπους με συνείδηση της ανθρωπιάς τους, για να κατακτήσουν σταθερή κι ανεξάρτητη θέση στην κοινωνική ζωή. Γι' αυτό, όμως, χρειαζόμαστε σχολείο διαφορετικό στη δομή, στο περιεχόμενο και τη λειτουργία του.

Στη θέση των ξεχωριστών βαθμίδων και τύπων σχολείου, που αναπαράγουν κοινωνικές ανισότητες και περιορισμούς, να δημιουργηθεί ενιαίο δωδεκάχρονο βασικό σχολείο, για την εξασφάλιση ίσων δυνατοτήτων στην εκπαίδευση, μέσα από την παροχή σε όλους σε όμοιες συνθήκες ουσιαστικής γενικής μόρφωσης. Αντί για την άγονη, ξερή πολυμάθεια και την πρωτόγονη μερική ειδίκευση, το σχολείο να επικεντρώσει στην καλλιέργεια του χαρακτήρα, ανθρώπων ικανών να εφαρμόζουν τις γνώσεις τους για την κοινωνική πρόοδο. Ενα τέτοιο σχολείο δεν μπορεί παρά να είναι μόνο δημόσιο σχολείο, με την τυπική και ουσιαστική έννοια. Ποιος, τι και για ποιο σκοπό μαθαίνει, αυτό πρέπει να καθορίζεται από το γενικό λαϊκό συμφέρον.

Το σημερινό σχολείο υπόκειται σε αυταρχικό έλεγχο, για να υπηρετεί την κυρίαρχη σήμερα μειοψηφία της κοινωνίας και να καλλιεργεί τον ανταγωνισμό που ταιριάζει στην «οικονομία της αγοράς». Το σχολείο όμως χρειάζεται τον έλεγχο του λαϊκού παράγοντα, τη συλλογική λειτουργία στη διαδικασία της διαπαιδαγώγησης των νέων, τη συνένωση των εμπλεκόμενων σ' αυτήν φορέων (εκπαιδευτικών, μαθητών, γονιών) με τις δυνάμεις που στην κοινωνία εκπροσωπούν την αξία της συλλογικότητας, την πλειοψηφία, που παράγει όλον τον πλούτο της κοινωνίας. Η συνειδητοποίηση αυτής της ανάγκης, που σε ένα βαθμό αποτυπώνεται με τη λαϊκή συμπαράταξη στους μαθητικούς αγώνες, είναι ο ζωντανός κρίκος που συνδέει την αντίσταση του σήμερα με τις προοπτικές του αύριο.