Λίγες μέρες πριν από τις πρώτες δηλώσεις του υπουργού για εφαρμογή του νόμου - πλαισίου, έκανε την επανεμφάνισή της ομάδα πανεπιστημιακών (όπου εξέχουσα θέση έχουν εκσυγχρονιστές, από το χώρο του ΠΑΣΟΚ καθώς και του ΣΥΝ), που εγκαλεί την κυβέρνηση να επισπεύσει τις μεταρρυθμίσεις γιατί το πανεπιστήμιο βρίσκεται σε ...τέλμα! Πρόκειται για μια ομάδα («Πρωτοβουλία Πανεπιστημιακών για τη Μεταρρύθμιση και την Αναβάθμιση του δημόσιου πανεπιστημίου») που καταχωρείται σε ορισμένα δημοσιεύματα ως «1000» (ενώ στην πραγματικότητα είναι 395 και 8 απ' αυτούς έχουν ήδη διαχωρίσει τη θέση τους).

Δεν είναι τυχαία η χρονική συγκυρία της επανεμφάνισης των πρόθυμων υποστηρικτών της κυβερνητικής πολιτικής. Ερχεται πάνω στην ώρα, όταν ανοίγει για τα καλά η ατζέντα για τις μεταρρυθμίσεις στα πανεπιστήμια. Ετσι, μια μέρα μετά τη συνάντηση του υπουργού Παιδείας με τον πρωθυπουργό, η εν λόγω ομάδα έδωσε συνέντευξη Τύπου για «να καταθέσει την ανησυχία της για την κατάσταση στα πανεπιστήμια» και να τονίσει ότι «η μεταρρύθμιση του ελληνικού πανεπιστημίου εκκρεμεί και επείγει». Αυτή της την ...ανησυχία τη στολίζει και με βαρύγδουπες εκφράσεις, όπως ότι «το πανεπιστήμιο βρίσκεται σε τροχιά προϊούσας παρακμής»...

Η ανησυχία της ομάδας αυτής έγκειται στο ότι «υλοποιούνται αυτή τη στιγμή ελάχιστες θεσμικές πρωτοβουλίες», ενώ στο νόμο - πλαίσιο «καθυστερούν κρίσιμες υπουργικές αποφάσεις εφαρμογής του». Ταυτόχρονα, στέκονται με σαφήνεια απέναντι στο αίτημα του κινήματος για κατάργηση - μη εφαρμογή του νόμου, το οποίο χαρακτηρίζουν ως «ετερόδοξο για δημοκρατικές κοινωνίες δικαίου»...

Η πρόθεση της συγκεκριμένης ομάδας είναι από πέρσι γνωστή: Να δώσει χέρι βοήθειας στην κυβέρνηση, προκειμένου να προχωρήσουν οι αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις. Επιδιώκουν να παρέχουν «επιστημονική» κάλυψη στο νόμο που προωθεί την επιχειρηματική λειτουργία των πανεπιστημίων και να απορροφήσουν τους αγωνιστικούς «κραδασμούς». Γι' αυτό άλλωστε, παρόλο που οι θέσεις τους είναι καρμπόν οι κυβερνητικές προτάσεις ρίχνουν και κάποια ψήγματα κριτικής προς την κυβέρνηση (σχετικά με τους χειρισμούς της)...

Παρά το χαμηλό προφίλ που προσπαθεί να πλασάρει ο υπουργός Παιδείας, η αντιδραστική πολιτική της κυβέρνησης της ΝΔ - όπως και των κομμάτων του ευρωμονόδρομου - δεν «απαλύνεται» από το ένα ή το άλλο υπουργικό «στιλ». Η απαίτηση του κεφαλαίου για προσαρμογή των πανεπιστημίων στην εξυπηρέτηση των αναγκών του μπαίνει - όχι πως έφυγε ποτέ - δυναμικά στο προσκήνιο και απαιτεί «λύσεις». Λύσεις βέβαια που μόνο απώλειες σημαίνουν για τους εργαζόμενους, τη νεολαία και το λαό, καθώς προσαρμογή του πανεπιστημίου στις ορέξεις της αγοράς σημαίνει: Αλλαγές στα προγράμματα σπουδών στην κατεύθυνση των επιδιώξεων της αγοράς, υποβάθμιση των πτυχίων σε πιστοποιητικά κατάρτισης. Μεταμόρφωση των πανεπιστημίων σε ελκυστικά - ανταγωνιστικά «μαγαζιά», που αναζητούν πόρους από επιχειρήσεις, δίδακτρα και ερευνητικά πακέτα κατά παραγγελία των πολυεθνικών. Κατάργηση δημοκρατικών δικαιωμάτων, «μπίζνες πλαν» των ιδρυμάτων από την υλοποίηση του οποίου εξαρτάται η χρηματοδότηση.

Η κυβέρνηση... νομοθέτησε και πλέον εξαρτάται από τα ιδρύματα η υλοποίηση του νόμου. Ο πρότυπος εσωτερικός κανονισμός καθώς και ένα σχέδιο για τα τετραετή προγράμματα των πανεπιστημίων είναι έτοιμα και παίρνουν το δρόμο προς τα ιδρύματα. Ετσι, το υπουργείο «ξεμπέρδεψε» από τις «δικές του» υποχρεώσεις και ρίχνει το μπαλάκι στα ιδρύματα για να υλοποιήσουν το νόμο - πλαίσιο.

Και οι δυο ρυθμίσεις αποτελούν κομβικές πλευρές του νόμου, καθώς στοιχειοθετούν τη λειτουργία του δημόσιου πανεπιστημίου με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια. Γι' αυτό και ο νόμος τις έχει πλαισιώσει με εκβιαστικά διλήμματα. Για παράδειγμα, στο νόμο - πλαίσιο σημειώνεται ότι: Ο πρότυπος Εσωτερικός Κανονισμός «ισχύει εν όλω ή συμπληρωματικά, μέχρι την προσαρμογή των υπαρχόντων ή την κατάρτιση νέων». Αν τα ιδρύματα δεν καταρτίσουν εσωτερικό κανονισμό, τιμωρούνται με απαγόρευση έκδοσης «κάθε διοικητικής πράξης για προκήρυξη θέσεων μελών ΔΕΠ, διορισμό κάθε είδους προσωπικού ή άλλες κανονιστικές πράξεις ή αποφάσεις ζωτικού ενδιαφέροντος που αφορούν το συγκεκριμένο ΑΕΙ μέχρι αυτό να ανταποκριθεί στις ανωτέρω υποχρεώσεις του»!

Να θυμίσουμε ότι ο εσωτερικός κανονισμός περιγράφει το αυταρχικό - ασφυκτικό πλαίσιο της ιδιωτικοοικονομικής λειτουργίας των ιδρυμάτων, δίνει νομική υπόσταση στην κατηγοριοποίηση - διαφοροποίηση των πανεπιστημίων και επιτρέπει την υλοποίηση της Μπολόνια κατακερματισμένα σε κάθε ίδρυμα. Ανάμεσα σε άλλα, καθορίζει: Τα όρια του ασύλου, τη φύλαξη του ιδρύματος, τους κανόνες λειτουργίας των συλλογικών οργάνων, την εξειδίκευση προϋποθέσεων και διαδικασιών εκλογής και εξέλιξης πανεπιστημιακών, τα προσόντα του manager, τον τρόπο διεξαγωγής εκλογών για την ανάδειξη συλλογικών οργάνων, τη διαδικασία κατάρτισης του τετραετούς αναπτυξιακού προγράμματος.

Οσο για τα τετραετή αναπτυξιακά προγράμματα, αυτά αποτελούν την προμετωπίδα της επιχειρηματικής - ανταγωνιστικής λειτουργίας των πανεπιστημίων. Πρόκειται για κανονικότατα «μπίζνες πλαν» που υπογράφει το ίδρυμα με την πολιτεία. Εκεί περιγράφονται οι στόχοι του ιδρύματος και από την ικανοποίησή τους εξαρτάται η χρηματοδότηση του ιδρύματος από το κράτος. Ακόμα, στο τετραετές πρόγραμμα περιλαμβάνεται «ο προγραμματισμός χρηματοδότησης από άλλες πηγές εκτός του κρατικού προϋπολογισμού», «η καταγραφή και αξιοποίηση της περιουσίας του πανεπιστημίου», οι «επενδύσεις» κλπ. Και ο εκβιασμός συνεχίζεται: «Αν με ευθύνη του ΑΕΙ, δεν υπάρξει τετραετές ακαδημαϊκό - αναπτυξιακό πρόγραμμα, αναστέλλεται κάθε κρατική χρηματοδότηση προς το ΑΕΙ»!

Ο «βομβαρδισμός» στην ανώτατη εκπαίδευση δε σταματάει εδώ. Η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να νομοθετήσει για την ενσωμάτωση της κοινοτικής οδηγίας 36/05 και φροντίζει να «καθησυχάζει» - κοροϊδεύει τα πανεπιστήμια ότι δήθεν δεν έχουν τίποτα να φοβηθούν από μια τέτοια εξέλιξη. Ωστόσο, όσες πιστοποιήσεις και αν δώσει το υπουργείο (με βάση την 36/05 η πιστοποίηση δίνεται από το «μητρικό» ίδρυμα) η ουσία είναι ότι υποβαθμίζονται τα πτυχία των πανεπιστημίων, ισούνται τρίχρονες σπουδές με τετράχρονες και πεντάχρονες, ενώ παρασύρονται προς τα κάτω τα δικαιώματα όλων των εργαζομένων.

Επίσης, στην «αγορά» της ανώτατης εκπαίδευσης θα συνεχίσουν να δρουν και τα ΚΕΣ εκείνα που δε θα έχουν «πιστοποίηση», καθώς η εκπαίδευση εντάσσεται στην ελευθερία διακίνησης υπηρεσιών του Μάαστριχτ. Οπως έχει σημειώσει ο υπουργός Παιδείας «το δικαίωμα να ανοίξεις ένα Κέντρο και να παρέχεις εκπαιδευτικές υπηρεσίες ή δεξιότητες πάνω σε ένα ζήτημα, είναι δικαίωμα κατοχυρωμένο στο Σύνταγμα που δεν μπορεί κανείς να το απαγορεύσει»...

Με το νομοσχέδιο για τα μεταπτυχιακά συμπληρώνεται η ολομέτωπη επίθεση. Οπως προβλέπεται στο περσινό προσχέδιο πρότασης για τα μεταπτυχιακά, θεσμοθετούνται οι κύκλοι σπουδών με βάση τη διαδικασία της Μπολόνια (μπάτσελορ - μάστερ - διδακτορικό) καθώς το μάστερ αποτελεί προϋπόθεση για τη συνέχιση των σπουδών που να οδηγούν σε διδακτορικό, εκτός από ιδιαίτερες περιπτώσεις... Νομιμοποιείται δηλαδή η διαδικασία μεταφοράς της γνώσης στο μάστερ και υποβάθμισης των πτυχίων. Ακόμα, προβλέπεται χρηματοδότηση από το κράτος «κατά προτεραιότητα», ενώ ως πηγές εσόδων ορίζονται δωρεές, χορηγίες, δίδακτρα... Στα ΤΕΙ, δίνεται μεν η θεσμική δυνατότητα να διοργανώνουν αυτόνομα μεταπτυχιακά, με «αντάλλαγμα» την εφαρμογή της «αξιολόγησης», στην ουσία όμως οι προϋποθέσεις για τη σύσταση μεταπτυχιακού είναι απαγορευτικές για τα ΤΕΙ.

Από την ψήφιση του νόμου - πλαισίου και μέχρι σήμερα η πλειοψηφία των φοιτητών και των πανεπιστημιακών ξεκαθαρίζει ότι ο νόμος αυτός θα ανατραπεί - δε θα εφαρμοστεί. Από την έναρξη του ακαδημαϊκού έτους φοιτητικοί σύλλογοι έχουν προχωρήσει σε κινητοποιήσεις στην κατεύθυνση της μη εφαρμογής του νόμου έκτρωμα. Ηδη η ομοσπονδία των πανεπιστημιακών έχει δηλώσει πως θα απαντήσει με κινητοποιήσεις σε ενδεχόμενη κατάθεση των νομοσχεδίων για τα μεταπτυχιακά, για την έρευνα και για την εφαρμογή της κοινοτικής οδηγίας 36/05 και σταθερά διεκδικεί την απόσυρση - μη εφαρμογή του νόμου - πλαισίου. Με αυτά τα αιτήματα, καθώς και διεκδικήσεις για το Ασφαλιστικό και για τη χρηματοδότηση των πανεπιστημίων συνολικά η ΠΟΣΔΕΠ καλεί τους συλλόγους των πανεπιστημιακών σε δυο εικοσιτετράωρες απεργίες (1 και 13 Φλεβάρη).

Η περίοδος που ανοίγεται και που εντελώς... συμπτωματικά είναι περίοδος εξεταστικής, είναι ιδιαίτερα κρίσιμη για τη συνέχιση του αγώνα για να καταργηθεί - να μην εφαρμοστεί ο νόμος - πλαίσιο και για την πάλη ενάντια στις αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις στην εκπαίδευση, ενάντια στη διαδικασία της Μπολόνια και την πολιτική του κεφαλαίου και των κομμάτων που το υπηρετούν. Το επόμενο χρονικό διάστημα, τα αντανακλαστικά φοιτητών, πανεπιστημιακών και εργαζομένων, είναι σε εγρήγορση και ταυτόχρονα είναι περίοδος προετοιμασίας της συνέχισης του αγώνα για την κατάκτηση ενιαίας δημόσιας και δωρεάν ανώτατης εκπαίδευσης που να υπηρετεί τις ανάγκες του λαού και της νεολαίας.

Ακόμα δεν έχει απαντήσει το υπουργείο Παιδείας για το ποιος θα είναι ο ρόλος των ιδιωτών που θα «εκμεταλλεύονται» τα σχολεία αφού τα φτιάξουν με τη μέθοδο των ΣΔΙΤ. Είναι σίγουρο, όμως, ότι όταν ανοίγουν οι πόρτες των σχολείων στις επιχειρήσεις, αυτές δεν κοιτούν μόνο πώς θα διαφημιστούν για ένα άμεσο οικονομικό κέρδος, αλλά ενδιαφέρονται να ελέγξουν την εκπαίδευση, να έχουν άμεση παρέμβαση στο περιεχόμενό της.

Και σ' αυτό τον τομέα, στο περιεχόμενο της εκπαίδευσης, η παρέμβαση του κεφαλαίου είναι διαρκής, έντονη και συντονισμένη. Σε επίπεδο ΕΕ αρχίζει αυτή την περίοδο μια συζήτηση για την υποχρεωτική εκπαίδευση, κάτω από τον τίτλο «Σχολεία για τον 21ο αιώνα», με στόχο - όπως φαίνεται - να καταλήξει σε ένα συνολικό πλαίσιο αναδιαρθρώσεων, αντίστοιχων αυτών που υπαγορεύει η διαδικασία της Μπολόνια για την ανώτατη εκπαίδευση.

Στη συζήτηση μετέχει φυσικά και η ελληνική κυβέρνηση, που - ας μην ξεχνάμε - έχει ήδη έτοιμο στα συρτάρια της ένα πόρισμα του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας (ΕΣΥΠ) για αναδιαρθρώσεις σε Γυμνάσια - Λύκεια, κατ' αναλογία προς το πόρισμα που αποτέλεσε τη βάση για τον αντιδραστικό νόμο - πλαίσιο περί ανώτατης εκπαίδευσης.

Σε αυτή τη φάση, ο «μπούσουλας» για τη διαβούλευση στην ΕΕ είναι το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Κομισιόν με τίτλο «Σχολεία για τον 21ο αιώνα» (SEC(2007)1009), που «ανοίγει» τη συζήτηση θέτοντας 8 ερωτήματα.

Το «τι» θέλουν να κάνουν με τα σχολεία, το έχουν ξεκάθαρο, δεδομένο. Τα ερωτήματα και η διαβούλευση έχουν να κάνουν με το «πώς» θα το κάνουν. Θα «βάλουν κάτω», δηλαδή, τα μέτρα και τις ρυθμίσεις που έχουν περάσει σε εθνικό επίπεδο στα διάφορα κράτη - μέλη, για να επιλέξουν τα πιο αποτελεσματικά.

Οπου «αποτελεσματικά» σημαίνει να καθιστούν την εκπαίδευση πιο ανταγωνιστική, να την υποτάσσουν στις σύγχρονες ανάγκες του κεφαλαίου. Γι' αυτό το κείμενο μιλάει για «σημασία της εκπαίδευσης και της κατάρτισης στο πλαίσιο της στρατηγικής της Λισαβόνας (...) για τη μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ενωσης».

Να η απάντηση στο «τι» θέλουν: «Ανταγωνιστικότητα» των ευρωπαϊκών μονοπωλίων, διαιώνιση των κερδών και συνολικά του συστήματος. Αυτό όμως δεν μπορεί να γίνει παρά με τη διαιώνιση και την ένταση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων. Ετσι, ακόμα κι αν κάποια από τα σημεία του κειμένου της ΕΕ μοιάζουν να οδηγούν σε «βελτιώσεις», διαβάζοντας κάτω από τις εύηχες λέξεις συναντούμε πάντα τον ίδιο στόχο, τις απάνθρωπες επιδιώξεις του καπιταλισμού.

«Πώς μπορούν να οργανωθούν τα σχολεία έτσι ώστε να παρέχουν σε όλους τους μαθητές το πλήρες φάσμα των βασικών ικανοτήτων;», «Με ποιον τρόπο μπορούν τα σχολεία να εφοδιάζουν τους νέους ανθρώπους με ικανότητες και κίνητρα για μάθηση εφ' όρου ζωής;», «Πώς μπορούν να συμβάλουν τα σχολικά συστήματα στην υποστήριξη της μακροπρόθεσμης διατηρήσιμης οικονομικής ανάπτυξης στην Ευρώπη;».

Τα τρία πρώτα ερωτήματα της διαβούλευσης υπαγορεύουν το στόχο («οικονομική ανάπτυξη», διάβαζε καπιταλιστική ανάπτυξη) και το περιεχόμενο των αναδιαρθρώσεων για τα σχολεία.

Δε μιλούμε για ολόπλευρη και ολοκληρωμένη βασική εκπαίδευση και μόρφωση, αλλά για ένα «πακέτο» γνωστικών και κοινωνικών δεξιοτήτων: «"Παραδοσιακές" ικανότητες, όπως είναι η γνώση της μητρικής γλώσσας, η γνώση ξένων γλωσσών, οι βασικές ικανότητες στα μαθηματικά και στις φυσικές επιστήμες και η ψηφιακή ικανότητα, αλλά και εγκάρσιες ικανότητες, όπως το "μαθαίνω πώς να μαθαίνω", η κοινωνική ικανότητα και η ικανότητα άσκησης της ιδιότητας του πολίτη, η ανάληψη πρωτοβουλίας, η επιχειρηματικότητα και η πολιτισμική ευαισθησία και έκφραση».

Το μίνιμουμ γνωστικών δεξιοτήτων, οι οποίες περιλαμβάνονται στο πακέτο, αφορά στις ανάγκες στοιχειώδους επικοινωνίας και χειρισμού των μέσων παραγωγής που στηρίζονται στη σύγχρονη τεχνολογία. Το κεφάλαιο δεν έχει ανάγκη από εργαζόμενους με περισσότερες γνώσεις. Του αρκούν αυτά τα στοιχειώδη.

Οσο για τις «εγκάρσιες» ικανότητες, είναι αυτές που ετοιμάζουν τους αυριανούς «απασχολήσιμους», που θα κάνουν δική τους υπόθεση το πώς θα είναι πιο ανταγωνιστικοί (δηλαδή, πώς θα τους εκμεταλλεύονται περισσότερο οι εργοδότες τους) και έτοιμοι να υπερασπιστούν πολύπλευρα αυτό το σύστημα της εκμετάλλευσης.

Οι μαθητές θα διδάσκονται ότι η όποια εκπαίδευση (και στη συνέχεια η όποια «δυνατότητα» ή «ευκαιρία» εργασίας) είναι ατομική, δική τους υπόθεση κι όχι κρατική ευθύνη. Θα μάθουν να κατηγορούν τον εαυτό τους για όλα τα αδιέξοδα του συστήματος.

Σ' αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η «μαθητοκεντρική δραστηριότητα, στην οποία ο μαθητής και ο δάσκαλος (...) συνοικοδομούν (...) γνώση». Ετσι γίνεται «αχταρμάς» το παιδικό μυαλό, αφού ακόμα και στα μαθηματικά, που «ένα κι ένα κάνουν δύο», ο κάθε μαθητής καταλήγει να ...«συνοικοδομεί» άλλο αποτέλεσμα!

«Πώς μπορούν τα σχολικά συστήματα να καλύψουν την ανάγκη προώθησης της ισότητας, να ανταποκριθούν στην πολιτισμική πολυμορφία και να μειώσουν την πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου;», «Εάν ο στόχος των σχολείων είναι να ανταποκρίνονται στις επιμέρους μαθησιακές ανάγκες του κάθε μαθητή, πώς θα πρέπει να διαμορφωθούν τα προγράμματα, η σχολική οργάνωση και οι ρόλοι των εκπαιδευτικών;», «Πώς μπορούν οι σχολικές κοινότητες να προετοιμάσουν τους νέους ανθρώπους να γίνουν υπεύθυνοι και να τους εμφυσήσουν θεμελιώδεις αξίες όπως η ειρήνη και η ανοχή της διαφορετικότητας;», λένε τα επόμενα ερωτήματα του κειμένου.

Τα προβλήματα που γεννά ο καπιταλισμός (φτώχεια, μετανάστευση, κ.ά.) προκαλούν και μάζες εξαθλιωμένων παιδιών που μένουν μακριά από την εκπαίδευση ή κάποια στιγμή την εγκαταλείπουν. Αυτό είναι πρόβλημα για το σύστημα, όχι με ανθρωπιστικούς όρους, αλλά γιατί θέλει οι πάντες να αποτελούν διαθέσιμη εργατική δύναμη, έτοιμη για ξεζούμισμα. Ετσι, βάζει στόχο τη μείωση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου (όπου πρόωρη σημαίνει πριν τα 13 χρόνια!) ώστε να είναι περισσότεροι αυτοί που θα αποκτούν το μίνιμουμ των προαναφερθεισών χρηστικών δεξιοτήτων.

Για να μπορούν να εντάσσονται μετανάστες, μειονοτικοί, φτωχοί, κ.ο.κ., στο σχολείο, αυτό θα λειτουργεί με διαφορετικές ταχύτητες, θα εκπονεί διαφορετικά προγράμματα για τον καθένα. Με αυτό το σκεπτικό η ΕΕ υπαγορεύει την εξατομικευμένη εκπαίδευση, που εξ ορισμού ακυρώνει κάθε έννοια εκπαιδευτικής ισότητας.

Ταυτόχρονα, ο φτωχός, ο μετανάστης, το παιδί με ειδικές ανάγκες... θα είναι αύριο ένα «εργαλείο» της εκάστοτε επιχείρησης. Για να είναι συμβατά μαζί του και τα υπόλοιπα «εργαλεία» της επιχείρησης, θα πρέπει από το σχολείο να έχουν μάθει να συνυπάρχουν, να δουλεύουν μαζί ως ομάδα για την «ανταγωνιστικότητα» της επιχείρησης. Λειτουργώντας δε μ' αυτό τον τρόπο, το σχολείο θα φροντίζει πρώτα απ' όλα την αθώωση του ίδιου του συστήματος που γεννά τη φτώχεια, τους πολέμους, την εξαθλίωση, δίνοντας βάρος στην «ανοχή»... αφού, «τι να κάνουμε, συμβαίνουν κι αυτά»...

«Πώς μπορεί να καταρτιστεί και να υποστηριχτεί το εκπαιδευτικό προσωπικό ώστε να αντεπεξέλθει στις προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει;», «Πώς μπορούν οι σχολικές κοινότητες να έχουν την κατάλληλη ηγεσία και τα κίνητρα που χρειάζονται για να επιτύχουν;», «Πώς θα αποκτήσουν την αρμοδιότητα να αποφασίζουν οι ίδιες για το πώς θα αναπτυχθούν ώστε να ανταποκρίνονται στις μεταβαλλόμενες ανάγκες και στα μεταβαλλόμενα αιτήματα;» καταλήγουν τα ερωτήματα.

Δεν αρκεί το στελεχικό δυναμικό της εκπαίδευσης (κάθε τύπου διευθυντές) να ενστερνίζεται το πνεύμα της ΕΕ. Θα πρέπει όλο το έμψυχο δυναμικό (δάσκαλοι και καθηγητές) «να ανταποκριθεί στο αίτημα της εξατομικευμένης μάθησης και να μάθει στους μαθητές πώς να μαθαίνουν αυτόνομα και για όλη τους τη ζωή (...) Αναλαμβάνει ενδεχομένως, επίσης, πρόσθετα καθήκοντα λήψης αποφάσεων ή διοικητικά καθήκοντα, ως συνέπεια της αυξημένης σχολικής αυτονομίας». Ετσι, η ΕΕ αγωνιά για το πώς θα φτιάξει τους καθηγητές - μάνατζερ που χρειάζεται.

Την ίδια στιγμή προτάσσει το «αίτημα συνεργασίας των σχολείων με άλλους φορείς και οργανισμούς» (βλέπε επιχειρήσεις), ενώ λέει πως «υπάρχουν διαφορετικές διαδικασίες που εξασφαλίζουν ότι τα σχολεία λογοδοτούν στις κοινότητες από τις οποίες εξαρτώνται». Δηλαδή, οι επιχειρήσεις και οι χρηματοδότες θα αξιολογούν και θα ελέγχουν το περιεχόμενο της εκπαίδευσης στο σχολείο. Και, φυσικά, το κάθε σχολείο θα κλείνει τις δικές του μπίζνες με τους εκάστοτε φορείς και επιχειρήσεις...