Πέμπτη 22 Γενάρη 2009
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΝΤΕΪΒΙΝΤ ΦΙΝΤΣΕΡ
Η απίστευτη ιστορία του Μπέντζαμιν Μπάτον

Ο Μαρκ Τουέιν (1835 - 1910) έκανε μια ...διαπίστωση, «Θα μπορούσαμε να ήμασταν περισσότερο ευτυχισμένοι, αν γεννιόμασταν 80 χρόνων και σταδιακά πλησιάζαμε τα 18», είπε. Η ...διαπίστωση άρεσε στον Φράνις Σκοτ Φιτζέραλντ (1896 - 1940) και την έκανε διήγημα (1920). 88 χρόνια αργότερα η ...διαπίστωση έγινε ταινία (από τον Ντέιβιντ Φίντσερ).

Δυστυχώς τα μεγάλα πνεύματα δε ...συναντήθηκαν. Η διαπίστωση έμεινε διαπίστωση καφενείου! Μια ευχή, δηλαδή και τίποτα περισσότερο. Μια ευχή που διαρκεί 166 ολόκληρα λεπτά και εξαντλεί ακόμα και τον πιο ανθεκτικό θεατή. Τελικά, θα ...διαπιστώσουμε και εμείς, άλλο λογοτεχνία και άλλο ο κινηματογράφος!

Φυσικά, η ταινία είναι χορταστική (δε λέει να τελειώσει)! Ξεκινάει το 1918 στη Νέα Ορλεάνη με το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και φτάνει μέχρι τις μέρες μας! Μια κινηματογραφική Οδύσσεια, το δίχως άλλο. Μια Οδύσσεια όμως που, παρότι είναι «μακρύς ο δρόμος της, γεμάτος περιπέτειες», δεν είναι γεμάτος «γνώσεις». Και δεν είναι γεμάτος γνώσεις ο δρόμος της ταινίας, γιατί «δεν κουβαλάει μέσα του», μέσα στην ψυχή του, «τους Λαιστρυγόνες και τους Κύκλωπες», που παροτρύνει ο Καβάφης, αλλά περιμένει να τους βρει στο δρόμο του (και αυτοί αν δεν τους κουβαλάς μέσα σου δεν υπάρχουν)!

Χωρίς ψυχή και γνώση, λοιπόν, η ταινία καταφεύγει στα τετριμμένα και στην εύκολη συγκίνηση. Με καλή αισθητική και με καλές ερμηνείες, είναι αλήθεια, αλλά με κουρασμένα γεροντικά βήματα, με πολύ κλασικό τρόπο, χωρίς εκπλήξεις και ανατροπές, που απαιτεί ένα παρόμοιο θέμα, παρακολουθεί τον 80χρονο γέρο να γίνεται νέος, να ερωτεύεται, να κάνει γνωριμίες, να δημιουργεί φίλους και φιλίες, να γεννάει παιδί και, σιγά - σιγά να γίνεται νέος. Και ακόμα περισσότερο. Παιδί, έτοιμο να επιστρέψει στη μήτρα της μάνας του! Ολα αυτά, όμως, αν δεν τα γεμίσεις με μεγάλες αναζητήσεις, με σημαντικά ιστορικά και ανθρώπινα γεγονότα, γεγονότα που δε χρειάζεται να τα εφεύρεις από το μυαλό σου, η ζωή τα έχει παρουσιάσει, αν δεν τα φιλοσοφήσεις με φιλοσοφίες λογικές και ρεαλιστικές και τα αφήσεις στην περιοχή του συναισθήματος μόνον, είναι φυσικό, θα εξαντληθούνε πολύ γρήγορα. Και λογικό επακόλουθο είναι, να αρχίσουν τα νευρικά ανακαθίσματα στην καρέκλα και εκεί προς το τέλος το χασμουρητό!

Παίζουν: Μπραντ Πιτ, Κέιτ Μπλάνσετ, Τίλντα Σουίντον, Ταράτζι Π. Χένσον, κ.ά.

Οι βαθιές ρίζες της Παλαιστίνης

Η κινηματογραφική βδομάδα που ανοίγει σήμερα φέρνει επτά νέες ταινίες. Την εξής μία: «Το Αλάτι Αυτής της Θάλασσας», της πρωτοεμφανιζόμενης Παλαιστίνιας (ζει και εργάζεται στη Ραμάλα) Ανμαρί Τζασίρ! Οι υπόλοιπες, άλλη λιγότερο και άλλη περισσότερο, βολοδέρνουν γύρω από τη μετριότητα και τα σχεδόν αδιάφορα θέματα. «Το Αλάτι...», με λιτό τρόπο μάς αποκαλύπτει το βάθος του παλαιστινιακού ζητήματος και τον φασιστικά κατακτητικό χαρακτήρα του Ισραήλ. Μια ταινία πολύ επίκαιρη.

«Η Απίστευτη Ιστορία του Μπέντζαμιν Μπάτον», του Ντέιβιντ Φίντσερ, αν δεν ήταν τόσο ανυπόφορα μεγάλη (166 ολόκληρα λεπτά!), και αν οι στόχοι της ήταν πιο καθαροί, θα μπορούσε να συγκινήσει! Ενας άνθρωπος γεννιέται ηλικιωμένος και κάνει αντίστροφη πορεία μέχρι που ξαναμπαίνει στη μήτρα της μάνας του (κάπως, έτσι)! Κόντρα στο ρομαντισμό του Μπέντζαμιν Μπάτον η άγρια ρεαλιστική ταινία της Αλμπερτίνα Κάρι, «La Rabia, Απιστία, Οργή, Εξόντωση». Μίση και πάθη (και άφθονο αίμα) από ένα κομμάτι της αγροτικής τάξης της Αργεντινής (και από το μυαλό της σκηνοθέτιδας, βεβαίως)!

Το γιαπωνέζικο θρίλερ «Διαμέρισμα 1303», του Ατάρου Οϊκάουα, είναι για ...αρρώστους του είδους! Κορίτσια πέφτουν από το 13ο όροφο χωρίς συγκεκριμένο λόγο (παίζοντας με τα νεύρα μας)! Αν επιβιώσετε από τον αιμοσταγή Γιαπωνέζο σάς περιμένει το «Underworld», του πρωτοεμφανιζόμενου «δικού μας - που εργάζεται εις την αλλοδαπήν - Πάτρικ Τακτόπουλος (δε γνωρίζω άλλες λεπτομέρειες). Διαμάχες βρικολάκων και λύκων (μεταμφιεσμένοι σε ανθρώπους) και γίνεται το ...«έλα να δεις»!

Η κωμωδία(;) «Νύφες σε Πόλεμο», του Γκάρι Γουίνικ για τιμωρία τους, που με τις υστερίες τους κακοποιούν τα αυτιά και τα μάτια μας, θα έπρεπε να είχαν πέσει στα χέρια του γιαπωνέζου ή του Τακτόπουλου! Τότε να έβλεπες στριγκλιές και κρύα αστεία.

Τη βδομάδα κλείνει το συγκινητικό, αλλά απελπιστικά τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ του Γεράσιμου Ρήγα, «Πάρβας, Αγονη Γραμμή». Η ζωή και ο θάνατος ενός νησιώτη (του Δημήτρη Γιαννακού) στην άδεια χειμωνιάτικη Αμοργό!

ΑΛΜΠΕΡΤΙΝΑ ΚΑΡΙ
La Rabia: Απιστία - Οργή - Εξόντωση

Το θέμα έχει απασχολήσει πολλές φορές τον παγκόσμιο κινηματογράφο - και τον ελληνικό - και έχει καταφέρει να παραδώσει στην ανθρωπότητα μερικά μικρά και μεγαλύτερα αριστουργήματα.

Μια καθυστερημένη αγροτική κοινότητα της Αργεντινής. Οι άνθρωποί της ζούνε μάλλον με το συναίσθημα. Στις σχέσεις τους επικρατεί η κατανόηση και η αλληλεγγύη. Το σκληρό, όμως, περιβάλλον, οι δύσκολες συνθήκες ζωής, ο κλειστός χώρος, αναγκαστικά γεννάνε προβλήματα. Σε πρωτόγονη ακόμα κατάσταση οι άνθρωποι δεν έχουν την ικανότητα και την ωριμότητα να ξεπερνάνε τις δυσκολίες. Μια ξαφνική σπίθα, ένα τυχαίο γεγονός και το τοπίο παίρνει φωτιά...

Αυτό είναι πάνω - κάτω το θέμα της ταινίας. Το οποίο, όμως, προδόθηκε από τον υπέρμετρο ρεαλισμό της σκηνοθέτιδας, και από ανθρώπινη τραγωδία, από μια κινηματογραφική ψυχογραφία, μεταβλήθηκε σε ένα αιματηρό θρίλερ! Ωστόσο, παρ' όλα τα ορατά ελαττώματα η ταινία της Αλμπερτίνα Κάρι εξακολουθεί να έχει κάποια γοητεία. Ισως τη γοητεία του «παράξενου» και του «φολκλορικού», στοιχεία τα οποία υπάρχουν άφθονα στην εικόνα της ταινίας, στα πρόσωπα και στις συμπεριφορές των ηθοποιών. Η γοητεία του «παράξενου» και του «φολκλορικού» έχει τραβήξει πολλές φορές την προσοχή μεγάλων συγγραφέων και άλλων δημιουργών, γιατί η αγριάδα που βγαίνει από αυτά τα στοιχεία παραπέμπουν σε αρχέγονες ανθρώπινες συμπεριφορές. Σε πρωτόγονες συμπεριφορές, που παρ' όλη την εξέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού εξακολουθούν να υπάρχουν ακόμα σε πολλά σημεία του πλανήτη μας.

Εσείς βέβαια, παρότι δε σας βοηθάει και η ταινία, μη δείτε τη «La Rabia» τουριστικά. Αναζητήστε πιο ενδιαφέροντα στοιχεία, τα οποία υπάρχουν στα «υπόγεια» της ταινίας. Στις ματιές των ηθοποιών, στους χώρους που μένουν οι άνθρωποι, στο τοπίο που τους περιβάλλει.

Παίζουν: Αμαλία Κουκέιρο, Τζανιέρ Λορέντζο, Βίκτορ Χιούγκο Καρίζο, Ναζαρέτα Ντουάρτε, κ.ά.

Παίζονται ακόμα
«Πάρβας, Αγονη Γραμμή» του Γεράσιμου Ρήγα

Το αρκετά, πράγματι, ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ του Γεράσιμου Ρήγα, το οποίο αναφέρεται «στη ζωή και στο θάνατο» ενός Αμοργιανού καφετζή και γεωργού (του Δημήτρη Γιαννακού), αν κοπεί μερικά λεπτά της ώρας και παιχτεί στον χώρο για τον οποίο δημιουργήθηκε (τηλεόραση) μπορεί να συγκινήσει! Για την κινηματογραφική αίθουσα φοβάμαι πως είναι πολύ λίγο!

Η ταινία διαθέτει σοβαρούς και καλούς συνεργάτες. Τον Γιώργο Τριανταφύλλου, στο μοντάζ και τον Νίκο Κηπουργό στη μουσική. Τα υπόλοιπα (παραγωγή, σκηνοθεσία, φωτογραφία) τα έχει κάνει μόνος του ο Γεράσιμος Ρήγας.

«Διαμέρισμα 1303» του Γιαπωνέζου Ατάρου Οϊκάουα

Μια κοπέλα πέφτει από το 13ο όροφο. Η πτώση της γίνεται επιδημία! Μέχρι να τελειώσει η ταινία έπεσε η μισή Ιαπωνία, χάσαμε το μέτρημα!

Ποτέ δεν κατάλαβα στ' αλήθεια για ποιο λόγο γίνονται τα θρίλερ. Τα τελείως χαζά θρίλερ εννοώ, που δεν έχουν καν την ευφυία να προσποιούνται ότι κρύβουν κάτι περισσότερο από την ανόητη ιστορία, που διαβάζουμε στο πρώτο επίπεδο. Ιδιαίτερα όταν αυτά τα θρίλερ γίνονται από ταλαντούχους ανθρώπους, όπως φαίνεται ότι είναι ο κύριος Οϊκάουα.

Υπάρχει στ' αλήθεια έστω και ένας λογικός άνθρωπος που θα σπαταλήσει δυο πολύτιμες ώρες, από τον μοναδικό χρόνο του, για να ακούει τον κύριο Οϊκάουα να του λέει, πως τα κορίτσια που βουτάνε στο κενό από το μπαλκόνι του 13ου ορόφου, το κάνουν γιατί το διαμέρισμα που νοικιάζουν ή απλώς επισκέπτονται έχει την «αύρα του θανάτου»; Συγνώμη, αλλά νομίζω πως ο Γιαπωνέζος έχει πινέζες στο κεφάλι του, για να μην πω τίποτα χειρότερο. Αυτόν ή τη γυναίκα του έστω, αφού το ζήτημα αφορά τις γυναίκες, γιατί δεν τους έπιασε η αύρα; Ρωτάω, για να μην μας περνάνε και για βλάκες!


Παίζουν: Ερίκο Χατσούνε, Γιούκα Ιτάγια, Ναόκο Οτανί, Αράτα Φουρούτα κ.ά.

«Νύφες σε πόλεμο» του Γκάρι Γουίνικ

Σπάνε τα νεύρα σας όταν ακούτε αυτές τις κάργιες των πρωινών και των απογευματινών τηλεοπτικών εκπομπών να

ουρλιάζουν «ουάου» και άλλα παρόμοια ξεφωνητά; Ε, λοιπόν, οι δικές μας Κατίνες είναι αρχόντισσες μπροστά στις Αμερικάνες! Αν τις δικές μας σου έρχεται να τις δαγκώσεις, τις Αμερικάνες σου έρχεται να τις πνίξεις (αφού πρώτα τις δαγκώσεις)!

Δυο τέτοια γυναικάκια, λοιπόν, ετοιμάζονται, λέει, να τελέσουν τους γάμους τους στο περίφημο «Πλάζα» της Νέας Υόρκης. Ομως, η κάθε μια θέλει ο γάμος της να είναι τελειότερος! Ετσι αρχίζει η μια να σαμποτάρει το γάμο της άλλης. Ομως, επειδή τα αμερικάνικα έργα έχουν απαραιτήτως happy end, τα δυο κορίτσια τα βρίσκουν στο τέλος, και οι δυο γάμοι είναι οι γάμοι της χρονιάς! Ελεος!

Παίζουν: Κέιτ Χάντσον, Αν Χάθαγουέι, Κάντις Μπέργκερ, Κρίστεν Τζόνσον, Μπράιαν Γκρίνμπεργκ.

«Underworld, εξέγερση των λύκων» του Πάτρικ Τακτόπουλος

Ανθρωποι, λύκοι, βρικόλακες, όλα μαζί κουλουβάχατα! Και για να γίνει πιο ελκυστικό το αίμα που τρέχει ποτάμι, έρχεται και ο έρωτας. Κόρη του βασιλιά των βρικολάκων ερωτεύεται ένα λύκο, με τη μορφή ανθρώπου και γίνεται χαλασμός! Ο πατέρας είναι βασιλιάς και ο εραστής σκλάβος!

Σκοτεινό έργο, χωρίς ούτε μια χαραμάδα καθαρής εικόνας. Πώς φαντάζεστε την κόλαση, έτσι και χειρότερα! Και όλα αυτά με διάθεση να εξηγηθούν τα πράγματα ταξικά! Οι λύκοι, καταπιεσμένοι από τους βρικόλακες, ξεσηκώνονται απαιτώντας σεβασμό! Αρχηγός τους ο εραστής-Σπάρτακος!

Κανένας σεβασμός και για τίποτα! Τόσο φρίκη μαζεμένη που, πια, κουράζεσαι να βλέπεις σφαγές, αίματα, αηδίες! Το μόνον θετικό της ταινίας είναι το σπάνια όμορφο πρόσωπο της πρωταγωνίστριας. Τι κρίμα γι' αυτό το πανέμορφο κορίτσι!

Η ταινία είναι η τρίτη στη σειρά. Αντιλαμβάνεστε πως υπάρχει ανταπόκριση. Να μην τα ρίχνουμε όλα στους εμπόρους και οι αγοραστές, οι θεατές, φέρουν ευθύνη. Και μάλιστα τη μεγαλύτερη, αφού αυτοί εξαπατώνται (πληρώνοντας και από πάνω).

Παίζουν: Μάικλ Σιν, Μπιλ Νάι, Ρόνα Μίτρα, Στίβεν Μακίντος, Κέβιν Γκρέβιου.

ΑΝΜΑΡΙ ΤΖΑΣΜΙΡ
Το αλάτι αυτής της θάλασσας

Υπάρχουν ...χιλιάδες τρόποι για να πεις την αλήθεια. Η Ανμαρί Τζασμίρ διάλεξε ένα χαμηλών τόνων, αλλά πολύ καθαρό και αιχμηρό τρόπο, για να πει το πόσο βαθιές, σε χρόνο και σε ουσία, είναι οι ρίζες των Παλαιστινίων στην Παλαιστίνη! Και επίσης, πόσο άδικες, και επεκτατικές, και δολοφονικές, θα προσθέσουμε εμείς, είναι οι συμπεριφορές του Ισραήλ. Ετούτες τις μέρες ιδιαίτερα, θεωρούμε, έπεσε κάθε ψεύτικο πέπλο. Κανένας δεν τρέφει, πια, αυταπάτες. Ο φασίστας έμεινε γυμνός. Σκοτώνει ακόμα και παιδιά! Για να μην πούμε σκοτώνει ειδικά τα παιδιά, για να μην υπάρξει μέλλον!

Μια νεαρή γυναίκα Παλαιστίνια, η οποία γεννήθηκε στην Αμερική (από κατ' ανάγκη (1948) μετανάστες γονείς) φτάνει στην πατρίδα της την Παλαιστίνη. Στο αεροδρόμιο την υποδέχονται οι Ισραηλινοί (η πρώτη έκπληξη και η πρώτη κόντρα). «Πού πάτε, κυρία μου», τη ρωτάνε, αφού πρώτα την ψάξουν πατόκορφα (και την ταπεινώσουν, παράλληλα). «Δεν πάω, ήρθα στο σπίτι μου», απαντάει εκείνη. Το τι ακολουθεί θυμίζει ...Ιονέσκο! Οι Ισραηλινοί κατακτητές δεν την αναγνωρίζουν! «Είστε Αμερικάνα, το διαβατήριο γράφει Αμερική». «Εγώ Παλαιστίνια είμαι», επιμένει εκείνη, «δεν ήταν δική μου επιλογή η φυγή μας από εδώ, εγώ εδώ μένω, εδώ γεννήθηκα, εδώ γεννήθηκαν οι γονείς μου, εδώ και οι γονείς των γονιών μου...».

Τελικά, η νεαρή Παλαιστίνια γυναίκα παίρνει βίζα για κάποιες μέρες! Παίρνει άδεια από τον κλέφτη της γης της, του σπιτιού της, της ταυτότητάς της, για να χαρεί λίγες μέρες Παλαιστίνη! Τη μετατρέπουν, δηλαδή, τουρίστρια στον τόπο της! Φυσικά, αυτή δεν προτίθεται να υπακούσει. Αυτή ήρθε για να μείνει στην Παλαιστίνη και θα μείνει. Οχι στη στριμωγμένη Παλαιστίνη, εκεί δηλαδή που της έχουν οριοθετήσει τα νέα σύνορα! Σε μια λωρίδα και μάλιστα λωρίδα διαμελισμένη σε μικρά κομμάτια (για να ελέγχονται εύκολα). Αυτή θέλει ολόκληρη την Παλαιστίνη. Θέλει τη δική της Παλαιστίνη. Θέλει το σπίτι της, τη γειτονιά της, τη ζωή της. Θέλει τη Γιάφα, τα λεμόνια της αυλής της! Θέλει όλες τις αναμνήσεις, ό,τι δένει τους πολιτισμένους ανθρώπους με την πατρίδα. Ακόμα και τις μυρουδιές θέλει...

Ο θεατής πρέπει να δώσει προσοχή σε όλες τις λεπτομέρειες και σε όλα τα ζητήματα που βάζει η ταινία. Και βάζει πολλά! Και τα βάζει με «ειρηνικό» τρόπο, όχι ακραία, «τρομοκρατικά». Ομως, πάντα αποφασιστικά. Ο Παλαιστίνιος ζει σήμερα στην πατρίδα του (χωρίς να αναγνωρίζεται από τον κατακτητή πως η Παλαιστίνη είναι πατρίδα του) κάτω από το άγρυπνο μάτι, και το συνεχή έλεγχο, του ισραηλινού οπλισμένου μέχρι τα δόντια φαντάρου. Μέρος της επιβολής είναι ο καθημερινός εξευτελισμός του. Τα μπλόκα των Ισραηλινών αρχών, το ταπεινωτικό ψάξιμο ακόμα και στα απόκρυφα μέρη του σώματός του, είτε αυτός είναι γυναίκα είτε άντρας, η διαταγή για ψύλλου πήδημα για γενικό ξεγύμνωμα ακόμα και στους δρόμους, η απειλή της απέλασης, κλπ., είναι μέρος ενός καλά σχεδιασμένου ψυχολογικού πολέμου. Ο Παλαιστίνιος πρέπει να αποδεχτεί τη μοίρα του! Να παραδεχτεί την ήττα του, να δεχτεί τον επιβήτορα!

Η ταινία δεν κρύβει πως ένα σημαντικό μέρος των Παλαιστινίων, απελπισμένο, πεινασμένο, τραυματισμένο δεν αντέχει να ζει άλλο κάτω από τον καθημερινό φόβο, την καθημερινή απειλή. Σκέφτεται πολύ σοβαρά τη φυγή (προς όλες τις κατευθύνσεις του κόσμου). Η οποία ομαδική φυγή θα σημάνει την αρχή του τέλος της Παλαιστίνης. Σε αυτό το φαινόμενο, που είναι υπαρκτό, η ταινία στέκεται αντίθετη. Υμνεί με θαυμάσιο τρόπο την πατρίδα και δεν αφήνει περιθώρια για φυγές και απελπισίες. Το δέντρο δε ζει χωρίς ρίζες, ο άνθρωπος δε ζει δυο φορές χωρίς τις δικές του ρίζες. Στη θέση της φυγής η Ανμαρί Τζασμίρ προτείνει αγώνα. Αγώνα μέχρι να αποδοθούν στους Παλαιστίνιους όλα όσα τους ανήκουν. Τους καλεί να ακολουθήσουν το παράδειγμα της κεντρικής ηρωίδας της ταινίας της, η οποία ζητάει επίμονα να της αποδοθεί η περιουσία του πατέρα της (ο λογαριασμός του στην τράπεζα). Οταν οι αρχές και η τράπεζα τής το αρνούνται εκείνη τα παίρνει με το ζόρι. Οπλισμένη, απαλλοτριώνει όλο το ακριβές ποσόν που της οφείλουν, συν τους τόκους!

Ο θεατής θα δει στην ταινία εικόνες απαγορευμένες. Εικόνες που γυρίστηκαν με διάφορα τεχνάσματα και με διάφορες αβαρίες. Θα δει συρματοπλέγματα, θα δει το τείχος που στήθηκε τελευταία, θα δει τις αλλαγές που οι Ισραηλινοί έκαναν στα ονόματα πόλεων και περιοχών. Θα δει χώρους που δεν μπορεί να κυκλοφορεί Παλαιστίνιος. Θα δει, όμως, και την απόφαση των Παλαιστινίων για αγώνα μέχρι τη δικαίωση!

Παίζουν: Σουχίρ Χαμάντ, Σάλεχ Μπακρί, Ριγιάντ Ιντεϊς



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ