Βικτώρια Χαραλαμπίδου - Ντέμιαν Λούις στις «Νύφες»

Οι Νύφες, λοιπόν, σαν καλλιτεχνικό αποτέλεσμα, κατά τη γνώμη μου, διχάζουν. Στο επίπεδο της φόρμας φτάνουν πολύ κοντά στο άριστα! Καθώς φωτογραφία, μοντάζ, υποκριτική, ντεκόρ, ατμόσφαιρα κλπ., δεν υστερούν σε τίποτα από μια μεγάλη ξένη παραγωγή. Εχεις την αίσθηση ότι παρακολουθείς έναν Τιτανικό, ας πούμε! Σε μερικές στιγμές οι Νύφες είναι καλύτερες και από τον Τιτανικό. Ιδιαίτερα στα σημεία εκείνα, όπου ο Βούλγαρης ελευθερώνει τις γνωστές ευαισθησίες του και γεμίζει η οθόνη συγκίνηση!

Οι προβληματισμοί είναι στο περιεχόμενο. Υπάρχει μια σύγχυση σ' αυτό που παρακολουθείς. `Η μάλλον σ' αυτό που παρακολουθεί η ταινία. Ξεκινώντας, έχεις την αίσθηση πως θα παρακολουθήσεις ένας γεγονός. Το γνωστό σκλαβοπάζαρο του 20ού αιώνα. Οπου η φτώχεια (και όχι μόνον) έστελνε καραβάνια γυναικών στο ...άγνωστο, για να παντρευτούν έναν άγνωστο! Μια τραγωδία μοναδική. Μια ντροπή για την ανθρωπότητα. Ενα, ακόμα, μελανό σημείο της ανθρώπινης ιστορίας και του πολιτισμού.

Από κάποιο σημείο και μετά, η ταινία αφήνει το γεγονός, αυτό το μοναδικό και δραματουργικά γεγονός, και ασχολείται με μια προσωπική ιστορία. Με μια ερωτική ιστορία, μάλιστα. Και εκεί, η ταινία - στο μεγαλύτερο μέρος της - ρίχνει το κύριο βάρος της. Οι Νύφες, και κυρίως οι λόγοι που τις στοιβάξανε σε ένα καράβι και τις πάνε στην Αμερική, περνάνε στο φόντο. Πότε χάνονται τελείως και πότε ξανάρχονται, αλλά πάντα σε δεύτερο πλάνο. Διασπασμένες σε αποστασιοποιημένα στιγμιότυπα. Σκορπισμένες σε ασήμαντες και μικρότερες ιστορίες. Ωσπου, λίγο πριν από το τέλος, ξαναβγαίνουν στην επιφάνεια. Ερχονται πρώτο πλάνο, μας γεμίζουν συγκίνηση και ξαναχάνονται στο φινάλε. Στο φινάλε όπου, δεν ξέρω για ποιους λόγους σκοπιμότητας, μαθαίνουμε πως το αμερικάνικο όνειρο δεν απογοήτευσε, τελικά, τις Νύφες. Μπορεί να μην παντρεύτηκαν αυτόν που αγάπησαν (ποιος τον παντρεύτηκε, άλλωστε, συνηθίζεται να λέγεται), αλλά από ένα τίποτα έγιναν κάτι!

Οι στόχοι, λοιπόν, χάθηκαν ή αλλοιώθηκαν. Αν δεις την ταινία σαν μια ερωτική ιστορία, σαν μια απελπισμένη ερωτική ιστορία, και αδιαφορήσεις για το χώρο και το χρόνο, σίγουρα θα συγκινηθείς, σίγουρα θα νιώσεις συμπόνια για τους δυο ήρωες. Θα ευχαριστηθείς, καθώς οι δυο ηθοποιοί (Ντέμιαν Λούις και ιδιαίτερα η Βικτώρια Χαραλαμπίδου) συμπεριφέρονται σαν άτομα που ξεχειλίζουν από συναισθήματα. Δεν κραυγάζουν. Ψιθυρίζουν. Υπαινίσσονται! Ξεδιπλώνουν τον ερωτά τους, και τον ερωτισμό τους, με ευγένεια και κύρος. Αν, όμως, είσαι πιο κοινωνικοποιημένο άτομο και σε ενδιαφέρει το γενικό, σε ενδιαφέρει η κοινωνιολογία και η μελέτη της ιστορίας, σε ενδιαφέρει η αντικειμενική πραγματικότητα, τότε θα στενοχωρηθείς με τις ελλείψεις. Θα διαπιστώσεις ατέλειες. Δε θα συμφωνήσεις με τις συμπεριφορές των ηρώων, με το ντύσιμο (χωρίς να ευθύνεται ο ενδυματολόγος). Καμιά γυναίκα εκείνης της εποχής και εκείνης της προέλευσης, για να σταθούμε μόνο σε ένα παράδειγμα, δε θα στεκόταν με τέτοια και τόση ευκολία με γυμνά τα στήθη μπροστά σε μια άλλη το ίδιο ξεστήθωτη γυναίκα! Και, βέβαια, δε θα πιάνανε και κουβέντα του καλού καιρού από πάνω, με τέτοια αμφίεση! Ο χρόνος και ο χώρος, όπως είναι γνωστό, δε βγαίνει μόνο από τα ντεκόρ. Βγαίνει, προπαντός, από τις συμπεριφορές των ηρώων. Από τον τρόπο που κοιτάζουν, που μιλούν, που αγκαλιάζονται, που συναναστρέφονται, από το λόγο και από τον τρόπο που εκφέρουν το λόγο!

Τι είναι, λοιπόν, οι Νύφες; Είναι μια πλούσια, καλογυρισμένη, δυνατή ερωτική ιστορία, που έχει την τύχη να ακουμπάει σε ένα δυνατό, όχι αξιοποιημένο όσο θα 'πρεπε, δυστυχώς, ιστορικό περιβάλλον. Εχει θαυμάσιους ηθοποιούς (πέρα από τους δυο που προαναφέραμε), τον Δημήτρη Καταλειφό, τον Στίβεν Μπέρκοφ, την Ειρήνη Ιγκλέση, την Αντρέ Φερεόλ, την Εύη Σαουλίδου, την Εβελίνα Παπούλια κ.ά. Εχει, βέβαια, τη φωτογραφία του Γιώργου Αρβανίτη, το μοντάζ του Τάκη Γιαννόπουλου. Οι Νύφες είναι μια ελληνική ταινία διεθνών προδιαγραφών (με όλη τη σημασία των λέξεων)! Και έχει, βέβαια, πάνω απ' όλους και πάνω απ' όλα, τον Παντελή Βούλγαρη. Πλήρως υπεύθυνο και για τα θετικά και για τα αρνητικά. Οι Νύφες είναι απόλυτα δικές του. Τον αναγνωρίζεις παντού.

Η «μολυσμένη» Σιένα Γκιλόρι

Λοιπόν, πιστέψτε με, έχω μολυνθεί! Παρακολουθώντας όλα ετούτα τα ανώμαλα άτομα, όλους ετούτους τους ανώμαλους κινηματογραφικούς ήρωες, φτιάχνω με το μυαλό μου αντίστοιχα - τρελά - σενάρια.

Βλέπω ξαφνικά να σχίζεται η οθόνη και να πετάγονται έξω όλα ετούτα τα τέρατα και να παίρνουν στο κυνήγι τους δημιουργούς τους. Και μετά τους διανομείς τους. Και, στη συνέχεια, τους αιθουσάρχες. Ο Φρανγκεστάιν μπροστά τους είναι πρόσκοπος. Οταν ετούτα τα τέρατα δραπετεύσουν απ' τις οθόνες και πάρουν τις στράτες, θα γίνει του Αγίου Βαρθολομαίου!

Μόνον αυτοί της Αποκάλυψης να πεταχτούν έξω, δε θα μείνει λαιμός για λαιμός αδάγκωτος! Και έτσι που είναι όλοι τους μολυσμένοι, θα κάνουν και άλλα τέρατα. Και θα γεμίσει ο κόσμος μολυσμένους ανθρωποφάγους. Ομοιους με αυτούς που έκαναν την πόλη Ρακούν αγνώριστη!

Η οργάνωση «Κυψέλη» σκόρπισε έναν ιό, ο οποίος έχει μολύνει την πόλη Ρακούν. Αυτός ο ιός κάνει τον άνθρωπο ανθρωποφάγο. Του δημιουργεί μιαν ανάγκη να μολύνει το διπλανό του. Τι κοινωνικότητα, ε; Τέλος πάντων, μια ομάδα «καθαροί» έχουν εγκλωβιστεί στη μολυσμένη πόλη. Η φυγή τους γίνεται διά μέσου του ...χαμού! Μπράβο! Και με το Οσκαρ!

Παίζουν (στην κυριολεξία): Μίλα Γιόβοβιτς, Σιένα Γκιλόρι, Οντεντ Φερ.

Σον Πεν και Ναόμι Γουότς

Ο θεατής παρακολουθεί μια «απλή» ιστορία, που εξελίσσεται με μπρεχτικό τρόπο. Τα πρόσωπα είναι κάτι περισσότερο από δραματικά πρόσωπα. Είναι αντιπροσωπευτικοί φορείς μιας ταξικής κοινωνίας. Ο Νίξον είναι ο φορέας του κεφαλαίου, ο μηχανισμός που εκμεταλλεύεται και αλλοτριώνει τους εργαζόμενους. Ο αρχιψεύτης και ο αρχιεκμεταλλευτής. Ο εκφραστής του συστήματος. Ο άνθρωπος που αποφασίζει να τον σκοτώσει είναι το ανυπόμονο εκείνο κομμάτι της εργατικής τάξης, το περισσότερο μικροαστικό. Το κομμάτι εκείνο που το διακρίνει βιασύνη, έλλειψη αντοχής και υπομονής. Στοιχεία, που το οδηγούν στην απογοήτευση ή σε απεγνωσμένες κινήσεις! (Το άλλο κομμάτι, το συνειδητοποιημένο, κάνει άλλου είδους αγώνες, άλλου είδους «παρεμβάσεις»).

Οχι πως δεν είναι δικαιολογημένη η δολοφονία του Νίξον! Είναι εκατό τα εκατό. Γιατί ο Σάμουελ Μπικ, ο ήρωάς μας, διαλύθηκε στην κυριολεξία! Και διαλύθηκε από ευθύνη του συστήματος. Που τον θέλει ψεύτη και απατεώνα. Μικρογραφία του καπιταλισμού. Εκείνος, όμως, θέλει να ζήσει μέσα στην αλήθεια, στην κατανόηση, στην τίμια εργασία. Μέσα στη χαρά. Οπως θέλουν τα δισεκατομμύρια των απλών ανθρώπων. Δε θέλει να εκμεταλλεύεται κανέναν, ούτε θέλει να τον εκμεταλλεύονται. Απλά πράγματα!

Φυσικά, ο Σάμουελ Μπικ, πριν καταφύγει στην προσωπική βία, έκανε κάποιες απόπειρες για μαζική κινητοποίηση. Ομως, απευθυνόταν σε λάθος χώρους. Σε χώρους, που δεν έχουν μετασχηματίσει την ταξική οργή (Μαύροι Πάνθηρες) σε ταξική επαναστατική συνείδηση. Φυσικό ήταν να μη βρει την απάντηση που αναζητούσε. Αλλά και ο ίδιος δεν είχε ξεκαθαρίσει τα πράγματα μέσα του. Ζούσε μέσα σε ψευδαισθήσεις. Γι' αυτό ήλπιζε πως θα μπορούσε ο καπιταλισμός να γίνει ανθρώπινος! Να λειτουργεί μέσα στο «λογικό» κέρδος. Ετσι δεν αμφισβητούσε το ίδιο το σύστημα, αλλά τη λαιμαργία του.

Η ταινία δεν έχει να κάνει σε τίποτα με το κομμουνιστικό μανιφέστο! Δανείζεται, απλώς, κάποιες διαπιστώσεις του για το καπιταλιστικό σύστημα. Τα υπόλοιπα είναι ενδοκαπιταλιστική υπόθεση! Ομως, πιστέψτε με, η ταινία είναι πολύ «προχωρημένη» για αμερικάνικη ταινία. Λέει περισσότερα πράγματα απ' όσα λέγονται, συνήθως, σε αμερικάνικες ταινίες. Και γι' αυτό τη χαρακτήρισα ανεπιφύλακτα λαϊκή. Και γι' αυτό τη συστήνω, αν μπορώ να κάνω συστάσεις!

Θέλω όμως να σας παρακαλέσω, αν πάτε να τη δείτε, να ανοίξετε όλο το μέγεθος των ματιών σας και της καρδιάς σας, για να ευχαριστηθείτε στο απόλυτο έναν μοναδικό ηθοποιό: Τον Σον Πεν. Κάθε ματιά του, κάθε του κίνηση, κάθε πόρος του προσώπου του, ποιεί ήθος! Ο Πεν έκανε την ταινία να ξεδιπλώνεται με μεγαλύτερους όγκους. Κοντά του και η Ναόμι Γιουότς,ο Ντον Τσιντλ,ο Τζακ Τόμσον, ο Μάικλ Γουίνκοτ!

Τομ Χανκς και Ιρμα Χολ

Η ταινία, από ηθοποιούς, ευτύχησε και αυτή τη φορά! Από θέμα, επίσης, ευτύχησε. Κάτι, όμως, δεν πάει καλά με το τελικό αποτέλεσμα! Βρίσκεσαι, βέβαια, τακτικά σε ευφορία, ποτέ όμως δε γελάς με χορταστικό γέλιο. Ευχαριστιέσαι τους πολύ καλούς διαλόγους, όμως, και πάλι δε γελάς φωναχτά. Μειδιάς, απλώς.

Βέβαια, και αυτό δεν είναι λίγο! Οπως δεν είναι λίγο και τα «σπιρίτσουαλ» που ακούγονται. Ούτε τα άλλα «τρελά» και σουρεαλιστικά πράγματα που γίνονται στην οθόνη. Καθώς παρακολουθείς μια καλομελετημένη ληστεία που θα εξελιχτεί σε τραγωδία! Αφού μια φαινομενικά αθώα νοικοκυρά έχει «ανοιχτή μύτη» και οσφραίνεται πράγματα που δεν την αφορούν! Τότε, τι συμβαίνει; Γιατί δεν εκτινάσσεται η ταινία; Να είναι, λέτε, ο «νωχελικός» τρόπος που εξελίσσεται η ιστορία; Η «αναγγελία» των «αστείων»; Το όνομα των σκηνοθετών που είναι μεγαλύτερο από το πραγματικό ταλέντο τους; Μπορεί!

Ο καθηγητής Νορ συγκεντρώνει την αφρόκρεμα των ληστών. Νοικιάζουν ένα δωμάτιο στο σπίτι μιας θρησκευόμενης περίεργης μαύρης κυρίας. Η ληστεία γίνεται. Τα χρήματα του καζίνου φτάνουν στα χέρια τους. Από εκεί και πέρα τα πράγματα στραβώνουν. Ο νικητής... επί της οθόνης!

Παίζουν: Τομ Χανκς, Ιρμα Χολ, Μάρλον Γουίανς και μια σειρά μικρότεροι ρόλοι.

Η Κάμερον Ντιάζ, για να «δανείσει» τη φωνή της στην ηρωίδα της ταινίας, έλαβε για αμοιβή 10 εκατ. δολάρια! Η ταινία στις πρώτες πέντε μέρες της προβολής της έκανε εισπράξεις που ξεπέρασαν τα 126 εκατ. δολάρια! Από το Μάη μέχρι το Σεπτέμβρη τα έσοδα της ταινίας ξεπέρασαν τα 870 εκατ. δολάρια. Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, πως μιλάμε για βιομηχανία! Για πετρελαιοπηγή! Μια πετρελαιοπηγή που μεταχειρίζεται όλα τα μέσα για να είναι αποδοτική.

Το ΣΡΕΚ 2 είναι μια ταινία κινουμένων σχεδίων που ξόδεψε, για να πάρει. Εχει εντυπωσιακές, «πιασάρικες» σκηνές. Είναι, ας πούμε, κάτι σαν το «Κβο Βάντις»! Ακριβώς σαν το «Κβο Βάντις». Θεαματικό! Μη ζητήσετε, όμως, τίποτα παραπάνω. Εννοώ, ας πούμε, ψυχή, φαντασία, γενναιοδωρία! Οχι, αυτά για το χρηματοκοπτήριο είναι ψιλά γράμματα! Εδώ πρέπει ο πελάτης να ευχαριστηθεί.

Πράγματι, και τι δεν έχει ο μπαξές. Μια «συσκευασία» για δεκάδες ταινίες. Ενα παραμύθι που αποτελείται από δεκάδες άλλα γνωστά παραμύθια και γνωστούς «παραμυθένιους» ήρωες. Το κεντρικό θέμα, βέβαια, είναι κοινότοπο και σχηματικό. Ευκολοδιάβαστο και χωρίς δεύτερα επίπεδα! Η ωραία και το τέρας. Η μάγισσα και ο καλός βασιλιάς. Ο όμορφος, αλλά χαζός, της παρέας. Και τέλος το happy end.

Ακούγονται οι φωνές: Κάμερον Ντιάζ, Μάικ Μάγιερς, Εντι Μέρφι, Τζούλι Άντριους, Αντόνιο Μπαντέρας, Τζον Κλιζ, Λάρι Κινγκ κ.α.

Στον αντίποδα της αμερικανικής πετρελαιοπηγής υπάρχει το δημοτικό τραγούδι! Η ευγένεια, ο υπαινιγμός, το λεπτό χιούμορ, η απέραντη ευαισθησία, το καλό γούστο. Η δουλιά του Δανού δημιουργού κινουμένων σχεδίων Γιάνικ Χάστρουπ! Που μοιάζει με ένα τόσα δα μικρό γλυκό, που το τρως κόκκο τον κόκκο για να το ευχαριστηθείς. Για να μην τελειώσει ποτέ. Για να μην πέσει ψίχα καταγής.

Οταν υπάρχει ταλέντο, ποιος νοιάζεται για τα κομπιούτερ και τις φωνές. Οταν υπάρχει στόχος και σκοπός, ποιος νοιάζεται για εντυπωσιασμούς. Φτάνουν μερικά υπέροχα σχέδια, μερικά μικρά πλασματάκια, μια απλή ιστορία, και να η τέχνη!

Στο πρώτο μέρος της προβολής «παίζονται» τέσσερις μικρές σπονδυλωτές ιστορίες. Τέσσερις ιστορίες που αναφέρονται στην Τζαζ. Είναι τέσσερα μικρά αριστουργήματα. Με καλύτερο, κατά τη γνώμη μου, αυτό με τα δυο πουλιά και το ουράνιο τόξο! Στο δεύτερο μέρος προβάλλεται η ΣΙΡΚΛΙΝ. Η Σίρκλιν είναι μια μυωπική ποντικούλα που τη βασανίζει ο πατέρας της. Μόλις, όμως, η ιστορία της γίνει γνωστή στα άλλα ποντικάκια, τα πάντα αλλάζουν. Οι κίνδυνοι της πόλης και ο «κακός» πατέρας θα αντιμετωπιστούν από κοινού, ομαδικά!