«Η Νταϊάνα, ως έφηβη, γίνεται μάρτυρας ενός αιματηρού μακελειού στο σχολείο της. Επειτα από δεκαπέντε χρόνια, γεμάτη τύψεις επειδή επιβίωσε την τραγική εκείνη μέρα και ενώ ακόμα δυσκολεύεται να συνέλθει από τις φρικτές εικόνες του συμβάντος, αρχίζει να χάνει την επαφή της με την πραγματικότητα και όλα την οδηγούν προς μια ανατριχιαστική αλήθεια που τόσα χρόνια έκρυβε».

Τα παραπάνω λόγια δεν τα γράφω εγώ, τα γράφει το γραφείο που διανέμει την ταινία! Εσείς πήρατε το μήνυμα! Πράξετε, όπως αρμόζει και όπως σας αρμόζει. Εγώ, πάντως, από επαγγελματική διαστροφή, είμαι υποχρεωμένος να σας πω πως ο ουκρανικής καταγωγής σκηνοθέτης Βαντίμ Πέρελμαν έβαλε τα δυνατά του. Υπάρχει αισθητική στις εικόνες της ταινίας του και αρκετή αγωνία. Υπάρχουν «ψαγμένοι» διάλογοι. Υπάρχει λειτουργικό πίσω - μπρος της ιστορίας (Flash Back). Υπάρχει καλή φωτογραφία, καλό μοντάζ και δυναμική μουσική, καθώς και πολύ καλές ερμηνείες. Υπάρχει, ακόμα, και μια προσπάθεια ψυχογράφησης των ηρώων. Κυρίως της κεντρικής ηρωίδας. Η οποία, αυτό είναι και το «μήνυμα» της ταινίας, σημαδεύτηκε οριακά και για πάντα στα παιδικά της χρόνια (από το βίαιο περιστατικό).

Φτάνουν αυτά; Δεν ξέρω. Εσείς γνωρίζετε τις προτεραιότητές σας καλύτερα από εμένα.

Παίζουν: Ούμα Θέρμαν, Ιβαν Ρέιτσελ Γουντ, Εύα Αμούρι, Οσκαρ Αϊζακ.

Δεν υπάρχει βδομάδα που να μη βγαίνουν στους κινηματογράφος δυο, τρία, ακόμα και τέσσερα θρίλερ.

Καθώς αντιλαμβάνεστε, το κοινό θέλει δε θέλει εθίζεται. Οι διανομείς, ξένοι και ντόπιοι, σιγά - σιγά, με τον καιρό, χρόνια πολλά τώρα, με τις εισαγωγές τους και την πολιτική τους, έχουν δημιουργήσει ένα αρκετά μεγάλο αγοραστικό κοινό. Ενα κοινό που, δυστυχώς, και με δική του ευθύνη, αναπαράγει αυτό το φαινόμενο! Τα εισιτήρια φέρνουν καινούρια θρίλερ. Ας αναλάβει ο καθένας τις ευθύνες του. Και οι θεατές τις δικές τους!

Το «Χιλιόμετρο 31», ακολουθεί τη γνωστή αιματηρή πεπατημένη! Δυο δίδυμες αδερφές χάνουν τη μητέρα τους. Το δέσιμό τους μεγαλώνει. Ενα παράξενο και μεταφυσικό αυτοκινητικό ατύχημα φέρνει τη μια στο νοσοκομείο σε κώμα. Η αδερφή της προσπαθεί να μάθει τι ακριβώς συνέβη. Μέσα από το κώμα της η άλλη δε σταματάει να «φωνάζει» βοήθεια. Τελικά, δέστε έμπνευση, η κοπέλα δεν είναι παγιδευμένη στο κώμα της, αλλά σε έναν αρχαίο θρύλο!

Νομίζω δε χρειάζονται περισσότερα! Α, να μη μας διαφύγει! Η ταινία είναι μεξικάνικη. Θα θυμίσουμε απλώς πως χιλιάδες αληθινά θρίλερ εξελίσσονται καθημερινά στη Λατινική αυτή χώρα. Κάποιοι καλλιτέχνες της χτενίζονται (με το αζημίωτο)!

Παίζουν: Ιλιάνα Φοξ, Ραούλ Μέντες, Αντρια Καγιάδο, Μικέλ Ματέος, κ.ά.

Αστυνομικό είναι και «Το Ακλόνητο Αλλοθι». Αυτό με ανθρώπους! Ωστόσο έχει και αυτό το ενδιαφέρον του! Κυρίως, γιατί στηρίζεται σε γραπτό της ειδικής στην αστυνομική λογοτεχνία, Αγκάθα Κρίστι. Η ταινία βασίζεται στο βιβλίο της «Τραγικό Ιντερμέτζο». Ενδιαφέρον παρουσιάζει, επίσης, η προσπάθεια του Πασκάλ Μπονιτζέρ, ο οποίος έγραψε και το σενάριο (σε συνεργασία με τον Ζερόμ Μποζέρ), να προσγειώσει κάπως το «χαριτωμένο» και «ελαφρό» χιούμορ της συγγραφέως και να κάνει τους ήρωες πιο σοβαρούς και πιο υπεύθυνους!

Πράγματι, «Στο Ακλόνητο Αλλοθι» το «παιχνίδι» της Αγκάθα Κρίστι σχεδόν έχει χαθεί. Εδώ οι ήρωες είναι μάλλον αληθινοί άνθρωποι. Πάσχουν με αυτά που συμβαίνουν γύρω τους, είτε είναι οι ίδιοι θύματα είτε θύτες! Ολοι δείχνουν, σε αντίθεση με τους «ανέμελους» ήρωες της Κρίστι, προβληματισμένοι. Ολοι κουβαλούν τις ατομικές αγωνίες τους, τα «μοιραία» πάθη τους, τα οποία, όμως, είναι αποτέλεσμα του χαρακτήρα τους και των προσωπικών αδυναμιών τους. Και αυτό έχει την αξία του. Γιατί ο θεατής δεν αρκείται μόνο στην πλοκή. Βλέπει μπροστά του ψυχογραφημένους σωστά ανθρώπινους χαρακτήρες.

Η σοβαρότητα που εισήγαγε στην ταινία ο σκηνοθέτης, άλλαξε, σίγουρα, τον κόσμο της Κρίστι. Οι διάλογοι έπαψαν να είναι «έξυπνοι», οι υποψίες είναι πιο τεκμηριωμένες! Εκείνο που σίγουρα έμεινε στο φιλμ, και είναι χαρακτηριστικό της Αγκάθα Κρίστι, είναι το «μάντρωμα» των θυμάτων και των δραστών, καθώς και των υπόπτων, στον ίδιο χώρο. Και ακόμα η ανάκριση - και η αποκάλυψη - δε γίνεται στα ανακριτικά καταστήματα, αλλά στο χώρο που διαπράχθηκε το έγκλημα.

Μια ακόμα «καινοτομία» που έφερε ο Μπονιτζέρ, σε αντίθεση με τον Γάλλο συνάδελφό του Πασκάλ Τομάς, ο οποίος έμεινε πιστότερος στην Αγγλίδα συγγραφέα, στις δικές του μεταφορές στο σινεμά, είναι ο χρόνος. Ο Μπονιτζέρ μετέφερε το έργο, το οποίο διαδραματίζεται στο 1944, στο 2000. Και αυτό έχει τα θετικά και τα αρνητικά του. Στα θετικά είναι το γεγονός πως οι ήρωες είναι πιο αναγνωρίσιμοι και, επομένως, πιο ρεαλιστικοί. Στα αρνητικά είναι το γεγονός πως έχει χαθεί η εποχή, η ατμόσφαιρα της εποχής.

Ομως, να μην ξεχαστούμε! Μιλάμε για μια αστυνομική ταινία και μόνο, έστω και αν η ίδια προσπαθεί να φανεί κάτι περισσότερο.

Παίζουν: Μίου - Μίου, Κολιέ Λαμπέρ, Βαλέρια Μπρούνι, Πιερ Αρντινί κ.ά.

Σαν πείραμα πέτυχε απόλυτα! Οι σερβικής καταγωγής δημιουργοί της ταινίας, με εξαιρετικά σκίτσα στο ύψος των ανθρώπων, δημιούργησαν ένταση και μεγάλο ενδιαφέρον! Πολλές φορές ξεχνούσες πως μπροστά σου είχες σκίτσα και όχι πραγματικούς ανθρώπους. Η αγωνία για την έκβαση της ιστορίας και για την τύχη των πρωταγωνιστών σε κυρίευε ολοκληρωτικά!

Η υπόθεση της ταινίας είναι καθαρά αστυνομική (δικαιολογείται απόλυτα ο τίτλος). Αστυνομικές είναι και οι λήψεις της μηχανής. Καθώς και οι φωτισμοί. Αλλά και η συμπεριφορά των ηρώων. Τα σκίτσα είναι σοβαρά και λιγομίλητα. Ετοιμα να πυροβολήσουν ή να πλακωθούν στις μπουνιές. Και η γυναίκα μοιραία, όπως ακριβώς πρέπει να είναι η γυναίκα σε όλα τα σοβαρά φιλμ νουάρ! Την όλη θαυμάσια εντύπωση έρχεται και συμπληρώνει η εξαιρετική μουσική (τζαζ) που ακούγεται και η οποία, ακριβώς γιατί είναι εξαιρετική, συνεισφέρει τα μέγιστα στην ταινία.

Το «Film Noir», βέβαια, δε μεταφέρει τίποτα σοβαρό μαζί του (πέρα από την κατασκευή του). Είναι απλώς μια ακόμα απλοϊκή αστυνομική ιστορία. Είμαι θετικός, όμως, απέναντί του γιατί αποκαλύπτει στο θεατή μια ακόμα δυνατότητα που έχει ο κινηματογράφος. Τη δυνατότητα, ακόμα και με «φθηνά» υλικά, να δημιουργήσει συναισθήματα. Σίγουρα δε θα μετανιώσετε ούτε για το χρόνο ούτε για το χρήμα που θα ξοδέψετε! Θα χαμογελάσετε και θα ευχαριστηθείτε!

Ακούγονται οι φωνές της Μπεντίνα Ντέβιν και του Μαρκ Κέλερ.

Απέναντί σου στην οθόνη είναι όλα εκεί. Κοστούμια, ντεκόρ, χώροι, μουσικές, ήχοι, ακόμα και ηθοποιοί! Λείπει, όμως, το βασικό. Ο στόχος! Γιατί έγινε αυτή η ταινία; Ποιον θα μορφώσει; Ποιον θα διασκεδάσει;

Η τέχνη, και ο κινηματογράφος επομένως, πέρασαν πολλά ...στάδια! Ενα από αυτά ήταν η περίοδος του μελό. Οι κοινωνικο-πολιτικές συνθήκες, το επίπεδο των θεατών και άλλοι παράγοντες επέτρεπαν τέτοιου είδους προσεγγίσεις. Μετά το 1950, όμως, ο κόσμος άλλαξε ραγδαία. Η τεχνολογία έδιωξε τους ανώφελους, άλλωστε, ρομαντισμούς. Ο ρεαλισμός επιβλήθηκε...

Σήμερα μια αντιγραφή του «Οσα Παίρνει ο Ανεμος» είναι καθαρή αποκοτιά ή καλλιτεχνική απάτη. Δεν υπάρχει κανένας λόγος για να γυριστεί μια τέτοια ταινία. Δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για να κλέψει ούτε ένα δάκρυ. Απορία μόνο γεννάει και εκνευρισμούς. Μια νέα γυναίκα, λέει, κόρη μπακάλισσας παρακαλώ, η οποία δε διάβαζε λογοτεχνία, δεν παρακολουθούσε θέατρο, δεν άκουγε μουσική, έπεισε τον εαυτό της ότι διαθέτει συγγραφικό ταλέντο και άρχισε να γράφει. Λες και το γράψιμο είναι αυγό που το γεννάνε οι κότες! Κάποια μέρα, έτσι γιατί το πίστευε η ίδια, εξέδωσε και το πρώτο της βιβλίο. Με την πρώτη απόπειρα κιόλας τινάχτηκε στον αέρα! Αγόρασε ένα εκπληκτικό σπίτι, έναν παράδεισο, ναύλωσε υπηρέτες, έγινε κυρία. Και σαν τέτοια γονάτιζε μπροστά της ολόκληρη η αγγλική αριστοκρατία. Ποια, η αγγλική αριστοκρατία! Η πιο αυστηρή μασονία στον κόσμο. Ενα παραμύθι, δηλαδή, που δε στέκεται ούτε για μικρά παιδιά!

Ξέχασα να σας πω πως όλα αυτά γίνανε στις αρχές του περασμένου αιώνα. Τότε που ο κόσμος συγκλονιζόταν από μεγάλα ιστορικά γεγονότα. Ξέχασα, επίσης, να σας πω πως για να εκμοντερνιστεί η οπισθοδρόμηση, η ταινία παριστάνει τη φεμινιστική, παριστάνει (αφελέστατα) την αντιπολεμική και επιπλέον διατείνεται πως ο καθένας (άμα το πιστέψει) μπορεί να γίνει οτιδήποτε. Ακόμα και συγγραφέας!

Κλείνοντας, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το γεγονός πως ο σκηνοθέτης της ταινίας, ο κύριος Φρανσουά Οζόν, στην καριέρα του, έκανε πολύ καλύτερα πράγματα. Κανένας δε θα τον μεμφόταν για μια αποτυχία. Και οι αποτυχίες είναι μέσα στο παιχνίδι. Η συγκεκριμένη περίπτωση, όμως, είναι συνειδητή πράξη αποπροσανατολισμού και σαν τέτοια θα καταγραφεί.

Παίζουν: Ρομόλα Γκαράι, Σαμ Νιλ, Σαρλότ Ράμπλινγκ κ.ά.

Η κινηματογραφική εβδομάδα, η οποία ξεκινάει σήμερα, πρέπει να ανοίξει, λογικά, με την επανάληψη - σταθμό του παγκόσμιου κινηματογράφου, «Επαναστάτης Χωρίς Αιτία», του Νίκολας Ρέι. Η αμερικάνικη νεολαία (δεκαετία του '50) άρχισε να αμφισβητεί το γνωστό αμερικανικό τρίπτυχο «πατρίς, θρησκεία, οικογένεια». Εδώ η αμφισβήτηση πιάνει μόνον το ένα σκέλος. Την οικογένεια! Με έναν σπάνιο Τζέιμς Ντιν και μια γλυκύτατη Νάταλι Γουντ.

58 χρόνια αργότερα από τον Νίκολας Ρέι, ο Γάλλος συνάδελφός του Φρανσουά Οζόν, που χαρακτηρίστηκε «τρομερό παιδί του γαλλικού κινηματογράφου» (βιαστικός, σίγουρα, χαρακτηρισμός), σαν να μην κατάλαβε το χρόνο που κύλησε, γύρισε μια ταινία στις γραμμές που χάραξε το ...Αρλεκιν! «Angel: Μια Ζωή Σαν Ονειρο». Ενα επιφανειακό πορτρέτο μιας δήθεν Αγγλίδας συγγραφέως στις αρχές του περασμένου αιώνα.

Το «Film Noir», των Ντ. Τζουντ Τζόουνς και Ρίστο Τοπαλόσκι, είναι ένα εξαιρετικό και απολαυστικό film noir με ...σκίτσα! Μια πραγματική αστυνομική ταινία με κινούμενα σχέδια (στο μέγεθος των ανθρώπων). Αστυνομική είναι και η ταινία του Πασκάλ Μπονιτζέρ «Το Ακλόνητο Αλλοθι». Σκοτεινοί φόνοι που ζητούν λύση (από βιβλίο της Αγκάθα Κρίστι, που φαίνεται να είναι η χρονιά της στις ελληνικές αίθουσες).

Τι συνέβη στο θρίλερ του Ουκρανού Βαντίμ Πέρελμαν «Μπροστά στα Μάτια της»; Ενα μακελειό! Το οποίο λειτούργησε αναδρομικά στο μυαλό της κεντρικής ηρωίδας της ταινίας, η οποία έχασε την επαφή της με την πραγματικότητα! Εδώ, εκτός πραγματικότητας, δείχνει να είναι ο δημιουργός του μεξικάνικου «Χιλιομέτρου 31», Ριγκομπέρτο Καστανιέδα. Το Μεξικό καίγεται και αυτός γυρίζει αιματηρά και σκοτεινά θρίλερ!

Πρέπει, ωστόσο, να ξεκαθαρίσουμε πως ένα μεγάλο κομμάτι της νεολαίας, το πολιτικοποιημένο και πονηρεμένο κομμάτι της νεολαίας, το αγωνιστικό κομμάτι της νεολαίας, μόνον περιστασιακά συμφωνούσε μαζί του! Τον θεωρούσε σαν ένα κακομαθημένο και εγωιστικό νεαρό άτομο, το οποίο δεν είχε τη γνώση, την υπομονή και τη μέθοδο, να πολεμήσει αυτά που τον ενοχλούσαν, τα οποία αντικειμενικά ήταν πράγματι ενοχλητικά. Και θεωρούσε, ακόμα, πως οι εκρήξεις του, δεν ήταν επαναστατικές, γιατί δε στόχευαν, και δεν μπορούσαν, να ανατρέψουν την παγιωμένη κατάσταση. Ηταν εκρήξεις της στιγμής, οι οποίες λειτουργούσαν σαν καταπραϋντικό (δεν είχαν μπει σε εφαρμογή τα ναρκωτικά ακόμα).

Θυμάμαι, η ομάδα αυτομόρφωσης την οποία συνδημιούργησα και ανήκα (το ΚΚΕ ήταν παράνομο τότε), είχε ασχοληθεί με την ταινία! Είχαμε κουβεντιάσει, αν η οργή της αστικής νεολαίας, η οποία εκφραζότανε με «ακραίες συμπεριφορές» (λίγο μετά το 1956, που γυρίστηκε η ταινία, πέσανε γιαούρτια στην Αθήνα), μπορούσε να ήταν «παραγωγική οργή». Είχαμε καταλήξει πως αυτού του είδους οι εκρήξεις ήταν «εσωτερική» υπόθεση της αστικής τάξης. Και πως, μετά από αμοιβαίες υποχωρήσεις, τα πράγματα θα ησύχαζαν. Πράγματι, όλο αυτό το ξεσήκωμα του τέλους της δεκαετίας του '50, και ολόκληρης της δεκαετίας του '60, ροκ εν ρολ, χίπηδες, κλπ., σιγά - σιγά ησύχασε, έκατσε! Η αστική τάξη ξεπέρασε (με κάποιες απώλειες) την κρίση. Η Κούβα του Φιντέλ και του Τσε, όμως, τράβαγε το δρόμο της! Το ίδιο και τα ένοπλα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα της Αφρικής και της Ασίας!..

Η ταινία του Νίκολας Ρέι, η οποία, οπωσδήποτε, ήταν τολμηρή για την εποχή της, κατέγραψε με τον καλύτερο τρόπο το ξεσήκωμα της αμερικάνικης αστικής νεολαίας εναντίον του συντηρητισμού και της υποκρισίας της αμερικάνικης αστικής τάξης. Η αμερικάνικη οικογένεια είχε μετατραπεί σε έναν συνειδητό μηχανισμό, ο οποίος σε στενή συνεργασία με το σχολείο, την εκκλησία και το κράτος, τις μυστικές υπηρεσίες και το μεγάλο κεφάλαιο, κατασκεύαζαν τον Αμερικανό πολίτη του μέλλοντος! Κατασκεύαζαν τη μεγάλη αμερικάνικη σιωπηρή πλειοψηφία η οποία, με τη συμφωνία της ή την ανοχή της, θα ενέκρινε όλες τις επιθετικές συμπεριφορές των ΗΠΑ στον κόσμο (Κούβα, Βιετνάμ, Καμπότζη, Μέση Ανατολή, Λατινική Αμερική κ.λπ.).

Η αμερικάνικη νεολαία της εποχής, το πιο αγνό κομμάτι της αμερικάνικης κοινωνίας ακόμα, με την αγνότητα που τη διέκρινε, αφού δεν είχε προλάβει να μπει στη διαδικασία των σκοπιμοτήτων, αντιδρούσε με όποιον τρόπο μπορούσε για να μη μπει στο «λούκι» που της ετοίμαζαν. Ο έφηβος, τον οποίον υποδυόταν με τον καλύτερο τρόπο ο Τζέιμς Ντιν, έβλεπε να μετατρέπεται σιγά - σιγά «κατ' εικόνα και ομοίωση» του πατέρα του. Αυτή η ιδέα, τον αρρώσταινε! Πελαγωμένος, βέβαια, και χωρίς να κατέχει τη μέθοδο που θα τον έβγαζε από το αδιέξοδο και την προσχεδιασμένη πορεία του, αντί να αλλάξει τον εαυτό του, αντί να διαχωρίσει τη θέση του από την αστική τάξη και τα προϊόντα της, που θα ήταν και το σωστό, προσπάθησε να αλλάξει τον πατέρα του. Αποτέλεσμα: Το δράμα! (κάτι παρόμοιο κάνουν στην πολιτική σήμερα οι οπορτουνιστές).

Η ταινία είναι απόλυτα ρεαλιστική. Δεν προσφέρει αυταπάτες! Τα «επαναστατημένα» νιάτα δεν έχουν καμία τύχη με την επανάσταση που διάλεξαν! Το σύστημα, που έχει αποφασίσει να επιβάλει τη θέλησή του, θα τους συντρίψει. Η «τάξη» θα επιβληθεί! Κανένα παιδί που ξεσηκώθηκε, δε θα δικαιωθεί. Αλλα θα καταλήξουν στο θάνατο και άλλα στο συμβιβασμό!

Η ταινία, ωστόσο, είναι είδος προς διαφύλαξη (φυλάσσεται στη βιβλιοθήκη του Κογκρέσου με τον χαρακτηρισμό: πολιτιστικά, ιστορικά και αισθητικά πολύτιμη). Και, πράγματι, τέτοια είναι! Γιατί είναι μια πιστή αντιγραφή της δοσμένης ιστορικής στιγμής της αμερικάνικης κοινωνίας. Γιατί καταγράφει την «καμπή» εκείνης της στιγμής. Μιας ιστορικής στιγμής που αν υπήρχαν οι προϋποθέσεις, που δεν υπήρχαν, θα διαμορφώνονταν και θα προέκυπταν άλλες εξελίξεις. Καταγράφει, επίσης, και τον «έξυπνο χειρισμό» που έκανε το σύστημα, για να αποφύγει την κατά μέτωπο σύγκρουση, για να αποφύγει την «εξάπλωση» της αμφισβήτησης.

Η ταινία του Νίκολας Ρέι, πέρα από τις προθέσεις της, συνεισφέρει και αυτή με τη συμπεριφορά της, στο «πνίξιμο» της «επανάστασης». Οι «διορθώσεις» που έγιναν στον πατέρα και στους άλλους αστούς, για την ταινία, ήταν αποτελεσματικές! Και, συνειδητά ή ασυνείδητα, λειτούργησαν σαν πρόταση. «Κοιτάξτε λίγο τα παιδιά σας, για να μην τα χάσετε οριστικά». Η ταινία, σε καμία στιγμή, δεν είπε, δεν ψέλλισε έστω, πως αυτό το σύστημα δε γιατρεύεται! Πως κάθε τόσο, με την άθλια και οπισθοδρομική συμπεριφορά του, αναγκαστικά θα γεννάει επαναστάσεις... Μια από τις οποίες, βέβαια, η σωστή, θα πετύχει!

Ο σημερινός θεατής έχει πολλά να κερδίσει από την ταινία. Το τέλος του '50 και ολόκληρο το '60, συνεισέφεραν πολύ στις αλλαγές που προέκυψαν. Αλλαγές στην πολιτική, στην κοινωνική, στην ερωτική συμπεριφορά των ανθρώπων. Αλλαγές μέσα και έξω από το σπίτι. Αλλαγές στην ανθρώπινη επικοινωνία.

Παίζουν: Τζέιμς Ντιν, Νάταλι Γουντ, Σαλ Μινέο, Κόρεϊ Αλεν, Ντένις Χόπερ, Τζιμ Μπάκους, κ.ά.