Κυριακή 20 Ιούνη 2004
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΙΣΤΟΡΙΑ
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΕΡΝΕΣΤΟ ΤΣΕ ΓΚΕΒΑΡΑ
Ακούραστος επαναστάτης οραματιστής

76 χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τη γέννησή του

14 Σεπτέμβρη 1959. Πρώτη εμφάνιση του Τσε στην τηλεόραση

Raul Corrales

14 Σεπτέμβρη 1959. Πρώτη εμφάνιση του Τσε στην τηλεόραση
Συμπληρώνονται φέτος 76 χρόνια απ' τότε που γεννήθηκε ένας άνθρωπος, ο οποίος σημάδεψε ανεξίτηλα την ιστορία του 20ού αιώνα. Πρόκειται για τον μεγάλο Λατινοαμερικανό επαναστάτη - κομμουνιστή Ερνέστο Γκεβάρα ντε Λα Σέρνα, που συνέβαλε στην επιτυχία της Κουβανέζικης Επανάστασης το Γενάρη του 1959 και έχει μείνει γνωστός ως ο θρυλικός αγωνιστής «Τσε», που στην ινδιάνικη διάλεκτο της περιοχής απ' όπου κατάγεται σημαίνει ο «δικός μας».

Ο Τσε γεννήθηκε στις 14 Ιούνη του 1928 στην πόλη Ροσάριο της Αργεντινής και δολοφονήθηκε από Αμερικανούς κομάντος και όντας τραυματίας σε μάχη στα βουνά της Βολιβίας στις 9 Οκτώβρη του 1967. Οπως έχει πει ο πατέρας του Ερνέστο Γκεβάρα Λιντς, στον Σοβιετικό ιστορικό ερευνητή Ι. Λαβρέτσκι (τη μαρτυρία τη βρίσκουμε στο βιβλίο του ίδιου «Ερνέστο Τσε Γκουεβάρα» - αυτοί οι σπουδαίοι άνθρωποι. Εκδόσεις ΑΚΑΔΗΜΟΣ) «στις φλέβες του γιου μου έτρεχε το αίμα των Ιρλανδών στασιαστών, των Ισπανών καταχτητών και των Αργεντίνων πατριωτών».

Ο Τσε μεγάλωσε σε μια οικογένεια μορφωμένη (ο πατέρας του σπούδασε αρχιτεκτονική και ασχολήθηκε και με διάφορες επιχειρηματικές δραστηριότητες και η μητέρα του Σέλια ντε Λα Σέρνα ήταν δασκάλα) με προοδευτικές αντιλήψεις και με πολιτική δράση ενάντια στις δικτατορίες και το φασισμό. Το περιβάλλον του σπιτιού, η πλούσια βιβλιοθήκη και οι συναναστροφές της οικογένειας διαμόρφωσαν το ανήσυχο πνεύμα του Τσε που από μικρός, παρά τα προβλήματα υγείας που αντιμετώπιζε - υπόφερε απ' άσθμα - ήταν μανιώδης αναγνώστης, ασχολούνταν με τον αθλητισμό και του άρεσαν οι περιπέτειες και η γνωριμία με την ιστορία και τα προβλήματα των λαών της ηπείρου του, της Λατινικής Αμερικής.

Πνεύμα ανήσυχο

Το 1957 ο Φ. Κάστρο προάγει τον Τσε Γκεβάρα. Από τις 21-7-1957 ο Τσε είναι κομαντάντε. Στη φωτογραφία ο Φιντέλ Κάστρο με τον Τσε Γκεβάρα στη Σιέρα. Το αστέρι επισημαίνει το στρατιωτικό βαθμό

Fernando Garcia - Oscar Sola

Το 1957 ο Φ. Κάστρο προάγει τον Τσε Γκεβάρα. Από τις 21-7-1957 ο Τσε είναι κομαντάντε. Στη φωτογραφία ο Φιντέλ Κάστρο με τον Τσε Γκεβάρα στη Σιέρα. Το αστέρι επισημαίνει το στρατιωτικό βαθμό
Σπούδασε Ιατρική στο Εθνικό Πανεπιστήμιο του Μπουένος Αϊρες απ' το 1946 - 1953. Πριν ολοκληρώσει τις σπουδές του, ταξιδεύει μαζί με τον αδελφικό του φίλο Αλμπέρτο Γκρανάδος, βιοχημικό, στις χώρες τις Λατινικής Αμερικής με μια μοτοσικλέτα. Τους δύο φίλους ιδιαίτερα απασχολεί το πρόβλημα της λέπρας και της θεραπείας της που μαστίζει μεγάλους πληθυσμούς στη Χιλή, στο Περού, στην Κολομβία, στη Βενεζουέλα. Το ταξίδι αυτό ουσιαστικά θα σηματοδοτήσει τη μετέπειτα πορεία του. Οπως θα πει ο ίδιος, μετά τη νίκη της Επανάστασης τον Αύγουστο του 1960, μιλώντας σε συναδέλφους του στην Αβάνα «είδα τους ανθρώπους να φτάνουν σε ζωώδη κατάσταση απ' τη μόνιμη πείνα και τα βάσανα, που ο θάνατος του μικρού παιδιού να φαίνεται πια στον πατέρα σαν ένα ασήμαντο επεισόδιο... Και κατάλαβα ότι υπάρχει καθήκον όχι λιγότερο σοβαρό απ' το να γίνεις διάσημος ερευνητής ή να προσφέρεις ουσιαστική συμβολή στην ιατρική επιστήμη και αυτό είναι να βοηθήσεις τους ανθρώπους αυτούς». Στο συμπέρασμα που κατέληξε είναι ότι, για να αλλάξει η μοίρα των λαών της Λατινικής Αμερικής, για να απαλλαχτούν απ' τον ιμπεριαλισμό, υπάρχει μόνο ένα μέσο, μια διέξοδος: η κοινωνική επανάσταση. Σε αυτή και δόθηκε ολόψυχα με κάθε κύτταρο του σώματός του και με τη σπινθηροβόλα σκέψη του.

Ο Τσε Γκεβάρα, ως διοικητής της Τράπεζας εργαζότανε ως και 16 ώρες τη μέρα. Τα Σαββατοκύριακα επωφελούνταν της «αργίας» και δούλευε σε διάφορες εθελοντικές εργασίες. Στη φωτογραφία ο Τσε, ενώ δουλεύει στο λιμάνι

Fernando Garcia - Oscar Sola

Ο Τσε Γκεβάρα, ως διοικητής της Τράπεζας εργαζότανε ως και 16 ώρες τη μέρα. Τα Σαββατοκύριακα επωφελούνταν της «αργίας» και δούλευε σε διάφορες εθελοντικές εργασίες. Στη φωτογραφία ο Τσε, ενώ δουλεύει στο λιμάνι
Ετσι, δεν είναι τυχαίο ότι όταν τον Ιούλη του 1953, αφού είχε πάρει το δίπλωμα του δερματολόγου γιατρού, και ξεκινούσε το δεύτερο ταξίδι του στη Λατινική Αμερική, θα αποχαιρετήσει τους δικούς του, λέγοντας: «Σας αποχαιρετά ο στρατιώτης της Αμερικής». Στο δεύτερο αυτό ταξίδι θα επισκεφτεί τη Βολιβία, το Περού, τον Ισημερινό, την Κολομβία, τον Παναμά, την Κόστα Ρίκα, το Σαλβαδόρ και τη Γουατεμάλα το 1954, που θα συμμετάσχει ενεργά στην υπεράσπιση της προοδευτικής κυβέρνησης του Γιάκομπο Αρμπενς που χτυπιέται απ' την ξένη ένοπλη επέμβαση. Μετά το ματοκύλισμα στη Γουατεμάλα, θα περάσει στο Μεξικό όπου το 1955 συναντιέται, για πρώτη φορά, με τον Φιντέλ Κάστρο, και προσχωρεί στο επαναστατικό του τμήμα και στα 83 άτομα που θα αποτελέσουν την αποστολή «Γκράνμα», η οποία πήρε το όνομά της απ' το θρυλικό πλοιάριο, με το οποίο πέρασαν στην Κούβα, για να αρχίσει ο ένοπλος αγώνας που θα οδηγήσει στην ανατροπή του δικτάτορα Φλουχένσιο Μπατίστα την 1η Γενάρη του 1959.

Πρωτοπόρος εργάτης
του σοσιαλισμού

Ο Τσε ως επικεφαλής, ταγματάρχης και διοικητής της 4ης φάλαγγας του επαναστατικού στρατού, αφού στις 31 Δεκέμβρη καταλαμβάνει τη Σάντα Κλάρα, μπαίνει στην Αβάνα στις 4 Γενάρη. Στις 7 Φλεβάρη ο Τσε παίρνει με Προεδρικό Διάταγμα την κουβανέζικη υπηκοότητα, το Μάρτιο συμμετέχει στην Επαναστατική Κυβέρνηση και στη σύνταξη του νόμου για την αγροτική μεταρρύθμιση. Στην πορεία θα αναλάβει πολύ σημαντικά αξιώματα και θα συμβάλει, με την ακούραστη δουλιά του, την εθελοντική του προσφορά ακόμα και στα πιο πρακτικά καθήκοντα στην εδραίωση της Επανάστασης. Στις 8 Οκτώβρη του ίδιου χρόνου, ανακηρύσσεται επικεφαλής του Τμήματος Βιομηχανίας του Εθνικού Ιδρύματος Αγροτικής Μεταρρύθμισης και στις 26 Νοέμβρη πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας. Τον Απρίλη του 1960 θα διευθύνει το τμήμα Εκπαίδευσης των Επαναστατικών Ενοπλων Δυνάμεων και εκδίδεται το βιβλίο του «Ο Ανταρτοπόλεμος».

Στις 23 Φλεβάρη του 1961 διορίζεται υπουργός Βιομηχανίας και μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου Προγραμματισμού, ενώ στις 17 Απρίλη, με την πραγματοποίηση της εισβολής μισθοφόρων στον Κόλπο των Χοίρων, αναλαμβάνει διοικητής των στρατευμάτων στο Πινάρ ντελ Ρίο. Θυμίζουμε ότι μια μέρα πριν, ο Φιντέλ Κάστρο έχει διακηρύξει το σοσιαλιστικό χαρακτήρα της Κουβανικής Επανάστασης. Το 1962, ο Τσε θα πραγματοποιήσει περιοδεία στη Σοβιετική Ενωση και στην Τσεχοσλοβακία. Στις 16 Γενάρη του 1963 υπογράφει το Κουβανο-σοβιετικό πρωτόκολλο για τεχνική βοήθεια. Στις 20 Μάρτη - 13 Απρίλη θα είναι επικεφαλής της κουβανικής αντιπροσωπείας στη διάσκεψη του ΟΗΕ. Θα επισκεφτεί και άλλες πολλές χώρες ως επικεφαλής της κουβανικής αντιπροσωπείας.

Στις 14 Μάρτη του 1965 είναι η τελευταία δημόσια εμφάνισή του στην Αβάνα και την 1 Απρίλη γράφει τα αποχαιρετιστήρια γράμματα, στους γονείς, στα παιδιά του και στον Φιντέλ Κάστρο. Το τελευταίο αυτό γράμμα πριν φύγει, για να στήσει αντάρτικο κίνημα στη Βολιβία, θα διαβάσει ο Φιντέλ στις 3 Οκτώβρη 1965 στην ιδρυτική συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Κούβας, στο οποίο σημειώνεται χαρακτηριστικά: «Τώρα χρειάζεται η σεμνή μου βοήθεια σ' άλλες χώρες της υδρογείου. Εγώ μπορώ να κάνω αυτό που απαγορεύεται σε εσένα, γιατί φέρνεις ευθύνη απέναντι στην Κούβα και γι' αυτό ήρθε η ώρα του αποχωρισμού. Να ξέρεις ότι γι' αυτό δοκιμάζω ταυτόχρονα και χαρά και λύπη, αφήνω εδώ τις πιο φωτεινές μου ελπίδες του δημιουργού και τα πιο αγαπητά μου πρόσωπα... Αφήνω εδώ το λαό που με δέχτηκε σαν γιο του και αυτό μου προξενεί πόνο στην ψυχή μου. Παίρνω μαζί μου στα νέα πεδία των μαχών την πίστη, που εσύ μου ενέπνευσες, το επαναστατικό πνεύμα του λαού μου, τη συναίσθηση ότι εκπληρώνω το πιο ιερό καθήκον μου: Να αγωνιστώ ενάντια στον ιμπεριαλισμό, όπου κι αν υπάρχει. Αυτό μου δυναμώνει την πεποίθηση και πολλαπλά μου γιατρεύει κάθε πόνο»...

Αυτός ήταν ο επαναστάτης Ερνέστο Τσε Γκεβάρα, που το παράδειγμά του θα φωτίζει για πάντα τους επαναστάτες όπου Γης.


Δημήτρης ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

Η απόβαση στη Νορμανδία και η αλήθεια για την αντιφασιστική νίκη

Τρίτη, 6 Ιούνη 1944, Βρετανοί και Αμερικανοί αλεξιπτωτιστές προσγειώνονται ανάμεσα στους ποταμούς Ορν και Ντιβ και στη χερσόνησο Καταντέν της Γαλλίας.

Στις 6:30 το πρωί κύματα από συμμαχικούς στρατιώτες αρχίζουν να καταφθάνουν στις ακτές της Νορμανδίας. Η «μεγαλύτερη ημέρα του πολέμου» έχει αρχίσει.

Η απόβαση έγινε στη Νορμανδία. Μια επέμβαση «στην καρδιά της Γερμανίας», σύμφωνα με τον Αμερικανό πρόεδρο Φραγκλίνο Ρούζβελτ, κρινόταν αναγκαία. Ετσι αποφασίστηκε να πραγματοποιηθεί απόβαση στη Δυτική Ευρώπη την 1η Μάη του 1944, με την κωδική ονομασία «Επιχείρηση Επικυρίαρχος». Επελέγη η Νορμανδία ως τοποθεσία της απόβασης.

Παράλληλα ξεκίνησε μια -γιγαντιαία προσπάθεια παραπληροφόρησης των Γερμανών, η «Επιχείρηση Αντοχή», με σκοπό να πειστούν οι Γερμανοί ότι η απόβαση θα γινόταν στο Καλέ.

Η «Επιχείρηση Αντοχή» στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία. Οι γερμανικές Υπηρεσίες Πληροφοριών και όλοι οι ανώτατοι αξιωματικοί των ναζιστών, με εξαίρεση τον στρατάρχη Ερβιν Ρόμελ, πείστηκαν ότι η απόβαση θα γινόταν στο Καλέ.

Πέρα από τις όποιες δυσκολίες, η Απόβαση στέφθηκε με επιτυχία κυρίως λόγω της ανδρείας των στρατιωτών που έχυσαν το αίμα τους στις ακτές της Νορμανδίας. Με απώλειες που έφτασαν τις 10.000, οι Σύμμαχοι είχαν πια διεισδύσει στο «Οχυρό Ευρώπη».

Στις αρχές του Απρίλη του 1945 άρχισαν οι επιχειρήσεις του Σοβιετικού Στρατού, για την απελευθέρωση της Αυστρίας. Στις επιχειρήσεις αυτές η προέλασή τους ήταν ορμητική και στις 6 του Απρίλη άρχισαν οι μάχες για την κατάληψη της πρωτεύουσας της Αυστρίας, της Βιέννης. Εκεί συνάντησαν σθεναρή αντίσταση από τα ναζιστικά στρατεύματα.

Αμέσως μόλις διώχτηκαν οι γερμανοφασίστες κατακτητές σχηματίστηκαν στις πόλεις και τα χωριά της Ανατολικής Αυστρίας τοπικά όργανα εξουσίας, ξανάρχισαν τη δράση τους τα πολιτικά κόμματα και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις. Στις 27 Απρίλη σχηματίστηκε η προσωρινή κυβέρνηση με πρωθυπουργό το σοσιαλιστή Κ. Ρένερ. Στην κυβέρνηση πήραν μέρος εκπρόσωποι του Κομμουνιστικού Κόμματος, του Σοσιαλιστικού και του Λαϊκού Κόμματος. Την ίδια μέρα δημοσιεύτηκε δήλωση για την εγκαθίδρυση δημοκρατικού πολιτεύματος.

Αντιφασιστική νίκη 9/5/1945, η επιστροφή...
Αντιφασιστική νίκη 9/5/1945, η επιστροφή...
Χάρη στις νίκες των Σοβιετικών Ενόπλων Δυνάμεων, η Αυστρία απέκτησε την κρατική της ανεξαρτησία.

Το κίνημα Αντίστασης στην Αυστρία δεν εξελίχτηκε σε κίνημα μαζικό. Ωστόσο, τα θύματα από το λαό ήταν πολλά. Από το 1938 έως τον Απρίλη του 1945, σύμφωνα με στοιχεία, ελλιπή βεβαίως, καταδικάστηκαν σε θάνατο από δικαστήρια για συμμετοχή στην Αντίσταση 2.700 Αυστριακοί, πάνω από 32.000 θανατώθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και στις φυλακές της Γερμανίας και των γερμανοκρατούμενων χωρών.

Οι Δυτικοί ζητούν απεγνωσμένα βοήθεια

Στα τέλη του 1944 - αρχές του 1945, ο γερμανικός στρατός παρέμεινε αρκετά ισχυρός, παρά τις βαριές του ήττες στο ανατολικό μέτωπο. Είχε στις τάξεις του 5.400.000 άνδρες, 28.500 πυροβόλα και όλμους, 3.950 άρματα και 1.960 αεροπλάνα. Οι εφεδρείες του, που αργότερα χρησιμοποιήθηκαν, κατά κύριο λόγο, εναντίον των σοβιετικών στρατευμάτων, αριθμούσαν 2.433.000 άνδρες, 2.700 πυροβόλα, 5.300 άρματα και άλλα επιθετικά όπλα και 3.270 αεροπλάνα. Υπό αυτές τις συνθήκες, κανείς δεν περίμενε πως η στρατιωτική μηχανή του Χίτλερ θα εκμηδενιζόταν μέσα σε λίγους μήνες. Αντίθετα, ακόμη και οι πιο αισιόδοξες προβλέψεις τοποθετούσαν μια πιθανή συνθηκολόγηση της Γερμανίας στο τέλος του '45. Περισσότερο απ' όλους είχαν κάθε λόγο να είναι απαισιόδοξοι οι Δυτικοί, οι Εγγλέζοι και οι Αμερικανοί, οι οποίοι στα τέλη Δεκέμβρη 1944 δέχτηκαν μια ισχυρότατη επίθεση από τις γερμανικές δυνάμεις στις Αρδένες, με αποτέλεσμα να είναι προ των πυλών μια δεύτερη Δουγκέρκη. Ηταν τότε - στις 6/1/1945 - που ο Ουίνστον Τσόρτσιλ έστειλε ένα αγωνιώδες μήνυμα προς τον Στάλιν, εκλιπαρώντας ουσιαστικά για βοήθεια. «Θα Σας είμαι υπόχρεος - έγραφε μεταξύ άλλων ο Τσόρτσιλ - αν με πληροφορήσετε κατά πόσον ημπορούμε να υπολογίζομεν επί μεγάλης ρωσικής επιθέσεως εις το μέτωπον του Βίσλα ή εις κάθε άλλον τόπον κατά τη διάρκειαν του Ιανουαρίου ή εις κάθε άλλην στιγμήν που Σεις θα δεχθείτε ενδεχομένως να ανακοινώσετε... Το ζήτημα τούτο το θεωρώ κατεπείγον».

Από την απόβαση στη Νορμανδία
Από την απόβαση στη Νορμανδία
Στις 7/1/1945 ο Σοβιετικός ηγέτης απαντούσε στο αγωνιώδες μήνυμα του Βρετανού πρωθυπουργού, ως εξής: «... Ετοιμαζόμεθα δι' επίθεσιν αλλά ο καιρός τώρα δεν ευνοεί την επίθεσίν μας. Εν τούτοις το Επιτελείον της Ανωτάτης Διοικήσεως, υπολογίζον την θέσιν των συμμάχων μας, απεφάσισε να τελειώσει με σύντομον ρυθμόν τας προετοιμασίας και αδιαφορούν διά τον καιρόν, θα αρχίσει ευρείας κλίμακας επιθετικάς επιχειρήσεις εναντίον των Γερμανών εις όλον το κεντρικόν μέτωπον, το βραδύτερον εντός του δευτέρου δεκαπενθημέρου του Ιανουαρίου. Να μην αμφιβάλλετε ότι θα πράξομεν παν το δυνατόν, διά να συνδράμομεν τα ένδοξα συμμαχικά μας στρατεύματα».

Ετσι, στις 12/1/1945 τα σοβιετικά στρατεύματα εξαπέλυσαν μια επίθεση τεραστίας εκτάσεως, που διέλυσε τη ναζιστική στρατιωτική μηχανή και κατέληξε στη μεγάλη αντιφασιστική νίκη των λαών, της 9ης Μάη του ίδιου έτους. Ηταν τόσο μεγάλη αυτή η στρατιωτική ενέργεια του Κόκκινου Στρατού, που στην κυριολεξία άφησε ολόκληρο τον κόσμο άναυδο. «Είναι ίσως η πιο μεγάλη επίδειξη στρατιωτικής δύναμης που έχει δει ποτέ ο κόσμος», έγραφαν οι αγγλικές εφημερίδες και το γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων υποχρεωνόταν να αναγνωρίσει ότι «ποτέ δεν έγινε στην πολεμική ιστορία μια τέτοια επίθεση».

Οι πονηρές διαπραγματεύσεις των Δυτικών με τους χιτλερικούς

Από τις ακτές τα τανκς προχωρούν και σαρώνουν τις κατοικημένες περιοχές
Από τις ακτές τα τανκς προχωρούν και σαρώνουν τις κατοικημένες περιοχές
Μάης του 1945. Η φασιστική Γερμανία πνέει τα λοίσθια. Ενα μεγάλο μέρος της χώρας έχει καταληφθεί από τα σοβιετικά και τα άλλα συμμαχικά στρατεύματα, ο χιτλερικός στρατός καταρρέει. Ομως ακόμα και την ύστατη στιγμή οι διάδοχοι του Χίτλερ προσπαθούν να έρθουν σε επαφή με τους Αγγλους και τους Αμερικανούς να διαπραγματευτούν, ώστε να συνεχιστούν οι επιχειρήσεις στο Ανατολικό Μέτωπο, κατά της Σοβιετικής Ενωσης.

Στις 30 του Απρίλη 1945, ο Κόκκινος Στρατός, κάτω από τη λενινιστική καθοδήγηση του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ενωσης (ΚΚΣΕ), ύψωνε την κόκκινη σημαία, το λάβαρο «της μεγάλης σοσιαλιστικής πατρίδας και της παγκόσμιας εργατιάς» στο Ράιχσταγκ, το σύμβολο του βάρβαρου γερμανικού φασισμού και ιμπεριαλισμού. Η Ενωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών, ΕΣΣΔ, το αποκούμπι των κολασμένων της Γης, των «προλετάριων και των καταπιεσμένων λαών και εθνών», απέδειξε στην πράξη ότι, ιστορικά, ήταν ο πιο συνεπής υπερασπιστής του παγκόσμιου πολιτισμού και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, που σήμερα βιάζεται σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη μας από τους απάνθρωπους ιμπεριαλιστές και τους υπηρέτες τους.

Η αντιφασιστική νίκη δεν ήταν εύκολη, ούτε ήρθε τυχαία. Ηταν αποτέλεσμα τεραστίων θυσιών, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων επωμίστηκε η ΕΣΣΔ.

Ο Σοβιετικός στρατός είχε δρόμο μακρύ και δύσκολο προς το Βερολίνο. Σ' ένα μέτωπο, το μήκος του οποίου κυμαινόταν από 3.000 έως 6.200 χιλιόμετρα - αλλά και πίσω από τις γραμμές του μετώπου σε περιοχές κατεχόμενες από τον εχθρό.

Από τα μέσα του 1944 ακόμη, όταν άρχισε να γέρνει η πλάστιγγα σε βάρος των δυνάμεων του άξονα και μια σειρά χώρες απελευθερώνονταν, οι Αγγλοαμερικάνοι δε δίστασαν να έρθουν σε ανοικτές συμφωνίες με τους χιτλερικούς, έχοντας ως κύριο σκοπό τους να εμποδίσουν την προέλαση των σοβιετικών στρατευμάτων προς τη Δύση. Ετσι, για παράδειγμα, η Αγγλία συμφώνησε με τη Γερμανία να μην ενοχλήσει τα στρατεύματα της τελευταίας κατά την αποχώρησή τους από την Ελλάδα, ούτως ώστε ο Κόκκινος Στρατός στην προέλασή του να έχει να αντιμετωπίσει πολύ ισχυρή αντίσταση. Η γραμμή αυτή, των συμφωνιών με τη Γερμανία, συνεχίστηκε με μεγαλύτερη ένταση, από τη στιγμή που ξεκίνησε η μεγάλη σοβιετική επίθεση ως την οριστική συνθηκολόγηση των ναζιστών. Ετσι, στις αρχές Μάρτη του 1945 ξεκίνησαν στην Ελβετία διαπραγματεύσεις μεταξύ του απεσταλμένου της Γερμανίας στρατηγού Βολφ και εκπροσώπων των ΗΠΑ και της Βρετανίας, που αποσκοπούσαν στη διευκόλυνση της προέλασης των αγγλοαμερικανικών δυνάμεων προς Ανατολάς, με τη μεταφορά των γερμανικών δυνάμεων από το δυτικό μέτωπο, στο μέτωπο με τον Κόκκινο Στρατό. Οι διαπραγματεύσεις - στις οποίες οι Αγγλοαμερικάνοι δε δέχτηκαν να συμμετέχουν Σοβιετικοί - κράτησαν δύο εβδομάδες και απ' ό,τι φαίνεται, κατέληξαν σε αποτέλεσμα. Μάλιστα, ο Στάλιν σε μήνυμά του προς τον Ρούζβελτ, στις 3/4/1945, ήταν απολύτως κατηγορηματικός: «οι διαπραγματεύσεις - έγραφε - διεξήχθησαν και ετερματίσθηκαν διά συμφωνίας με τους Γερμανούς, συμφώνως προς την οποίαν ο Γερμανός διοικητής στο δυτικό μέτωπο στρατάρχης Κέσελριγκ εδέχθη να ανοίξει το μέτωπο και να αφήσει να διέλθουν προς ανατολάς τα αγγλοαμερικανικά στρατεύματα και οι Αγγλοαμερικανοί υποσχέθηκαν αντ' αυτού να ελαφρύνουν διά τους Γερμανούς τους όρους της ανακωχής».

Επιθεώρηση των συμμαχικών στρατευμάτων μετά την ολοκλήρωση της απόβασης, από τους Τσόρτσιλ και Μοντγκόμερι
Επιθεώρηση των συμμαχικών στρατευμάτων μετά την ολοκλήρωση της απόβασης, από τους Τσόρτσιλ και Μοντγκόμερι
Η πραγματικότητα στο πεδίο των μαχών ήταν αυτή που περιγράφει ο Στάλιν στο μήνυμά του προς το Ρούζβελτ. Από τα τέλη Μάρτη του '45 τα γερμανικά στρατεύματα στο δυτικό μέτωπο πέρασαν ουσιαστικά στο «συμβολικό» πόλεμο. Οι λίγες δυνάμεις που έμειναν εκεί παραδίδονταν, χωρίς σοβαρή αντίσταση, ενώ ο κύριος στρατιωτικός όγκος μεταφέρθηκε στο ανατολικό μέτωπο, όπου ως το τέλος έδωσε σκληρότατες μάχες με τον σοβιετικό στρατό. Αυτή είναι η ιστορική αλήθεια. Μια αλήθεια που υπογραμμίζει ακόμη περισσότερο τη φύση του ιμπεριαλισμού και την αξία που είχε για τους λαούς η ύπαρξη της Σοβιετικής Ενωσης.

Οι Γερμανοί διευκολύνουν τους Δυτικούς

Την 1η Μάη 1945 ο διάδοχος του Χίτλερ, ναύαρχος Ντένιτς, με μήνυμά του από το ραδιόφωνο δηλώνει, ότι είναι ανάγκη να συνεχιστεί ο αγώνας κατά της ΕΣΣΔ, προαναγγέλλοντας τον τερματισμό των επιχειρήσεων στο δυτικό μέτωπο. Τα ξημερώματα της 3ης Μάη οι διοικητές των γερμανικών δυνάμεων στο βορειοδυτικό μέτωπο υπέγραψαν συμφωνία με τον διοικητή των συμμαχικών δυνάμεων στρατάρχη Μοντγκόμερι. Η συμφωνία έδινε τη δυνατότητα στα ναζιστικά στρατεύματα να συνεχίσουν τις πολεμικές επιχειρήσεις κατά των σοβιετικών δυνάμεων. Στις 4 Μάη παραδόθηκαν στους συμμάχους τα λείψανα των γερμανικών στρατιών στον Ελβα. Ο διοικητής των ναυτικών δυνάμεων της Γερμανίας, ναύαρχος Φρίντεμπουργκ, σε συνεννόηση με τον Ντένιτς επιχείρησε να κλείσει συμφωνία με τον Αϊζενχάουερ (αρχιστράτηγο των συμμαχικών δυνάμεων στην Ευρωπαϊκή Ηπειρο), με ανάλογο περιεχόμενο. Ο Αϊζενχάουερ καταλαβαίνοντας ότι κάτι τέτοιο θα οδηγούσε σε ανοιχτή ρήξη με την ΕΣΣΔ, αξίωσε από τους Γερμανούς να υπογράψουν συνθηκολόγηση σε όλα τα μέτωπα.

Στις 9 Μάη 1945, ώρα 0:45 π.μ., στην αίθουσα της στρατιωτικής σχολής Μηχανικού, στο προάστιο Κάρλσχορστ του Βερολίνου, οι πληρεξούσιοι της ανώτατης Γερμανικής Στρατιωτικής Διοίκησης, στρατάρχης Κάιτελ, ναύαρχος Φρίντεμπουργκ και στρατηγός της Αεροπορίας Στρούμπφ, υπέγραψαν την Πράξη για τη χωρίς όρους συνθηκολόγηση της Γερμανίας ενώπιον των αντιπροσώπων των Ενόπλων Δυνάμεων των χωρών της αντιχιτλερικής συμμαχίας: Από μέρους της ΕΣΣΔ παραβρέθηκε ο στρατάρχης Γ.Κ. Ζούκοφ, της Αγγλίας, ο στρατάρχης της Αεροπορίας Α. Τέντερ, των ΗΠΑ ο στρατηγός Κ. Σπάατς και της Γαλλίας ο στρατηγός Ντε Λατρ ντε Τασινί.

Ο πραγματικός απολογισμός και ο ρόλος της ΕΣΣΔ

Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, ουσιαστικά, τελείωσε πριν από την έκρηξη της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα στις 6.8.1945, που έγινε, παρά την προηγηθείσα πρόταση της Ιαπωνίας για συνθηκολόγηση στις 22.7.1945. Οι Αμερικάνοι με τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ Τρούμαν, δεν την έκαναν δεκτή, παρά μόνο στις 10.8.1945, ύστερα μάλιστα και από τη δεύτερη βόμβα στις 9.8.1945 στο Ναγκασάκι.

Περισσότεροι από 210.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και πολλές χιλιάδες πέθαιναν κάθε χρόνο εξαιτίας της ραδιενέργειας των εκρήξεων αυτών.

Στόχος των Αμερικάνων ιμπεριαλιστών δεν ήταν η συνθηκολόγηση της Ιαπωνίας, που ήταν δεδομένη, αλλά ο εκφοβισμός της Σοβιετικής Ενωσης.

Στις 9.5.45 έληξε νικηφόρα ο αιματηρός πόλεμος, κατά του χιτλεροφασισμού και στις 2.9.45 συνθηκολόγησε και ο γιαπωνέζικος μιλιταρισμός.

Η Σοβιετική Ενωση, χάρη στον αποφασιστικό ρόλο της στη συντριβή του φασισμού και την απελευθέρωση των λαών της Ευρώπης, βγήκε από τον πόλεμο με ενισχυμένο το κύρος της και διευρυμένη την επιρροή της. Απέδειξε την υλική και ηθική δύναμη του σοσιαλισμού.

Στις 9 Μάη 1945 ώρα 0:43 η υπογραφή της Πράξης για την άνευ όρων παράδοση της Γερμανίας, είχε τελειώσει («Αναμνήσεις Στρατάρχη Ζούκοφ»).

Στις μάχες που έγιναν στο σοβιετογερμανικό μέτωπο, η χιτλερική Γερμανία έχασε το 80% της δύναμης που είχε στις 22/6/1941, όταν τα στρατεύματα των Ναζί εισέβαλαν στην ΕΣΣΔ. Στο Ανατολικό Μέτωπο καταστράφηκαν ή αιχμαλωτίστηκαν 607 γερμανικές Μεραρχίες. Πρόκειται για τριπλάσιες ή και τετραπλάσιες απώλειες σε σχέση μ' αυτές των Ναζί, σ' όλα τ' άλλα μέτωπα - Αφρική - Ιταλία - Δυτική και Ανατολική Ευρώπη.

Οι απώλειες του Σοβιετικού Στρατού ξεπέρασαν τα 20.000.000 νεκρούς, που ήταν το βαρύ τίμημα που πλήρωσε η ΕΣΣΔ σε ανθρώπινο δυναμικό. Ενώ η Αγγλία και οι ΗΠΑ είχαν αντίστοιχα 375.000 και 405.000 συνολικά νεκρούς.

Το δε συνολικό ύψος των υλικών ζημιών στοίχισε στην ΕΣΣΔ το κολοσσιαίο ποσό των 485 δισ. δολαρίων, δηλαδή ένα ποσό αρκετά μεγαλύτερο απ' αυτό που δαπάνησαν οι ΗΠΑ, η Αγγλία και η Γαλλία μαζί.

Οι νεκροί στις πιο κάτω χώρες:

Πολωνία: 6.000.000

Γιουγκοσλαβία: 1.700.000

Γαλλία: 600.000

Καναδάς: 38.000

Ελλάδα: 410.000

Απώλειες του Αξονα:

Γερμανία νεκροί 13.000.000

Ιταλία νεκροί 500.000

Ιαπωνία νεκροί 2.500.000

Οι πάνω από 35.000.000 νεκροί θα θυμίζουν, για πάντα, στις νεότερες γενιές, ότι τέτοιο έγκλημα δεν πρέπει να ξαναγίνει. Δεν πρέπει να γνωρίσει ξανά η ανθρωπότητα τέτοια καταστροφή.

Δείχνει μια ακόμα φορά, πως μπορούσε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος να είχε τελειώσει πολύ πριν από το 1945, αν οι δυτικές δυνάμεις Αγγλίας, Αμερικής δέχονταν τις προτάσεις της Σοβιετικής Ενωσης άνοιγαν το δεύτερο μέτωπο πολύ πριν από το 1944. Φυσικά οι ιμπεριαλιστικές αυτές δυνάμεις απέβλεπαν στην άργητα του ανοίγματος του δεύτερου μετώπου με στόχο να αδυνατίσουν τη Μεγάλη Σοβιετική Ενωση.

Η μεγάλη αλήθεια για τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο είναι πως η Σοβιετική Ενωση έγινε ο κύριος αιμοδότης αυτού του αιματηρού πολέμου και φυσικά ο απελευθερωτής των λαών από το γερμανικό φασισμό.


Του
Νίκου ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ*
*Ο Νίκος Κυριακίδης είναι μέλος της Κεντρικής Επιτροπής Οικονομικού Ελέγχου του ΚΚΕ

ΒΟΛΙΒΙΑ 1825-2004
Δύο αιώνες αγώνων

Ο Τσε Γκεβάρα με συντρόφους του στη ζούγκλα της Βολιβίας το 1967
Ο Τσε Γκεβάρα με συντρόφους του στη ζούγκλα της Βολιβίας το 1967
Η Βολιβία ζει τον τελευταίο χρόνο μια από τις ωραιότερες σελίδες της ιστορίας της. Η λαϊκή εξέγερση με το σύνθημα «Θα νικήσουμε, αυτές οι αλυσίδες θα σπάσουν» αγκαλιάζει όλα τα στρώματα του πληθυσμού ενάντια στη νεοφιλελεύθερη πολιτική της κυβέρνησης Μέσα, που υιοθετεί και εφαρμόζει τις κατευθύνσεις των ΗΠΑ. Μέσα στα πλαίσια της ALCA και της «ζώνης του ελεύθερου εμπορίου» οι πολυεθνικές επιδιώκουν την πλήρη εκμετάλλευση των χωρών της Λατινικής Αμερικής. Η Βολιβία είναι η πρώτη χώρα της περιοχής με πλούσιο υπέδαφος και ανεξάντλητους φυσικούς πόρους.

Η χώρα απέκτησε την ανεξαρτησία της από τους Ισπανούς το 1825. Πήρε το όνομά της από το μεγάλο επαναστάτη Μπολίβαρ. Αρχικά μαζί με το Περού αποτέλεσαν μια ομοσπονδία, η οποία σύντομα διαλύθηκε. Από το 1834 μέχρι το 1880 μια σειρά από αιμοσταγείς δικτάτορες (Καουντίγιος) καταδυνάστευσε τη χώρα, παραδίνοντας την εκμετάλλευση των πηγών του νίτρου και του γκουάνο στους ξένους (Περουβιανοί - Χιλιανοί - Βορειοαμερικάνοι και Αγγλοι). Οι δικτάτορες καλλιέργησαν το μίσος προς γειτονικές χώρες (Χιλή - Παραγουάη), αποπροσανατολίζοντας το λαό από τα τρομερά του προβλήματα. Ο πόλεμος με τη Χιλή (1879-1884) έληξε με ήττα της Βολιβίας και απώλεια της παραλιακής της ζώνης. Σήμερα η Βολιβία διεκδικεί αυτή τη ζώνη προκειμένου να περάσει ο φυσικός αγωγός του ρευστοποιημένου υδροκάρβουνου και να εγκατασταθεί στο Μεξικό για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Οι πολυεθνικές που ανέλαβαν την κατασκευή του θέλουν να εξυπηρετήσουν τη δυτική πλευρά των ΗΠΑ. Η κυβέρνηση της Βολιβίας έχει πλήρως υποταχθεί στις πολυεθνικές και έχει παραδώσει όλους τους τομείς της ενέργειας στην άγρια εκμετάλλευσή τους. Το σύνθημα των διαδηλωτών «Εθνικοποίηση όλων των τομέων της ενέργειας» είναι η απάντηση του λαϊκού κινήματος σ' αυτή την πολιτική. Εχουν επιστρατευτεί όλα τα μέσα για τη δυσφήμηση των εξεγερμένων. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2001 ο τότε πρόεδρος της χώρας Κιρόγκα υποστήριζε ότι οι αγρότες (Ινδιάνοι στην πλειοψηφία τους) δε θέλουν την κατασκευή του φυσικού αγωγού, γιατί τους καταστρέφει τις καλλιέργειες κόκας. Η υποκρισία δεν έχει όρια... Είναι γνωστό ότι η Βολιβία στήριζε και στηρίζει μεγάλο μέρος της οικονομίας της στο ναρκεμπόριο (κυβερνήσεις και πολυεθνικές συνεργάζονται σ' αυτό και τους βοηθούν οι τράπεζες για το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος).

Χιλιάδες Βολιβιανοί διαδηλωτές ενάντια στην προσπάθεια ιδιωτικοποίησης και εξαγωγής του φυσικού αερίου
Χιλιάδες Βολιβιανοί διαδηλωτές ενάντια στην προσπάθεια ιδιωτικοποίησης και εξαγωγής του φυσικού αερίου
Από το 1880 έως το 1930 η χώρα κάτω από τη διακυβέρνηση του φιλελεύθερου κόμματος εκβιομηχανίζεται. Στηρίζει την οικονομία της στην εξαγωγή κασσίτερου και παραχωρεί και άλλα προνόμια στο ξένο κεφάλαιο. Η διεθνής πτώση της τιμής του κασσίτερου και η οικονομική κρίση που ακολουθεί πλήττουν ιδιαίτερα τη Βολιβία, που ζητάει δάνεια από το εξωτερικό. Ξεσπούν οι πρώτες απεργίες. Οι στρατιωτικοί βρίσκουν την ευκαιρία με συνεχή πραξικοπήματα να πάρουν την εξουσία. Αρχίζει μια περίοδος χάους. Το 1936 δημιουργείται το κόμμα της επαναστατικής αριστεράς, το οποίο διαλύθηκε το 1950. Από τη διάλυσή του προέκυψε το Κομμουνιστικό Κόμμα Βολιβίας (ΚΚΒ). Η δημιουργία ενός ισχυρού κομμουνιστικού κόμματος έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία ενός λαϊκού κινήματος που θα οδηγήσει στην πρώτη λαϊκή εθνική επανάσταση (1952).

Το εθνικό επαναστατικό κίνημα στράφηκε ενάντια στις εταιρίες κασσίτερου και στους πολιτικούς συμμάχους τους. Το 1953 κέρδισε την πρώτη του επιτυχία. Τρεις εταιρίες κασσίτερου εθνικοποιήθηκαν. Ακολούθησε αγροτική μεταρρύθμιση. Οι Ινδιάνοι κέρδισαν την ελευθερία τους και απέκτησαν δικαίωμα ψήφου. Το καθολικό δικαίωμα ψήφου ήταν επίσης μια μεγάλη επιτυχία. Η άρχουσα τάξη θορυβήθηκε. Μετά το 1956 πέρασε στην αντεπίθεση. Ζήτησε τη βοήθεια των ΗΠΑ. Αρχισε ν' αναστέλλει την εφαρμογή των κοινωνικών προγραμμάτων. Αφαίρεσε από τους εργαζόμενους το δικαίωμα της συμμετοχής στη διαχείριση των εθνικοποιημένων μεταλλευτικών εταιριών.

Ακολουθεί μια εποχή συντηρητική. Το λαϊκό κίνημα καταστέλλεται. Οι αγρότες, έχοντας κερδίσει κάποια δικαιώματα, παθητικοποιούνται. Οταν ο Τσε Γκεβάρα το 1967 ξεκίνησε την επανάσταση από τη Βολιβία, οι αγροτικοί πληθυσμοί δεν τον ακολούθησαν.

Από τις διαδηλώσεις στη Λα Πας. Δεκάδες χιλιάδες διαδήλωσαν και ενώθηκαν με τους χιλιάδες που συμμετείχαν στην πορεία για «Ψωμί, φυσικό άεριο και αξιοπρέπεια»
Από τις διαδηλώσεις στη Λα Πας. Δεκάδες χιλιάδες διαδήλωσαν και ενώθηκαν με τους χιλιάδες που συμμετείχαν στην πορεία για «Ψωμί, φυσικό άεριο και αξιοπρέπεια»
Στρατιωτικοί και πολιτικοί εναλλάσσονται στην εξουσία. Η φοβερή οικονομική κρίση που πλήττει τη χώρα εξαθλιώνει τις μάζες. Τα βασανιστήρια και οι διώξεις συμπληρώνουν το θλιβερό τοπίο της Βολιβίας των ετών 1956-1983.

Το 1983 ο τότε δικτάτορας Bazner διακηρύσσει τη μετάβαση της χώρας στη «δημοκρατία». Μέχρι σήμερα οι κυβερνήσεις χαρακτηρίζονται από τη συντηρητικότητά τους. Νεοφιλελεύθεροι και τεχνοκράτες προσπαθούν να καθυποτάξουν το λαϊκό κίνημα, να ακολουθήσουν τα κελεύσματα της Διεθνούς Τράπεζας και να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα του πολυεθνικού κεφαλαίου.

Η Βολιβία, πλουσιότατη σε φυσικούς πόρους και σε αγωνιστική παράδοση, μπορεί να βρει το δρόμο της. Η λαϊκή εξέγερση, παρά τις δυσκολίες και τις τρικλοποδιές, έχει αιτήματα που αγκαλιάζουν όλο το φάσμα των διεκδικήσεων. Δεν είναι μόνο οικονομικά. Τα οικονομικά συνδέονται με τα πολιτικά (δημοκρατικά - κοινωνικά κλπ.). Το παράδειγμα της Βολιβίας μπορεί να δώσει το έναυσμα για ξεσηκωμό των άλλων λαών. (Ηδη στην Κολομβία άρχισε λαϊκός ξεσηκωμός ενάντια στην πολιτική του ελεύθερου εμπορίου). Οι λαοί της Λατινικής Αμερικής έχουν έναν κοινό εχθρό. Τον ιμπεριαλισμό, με κύριο εκφραστή του τις ΗΠΑ.


Κική ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ
Εκπαιδευτικός



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ