Κυριακή 5 Ιούνη 2005
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΙΣΤΟΡΙΑ
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΙΣΤΟΡΙΑ {{ 2 }}
Η απόβαση στη Νορμανδία και η αλήθεια για την Αντιφασιστική Νίκη

Τρίτη, 6 Ιούνη 1944, Βρετανοί και Αμερικανοί αλεξιπτωτιστές προσγειώνονται ανάμεσα στους ποταμούς Ορν και Ντιβ και στη χερσόνησο Καταντέν της Γαλλίας.

Στις 6.30 το πρωί, κύματα από συμμαχικούς στρατιώτες αρχίζουν να καταφθάνουν στις ακτές της Νορμανδίας. Η «μεγαλύτερη ημέρα του πολέμου» έχει αρχίσει.

Η απόβαση έγινε στη Νορμανδία. Με επέμβαση «στην καρδιά της Γερμανίας», σύμφωνα με τον Αμερικανό Πρόεδρο Φραγκλίνο Ρούσβελτ, κρινόταν αναγκαία. Ετσι αποφασίστηκε να πραγματοποιηθεί απόβαση στη Δυτική Ευρώπη την 1η Μάη του 1944, με την κωδική ονομασία «Επιχείρηση Επικυρίαρχος». Επελέγη η Νορμανδία ως τοποθεσία της απόβασης.

Παράλληλα, ξεκίνησε μια γιγαντιαία προσπάθεια παραπληροφόρησης των Γερμανών, η «Επιχείρηση Αντοχή», με σκοπό να πειστούν οι Γερμανοί ότι η απόβαση θα γινόταν στο Καλέ.

Η «Επιχείρηση Αντοχή» στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία. Οι γερμανικές Υπηρεσίες Πληροφοριών και όλοι οι ανώτατοι αξιωματικοί των ναζιστών, με εξαίρεση τον στρατάρχη Ερβιν Ρόμελ, πείστηκαν ότι η απόβαση θα γινόταν στο Καλέ.

Πέρα από τις όποιες δυσκολίες, η Απόβαση στέφθηκε με επιτυχία κυρίως λόγω της ανδρείας των στρατιωτών που έχυσαν το αίμα τους στις ακτές της Νορμανδίας. Με απώλειες που έφτασαν τις 10.000, οι σύμμαχοι είχαν πια διεισδύσει στο «Οχυρό Ευρώπη».

Η απόβαση των συμμάχων στη Νορμανδία είχε σημαντικό, αλλά δευτερεύοντα χαρακτήρα, σε σχέση με τις μεγαλύτερες μάχες που δόθηκαν από τον Κόκκινο Στρατό κατά των ορδών των κατακτητών στα εδάφη της ΕΣΣΔ, καθώς και των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης. Η συντριβή των ναζιστικών στρατευμάτων από τη Σοβιετική Ενωση προκαθόρισε όχι μόνο την έκβαση του πολέμου γενικά, αλλά και την επιτυχία της επιχείρησης «Οβερλόντ».

1. Στις αρχές του Απρίλη του 1945 άρχισαν και οι επιχειρήσεις του Σοβιετικού Στρατού, για την απελευθέρωση της Αυστρίας. Στις επιχειρήσεις αυτές η προέλασή τους ήταν ορμητική και στις 6 του Απρίλη άρχισαν οι μάχες για την κατάληψη της πρωτεύουσας της Αυστρίας, της Βιέννης. Εκεί συνάντησαν σθεναρή αντίσταση από τα ναζιστικά στρατεύματα.

Αμέσως μόλις διώχτηκαν οι Γερμανοφασίστες κατακτητές, σχηματίστηκαν στις πόλεις και τα χωριά της Ανατολικής Αυστρίας τοπικά όργανα εξουσίας, ξανάρχισαν τη δράση τους τα πολιτικά κόμματα και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις. Στις 27 Απρίλη σχηματίστηκε η προσωρινή κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον σοσιαλιστή Κ. Ρένερ. Στην κυβέρνηση πήραν μέρος εκπρόσωποι του Κομμουνιστικού Κόμματος, του Σοσιαλιστικού και του Λαϊκού Κόμματος. Την ίδια μέρα δημοσιεύτηκε δήλωση για την εγκαθίδρυση δημοκρατικού πολιτεύματος.

Χάρη στις νίκες των Σοβιετικών Ενόπλων Δυνάμεων, η Αυστρία απέκτησε την κρατική της ανεξαρτησία.

Το κίνημα Αντίστασης στην Αυστρία δεν εξελίχτηκε σε κίνημα μαζικό. Ωστόσο, τα θύματα από το λαό ήταν πολλά. Από το 1938 έως τον Απρίλη του 1945, σύμφωνα με ελλιπή στοιχεία, καταδικάστηκαν σε θάνατο από δικαστήρια για συμμετοχή στην Αντίσταση 2.700 Αυστριακοί, πάνω από 32.000 θανατώθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και στις φυλακές της Γερμανίας και των γερμανοκρατούμενων χωρών.

Οι Δυτικοί ζητούν απεγνωσμένα βοήθεια

Στα τέλη του 1944 - αρχές του 1945, ο γερμανικός στρατός παρέμεινε αρκετά ισχυρός, παρά τις βαριές του ήττες στο ανατολικό μέτωπο. Είχε στις τάξεις του 5.400.000 άνδρες, 28.500 πυροβόλα και όλμους, 3.950 άρματα και 1.960 αεροπλάνα. Οι εφεδρείες του, που αργότερα χρησιμοποιήθηκαν, κατά κύριο λόγο, εναντίον των σοβιετικών στρατευμάτων, αριθμούσαν 2.433.000 άνδρες, 2.700 πυροβόλα, 5.300, άρματα και άλλα επιθετικά όπλα και 3.270 αεροπλάνα. Υπό αυτές τις συνθήκες, κανείς δεν περίμενε πως η στρατιωτική μηχανή του Χίτλερ θα εκμηδενιζόταν μέσα σε λίγους μήνες. Αντίθετα, ακόμη και οι πιο αισιόδοξες προβλέψεις τοποθετούσαν μια πιθανή συνθηκολόγηση της Γερμανίας στο τέλος του '45. Περισσότερο απ' όλους είχαν κάθε λόγο να είναι απαισιόδοξοι οι Δυτικοί, οι Εγγλέζοι και οι Αμερικανοί, οι οποίοι στα τέλη Δεκέμβρη 1944 δέχτηκαν μιαν ισχυρότατη επίθεση από τις γερμανικές δυνάμεις στις Αρδένες, με αποτέλεσμα να είναι προ των πυλών μια δεύτερη Δουγκέρκη. Ηταν τότε - στις 6/1/1945 - που ο Ουίνστον Τσόρτσιλ έστειλε ένα αγωνιώδες μήνυμα προς τον Στάλιν, εκλιπαρώντας ουσιαστικά για βοήθεια. «Θα Σας είμαι υπόχρεος - έγραφε μεταξύ άλλων ο Τσόρτσιλ - αν με πληροφορήσετε κατά πόσον ημπορούμε να υπολογίζομεν επί μεγάλης ρωσικής επιθέσεως εις το μέτωπον του Βίσλα ή εις κάθε άλλον τόπον κατά τη διάρκειαν του Ιανουαρίου ή εις κάθε άλλην στιγμήν που Σεις θα δεχθήτε ενδεχομένως να ανακοινώσετε.... Το ζήτημα τούτο το θεωρώ κατεπείγον».

Στις 7/1/1945 ο Σοβιετικός ηγέτης απαντούσε στο αγωνιώδες μήνυμα του Βρετανού πρωθυπουργού, ως εξής: «...Ετοιμαζόμεθα δι' επίθεσιν, αλλά ο καιρός τώρα δεν ευνοεί την επίθεσίν μας. Εν τούτοις το Επιτελείον της Ανωτάτης Διοικήσεως, υπολογίζον τη θέσιν των συμμάχων μας, απεφάσισε να τελειώση με σύντομον ρυθμόν τας προετοιμασίας και αδιαφορούν διά τον καιρόν, θα αρχίση ευρείας κλίμακος επιθετικάς επιχειρήσεις εναντίον των Γερμανών εις όλον το κεντρικόν μέτωπον, το βραδύτερον εντός του δευτέρου δεκαπενθημέρου του Ιανουαρίου. Να μην αμφιβάλλετε ότι θα πράξωμεν παν το δυνατόν, διά να συνδράμωμεν τα ένδοξα συμμαχικά μας στρατεύματα». Ετσι, στις 12/1/1945, τα σοβιετικά στρατεύματα εξαπέλυσαν μιαν επίθεση τεραστίας εκτάσεως, που διέλυσε τη ναζιστική στρατιωτική μηχανή και κατέληξε στη μεγάλη Αντιφασιστική Νίκη των Λαών, της 9ης Μάη του ίδιου έτους. Ηταν τόσο μεγάλη αυτή η στρατιωτική ενέργεια του Κόκκινου Στρατού, που στην κυριολεξία άφησε ολόκληρο τον κόσμο άναυδο. «Είναι ίσως η πιο μεγάλη επίδειξη στρατιωτικής δύναμης που έχει δει ποτέ ο κόσμος», έγραφαν οι αγγλικές εφημερίδες και το γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων υποχρεωνόταν να αναγνωρίσει ότι «ποτέ δεν έγινε στην πολεμική ιστορία μια τέτοια επίθεση».

Μάης του 1945. Η φασιστική Γερμανία πνέει τα λοίσθια. Ενα μεγάλο μέρος της χώρας έχει καταληφθεί από τα σοβιετικά και τα άλλα συμμαχικά στρατεύματα, ο χιτλερικός στρατός καταρρέει. Ομως, ακόμα και την ύστατη στιγμή, οι διάδοχοι του Χίτλερ προσπαθούν να έρθουν σε επαφή με τους Αγγλους και τους Αμερικανούς να διαπραγματευθούν, ώστε να συνεχιστούν οι επιχειρήσεις στο Ανατολικό Μέτωπο, κατά της Σοβιετικής Ενωσης.

Στις 21.50 της 30ής του Απρίλη 1945, ο Κόκκινος Στρατός, κάτω από τη λενινιστική καθοδήγηση του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ενωσης (ΚΚΣΕ), ύψωνε την κόκκινη σημαία, το λάβαρο «της μεγάλης σοσιαλιστικής πατρίδας και της παγκόσμιας εργατιάς» στο Ράιχσταγκ, το σύμβολο του βάρβαρου γερμανικού φασισμού γέννημα του ιμπεριαλισμού. Η Ενωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών, το αποκούμπι των κολασμένων της Γης, των «προλετάριων και των καταπιεσμένων λαών και εθνών», απέδειξε στην πράξη ότι, ιστορικά, ήταν ο πιο συνεπής υπερασπιστής του παγκόσμιου πολιτισμού και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, που σήμερα βιάζεται σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη μας από τους απάνθρωπους ιμπεριαλιστές και τους υπηρέτες τους.

Η Αντιφασιστική Νίκη δεν ήταν εύκολη, ούτε ήρθε τυχαία. Ηταν αποτέλεσμα τεραστίων θυσιών, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων επωμίστηκε η ΕΣΣΔ.

Ο σοβιετικός στρατός είχε δρόμο μακρύ και δύσκολο προς το Βερολίνο. Σ' ένα μέτωπο, το μήκος του οποίου κυμαινόταν από 3.000 έως 6.200 χιλιόμετρα - αλλά και πίσω από τις γραμμές του μετώπου σε περιοχές κατεχόμενες από τον εχθρό.

Η Αντιφασιστική Νίκη και η Δύση

Από τα μέσα του 1944 ακόμη, όταν άρχισε να γέρνει η πλάστιγγα σε βάρος των δυνάμεων του άξονα και μια σειρά χώρες απελευθερώνονταν, οι Αγγλοαμερικάνοι δε δίστασαν να έρθουν σε ανοικτές συμφωνίες με τους χιτλερικούς, έχοντας ως κύριο σκοπό τους να εμποδίσουν την προέλαση των σοβιετικών στρατευμάτων προς τη Δύση. Ετσι, για παράδειγμα, η Αγγλία συμφώνησε με τη Γερμανία να μην ενοχλήσει τα στρατεύματα της τελευταίας κατά την αποχώρησή τους από την Ελλάδα, ούτως ώστε ο Κόκκινος Στρατός στην προέλασή του να έχει να αντιμετωπίσει πολύ ισχυρή αντίσταση. Η γραμμή αυτή, των συμφωνιών με τη Γερμανία, συνεχίστηκε με μεγαλύτερη ένταση, από τη στιγμή που ξεκίνησε η μεγάλη σοβιετική επίθεση έως την οριστική συνθηκολόγηση των ναζιστών. Ετσι, στις αρχές Μάρτη του 1945, ξεκίνησαν στην Ελβετία διαπραγματεύσεις μεταξύ του απεσταλμένου της Γερμανίας στρατηγού Βολφ και εκπροσώπων των ΗΠΑ και της Βρετανίας, που αποσκοπούσαν στη διευκόλυνση της προέλασης των αγγλοαμερικανικών δυνάμεων προς Ανατολάς, με τη μεταφορά των γερμανικών δυνάμεων από το δυτικό μέτωπο, στο μέτωπο με τον Κόκκινο Στρατό. Οι διαπραγματεύσεις - στις οποίες οι Αγγλοαμερικάνοι δε δέχτηκαν να συμμετέχουν Σοβιετικοί - κράτησαν δύο βδομάδες και, απ' ό,τι φαίνεται, κατέληξαν σε αποτέλεσμα. Μάλιστα, ο Στάλιν, σε μήνυμά του προς τον Ρούσβελτ, στις 3/4/1945, ήταν απολύτως κατηγορηματικός: «Οι διαπραγματεύσεις - έγραφε - διεξήχθησαν και ετερματίσθησαν διά συμφωνίας με τους Γερμανούς, συμφώνως προς την οποίαν ο Γερμανός διοικητής εις το δυτικόν μέτωπον στρατάρχης Κέσελριγκ εδέχθη να ανοίξη το μέτωπον και να αφήση να διέλθουν προς ανατολάς τα αγγλοαμερικανικά στρατεύματα και οι Αγγλο-Αμερικανοί υποσχέθηκαν αντ' αυτού να ελαφρύνουν διά τους Γερμανούς τους όρους της ανακωχής».

Η πραγματικότητα στο πεδίο των μαχών ήταν αυτή που περιγράφει ο Στάλιν στο μήνυμά του προς τον Ρούσβελτ. Από τα τέλη Μάρτη του '45, τα γερμανικά στρατεύματα στο δυτικό μέτωπο πέρασαν ουσιαστικά στο «συμβολικό» πόλεμο. Οι λίγες δυνάμεις που έμειναν εκεί παραδίδονταν, χωρίς σοβαρή αντίσταση, ενώ ο κύριος στρατιωτικός όγκος μεταφέρθηκε στο ανατολικό μέτωπο, όπου έως το τέλος έδωσε σκληρότατες μάχες με το σοβιετικό στρατό. Αυτή είναι η ιστορική αλήθεια. Μια αλήθεια, που υπογραμμίζει ακόμη περισσότερο τη φύση του ιμπεριαλισμού και την αξία που είχε για τους λαούς η ύπαρξη της Σοβιετικής Ενωσης.

ΙΣΤΟΡΙΑ { 3 }
Η ΕΣΣΔ και η έκβαση του πολέμου

Η νίκη στοίχισε πολύ ακριβά στο σοβιετικό λαό: 22 εκατ. σκοτώθηκαν, 25 εκατ. έμειναν άστεγοι, η χώρα έχασε το 30% του εθνικού της πλούτου.

Ο πόλεμος που εξαπολύθηκε στη Σοβιετική Ενωση από το γερμανικό φασισμό ήταν η πιο μεγάλη ένοπλη επίθεση του ιμπεριαλισμού ενάντια στο σοσιαλισμό.

Η επίθεση της χιτλερικής Γερμανίας ενάντια στην πρώτη χώρα του σοσιαλισμού, τον Ιούνη του 1941, προετοιμάστηκε από ολόκληρη την παγκόσμια αντίδραση και απέβλεπε στην κατάργηση του πρώτου στον κόσμο σοσιαλιστικού κράτους, της ΕΣΣΔ, στο μοίρασμα των εδαφών, στην υποδούλωση των λαών. Ο φίρερ των Γερμανών φασιστών, Α. Χίτλερ, το Φλεβάρη του 1935 δήλωσε: «Κύριο καθήκον της Γερμανίας, σκοπός της ζωής μου και έγνοια της ύπαρξης του εθνικοσοσιαλισμού είναι η εξόντωση του μπολσεβικισμού».

Για την προετοιμασία προς πόλεμο η δύναμη της Βέρμαχτ αυξήθηκε από 105.000 άνδρες σε 3.775.000, δηλαδή κατά 35 φορές, η δε πολεμική της παραγωγή αυξήθηκε κατά 22 φορές κι αυτό χάρη στα δάνεια που πήρε από ΗΠΑ και Αγγλία, που βασικά πήγαιναν στην ανάπτυξη της στρατιωτικής της ισχύος.

Στη δημιουργηθείσα περίπλοκη κατάσταση, μπροστά στη σοβιετική κυβέρνηση έμπαινε το καθήκον να μην επιτρέψει τη διεθνή απομόνωση της χώρας, τη δημιουργία ενιαίου αντισοβιετικού μετώπου. Απ' αυτές τις θέσεις ξεκινούσε η Σοβιετική Ενωση, όταν αποφάσισε να δεχτεί τις επανειλημμένες προτάσεις της Γερμανίας να συνάψει μαζί της σύμφωνο μη επίθεσης, το 1939, για δεκαετή περίοδο. Ηταν ένα υποχρεωτικό βήμα προκειμένου η ΕΣΣΔ να κερδίσει όσο χρόνο μπορούσε.

Η ΕΣΣΔ υπέγραψε το σύμφωνο με τη Γερμανία μόνο αφού εξαντλήθηκαν όλες οι δυνατότητες δημιουργίας συστήματος συλλογικής ασφάλειας. Αυτό το σύμφωνο κατάφερε σοβαρό πλήγμα στα αντισοβιετικά σχέδια των κυρίαρχων κύκλων της Δύσης, διασπάστηκε ο ενιαίος αντισοβιετικός συνασπισμός των ιμπεριαλιστικών χωρών που είχε δημιουργηθεί με τη συμφωνία του Μονάχου. Η ΕΣΣΔ προσωρινά απομάκρυνε την άμεση πολεμική απειλή χρησιμοποιώντας αυτή την περίοδο για το δυνάμωμα της άμυνάς της.

Για την αντιμετώπιση του αντιπάλου και τη συντριβή του στην πορεία του πολέμου, η ισχύς του σοβιετικού στρατού αυξανόταν. Ενώ τον Ιούνη 1941 είχε 2,9 εκατ. άνδρες, αργότερα έφτασε τα 6,7 εκατ. Και στις δύο πλευρές του μετώπου από τη θάλασσα του Μπάρεντς έως τη Μαύρη θάλασσα υπήρχαν 8 έως 12,8 εκατ. άνδρες, 163 χιλιάδες πυροβόλα και όλμοι, 20 χιλιάδες τανκς και αυτοκινούμενα πυροβόλα, 18,8 χιλιάδες αεροπλάνα.

Στην ιστορική μάχη της Μόσχας τα σοβιετικά στρατεύματα συνέτριψαν και απώθησαν από την πόλη τα υπολείμματα μιας στρατιάς ενός εκατομμυρίου χιτλερικών. Αυτή ήταν η πρώτη μεγάλη ήττα των χιτλερικών στρατευμάτων.

Θρίαμβος της δύναμης και της ισχύος των σοβιετικών στρατευμάτων υπήρξε η μάχη του Στάλινγκραντ, όπου ο φασιστικός συνασπισμός έχασε σ' αυτή περίπου 1,5 εκατ. αξιωματικούς και στρατιώτες - το ένα τέταρτο των μάχιμων δυνάμεών του που μάχονταν στο σοβιετογερμανικό μέτωπο. Η μάχη του Στάλινγκραντ αποτέλεσε στροφή στην πορεία του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου του σοβιετικού λαού και όλου του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Αποτυχία είχε και η νέα μεγάλη επίθεση των χιτλερικών τον Ιούλη του 1943 στην περιοχή Κουρσκ. Εδώ ο αντίπαλος είχε χάσει περίπου 500.000 στρατιώτες, 1.500 τανκς, 3.700 αεροπλάνα, 3.000 πυροβόλα και όλμους. Η Γερμανία ύστερα απ' αυτές τις μάχες δεν μπορούσε πια να αναπληρώσει τις απώλειές της. Αλλαξε ο συσχετισμός δυνάμεων υπέρ της αντιχιτλερικής συμμαχίας (ΕΣΣΔ, ΗΠΑ, Αγγλία).

To 1944 οι χιτλερικοί εκδιώχτηκαν από την ΕΣΣΔ και οι πολεμικές επιχειρήσεις διεξάγονταν έξω από τα σύνορά της. Αρχισε η απελευθερωτική εκστρατεία του Κόκκινου Στρατού, που άμεσα βοήθησε τους λαούς της Ευρώπης στον αγώνα ενάντια στη φασιστική σκλαβιά και τελείωσε με τη συντριβή του χιτλερικού στρατού.

Η συμβολή της ΕΣΣΔ στη Νίκη καθορίζεται από το γεγονός ότι πάνω από το 73% των συνολικών απωλειών του γερμανικού στρατού υπήρξαν στις μάχες και επιχειρήσεις με το σοβιετικό στρατό. Οι απώλειες σε προσωπικό που είχε η Βέρμαχτ στο σοβιετικό - γερμανικό μέτωπο ήταν 4 φορές περισσότερες απ' ό,τι στο Δυτικοευρωπαϊκό και στο Μεσογειακό θέατρο πολεμικών επιχειρήσεων μαζί και από την άποψη των νεκρών και τραυματιών έξι φορές περισσότερες.

Στον πόλεμο ενάντια στη Σοβιετική Ενωση η φασιστική Γερμανία έχασε 10.000.000 άνδρες από τα 13,6 εκατ. που έχασε αυτή σε όλα τα μέτωπα του Παγκοσμίου Πολέμου.

Μέσα στα χρόνια του πολέμου η σοβιετική βιομηχανία παρήγαγε 194,1 χιλ. πολεμικά αεροπλάνα, 120,8 χιλ. τανκς, χιλιάδες πολυβόλα και όλμους. Οι σοβιετικές ένοπλες δυνάμεις στα τέλη του πολέμου ξεπερνούσαν τον εχθρό στο έμψυχο υλικό πάνω από δύο φορές, στα τανκς, στα αυτοκινούμενα πυροβόλα και στους όλμους κατά 3 και πάνω φορές και στα πολεμικά αεροπλάνα σχεδόν κατά 8 φορές. Και εδώ πρέπει να υπογραμμιστεί ότι ο σοβιετικός στρατός συνέτριψε το φασισμό όχι με ξένο, αλλά με πρώτης τάξης σοβιετικό οπλισμό.

Ο σοβιετικός στρατός συνέτριψε τη Βέρμαχτ. Η Ευρώπη, αν τελικά είχε επικρατήσει ο ναζισμός, θα ήταν μια γενικευμένη Αποκάλυψη με την έννοια ότι ο ναζισμός κήρυττε την εξαφάνιση όχι μόνο των Εβραίων, αλλά και τμήματος των σλαβικών λαών. Κατά συνέπεια υπήρχε η πρόβλεψη ότι ένα μέρος του πολωνικού λαού θα εξαφανιζόταν, όπως και τμήμα του ρώσικου λαού. Οι Γερμανοί έποικοι θα έφθαναν μέχρι τη Μαύρη θάλασσα. Αυτά ήταν τα σχέδια που θα εφαρμόζονταν.

Στη δεκαετία του 1950, στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ άρχισε να γίνεται προσπάθεια μείωσης του ρόλου της ΕΣΣΔ. Κυρίως έγινε προσπάθεια να συγκαλυφτεί το γεγονός ότι ο σοβιετικός στρατός ήταν εκείνος που διέλυσε τη Βέρμαχτ, ότι η ρωσική τεχνολογία και επιστήμη είχε κατασκευάσει καλύτερα κανόνια και τανκς από τους Αμερικανούς και τους Γερμανούς, ήταν εκείνη που έδωσε την υπεροχή σε βάρος των Γερμανών! Κάτι που αποκρύφθηκε επί πολλά χρόνια. Ωστόσο, ήταν το κρίσιμο εκείνο γεγονός που επέτρεψε να γίνει επιτυχημένη απόβαση της Νορμανδίας, σε μια περίοδο που οι Ρώσοι ήταν στην Πολωνία. Με άλλα λόγια, τα γεγονότα συγκαλύφτηκαν στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, όταν ήθελαν να μας κάνουν να πιστέψουμε ότι τα αμερικανικά και βρετανικά όπλα που δόθηκαν στους Ρώσους τους επέτρεψαν να αμυνθούν αποτελεσματικά. Σήμερα, επίσης, η αλήθεια κρύβεται επισταμένα. Και η κοινή γνώμη τείνει να την ξεχάσει. Αλλά όσοι έζησαν την περίοδο εκείνη, γνωρίζουν ότι οι μάχες του Στάλινγκραντ και του Κουρσκ σηματοδότησαν την υπεροχή του σοβιετικού στρατού έναντι του γερμανικού - κάτι που οι Γάλλοι δυσκολεύονταν να πιστέψουν, καθώς είχαν ηττηθεί τόσο σαρωτικά από τους Γερμανούς...

Παρά τις συνεχείς προσπάθειες να μειώσουν, να αμφισβητήσουν ή ακόμα και να παραχαράξουν την ιστορική αλήθεια, την αποφασιστική συμβολή του κομμουνιστικού κινήματος στη νίκη κατά του φασισμού, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί το ιστορικό γεγονός ότι ακριβώς οι κομμουνιστές ήταν οι πρώτοι και ως το τέλος που ξεσηκώθηκαν, αντιστάθηκαν, οργάνωσαν και διεξήγαγαν τον ανειρήνευτο απελευθερωτικό αγώνα, αμυνόμενοι περί των βασικών αξιών του ανθρώπινου πολιτισμού, ανοίγοντας νέους δρόμους για την παραπέρα ανάπτυξή του. Η βάση αυτού του αγώνα ήταν η κοινή πάλη όλων των κομμουνιστών στη γραμμή του ανθρωπισμού και της ελευθερίας για κάθε άνθρωπο σ' αυτή τη Γη, γιατί ο κομμουνισμός είναι ανθρωπισμός και αρνείται την κυριαρχία και την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.

Σήμερα που ο καπιταλισμός ξαναδυνάμωσε, που αμφισβητεί ό,τι προοδευτικό σε αξίες και επιτεύγματα έχει να επιδείξει η ανθρωπότητα, που με τη θεωρία της «παγκοσμιοποίησης» έρχεται ανενδοίαστα να δικαιολογήσει την εμβάθυνση της εκμετάλλευσης εκατομμυρίων ανθρώπων, οι κομμουνιστές στη χώρα μας βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του αγώνα για τη συγκρότηση του αντιιμπεριαλιστικού αντιμονοπωλιακού δημοκρατικού μετώπου πάλης για τη λαϊκή εξουσία, στην πρώτη γραμμή υπεράσπισης της ιστορίας που έγραψαν οι λαοί, στην πρώτη γραμμή για τη μεγάλη λαϊκή συμμαχία που θα ανοίξει το δρόμο για την κατάργηση των αιτιών του πολέμου, για να μπει η χώρα μας στο δρόμο του σοσιαλισμού και της ειρήνης. Και σ' αυτό τον αγώνα η κοινή δράση των κομμουνιστών κατά του ιμπεριαλισμού, αλλά και όλων των αντιιμπεριαλιστικών δυνάμεων αποτελεί συστατικό στοιχείο, όπλο για τη νίκη.

{1} Η μάχη του Στάλινγκραντ, η απόβαση στη Νορμανδία και ο ρόλος της ΕΣΣΔ στην Αντιφασιστική Νίκη

Σοβιετικοί στρατιώτες επιχειρούν έφοδο για την ανακατάληψη ενός προαστίου στο Στάλινγκραντ
Σοβιετικοί στρατιώτες επιχειρούν έφοδο για την ανακατάληψη ενός προαστίου στο Στάλινγκραντ
Συνεχίζοντας απ' αυτή τη στήλη της εφημερίδας το αφιέρωμα στην Αντιφασιστική Νίκη των Λαών δημοσιεύουμε σήμερα ορισμένες από τις πιο σημαντικές στιγμές του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου καθώς και μια συνοπτική αποτίμηση του ρόλου και της συμβολής της ΕΣΣΔ στην ήττα των δυνάμεων του φασιστικού άξονα(Γερμανίας-Ιταλίας-Ιαπωνίας).

Η μάχη του Στάλινγκραντ και ο συσχετισμός δυνάμεων

Το καλοκαίρι του 1942, τα γερμανικά στρατεύματα εξαπέλυσαν μεγάλη επίθεση στο Νότιο Τομέα του Ανατολικού Μετώπου. Ενα τμήμα κινήθηκε προς το Στάλινγκραντ και στις 17.7.1942 έφτασε στα άκρα της πόλης κι ένα άλλο τμήμα έφτασε στον ποταμό Ντον, στην περιοχή της πόλης Ροστόβ, με κατεύθυνση τον Καύκασο.

Την επίθεση αυτή η Γερμανία τη σχεδίαζε από τα τέλη του 1941, αλλά οι σχεδιασμοί έλαβαν ολοκληρωμένη μορφή στρατιωτικού σχεδίου στις 5 του Απρίλη του 1942, όταν το γερμανικό στρατιωτικό επιτελείο εξέδωσε τη διαταγή No 41, βάσει της οποίας κύριος στόχος των γερμανικών στρατευμάτων ετίθετο η συντριβή της σοβιετικής αντίστασης και η κατάληψη του μεγαλύτερου μέρους των βασικών στρατιωτικών και οικονομικών κέντρων της ΕΣΣΔ.

Βλέποντας κανείς το συσχετισμό δυνάμεων εκείνης της εποχής, ανάμεσα στη Σοβιετική Ενωση και στη Γερμανία, δεν μπορεί παρά να μιλήσει για θαύμα, αναλογιζόμενος ότι στο τέλος νικητής βρέθηκε ο Κόκκινος Στρατός.

Η σημαία της ΕΣΣΔ στο Ράιχσταγκ
Η σημαία της ΕΣΣΔ στο Ράιχσταγκ
Στις 31 του Γενάρη του 1943, εκδίδεται το ανακοινωθέν της Ανώτατης Διοίκησης των Σοβιετικών Ενόπλων Δυνάμεων για τη συντριβή των Γερμανών στο Βόλγα. Την ίδια μέρα παραδόθηκε η νότια ομάδα των γερμανικών δυνάμεων με επικεφαλής το διοικητή της 6ης στρατιάς, Φ. Πάουλους, ο οποίος μόλις είχε προαχθεί από τον Χίτλερ σε στρατάρχη. Το ανακοινωθέν είναι ουσιαστικά η αναγγελία της νίκης στη μάχη του Στάλινγκραντ, η οποία τυπικά ολοκληρώνεται στις 2 του Φλεβάρη του 1943, με την παράδοση των τελευταίων υπολειμμάτων της βόρειας ομάδας των γερμανικών δυνάμεων.

Στις 3 του Φλεβάρη του 1943, η Ανώτατη Διοίκηση Ενόπλων Δυνάμεων της Γερμανίας εξέδιδε ένα ειδικό ανακοινωθέν, στο οποίο αναφερόταν: «Η μάχη του Στάλινγκραντ ετελείωσε. Πιστοί στον όρκον των να πολεμήσουν μέχρι τελευταίας πνοής, οι άνδρες της Εκτης Στρατιάς, υπό την υποδειγματικήν ηγεσίαν του στρατάρχου Πάουλους, καταβλήθηκαν υπό της υπεροχής του εχθρού και υπό των δυσμενών συνθηκών που αντιμετωπίζουν αι δυνάμεις μας». Της ανάγνωσης της ανακοίνωσης από το γερμανικό ραδιόφωνο προηγήθηκε τυμπανοκρουσία σε χαμηλό τόνο και μετά την ανάγνωση παίχτηκε το δεύτερο μέρος της Πέμπτης Συμφωνίας του Μπετόβεν. Στη συνέχεια, γνωστοποιήθηκε πως με εντολή του Χίτλερ είχε κηρυχτεί τετραήμερο εθνικό πένθος, στο διάστημα του οποίου όλα τα θέατρα, οι κινηματογράφοι και τα κέντρα διασκέδασης της χώρας θα παρέμεναν κλειστά.

Ακριβώς αντίθετη ήταν η εικόνα στη Σοβιετική Ενωση. Μια μέρα πριν, στις 2 του Φλεβάρη, ο Ι. Β. Στάλιν απηύθυνε ημερήσια διαταγή προς τα στρατεύματα του Ντον, όπου έλεγε:

«Στον αντιπρόσωπο του Αρχηγείου της Ανώτατης Διοίκησης του στρατού, στρατάρχη του πυροβολικού σ. Βορόνοφ.

Στον διοικητή των στρατευμάτων του μετώπου του Ντον, στρατηγό σ. Ροκοσόφσκι.

Από την απόβαση στη Νορμανδία
Από την απόβαση στη Νορμανδία
Συγχαίρω εσάς και τα στρατεύματα του μετώπου του Ντον για το επιτυχημένο ξεκαθάρισμα των εχθρικών στρατευμάτων που είχαν κυκλωθεί κοντά στο Στάλινγκραντ. Εκφράζω τις ευχαριστίες μου σε όλους τους μαχητές, διοικητές και πολιτικούς καθοδηγητές του μετώπου του Ντον για τις εξαιρετικές αυτές πολεμικές επιχειρήσεις». Λίγες μέρες αργότερα, στην 25η επέτειο της ίδρυσης του Κόκκινου Στρατού, ο Στάλιν θα χαρακτηρίσει τη μάχη του Στάλινγκραντ «τη μεγαλύτερη στην ιστορία των πολέμων». Ηταν άραγε έτσι τα πράγματα;

Για να δώσουμε απάντηση στο ερώτημα, οφείλουμε να δούμε με περισσότερες λεπτομέρειες τι ήταν αυτό που έγινε στο Στάλινγκραντ, που υποχρέωνε τους Γερμανούς να πενθούν και τους Σοβιετικούς να παραληρούν από ενθουσιασμό.

Η μάχη του Στάλινγκραντ άρχισε στις 17 του Ιούλη του 1942 και διαιρείται σε δύο περιόδους: Την αμυντική μάχη (17.7.42 - 18.11.42) και την επιθετική (19.11.42 - 2.2.43).

Στη διάρκεια της σοβιετικής αντεπίθεσης καταστράφηκαν δύο γερμανικές, μια ιταλική και δύο ρουμανικές στρατιές. Εξοντώθηκαν ολοκληρωτικά 32 γερμανικές μεραρχίες και 3 ταξιαρχίες. Αλλες 16 μεραρχίες έχασαν το 50%-75% της δύναμής τους και έπαψαν να είναι αξιόμαχες. Οι απώλειες των φασιστικών στρατευμάτων στην περίοδο της σοβιετικής αντεπίθεσης ξεπέρασαν τους 800 χιλιάδες νεκρούς και τεράστιες καταστροφές πολεμικού υλικού. Το μέγεθος των απωλειών επέδρασε αποφασιστικά στη γενική στρατηγική κατάσταση, συγκλόνισε όλη την πολεμική μηχανή της ναζιστικής Γερμανίας.

Σοβιετικά τανκς στους δρόμους του Βερολίνου
Σοβιετικά τανκς στους δρόμους του Βερολίνου
Εως τη μάχη του Στάλινγκραντ, στην Ιστορία δεν υπήρχε περίπτωση κύκλωσης και ολοκληρωτικής καταστροφής τόσο μεγάλης στρατιωτικής δύναμης. Η συντριβή των Γερμανών στο Βόλγα σήμανε την αρχή της αποφασιστικής στροφής στο Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο του σοβιετικού λαού και σε όλο το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αρχιζε η εκδίωξη των εισβολέων από το σοβιετικό έδαφος και η απελευθέρωση των λαών της Ευρώπης από το χιτλεροφασιστικό ζυγό.

Αγγλία και ΗΠΑ εγκαταλείπουν την ΕΣΣΔ στην τύχη της

Παρά τη σημασία που είχε η μάχη του Στάλινγκραντ για την έκβαση ολόκληρου του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, η ΕΣΣΔ έδωσε αυτή τη μάχη εντελώς μόνη και αβοήθητη, εγκαταλειμμένη από τους «συμμάχους» της στην αντιχιτλερική συμμαχία, φτάνοντας πολλές φορές στο χείλος της καταστροφής, από την οποία σώθηκε χάρη στα τεράστια αποθέματα δύναμης του σοβιετικού λαού και στις απεριόριστες δυνάμεις που έκρυβε το σοσιαλιστικό καθεστώς.

Οι δυτικές δυνάμεις, οι ΗΠΑ και η Αγγλία, έβλεπαν στη μάχη του Στάλινγκραντ τη δυνατότητα να υπάρξει, το λιγότερο, μια αμοιβαία εξασθένηση της ΕΣΣΔ και της Γερμανίας, που θα τους έδινε τη δυνατότητα να ξεμπερδεύουν με το σοσιαλισμό και να μοιράσουν τις παγκόσμιες αγορές μεταξύ τους, χωρίς να μπλέκεται στα πόδια τους ένας μεγάλος ανταγωνιστής, όπως ήταν η Γερμανία. Ετσι αρνήθηκαν ν' ανοίξουν ένα δεύτερο μέτωπο στην Ευρώπη κατά των δυνάμεων του γερμανικού φασισμού κι έδωσαν τη δυνατότητα στον Χίτλερ να συγκεντρώσει στο ανατολικό μέτωπο τεράστιο αριθμό δυνάμεων και πολεμικού υλικού. Μάλιστα, ο Τσόρτσιλ ταξίδεψε ο ίδιος στη Μόσχα για να ξεκαθαρίσει στον Στάλιν ότι μέσα στο 1942 οι ΗΠΑ και η Βρετανία δεν επρόκειτο να προχωρήσουν στο άνοιγμα του δεύτερου μετώπου. Στα απομνημονεύματά του ο Βρετανός πρωθυπουργός ξεκαθάρισε με άκρως αποκαλυπτικό τρόπο πως το σαμποτάζ στο άνοιγμα του δεύτερου μετώπου ήταν συνέχεια της ίδιας αντισοβιετικής πολιτικής, που ο ίδιος εφάρμοσε στην προπολεμική περίοδο. Να τι γράφει, αναφερόμενος στις σκέψεις που έκανε μέσα στο αεροπλάνο που τον πήγαινε στην ΕΣΣΔ: «Σκεπτόμουν την αποστολή που μ' έφερνε στο θλιβερό αυτό μπολσεβικικό κράτος. Αλλοτε είχα προσπαθήσει με όλες τις δυνάμεις μου να το στραγγαλίσω στη γέννησή του και ως την εμφάνιση του Χίτλερ το θεωρούσα θανάσιμο εχθρό της ελευθερίας και του πολιτισμού. Ποιο ήταν τώρα το καθήκον μου; Ο στρατηγός Ουέιβελ, που είχε φιλολογική διάθεση, τα ανακεφαλαίωσε όλα σε ένα ποίημα με πολλές στροφές, που τελείωνε με τις λέξεις: "Οχι δεύτερο μέτωπο το 1942"».

Η Σοβιετική στρατιωτίνα δείχνει το δρόμο προς το Βερολίνο (1945)
Η Σοβιετική στρατιωτίνα δείχνει το δρόμο προς το Βερολίνο (1945)
Η υπονομευτική στάση των Δυτικών απέναντι στην ΕΣΣΔ είχε κι άλλες πλευρές. Από τα στοιχεία που έχουν δει το φως της δημοσιότητας αποκαλύπτεται πως οι Αγγλοαμερικανοί ήταν έτοιμοι να καταλάβουν τις πετρελαιοπηγές του Καυκάσου, σε περίπτωση νίκης των ναζί, μη διστάζοντας ακόμη και να προχωρήσουν σε μια πλατιά αντισοβιετική συμμαχία με τους Γερμανούς, εφόσον δεν μπορούσαν να πράξουν αλλιώς. Το μόνο που τους ανησυχούσε για το πώς θα δράσουν ήταν το ενδεχόμενο νίκης της ΕΣΣΔ.

Μετά τη μάχη του Στάλινγκραντ ο σοβιετικός στρατός αποσπά τη στρατηγική πρωτοβουλία και δεν την αφήνει μέχρι την οριστική συντριβή της ναζιστικής Γερμανίας. Ο ηρωικός αγώνας των κατοίκων του Στάλινγκραντ και του σοβιετικού στρατού απέσπασε τον παγκόσμιο θαυμασμό. Τόσο η βρετανική, όσο και η αμερικανική ηγεσία αναγνώρισαν με τον πιο επίσημο τρόπο τον καθοριστικής σημασίας αγώνα των υπερασπιστών του Στάλινγκραντ για την τελική έκβαση του πολέμου.

Χαιρετάμε το Στάλινγκραντ!... Τις νίκες του Σοβιετικού Στρατού! Τη συντριβή των χιτλερικών!... Την αιχμαλωσία της στρατιάς του Πάουλους. Ακούμε τα νέα απ' το ραδιόφωνο και πανηγυρίζουμε το μέγα γεγονός. Αυτό που το περιμέναμε. «Εγινε το θαύμα»! Οι εξάρσεις, οι χαρές, οι ενθουσιασμοί ξεπερνούν κάθε όριο. Είναι σαν να αποχτήσαμε φτερά και να πετάμε στα ύψη! Ετσι νιώθουμε μεγάλοι και μικροί.

13/2/1945. Ο Κόκκινος Στρατός απελευθερώνει την κατεστραμμένη Βουδαπέστη
13/2/1945. Ο Κόκκινος Στρατός απελευθερώνει την κατεστραμμένη Βουδαπέστη
Αλλάζει η διεθνής κατάσταση. Σημειώνεται στροφή στην πορεία του πολέμου. Το γενικό κλίμα είναι καλό. Αλλη ψυχολογία έχει τώρα κι ο κόσμος. Παίρνουμε δύναμη και θάρρος. Να συνεχίσουμε πιο αποφασιστικά τον αγώνα. Μέχρι την τελική νίκη.

Το «Στάλινγκραντ» είναι στο νου, στη σκέψη και στο στόμα όλων. «Στρατηγικής σημασίας» η επιτυχία αυτή. Πιο μεγάλο δώρο δε θα μπορούσε να χαρίσει η μεγάλη πατρίδα του Λένιν και του Στάλιν στους σκλαβωμένους λαούς της Ευρώπης.


Ναζί απειλούν, με προτεταμένα τα όπλα τους, τα γυναικόπαιδα στην Πολωνία
Ναζί απειλούν, με προτεταμένα τα όπλα τους, τα γυναικόπαιδα στην Πολωνία

Ιατρική περίθαλψη και συσσίτιο από τον Κόκκινο Στρατό στους επιζήσαντες Βερολινέζους
Ιατρική περίθαλψη και συσσίτιο από τον Κόκκινο Στρατό στους επιζήσαντες Βερολινέζους

Του
Νίκου ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ*
Ο Νίκος Κυριακίδης είναι στέλεχος του ΚΚΕ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ