Γρηγοριάδης Κώστας

Αρχές δεκαετίας του 1960, οι 2 μικροί μαθητές του 11ου Γυμνασίου Περιστερίου, μετά από μια κουραστική σχολική μέρα γυρνούσαν στο σπίτι τους.

Δεν είχαν προσέξει κάποιον περίεργο τύπο με ποδήλατο, που τα παρακολουθούσε «κατά πόδας». Πριν φτάσουν στο σημείο όπου χώριζαν οι δρόμοι τους και ο καθένας τραβούσε για το δικό του σπίτι, έκαναν μια σύντομη στάση στο περίπτερο της γειτονιάς τους. Εκεί ο ένας μαθητάκος έκανε το «έγκλημα», αγόρασε από το περίπτερο την εφημερίδα «ΑΥΓΗ» (την πρωινή εφημερίδα της Αριστεράς) και το βδομαδιάτικο τεύχος της Σοβιετικής Εγκυκλοπαίδειας.

Τα δυο μικρά παιδιά σε λίγο χώρισαν και το καθένα τράβηξε για το σπίτι του. Ο περίεργος τύπος με το ποδήλατο ήταν ασφαλίτης και δεν άφησε την ευκαιρία ανεκμετάλλευτη. Πήρε από πίσω το 13χρονο παιδί και το παρακολούθησε μέχρι που έφτασε στο σπίτι του. Ο μικρός μας μαθητής άνοιξε την εξώπορτα και μπαίνοντας στο μαγαζί του πατέρα του, που ήταν δίπλα στο σπίτι του, χαιρέτισε τον πατέρα του, αντάλλαξε μαζί του δυο λόγια για το πώς πήγε το σχολειό εκείνη τη μέρα και μετά, βγαίνοντας από το μαγαζί, έστριψε αριστερά και μπήκε στο σπίτι.

Σε λίγο ο ασφαλίτης άνοιξε την εξώπορτα και μπήκε στο μαραγκάδικο του κυρ Γιώργη (ο κυρ Γιώργης ήταν ο πατέρας του μικρού) και του ανέφερε το «έγκλημα» του γιου. «Ο γιος σας έκανε κάτι πολύ άσχημο».

- «Δηλαδή, τι κακό έκανε ο γιος μου;», ρώτησε ο κυρ Γιώργης.

- «Αγόρασε την κομμουνιστική εφημερίδα "ΑΥΓΗ" και τη "ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ" την οποία εξυμνούσε», απάντησε ο ασφαλίτης.

Ο κυρ Γιώργης δεν το άντεξε και πολύ ενοχλημένος από το θράσος του ασφαλίτη, του είπε:

«Αν ήρθες να μου μιλήσεις γι' αυτό το πράγμα, πάρε δρόμο και φύγε, δε σου επιτρέπω να κατηγορείς το παιδί μου, λες και έκανε το μεγάλο έγκλημα». «Φύγε φύγε» και ο αταλάντευτος κυρ Γιώργης τον έδιωξε.

Οι ασφαλίτες την εποχή του '60, εκτός από την καμπαρντίνα και τη ρεπούμπλικα, κυκλοφορούσαν με το ποδήλατο της εποχής, κατέγραφαν, παρακολουθούσαν τους πάντες και τα πάντα και τρομοκρατούσαν τους δημοκρατικούς πολίτες.

Ιστορία 2η:

Υστερα κύλησε ο καιρός κι η ιστορία και έρχεται το πραξικόπημα των συνταγματαρχών την 21η Απρίλη το 1967. Μαύρες μέρες ακολούθησαν. Ο κυρ Γιώργης, απλό μέλος στην προδικτατορική ΕΔΑ, δεν είχε και τόσο πλούσια δράση, κατά την Ασφάλεια, έτσι στην αρχή δεν τον ενόχλησαν, αν και τον είχαν υπό στενή παρακολούθηση. Κάθε βράδυ οι ασφαλίτες ήταν έξω από το σπίτι, μήπως ο κυρ Γιώργης κρύψει κανέναν κυνηγημένο αριστερό.

Κάποιο βράδυ την ώρα που ο μικρός μας μαθητής (αμετανόητος αριστερός) άκουγε το ραδιοφωνικό σταθμό της Μόσχας, ενώ ο πατέρας διάβαζε στην κουζίνα ένα λογοτεχνικό βιβλίο.

Χειμωνιάτικο βράδυ, το κρύο σε περόνιαζε, μέσα στο σπίτι όμως ζεστασιά από την ξυλόσομπα και τις ζεστές καρδιές του πατέρα, της μάνας και των δύο παιδιών, μια φτωχή εργατική οικογένεια περνούσε τη βραδιά της με διάβασμα - ραδιόφωνο - συζήτηση για τα καθημερινά, λίγο πριν από τις 10 το βράδυ.

Ξαφνικά δυνατά χτυπήματα τράνταξαν την πόρτα. Ολοι τρόμαξαν και περίμεναν ότι κακό θα συμβεί. Πέντε ασφαλίτες μπούκαραν στο σπίτι και άρχισαν να ψάχνουν ολόκληρο το φτωχικό του κυρ Γιώργη. Στο τέλος, αφού δε βρήκαν τίποτε το ενοχοποιητικό ή το παράνομο, στάθηκαν μπροστά στη βιβλιοθήκη του σπιτιού και την ξεψάχνισαν από πάνω μέχρι κάτω. Ξαφνικά σαν να πέσανε σε κάτι σημαντικό γι' αυτούς, τράβηξαν από το ντουλάπι της βιβλιοθήκης δυο βιβλία: Το ένα ήταν τα διηγήματα του Τσέχωφ και το άλλο οι «Ταπεινοί και καταφρονημένοι» του Ντοστογιέφσκι.

Ενας ασφαλίτης φώναξε δυνατά:

- «Ωστε εδώ έχετε όλη τη Ρουσία»!

Σε λίγη ώρα αφού αναστάτωσαν όλο το σπίτι και τις καρδιές των φτωχών ανθρώπων αποχώρησαν. Δεν είχαν αποκομίσει τίποτε από το φτωχικό μας. Από εκείνο το βράδυ τους άκουγες που πηδούσαν τη μάντρα του σπιτιού μας και μας παρακολουθούσαν νύχτα - μέρα.

Ο μικρός μαθητής είχε πάρει ένα μεγάλο μάθημα τι σημαίνει ασφαλίτης - ασφάλεια - χαφιέδες.

Ιστορία 3η:

Ο μικρός μαθητής μεγάλωσε, πέτυχε στη Φυσικομαθηματική Σχολή και τελειώνοντάς την πήγε στο στρατό. Δεν είχε και μεγάλη δράση στο αριστερό κίνημα της δεκαετίας του '60. Μπήκε στη Νεολαία Λαμπράκη και πρόσφερε μέσα από τις γραμμές της σαν απλό μέλος ό,τι μπορούσε. Τον ενθουσίαζαν οι αριστερές ιδέες και το όραμα ενός ευτυχισμένου και ειρηνικού κόσμου χωρίς πολέμους - αδικίες - πείνα. Εγινε όμως η δικτατορία του 1967, τα χρόνια δύσκολα. Ξέκοψε από τους παλιούς φίλους και γνωστούς για το φόβο των «Ιουδαίων», μπας και γλιτώσει από τη χούντα. Ηρθε όμως η ώρα να πάει φαντάρος και εκεί τον τσίμπησαν και τον είχαν από κοντά. Βλέπετε το αριστερό παρελθόν κυνηγούσε το φίλο μας. Η μονάδα που τον έστειλαν, στην Κοζάνη, ήταν μονάδα για: α) ανεπιθύμητους Ελληνες και β) για χαρακτηρισμένους αριστεροκομμουνιστές Ελληνες. Στη μονάδα υπηρετούσαν φαντάροι χαρακτηρισμένοι σαν αριστεροί, μουσουλμάνοι της Θράκης και χαφιέδες.

Η παρακολούθηση δε σταματούσε από το 2ο Γραφείο, αλλά ο δικός μας φυλαγόταν. Υπήρχαν, βέβαια, και αξιωματικοί Ελληνες, που στα χρόνια της χούντας, διατήρησαν την ανθρωπιά τους και τις δημοκρατικές τους αρχές, αυτοί βέβαια δεν ήταν χουντικοί, γι' αυτό ήταν πάντα κοντά στους φαντάρους και τα προβλήματά τους. Ο Αντιήρωας της ιστορίας μας, στους 30 μήνες της θητείας του στον Ελληνικό Στρατό, πέρασε από τη χούντα του Παπαδόπουλου, στη χούντα του Ιωαννίδη και μετά από το έγκλημα - την προδοσία της Κύπρου, ήρθε η μεταπολίτευση που τον βρίσκει στο Αμύνταιο Φλώρινας μαζί με τους άλλους επιστρατευμένους. Ο φίλος μας πίστεψε, με την αγαθότητα που τον κατείχε, ότι τώρα ήρθε η Δημοκρατία και ότι όλα θα αλλάξουν προς το καλύτερο, όμως τα πράγματα δεν άλλαξαν.

Μια μέρα όταν επέστρεψε η μονάδα του στη βάση της, το φθινόπωρο του 1974, τον πλησίασε ένας «φίλος» του 3ου Επιτελικού Γραφείου και του έσκασε το μυστικό: «Ξέρεις, Αντώνη, ο φάκελός σου είναι αρκετά φουσκωμένος από τη δράση σου πριν τη δικτατορία (λες και ο ήρωάς μας είχε καμιά πλούσια αριστερή δράση) και αν θέλεις μπορείς να αποχρωματιστείς»! Λες και είχαν τη μαγική χημική ουσία του αριστερού αποχρωματισμού. «Ωστε, απάντησε ο φίλος μας, μπορώ να επιστρέψω "καθαρός πολιτικά και υγιής εθνικόφρων" στην κοινωνία, αποχρωματισμένος από το κακό αριστερό μου παρελθόν; Ετσι απλά;».

- «Οχι», απάντησε ο άλλος, «θα πρέπει να μπεις στο πρόγραμμα των ομιλιών για την Εθνική - Ηθική - Διαπαιδαγώγηση. Και να μιλήσεις για τα στραβά και τα κακά του κομμουνισμού»! Ο αντιήρωάς μας τον κυνήγησε και του απάντησε: «Ε, όχι και σε περίοδο Δημοκρατίας. ΟΧΙ - ΟΧΙ - ΟΧΙ».

Ιστορία 4η και τελευταία:

Ο αντιήρωάς μας είναι πια μεγάλος και επαγγελματικά αποκαταστημένος στη ζωή. Είναι καθηγητής σε Γυμνάσιο και δεν ξεχνά το αριστερό παρελθόν του και τη συμβουλή του πατέρα του, του κυρ Γιώργη: «Παιδί μου, ό,τι κέρδισαν οι εργαζόμενοι, το κέρδισαν με αγώνες».

Στη μεγάλη απεργία των καθηγητών, το 1997, παρατηρεί τα πάντα στις πορείες και τις συγκεντρώσεις και βλέπει ότι τίποτε δεν άλλαξε. Σε κάθε συγκέντρωση και διαδήλωση των εκπαιδευτικών, εκτός από τις ένστολες δυνάμεις καταστολής με τα ψεκαστικά χημικά και τα ραβδιά, αναγνωρίζει τα μπουλούκια των «φουσκωτών ασφαλιτών» της παλιάς εποχής και κάποιους καμέραμαν άγνωστων τηλεοπτικών πρακτορείων και διαπιστώνει πικρά ότι τίποτε δεν άλλαξε σ' αυτόν τον άδικο κόσμο, που χαρακτηρίζεται από το άδικο και απάνθρωπο σύστημα της μεικτής οικονομίας, δηλαδή τον βάρβαρο καπιταλισμό. Οι μέθοδοι πάντα οι ίδιες, στο στόχαστρο πάντα ο ΕΧΘΡΟΣ ΛΑΟΣ, αυτός ο λαός που πρέπει κάποτε να ορθώσει το ανάστημά του και να τσακίσει το σύστημα αυτό της αδικίας - της φτώχειας - της ανεργίας - της εξαθλίωσης - των πολέμων, τον καπιταλισμό να ανατρέψει.

Δεκέμβρης 2002