Σε θέση μάχης ενάντια στην επιχείρηση κατάργησης των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας και την αντικατάστασή τους από ατομικές συμβάσεις μεταξύ εργαζόμενου και εργοδότη βρίσκονται οι δυνάμεις του ΠΑΜΕ. Ηδη μια σειρά Ομοσπονδίες, Συνδικάτα και Εργατικά Κέντρα προετοιμάζουν απεργιακές κινητοποιήσεις, διεκδικώντας την υπογραφή ικανοποιητικών κλαδικών Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας με άξονα την παρεμπόδιση των μειώσεων μισθών και της συρρίκνωσης κεκτημένων, την υπογραφή αυξήσεων με γνώμονα την κάλυψη των απωλειών από την αντεργατική πολιτική. Χιλιάδες εργαζόμενοι σε όλους τους κλάδους καλούνται σήμερα να παλέψουν ενάντια στη συντονισμένη επίθεση συγκυβέρνησης - ΕΕ - εργοδοσίας που θέτει στο στόχαστρο όχι μόνο τους μισθούς τους, αλλά συνολικά τους όρους με τους οποίους εργάζονται και ζουν.

Θέση στη μάχη αυτή καλούνται να πάρουν και οι εργαζόμενες γυναίκες. Η συμβολή τους στον αγώνα για να μην εφαρμοστούν τα μέτρα έχει ιδιαίτερη σημασία. Η εργοδοσία αξιοποιεί τα υψηλά ποσοστά και το φόβο της ανεργίας για να πολλαπλασιάσει τους εκβιασμούς και τις πιέσεις ώστε να υποχωρήσουν, να αποδεχθούν τη μείωση του μισθού τους, την ατομική σύμβαση. Εκμεταλλεύεται το γεγονός ότι μεγάλη μάζα εργαζόμενων γυναικών δεν είναι οργανωμένες στα σωματεία τους, δε συμμετέχουν στο κίνημα, απέχουν από τη συλλογική πάλη. Επιδιώκει να τις μετατρέψει σε μοχλό πίεσης για το σύνολο των εργαζομένων, σε μέσο για να διαδώσει τη διάθεση συναίνεσης και συμβιβασμού, την απογοήτευση και την ηττοπάθεια.

Οι αρνητικές για τις εργαζόμενες γυναίκες επιπτώσεις από την εξάπλωση των ατομικών Συμβάσεων Εργασίας δεν περιορίζονται στη μείωση που θα υποστούν οι μισθοί και τα μεροκάματά τους. Η επίθεση στις κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας θα σημάνει, επίσης, το τέλος των όποιων θετικών ρυθμίσεων και παροχών περιέχονταν σε αυτές, που βέβαια ήταν πάντα κάτω από τις πραγματικές ανάγκες. Για παράδειγμα, στις Συλλογικές Συμβάσεις ορισμένων κλάδων, λόγω της πίεσης που ασκούσαν οι ταξικές δυνάμεις με τους αγώνες τους, υπήρχαν ρυθμίσεις για την ασφάλεια των εγκύων στην εργασία, για την άδεια μητρότητας και θηλασμού, επιπλέον άδειες για τις μονογονεϊκές οικογένειες και για τους γονείς παιδιών με αναπηρία. Υπήρχαν κάποιες παροχές για την οικογένεια, όπως το επίδομα παιδικού σταθμού.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Συλλογική Σύμβαση Εργασίας που υπέγραψε το 2009 η Ομοσπονδία Εργαζομένων Φαρμακευτικών και Συναφών Επαγγελμάτων Ελλάδας (ΟΕΦΣΕΕ). Η συγκεκριμένη Σύμβαση ήταν αποτέλεσμα της δράσης των ταξικών δυνάμεων, της συζήτησης με τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες του κλάδου για τις ανάγκες των ίδιων και των οικογενειών τους, της διεκδίκησης με βάση αυτές. Σήμερα, η Ομοσπονδία οργανώνει τη δράση της για την υπογραφή νέας κλαδικής Σύμβασης με δεδομένο ότι αυτή του 2009 έχει λήξει. Εκτός από τον κατώτερο μισθό, τις τριετίες και τις πολυετίες, η Σύμβαση εξασφάλιζε στους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες του κλάδου μια σειρά δικαιώματα.

Οι εργαζόμενες στον κλάδο του φάρμακου, βάσει της Συλλογικής τους Σύμβασης, απομακρύνονται από βαριές και ανθυγιεινές εργασίες για το διάστημα της εγκυμοσύνης και για τους 6 μήνες που ακολουθούν μετά τον τοκετό. Επιπλέον, η Συλλογική Σύμβαση εξασφάλιζε στις νέες μητέρες το δικαίωμα στην άδεια θηλασμού. Ετσι, για χρονικό διάστημα 30 μηνών μετά τη λήξη της άδειας λοχείας, οι εργαζόμενες μητέρες δικαιούνται είτε να διακόπτουν την εργασία τους για μία ώρα κάθε μέρα, είτε να προσέρχονται αργότερα, είτε να αποχωρούν νωρίτερα κατά μία ώρα κάθε μέρα. Εναλλακτικά μπορούν να λάβουν συνεχόμενη ισόχρονη άδεια. Σε κάθε περίπτωση η άδεια παρέχεται με αποδοχές.

Κάποια ανάσα στις οικογένειες έδινε και το επίδομα παιδικού σταθμού, το οποίο η Σύμβαση όριζε στα 400 ευρώ το χρόνο. Μέσα από την κλαδική Σύμβαση οι γονείς εξασφάλιζαν ορισμένα επιπλέον δικαιώματα από αυτά που προβλέπει η νομοθεσία σχετικά με τις γονικές άδειες. Για παράδειγμα, σημαντική διευκόλυνση παρείχε στους γονείς το δικαίωμα για 7 ημέρες άδεια με αποδοχές κατά τη διάρκεια του έτους, προκειμένου να παρακολουθούν την εκπαιδευτική πρόοδο των παιδιών τους μέχρι αυτά να συμπληρώσουν τα 18 τους χρόνια. Ανάμεσα στις θετικές ρυθμίσεις αξίζει να αναφερθούν οι διευκολύνσεις στις μονογονεϊκές οικογένειες και στους γονείς παιδιών με αναπηρία. Οσον αφορά τις μονογονεϊκές οικογένειες, η Σύμβαση προέβλεπε τη χορήγηση επιπλέον άδειας με αποδοχές, διάρκειας 6 εργάσιμων ημερών το χρόνο. Για τους γονείς παιδιών με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω προβλεπόταν μια ώρα μειωμένο ωράριο την ημέρα, επίσης χωρίς περικοπή των αποδοχών τους. Ο εργοδότης είχε μάλιστα την υποχρέωση να χορηγεί το μειωμένο αυτό ωράριο σε ημέρες, στις περιπτώσεις που η απόσταση που έπρεπε να διανύσει ο εργαζόμενος από και προς το χώρο εργασίας ξεπερνούσε τα 10 χιλιόμετρα.

Βέβαια, οι ρυθμίσεις των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας δεν αρκούν για να λύσουν τα προβλήματα της εργατικής - λαϊκής οικογένειας, ούτε μπορούν να εξαλείψουν την ανισοτιμία των γυναικών. Αυτό όμως δεν αναιρεί το γεγονός ότι αποτελούν κατακτήσεις των εργαζομένων, ότι είναι μέτρα και ρυθμίσεις που λειτουργούν ως βοήθεια και ανακούφιση από τα οξυμένα προβλήματα. Δεν αναιρεί το γεγονός ότι συνιστούν σημαντική διευκόλυνση κυρίως για τις εργαζόμενες γυναίκες.

Σχετικά με τη σημασία που έχουν, ειδικά για τις εργαζόμενες, οι ρυθμίσεις αυτές, ενδεικτικό είναι το παράδειγμα των γονικών αδειών. Είναι χαρακτηριστικός ο τρόπος με τον οποίο επιμερίζονται οι άδειες αυτές σε άνδρες και γυναίκες. Σύμφωνα με τα στοιχεία που περιέχει η Εκθεση Πεπραγμένων του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) για τις γονικές άδειες κατά το 2010, οι 10.278 από αυτές αφορούσαν εργαζόμενους, ενώ οι 61.172 εργαζόμενες. Από το συνολικό αυτό αριθμό, 24.270 ήταν οι άδειες που πήραν οι γυναίκες για τη σχολική παρακολούθηση των παιδιών τους, 1.351 οι άδειες ασθενείας εξαρτημένων μελών των οικογενειών τους και 460 οι άδειες μονογονεϊκών οικογενειών. Οι αντίστοιχοι αριθμοί για τους άνδρες εργαζόμενους είναι σημαντικά μικρότεροι: 6.032 ήταν οι άδειες σχολικής παρακολούθησης, μόλις 214 και 94 οι άδειες ασθένειας εξαρτημένων μελών και μονογονεϊκών οικογενειών, αντίστοιχα.

Σε αυτό το αποτέλεσμα οδηγεί η ανεπάρκεια, ακόμα και η πλήρης ανυπαρξία δημόσιων και δωρεάν υποδομών και υπηρεσιών, απαραίτητων για τις εργαζόμενες γυναίκες: Η έλλειψη βρεφονηπιακών σταθμών για όλα τα παιδιά, η απουσία δωρεάν υπηρεσιών κατ' οίκον νοσηλείας για τη φροντίδα των ηλικιωμένων και των χρονίως πασχόντων (τώρα μέσω του ΕΣΠΑ θα πληρώνουν τα ασφαλιστικά ταμεία για ένα μικρό μέρος των συνταξιούχων) έχει ως συνέπεια οι ευθύνες αυτές να βαραίνουν την οικογένεια και να πέφτουν κυρίως στους ώμους των γυναικών. Με δεδομένη την κατάσταση αυτή, είναι επόμενο ότι η κατάργηση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας και το ξήλωμα των δικαιωμάτων που εξασφάλιζαν θα πλήξει ιδιαίτερα τις εργαζόμενες γυναίκες. Οι Συλλογικές Συμβάσεις αποτελούν όπλο για τη διεκδίκηση καλύτερων όρων δουλειάς και ζωής για τους εργαζόμενους και τις οικογένειές τους. Γι' αυτό συγκεντρώνουν τα πυρά της επίθεσης του κεφαλαίου. Για τον ίδιο λόγο η προσπάθεια να καταργηθούν πρέπει να συναντήσει την αποφασιστική απάντηση των εργαζόμενων γυναικών σε κάθε χώρο δουλειάς.

Παρά τις πρακτικές (και όχι μόνο) δυσκολίες του εγχειρήματος, η προοπτική ενός τιμητικού «γιορτασμού» με αντιιμπεριαλιστικό προσανατολισμό, στον οποίο θα έπαιρναν μέρος γυναίκες του καθημερινού μόχθου και από τις δυο πλευρές των συνόρων, είχε το στόχο που επιθυμούσαμε. Εμενε να κανονιστεί η μορφή.

Ωστόσο, στις 11 του Μάρτη, μόλις μερικές μέρες μετά από την ολοκλήρωση ενός απαιτητικού προγράμματος για τον πανελλαδικό αγωνιστικό γιορτασμό της Παγκόσμιας Μέρας της Εργαζόμενης Γυναίκας, έξι μέλη του προεδρείου της ΟΓΕ έσπευσαν να συναντήσουν τις συναγωνίστριες από τη Βόρεια Ελλάδα, για να συμπληρωθεί ο αριθμός των 150 περίπου γυναικών που θα κατευθύνονταν στην Τουρκία.

Τα τρία πούλμαν με τις γυναίκες της ΟΓΕ (δύο από τη Θεσσαλονίκη κι ένα από τη Θράκη), σταματημένα μπροστά στο τουρκικό φυλάκιο, είχαν μπει στη διαδικασία του συνηθισμένου ελέγχου, που αποδείχτηκε χρονοβόρος και κουραστικός.

Από την άλλη μεριά των συνόρων, μόλις μερικά μέτρα παραπέρα, ένα μεγάλο πλήθος ανθρώπων που ολοένα πύκνωνε, με γαρύφαλλα στα χέρια, υπομονετικά περίμενε μαζί μας την ολοκλήρωση των διαδικασιών. Ηταν οι συναγωνιστές μας από την Τουρκία!

Μαζί με τις συναγωνίστριές μας από τη γυναικεία οργάνωση, πάνω από 500 άτομα (άντρες, γυναίκες και παιδιά) ξέσπασαν σε ζητωκραυγές. Τα ρωμαλέα αντιιμπεριαλιστικά συνθήματα και στις δυο γλώσσες έσμιξαν για μια ακόμα φορά τους δύο λαούς με δεσμούς ακατάλυτους.

Δύο μεγάλα πανό ξεδιπλώνονται στην Edirne, την ιστορική Αδριανούπολη.

«Οι γυναίκες στην Ελλάδα και στην Τουρκία αγωνιζόμαστε για ισοτιμία και χειραφέτηση ενάντια στον ιμπεριαλισμό».

Μπροστά οι γυναίκες. Πίσω το πλήθος που μας υποδέχτηκε στα σύνορα. Ο κόσμος της Edirne στέκεται. Μερικοί μας ραίνουν από τα μπαλκόνια με λουλούδια. Αλλοι χειροκροτούν.

Με ελληνικά και τουρκικά γράμματα στο πρώτο κοινό πανό, μόνο με ελληνικά στο δεύτερο (αυτό που φέραμε μαζί μας), Τουρκάλες κι Ελληνίδες διατρανώνουν την αντίθεσή τους στον ιμπεριαλισμό, την πίστη στη φιλία και την ειρηνική συνύπαρξη των λαών, την πεποίθησή τους ότι ο κοινός αγώνας των εργαζόμενων ενάντια στους καταπιεστές τους θα οδηγήσει όχι μόνο στην απελευθέρωση από την εκμετάλλευση, αλλά και στην ισοτιμία και τη χειραφέτηση των γυναικών.

Μία μεγάλη αίθουσα υποδέχεται τις αγωνίστριες της ΟΓΕ και της Ενωσης για την Ισοτιμία και την Ελευθερία. Πολύ γρήγορα γεμίζει και με άντρες και παιδιά. Ολοι θέλουν να παρακολουθήσουν την κοινή εκδήλωση των δυο οργανώσεων για την 8η του Μάρτη. Οι Ελληνίδες από τη Θεσσαλονίκη και τη Θράκη συναντούν τις συναγωνίστριές τους από την Αδριανούπολη (Edirne), από την Κωνσταντινούπολη (Istambul), τη Ραιδεστό (Tekirdag), το Τσανάκαλε (Canakkale), την Αγκυρα (Ankara).

Η συντονίστρια της εκδήλωσης Ουμούτ Κουρούτς, ακολουθώντας το πρωτόκολλο της τουρκικής φιλοξενίας, δίνει πρώτα το λόγο στην αντιπρόεδρο της Ομοσπονδίας μας Μαιρήνη Στεφανίδη:

«Απευθύνουμε θερμό αγωνιστικό χαιρετισμό στις συναγωνίστριές μας γυναίκες της Τουρκίας, σε όλες εσάς τις γυναίκες του μόχθου, τις εργάτριες, τις άνεργες, τις υπαλλήλους, τις αυτοαπασχολούμενες, τις αγρότισσες, τις νέες γυναίκες, τις συνταξιούχες. Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενες που μας δίνεται η ευκαιρία να γιορτάσουμε μαζί την 8η Μάρτη, Παγκόσμια Μέρα των εργατριών και της τάξης τους.

Η 8ηΜάρτη αποτελεί πολύτιμη παρακαταθήκη του εργατικού και του γυναικείου κινήματος που εμπνέει και σήμερα εμάς, τις γυναίκες της λαϊκής οικογένειας, στην πάλη για τις σύγχρονες ανάγκες μας. Σήμερα, στις συνθήκες της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης και της σαρωτικής επίθεσης στα δικαιώματα της εργατικής τάξης η Παγκόσμια Μέρα της Γυναίκας αποκτά ιδιαίτερη σημασία.

Είναι καθαρό για μας πως η ΕΕ, στην οποία είναι μέλος η χώρα μας, δεν είναι η Ευρώπη που κυριαρχεί το συμφέρον των λαών, αλλά η λυκοσυμμαχία των μονοπωλίων. Στο όνομα της ισότητας, ΕΕ και αστικές κυβερνήσεις αυξάνουν την ανισοτιμία των γυναικών της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων. Παίρνουν πίσω κατακτήσεις που έχουν πραγματοποιηθεί με αγώνες και αίμα. Αυτές λοιπόν οι γυναίκες, ιδιαίτερα οι νέες, είναι τα πρώτα θύματα της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης. Είμαστε πρώτες στις απολύσεις και σε όλες τις ελαστικές μορφές εργασίας. Η μητρότητα βρίσκεται στο απόσπασμα. Δεν υπάρχει καμιά αναγνώριση του κοινωνικού της ρόλου.

Εχουμε καθαρό ότι η οικονομική καπιταλιστική κρίση σήμερα και οι συνέπειές της που υποβαθμίζουν σε όλα τα επίπεδα τη ζωή μας δεν είναι ούτε τυχαία ούτε προσωρινή. Είναι η απόδειξη ότι ο καπιταλισμός που σάπισε γίνεται όλο και πιο βάρβαρος και αντιδραστικός. Δεν διορθώνεται, δεν εξανθρωπίζεται. Ανατρέπεται. Εχουμε χρέος να ανατρέψουμε όλα τα ιδεολογήματα που σήμερα προσπαθεί να μας σερβίρει και ιδιαίτερα στις νέες γυναίκες που βιώνουν ακόμα πιο σκληρά τις βάρβαρες πολιτικές. Είναι ιδεολογήματα επικίνδυνα που μας γυρίζουν αιώνες πίσω. Εκτός από τα γνωστά παλιά, σήμερα επεξεργάζονται και νέα με σημαία την ισοτιμία, φορτώνοντας τις γυναίκες με καινούργια βάρη.

Πιστεύουμε ότι μόνο ένα οργανωμένο ενιαίο λαϊκό μέτωπο πάλης που θα έρχεται σε σύγκρουση με τα μονοπώλια και τις πολιτικές που τα υπηρετούν μπορεί να διεκδικήσει μια αξιοπρεπή ζωή για τις οικογένειές μας και ένα σίγουρο μέλλον για τα παιδιά μας. Γι' αυτό συγκροτήσαμε την κοινωνική συμμαχία πάλης ΠΑΜΕ - ΠΑΣΥ - ΠΑΣΕΒΕ - ΟΓΕ - ΜΑΣ.

Τη φετινή 8η του Μάρτη απευθυνόμαστε στις γυναίκες με το σύνθημα: «Γυναίκες ξεσηκωμός - Οργανωμένη πάλη για την ανατροπή της εξουσίας των μονοπωλίων».

Εχουμε χρέος και από αυτό το βήμα να εκφράσουμε την ανησυχία μας για την αύξηση της ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας. Ο ιμπεριαλισμός γίνεται όλο και πιο επικίνδυνος για τους λαούς σε όλο τον κόσμο. Οι μεταβολές στην οικονομική και συνεπώς πολιτική και στρατιωτική δύναμη των καπιταλιστικών κρατών οδηγούν στον ανταγωνισμό για το ξαναμοίρασμα των αγορών. Επιβεβαιώνεται ότι από το Ιράκ μέχρι τη Λιβύη οι δρόμοι του πετρελαίου είναι βαμμένοι με το αίμα των λαών. Η νέα στρατηγική του ΝΑΤΟ επιτείνει τους κινδύνους. Με το νέο στρατηγικό του δόγμα καθορίζεται σαν ο παγκόσμιος χωροφύλακας για την ιμπεριαλιστική λυκοσυμμαχία (ΗΠΑ, ΕΕ και άλλες δυνάμεις) και τον προληπτικό πόλεμο κατά των λαών και των αντιιμπεριαλιστικών κινημάτων.

Πιστεύουμε στην ανάπτυξη της φιλίας και της διεθνιστικής αλληλεγγύης ανάμεσα στην εργατική τάξη και στους λαούς μας. Η λύση για τους δύο λαούς, της Ελλάδας και της Τουρκίας, για τις γυναίκες του καθημερινού μόχθου, μπορεί να βρίσκεται μόνο στην ανατροπή της αιτίας που γεννά αντιθέσεις, συγκρούσεις, πολέμους. Η αιτία είναι τα καπιταλιστικά υπερκέρδη. Οι οργανώσεις μας στα πλαίσια της ΠΔΟΓ έχουν χρέος να εντείνουν τον αγώνα τους για την αντιιμπεριαλιστική της κατεύθυνση και δράση σε συντονισμό των αγώνων με τις παγκόσμιες αντιιμπεριαλιστικές οργανώσεις ΠΣΟ, ΠΣΕ, ΠΟΔΝ.

Στεκόμαστε αλληλέγγυες με τις γυναίκες που υποφέρουν στις γειτονικές χώρες (Τουρκία, Παλαιστίνη, Λίβανο), στις γυναίκες των Βαλκανίων, των χωρών της Μεσογείου, της Αφρικής, της Ευρώπης, της Κούβας, της Λατινικής Αμερικής, τις γυναίκες του μόχθου σε όλο τον κόσμο».

Στη συνέχεια, από την πλευρά της τουρκικής οργάνωσης, η συναγωνίστρια Ζεχρά Γκιουνέρ παίρνει το λόγο:

«Με την ευκαιρία των 102 χρόνων από την ημέρα που καθιερώθηκε η 8η Μάρτη ως Παγκόσμια Μέρα της Γυναίκας, έχουμε την τιμή να είμαστε εδώ, μαζί με τις Ελληνίδες αδελφές μας, οι οποίες συνεχίζουν τον αγώνα και σήμερα τον τιμούν ίσως περισσότερο από ποτέ.

Τα εργαζόμενα αδέλφια μας στην Ελλάδα αντιτάσσονται με μεγάλο θάρρος στην πολιορκία του ιμπεριαλισμού και στην επίθεση του κεφαλαίου. Οπως πριν 2 χρόνια έδωσαν ελπίδα σε όλη την εργατική τάξη της χώρας μας οι γυναίκες που βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή της πάλης στο εργοστάσιο TEKEL στην Τουρκία, έτσι και σήμερα ο αγώνας των συντρόφων μας στην Ελλάδα δεν δίνει ελπίδα μόνο σε μας, αλλά αποτελεί φάρο ελπίδας για όλους τους λαούς που βρίσκονται στο έλεος του κεφαλαίου και πολιορκούνται από τον ιμπεριαλισμό.

Η έννοια "αδελφοσύνη" για μας είναι μια έννοια πολύ διαφορετική από τη ρητορεία των αστικών κυβερνήσεων, όταν λένε "γειτονιά", "αδελφοσύνη". Η δική μας αδελφοσύνη προέρχεται από τους αγώνες και την αλληλεγγύη της εργατικής τάξης, τους αγώνες των προοδευτικών ανθρώπων των δύο χωρών μας, που αλληλοτροφοδοτούνται από την ενδυνάμωση των αγώνων και της αλληλεγγύης. Η αλληλεγγύη που αναπτύσσουμε στον αγώνα μας απέναντι στις κυβερνήσεις είναι το θεμέλιο της αδελφοσύνης μας.

Η ιστορική ενότητα μεταξύ μας, η φιλία και κυρίως η συντροφικότητά μας είναι πάνω απ' όλα μια σημαντική δύναμη για τις Τουρκάλες εργαζόμενες γυναίκες. Ναι! Η θέση των γυναικών στον αγώνα της εργατικής τάξης είναι πιο σημαντική από ποτέ. Εμείς στην Τουρκία γνωρίζουμε πόσο ζωτικής σημασίας είναι αυτό. Με τη φροντίδα του ΑΚΡ (σ.σ. Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης), του κεφαλαίου και του ιμπεριαλισμού στην Τουρκία καθιερώθηκε ένα νέο καθεστώς. Είναι τόσο αντιδραστικό όσο και το καθεστώς των αγορών. Είναι εχθρός της εργασίας και των εργαζόμενων. Αλλάζει το εκπαιδευτικό σύστημα ώστε να εμποδίσει τα κορίτσια να πηγαίνουν στο σχολείο. Αυξάνει την επιρροή της θρησκείας στην κοινωνική ζωή και βαθαίνει το συντηρητισμό. Ωθεί τις γυναίκες να μη βγαίνουν από το σπίτι, αντιμετωπίζοντάς τις μόνο σαν μητέρες που αποκτούν ταυτότητα από τη γονιμότητά τους αποκλειστικά. Η νέα πολιτική σημαίνει γυναίκες υπό πολιορκία.

Η αύξηση των δολοφονιών γυναικών τα τελευταία 10 χρόνια, η υποδούλωση των γυναικών της εργατικής τάξης, οι αποσυντεθειμένες κοινωνίες που βλέπουν την απελευθέρωση στο χρήμα και την εξουσία, η αντιμετώπιση της γυναίκας σαν δεύτερης κατηγορίας πολίτη δεν είναι ανεξάρτητα από τη νοοτροπία που χαρακτηρίζει τη γυναίκα ως άτομο που χρήζει προστασίας.

Επιπλέον, τα σύνορα της Τουρκίας δεν είναι αρκετά γι' αυτούς! Ο ιμπεριαλισμός, στον τελευταίο του σχεδιασμό αναθέτει την υποχρέωση στους κυβερνήτες της Τουρκίας να υλοποιήσουν την εξαγωγή αυτού του καθεστώτος στις χώρες της περιοχής (Τυνησία, Αίγυπτο, Λιβύη, Συρία) με την Τουρκία σε ηγετικό ρόλο. Το γεγονός αυτό μας αναθέτει το μεγάλο καθήκον να αντιταχθούμε στον ιμπεριαλισμό και στο κεφάλαιο, που είναι συνεργάτης του.

Το κεφάλαιο και οι εκπρόσωποί του φλυαρούν για την ελευθερία των γυναικών. Τις καλούν να συμμετάσχουν στις εργασίες για το νέο σύνταγμα προκειμένου να την αποκτήσουν! Εμείς πρέπει να πούμε: δεν υπάρχει ελευθερία όπου δεν υπάρχει ισοτιμία. Η σωτηρία μας βρίσκεται στην πορεία κατάργησης των τάξεων. Σε μια χώρα, σε έναν κόσμο στον οποίο αυτοί που παράγουν τον πλούτο θα έχουν και την εξουσία.

Το ότι είμαστε σήμερα εδώ, το ότι είμαστε μαζί, το ότι είμαστε αποφασισμένες να συμπορευτούμε στον αγώνα και στις δύο πλευρές των συνόρων είναι γεγονός που πρέπει να προσθέσει δύναμη. Και θα προσθέσει!».

Η δυσκολία της γλώσσας, χωρίς να ξεπεραστεί ολότελα, δεν αποτέλεσε καθοριστικό εμπόδιο στην κοινή μας εκδήλωση. Ούτε η γλώσσα ούτε η θρησκεία ούτε τα ήθη μπορούν να απομακρύνουν τους λαούς μεταξύ τους. Μόνο τα συμφέροντα εκείνων που κερδίζουν από τον ξένο κόπο κατασκευάζουν διαφορές ανάμεσα σε «γείτονες» που, όπως είχε πει και η Ζεχρά, εκείνο που πραγματικά τους ενώνει είναι η αλληλεγγύη τους. Αλληλεγγύη που προκύπτει από τους αγώνες της εργατικής τάξης, ανεξαρτήτως φυλής και χρώματος, απέναντι στον κοινό εχθρό.

Η ΟΓΕ είχε αναλάβει την παρουσίαση του πιο γνωστού αγωνιστή - ποιητή από την Τουρκία, του αγαπημένου μας Ναζίμ «με τα γαλάζια μάτια», όπως έγραφε ο «δικός μας» Γιάννης Ρίτσος, μεταφραστής των ποιημάτων του Ναζίμ Χικμέτ. Ετσι, εκατοντάδες αγωνιστές από την Τουρκία και την Ελλάδα είχαν την ευκαιρία να ακούσουν (στα ελληνικά!) αποσπάσματα από τα ποιήματά του «Γιατί σκοτώσανε τον Μπενερτζή» και «Πέμπτη μέρα απεργίας πείνας». Στη συνέχεια, αποδόθηκε (στα τουρκικά!) απόσπασμα από το ποίημα του Γιάννη Ρίτσου «Ανυπόταχτη πολιτεία». Στη γλώσσα του Ναζίμ Χικμέτ ακούστηκαν οι τόσο προφητικοί και πάντα επίκαιροι στίχοι του ποιητή μας της ειρήνης Γιάννη Ρίτσου, γραμμένοι το 1953:

Κάτου απ' το υπουργείο της Εργασίας οι απεργοί.

Ψωμί. Ψωμί. Η φωνή τους σπρώχνει τα πλευρά των τοίχων

- φαρδαίνει η πολιτεία μας.

Λαός συγκεντρωμένος στην πλατεία της Ομόνοιας.

Ειρήνη. Ειρήνη. Το εμβατήριο. Εμπρός.

Ενα δάσος χέρια. Ενας στόλος χέρια.

Ψηλά η σημαία της πολιτείας μας - ψηλά.

Και στις δύο γλώσσες διαβάστηκε το μήνυμα του Χικμέτ «Αυτόγραφο» που έστειλε το 1951, αυτοεξόριστος στο Βερολίνο εξαιτίας του κατατρεγμού του από το τουρκικό καθεστώς, στους αγωνιζόμενους Ελληνες:

«Φίλοι κι αδέρφια της ψυχής μου. Εσείς που πέσατε στις φυλακές και στα νησιά της κόλασης, που σας κρατάν αλυσωμένους μες στα στρατόπεδα συγκέντρωσης γιατί πολεμάτε για την ανεξαρτησία, το ψωμί και τη λευτεριά του ελληνικού λαού, δεχτείτε την αγάπη και τον θαυμασμό μου.

Οι λαοί της Τουρκίας και της Ελλάδας έχουνε τους ίδιους θανάσιμα μισητούς εχθρούς: τον αγγλοαμερικάνικο ιμπεριαλισμό και τους ντόπιους λακέδες του.

Οι λαοί της Ελλάδας και της Τουρκίας, φιλιωμένοι ο ένας με τον άλλο, με τη βοήθεια των φιλειρηνικών λαών όλου του κόσμου, θα τσακίσουνε στο τέλος αυτούς τους εχθρούς τους. Αυτό το πιστεύω. Ο δικός σας ένδοξος αγώνας είναι μία από τις πιο λαμπρές αποδείξεις ότι θα νικήσει η υπόθεση της ειρήνης, του ψωμιού και της λευτεριάς.

Σας σφίγγω όλους μ' αγάπη στην αγκαλιά μου

Ναζίμ Χικμέτ».

Συγκίνηση αλλά και κέφι επιφύλασσε η συνέχεια σε όλους τους παρευρισκόμενους.

Το δώρο της ΟΓΕ στις γυναίκες της Τουρκίας, που οργάνωσαν και φιλοξένησαν την κοινή εκδήλωση στην πανέμορφη Edirne, ήταν ένας πίνακας της αγωνίστριας Ελληνίδας χαράκτριας Βάσως Κατράκη. Οι Τουρκάλες συναγωνίστριές μας χάρισαν στην ΟΓΕ ένα εξαιρετικό εργόχειρο τοίχου που έφτιαξαν χρησιμοποιώντας τα σύμβολα και τα συνθήματα της Ομοσπονδίας μας. Ενα φιλμάκι στο οποίο καταγράφηκε με κάθε λεπτομέρεια εκείνη η χαρούμενη διαδικασία απέδειξε χειροπιαστά όλο το μεράκι και τη μαεστρία των γυναικών (αλλά και των αντρών!) που πήραν μέρος στη δημιουργία του πρωτότυπου αυτού δώρου.

Μια ομάδα γυναικών από τη Θεσσαλονίκη τραγούδησε το τραγούδι της ειρήνης, θυμίζοντάς μας τον όρκο που έδιναν στη νέα γενιά οι φυλακισμένες γυναίκες αγωνίστριες μέσα από τις φυλακές Αβέρωφ: «Πόλεμο δεν θα γνωρίσεις, δεν θ' αφήσουμε ν' ανάψει πια φωτιά»...

Οι Ελληνες μουσικοί που μας συνόδεψαν ως την Αδριανούπολη μας συγκίνησαν και μας ξεσήκωσαν με τους μελοποιημένους στίχους των ποιητών της ειρήνης Ναζίμ Χικμέτ και Γιάννη Ρίτσου - Λοΐζος, Μικρούτσικος, Θεοδωράκης...

Ενα πολυμελές συγκρότημα Τούρκων μουσικών έπαιξε και τραγούδησε ελληνικούς, τούρκικους, βαλκανικούς και τσιγγάνικους σκοπούς και τραγούδια. Ελληνες και Τούρκοι, γυναίκες, άντρες και παιδιά έγιναν μονομιάς μια μεγάλη παρέα. Στην αίθουσα υπήρχε μόνο χαρά, φιλία και βαθιά, ακλόνητη πίστη στους μεγάλους κοινούς αγώνες. Σ' εκείνους που δόθηκαν και στους άλλους που έρχονται...

Τελευταία δουλειά - και καθήκον - η ανάγνωση του ψηφίσματος αλληλεγγύης στους Ελληνες εργάτες της «Χαλυβουργίας της Ελλάδας» και τις οικογένειές τους. Στις 11 του Μάρτη (μέρα της κοινής μας εκδήλωσης από την άλλη μεριά των συνόρων) οι χαλυβουργοί μετρούσαν 133 μέρες απεργίας!

Ηταν η ώρα του γυρισμού. Είχε πια σκοτεινιάσει... ψιλόβρεχε κιόλας.

Κι όμως! Οι Τούρκοι συναγωνιστές μας που περίμεναν μέχρι να επιβιβαστούμε στα πούλμαν είχαν το φως στα μάτια και τον ήλιο στην καρδιά. Παρά τον κλειστό καιρό, εμείς θα παίρναμε μαζί μας (και θα κρατούσαμε για πάντα) την εικόνα μιας ατέρμονης άνοιξης, την υπόσχεση για έναν κόσμο γεμάτο ήλιο...

Μερικές συναγωνίστριες ήρθαν μαζί μας μέχρι τα σύνορα. Λίγο πριν περάσουμε στην Ελλάδα αποχαιρετιστήκαμε με συγκίνηση. Πόσο σύντομα θα τις ξαναβλέπαμε; Αγνωστο... Αλλά οι δεσμοί που είχαμε αποκτήσει μεταξύ μας ήταν αδιάσπαστοι. Η μισή μας καρδιά θα έμενε στην Τουρκία, μαζί τους. Κι εκείνες, όπως ακριβώς ο ποιητής πριν πολύ καιρό, είχαν προσφέρει σε όλες μας από ένα κόκκινο μήλο. Την καρδιά τη δική τους...