Ποια είναι η εμπειρία από τις ΗΠΑ, το βασικό χρήστη μεθόδων ηλεκτρονικής ψηφοφορίας; Είναι η εμπειρία των προεδρικών εκλογών - ανέκδοτο του 2000 (μεταξύ Τζ. Μπους και Αλ Γκορ), μια εμπειρία αντιπροσωπευτική της δημοκρατίας - ανέκδοτο (ακόμα και με τα αστικά πρότυπα), για την οποία παραδόξως υπερηφανεύεται η ιμπεριαλιστική υπερδύναμη. Μερικά από τα δεδομένα, σύμφωνα με τη μελέτη που διενήργησαν σχετικά το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνια (Caltech) και το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (MIT): Λόγω προβλημάτων με τα μηχανήματα που χρησιμοποιήθηκαν 1,5 έως 2 εκατομμύρια ψήφοι χάθηκαν. Αλλες 1,5 έως 3 εκατομμύρια ψήφοι εξαφανίστηκαν λόγω προβλημάτων με το σύστημα εγγραφής στους εκλογικούς καταλόγους. Να σημειωθεί ότι στις ΗΠΑ δεν υπάρχει ένα, αλλά 5 διαφορετικά συστήματα ψηφοφορίας και ότι δεν υπάρχουν ενιαίοι εκλογικοί κατάλογοι, αλλά εκλογικοί κατάλογοι κατά επαρχία κάθε πολιτείας, στους οποίους ο ψηφοφόρος εγγράφεται ή διαγράφεται με δική του πρωτοβουλία και χωρίς να ελέγχεται έστω ότι είναι Αμερικανός πολίτης! Ως αποτέλεσμα υπάρχουν εκατομμύρια διπλοεγγραφές, ενώ μόνο στην πολιτεία της Τζόρτζια τα τελευταία 20 χρόνια έχουν ψηφίσει 5.400 πεθαμένοι! Επιπλέον ένα μικρό - προς το παρόν - μέρος των ψηφοφόρων ψηφίζει μέσω Ιντερνετ (με e-mail!). Η μελέτη επισημαίνει σχετικά ότι η απομακρυσμένη ψήφος έχει το θεμελιώδες πρόβλημα ότι παύει να είναι μυστική και γι' αυτό πρέπει να αποφεύγεται.
Στην καθολική ηλεκτρονική ψηφοφορία προχώρησε το 2000 και η κυβέρνηση της Βραζιλίας, αγοράζοντας και εγκαθιστώντας πάνω από 400.000 μηχανήματα τύπου ηλεκτρονικό κιόσκι. Οι αμφιβολίες από την πρώτη χρήση του συστήματος ήδη οδήγησαν στην αναβάθμιση 12.000 από τα μηχανήματα με δυνατότητα εκτύπωσης χάρτινου ψηφοδελτίου με βάση την επιλογή που έκανε ο ψηφοφόρος στην οθόνη αφής του συστήματος. Το ψηφοδέλτιο αυτό ελέγχει ο ψηφοφόρος και στη συνέχεια το ρίχνει μέσα στη συνηθισμένη κάλπη. Με άλλα λόγια, μετά από μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια που τζιράρισαν οι εταιρίες του κλάδου της πληροφορικής, καταλήγουμε και πάλι στο χάρτινο ψηφοδέλτιο και την κάλπη!
Εκτεταμένη παρουσίαση των προβλημάτων που παρουσιάζει η χρήση πλήρως ηλεκτρονικών συστημάτων για τη διενέργεια ψηφοφοριών έχει κάνει σε μελέτη της η Ρεβέκκα Μέρκιουρι, καθηγήτρια του κολεγίου Μπριν Μορ των ΗΠΑ. Σύμφωνα με τη Μέρκιουρι, τα συστήματα αυτά:
Πολλά ακόμα μπορεί να προσθέσει κανείς. Οπως τι θα γίνει αν μετά από μερικές εκλογικές αναμετρήσεις αποκαλυφθούν καλοπροαίρετα λάθη (bugs) στο λογισμικό με το οποίο έγιναν ψηφοφορίες που κρίθηκαν για λίγες ψήφους; Είναι προφανές ότι αν πρόκειται να υπάρχει στοιχειώδης εμπιστοσύνη σε αποτελέσματα ψηφοφορίας που έγινε ηλεκτρονικά, πρέπει οπωσδήποτε να υπάρχει και καταγραφή της ψήφου σε χαρτί και με βάση αυτή να εκδίδονται τα αποτελέσματα. Αλλά τότε το ηλεκτρονικό σύστημα γίνεται απλώς ένα πολύ πιο έγκυρο, αλλά ιδιαίτερα ακριβό, σύστημα δημοσκόπησης κατά την έξοδο (exit poll). Επιπλέον, η διαδικασία της ψηφοφορίας πολυπλοκοποιείται, αυξάνοντας τις δυνατότητες παραβίασης της μυστικότητας της ψήφου και της χειραγώγησης των ψηφοφόρων. Οποιαδήποτε πλήρως ηλεκτρονική ψηφοφορία μπορεί με χίλιους δύο τρόπους να διαβληθεί και μετά να μην είναι δυνατόν να αποδειχτεί τίποτα.
Τι επιδιώκουν, αλήθεια, αυτοί που προσπαθούν να αμερικανοποιήσουν τον προεκλογικό αγώνα; Να αμερικανοποιήσουν πέρα από το πολιτικό σύστημα και την ίδια την εκλογική διαδικασία; Να ενισχύσουν παραπέρα τα ταμεία των εταιριών πληροφορικής με δημόσιο χρήμα; Μήπως και τα δύο; Εκτός, βέβαια, αν οι σκαπανείς της «ηλεκτρονικής Εκκλησίας του Δήμου» ισχυριστούν... άγνοια.