Πανέμορφη, γραφική, κοντινή, χτισμένη στο «πλατύσκαλο» του Παρνασσού προς την κοιλάδα του Πλείστου, η ωραία Αράχοβα, η φημισμένη για το μπρούσκο κρασί της, το καλό φαγητό και την υπέροχη θέα της, μας περιμένει για μια μικρή, λευκή απόδραση. Οι χιονοδρομικές πίστες (στις θέσεις Γεροντόβραχος, Κελάρια, Φτερόλακκα), έτοιμες και κατάλευκες, περιμένουν τους φίλους του σκι. Οι Δελφοί, θεϊκοί, στωικοί, επιβλητικοί, αναμένουν τον μύστη που θα τους επισκεφτεί. Ενα τσιγάρο δρόμος από την πόλη μόνον είναι. Στην είσοδο της πόλης, η προτομή του Καραϊσκάκη μάς θυμίζει τη μεγάλη νίκη επί της στρατιάς του Μουστάφα Μπέη, λίγο πιο πέρα η βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και παρακεί η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη με ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες. Επίσης πρέπει να επισκεφτούμε το Κορύκειο άντρο ή Σανταύλι, το σπήλαιο με το σταλαγμιτικό διάκοσμο. Οι ανασκαφές που έγιναν αποκάλυψαν πολυάριθμα αναθήματα των Αρχαϊκών και Κλασικών Χρόνων, καθώς και αγαλματίδια του Πάνα και των Νυμφών. Μα, εκτός από όλα αυτά, ακόμη και εάν δε σας αρέσει το σκι, αφήστε τους άλλους να πάνε και εσείς ελάτε μαζί μας να κάνουμε ωραίους, μακρινούς και ωφέλιμους περιπάτους. Μια μικρή λευκή απόδραση προτείνουμε, τίποτε περισσότερο. Μια ανάσα να πάρουμε και πάλι πίσω. Το τσιμέντο μάς περιμένει.

Από τις Ιατρικές Εκδόσεις ΒΗΤΑ κυκλοφορεί το ημερολόγιο του 2004 «Η Ιστορία της Αρχαίας Ιατρικής», που είναι αφιερωμένο, σε τι άλλο; Μα, φυσικά, στην ιστορία της Ιατρικής. Την επιμέλεια του έργου ανέλαβε ο πολυτάλαντος Γεράσιμος Ρηγάτος (γιατρός, συγγραφέας και μελετητής της ιστορίας της Ιατρικής). Το ημερολόγιο αυτό είναι δομημένο έτσι ώστε κάθε μήνας του χρόνου να αναφέρεται σε ένα ιδιαίτερο κεφάλαιο της ιστορίας της ιατρικής επιστήμης, όπως τη γέννηση της Ιατρικής, την Ιατρική στη Μεσοποταμία και την Αίγυπτο, την Ιατρική των Εβραίων, των Περσών, των Ινδών, των Κινέζων, των Ιαπώνων, των γηγενών της προκολομβιανής Αμερικής και την προμινωική Ιατρική. Και επειδή φέτος θα γίνουν στη χώρα μας οι Ολυμπιακοί Αγώνες, δε θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά και έτσι όλος ο μήνας Αύγουστος να είναι αφιερωμένος σ' αυτούς. «Ημερολόγιο 2004: Η Ιστορία της Αρχαίας Ιατρικής».

«Σύγχυση αισθημάτων» είναι ο τίτλος του μυθιστορήματος του Στέφαν Τσβάιχ, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Ροές» στη σειρά «Γερμανόφωνοι συγγραφείς». Ο Αυστριακός συγγραφέας με μεγάλη κομψότητα αποδεικνύει ακόμη μια φορά ότι γνωρίζει να εισχωρεί πολύ βαθιά στον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου και ξέρει να αποκρυπτογραφεί τα μεγάλα και τα μικρά μυστικά που είναι «γραμμένα» με ιερογλυφικά μέσα στα βάθη της μνήμης μας. Σε τούτη εδώ την ιστορία θα γνωρίσουμε ένα σεβάσμιο καθηγητή του πανεπιστημίου, τη στιγμή που δέχεται σαν τιμητική προσφορά έναν καλαίσθητο τόμο που περιλαμβάνει ολόκληρο το έργο του. Κάτι λείπει, όμως. Κάτι πολύ σοβαρό... Ενα όνομα. Ο άνθρωπος που άκουγε σ' αυτό το όνομα, όταν ήταν ακόμη φοιτητής, του είχε αλλάξει τη ζωή. Και ο πανεπιστημιακός αποφασίζει να επανορθώσει την αδικία της παράλειψης και αφηγείται στον ίδιο του τον εαυτό, για χάρη του ευεργέτη του, την αλήθεια της νιότης του.

Το είχα διαβάσει στα γαλλικά όταν ήμουν κοπελίτσα. Ολα ήταν δροσερά και φρέσκα τότε. Φρέσκο αλλά απείρως... άπειρο μυαλό, φρέσκο πρόσωπο, φρέσκια και η γνώση της ξένης γλώσσας. Θυμάμαι ότι με είχε συγκινήσει πολύ και αθόρυβα αλλά πυκνά δάκρυα έτρεχαν από τα φρέσκα μάτια μου, που τίποτε δεν είχαν δει ακόμη. Τα χρόνια πέρασαν, ακούραστος και συνεπής ο χρόνος έκανε με επιμέλεια τη δουλιά του. Τα δάκρυα στέρεψαν, τα μάτια στέγνωσαν, η ψυχή έχασε τη δυνατότητα, που άλλοτε είχε να αφήνεται σε νέες συγκινήσεις. Πριν μερικές μέρες είδα στο βίντεο την ταινία «Ευγένιος Ονέγκιν» και ξανάνιωσα. Αφέθηκα, μαγεύτηκα, συγκινήθηκα, δάκρυσα. Πρόκειται για μια εξαιρετική αγγλική παραγωγή με, άγνωστους σε μένα, άριστους όμως ηθοποιούς. Την επομένη κιόλας, έτρεξα στο πιο κοντινό βιβλιοπωλείο και αγόρασα το έμμετρο μυθιστόρημα, το αριστούργημα του Αλεξάντρ Πούσκιν «Ευγένιος Ονέγκιν» σε μετάφραση Κατερίνας Αγγελικής - Ρουκ, εκδόσεις «Καστανιώτη». Ξενύχτησα και θα χάσω κι άλλες νύχτες τον ύπνο μου, αλλά, επιτέλους θα ξαναβρώ όλα εκείνα που έχασα, ξέχασα, σπατάλησα τόσα χρόνια. Τις περισσότερες φορές χωρίς άνευ σημαντικού λόγου.

«Στον Ευγένιο Ονέγκιν έχει κανείς την εντύπωση ότι ο Πούσκιν απλώς καταγράφει, δεν επινοεί τα πρόσωπα, τις καταστάσεις, τα τοπία. Επινόησε μόνο την ελευθερία να κυκλοφορεί ανάμεσά τους, με την ποίηση να του ανοίγει το δρόμο. Η πραγματικότητα είναι αυτή που ξέρουμε, αλλά θαρρείς πως την άγγιξε ένα μαγικό ραβδί. Μια γυναικεία σιλουέτα εμφανίζεται λουσμένη στο φως ενός πολυελαίου, σημειώνει η ποιήτρια Ρουκ στον εκλεκτό πρόλογό της. Διαβάστε ξανά και ξανά τούτο το έργο που είναι ένα από τα σπουδαιότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν ποτέ. Γνωρίστε τον Ευγένιο που η νεανική ασθένεια της εποχής του, η πλήξη και η μελαγχολία, δεν τον αφήνει να παραδοθεί στην πιο άδολη ψυχή. Γνωρίστε την υπέροχη, τη σεμνή, την ειλικρινή, την ακέραια Τατιάνα που ξέρει να αγαπά με τιμιότητα αλλά επίσης ξέρει να τηρεί τις υποσχέσεις της και όταν ακόμη δεν αγαπά, όταν κι εκείνη πλήττει».

Η αλήθεια είναι ότι ποτέ δεν κατορθώσαμε να επισκεφτούμε τη Μαδρίτη. Επίσης, αλήθεια είναι ότι χίλιες φορές -και λίγες είναι- φλερτάραμε με τη σκέψη να βγάλουμε ένα εισιτήριο, να πετάξουμε και να προσγειωθούμε εκεί. Χωρίς χρονοτριβή. Μα τελικά ποτέ δεν το κάναμε. Γιατί; Διότι όλο και κάτι τύχαινε και από αναβολή σε αναβολή τα χρόνια πέρασαν και να που έφτασε το «μακρινό» σήμερα κι ακόμη δεν καταφέραμε να πάμε.

Πόσες φορές ονειρευτήκαμε πως είμαστε μέσα στο Μουσείο του Πράδο και κοιτάμε τα εκθέματα μαγεμένοι. (Η αλήθεια είναι ότι τούτη τη στιγμή κοιτάμε την παγερή οθόνη του υπολογιστή μας). Με τα μάτια της φαντασίας μας όμως βλέπουμε τον Γκόγια, τον Ελ Γκρέκο, τον Βελάσκεθ, τον Θρμπουράν, τον Χοσέ δε Ριβέρα, τον Γκαλιέγκο, τον Πικάσο, αλλά και τον Φλαμανδό Ιερόνιμος Μπος με τους συμπατριώτες του, Ρούμπενς, Ρέμπραντ, Μπρέγκελ και τους Ιταλούς Μποτιτσέλι, Ραφαΐλο, Τιντορέτο, Τισιάνο, Βερονέζε, Καραβάτζιο να περιμένουν στωικά και υπομονετικά την άφιξή μας. Παγερά αδιάφοροι μάλλον μοιάζουν. Στο τέλος της μεγάλης λεωφόρου Πράδο βρίσκεται το παλιό νοσοκομείο της πόλης που είχε χτιστεί το 1700. Σήμερα ονομάζεται Θέντρο ντε Αρτε Ρέινα Σοφία και φιλοξενεί τα έργα των Νταλί, Μιρό, Γκονζάλες, Σολάνα, Νονέλ και του Πικάσο, που το κορυφαίο έργο «Γκουέρνικα» ταράζει τη μακαριότητα του επισκέπτη.

Να δούμε θέλαμε τον Δον Κιχώτη καβάλα στο «περήφανο» άλογό του έχοντας πλάι του τον Σάντσο με το γαϊδουράκι του. Να καθίσουμε με τις ώρες και να τους καμαρώνουμε να στέκονται επιβλητικοί, ρομαντικοί και διαχρονικοί στην πανέμορφη Πλατεία της Ισπανίας (Πλάθα ντε Εσπάνια). Να δεσπόζουν στο χώρο, που θα πλημμυρίζει από τις υπέροχες, τις συναρπαστικές και απίθανες ιστορίες τους και να «ακούμε» τα ηρωικά και γραφικά κατορθώματά τους.

Η άλλη πλατεία, η Πλάθα Μαγιόρ, της μεσαιωνικής Μαδρίτης, που έχει περάσει στην Ιστορία ως η πιο εφιαλτική πλατεία του κόσμου, επειδή εκεί λάμβαναν χώρο οι δίκες και οι εκτελέσεις της τρομερής Ιεράς Εξέτασης, λένε ότι τώρα κανένα ίχνος δεν έχει απομείνει που να μαρτυρά το μαρτυρικό, το εφιαλτικό και σκοτεινό παρελθόν της. Αντίθετα, τα κτίρια με τις κάθετες στέγες, τους πυργίσκους και τα όμορφα μπαλκόνια της δίνουν την εντύπωση ωραίου θεατρικού σκηνικού.

Περνάει η ώρα, ο ήλιος πέφτει, αλλά δεν πειράζει, η πόλη αυτή πότε δεν κοιμάται. Αϋπνη, νευρική, μελωδική, μεσογειακή. «Διασκεδάζει συνεχώς», μας διαβεβαιώνουν όσοι την έχουν επισκεφτεί. Πώς να διαφωνήσουμε ή να συμφωνήσουμε, αφού δεν έχουμε δική μας γνώμη; Επίσης, λένε ότι, όταν οι Μαδριλένοι μπαίνουν μέσα στο μετρό σιωπούν, σκύβουν το κεφάλι και διαβάζουν. Δεν ξοκολλάνε τα μάτια τους από το περιοδικό, την εφημερίδα ή το βιβλίο που κρατούν στα χέρια τους. Η ανάγνωση είναι μέρος της κουλτούρας τους. Καλό κι αυτό. Και οι ταυρομαχίες είναι στο μέρος της ζωής τους. Κακό αυτό. Γι' αυτό και εμείς σας διαβεβαιώνουμε ότι ποτέ δεν επιθυμήσαμε να παραστούμε σε μια ταυρομαχία και κατά συνέπεια ούτε καν θα περάσουμε από τη λεωφόρο Αλκαλά, που φθάνει στην Πλάθα δε Τόρος δε λας Βέντας. Από το Μάη μέχρι και τον Οκτώβρη η ταυρομαχία εξελίσσεται, στις τρεις τελετουργικές φάσεις. Τη συνάντηση με τον ταύρο, την εξάντλησή του και τέλος την εξόντωσή του. Αδύνατο να βρούμε μια χαρά σ' αυτό το... σπορ. Οπως είναι φυσικό και το Μουσείο Ταουρίνο, που εκθέτει όλα τα όργανα της ταυρομαχίας και τα κειμήλια των διάσημων ταυρομάχων, μας αφήνει αδιάφορους. Μας αρέσει το κόκκινο χρώμα που κυριαρχεί στα περισσότερα κτίρια της πόλης, η αρχιτεκτονική της, το κέφι της, η ζωντάνια της, η ιστορία της και όλα όσα κάνουν τη Μαδρίτη μια πόλη διαφορετική και αισθαντική.

Η μουσική ιδιορρυθμία της Ισπανίας, η καημένη «Θαρθουέλα» (είδος κωμικής όπερας) το έχει πάρει πια απόφαση πως από μας θα ακουστεί και θα μας συστηθεί μονάχα μέσα από ένα σι-ντι... Η αγορά του Ελ Ράστρο, μας έχει ξεγράψει από υποψήφιους αγοραστές. Δεν ξέρουμε πώς μοιάζει, τη φανταζόμαστε μόνο να είναι κάπως σαν το δικό μας Μοναστηράκι. Με τους πάγκους γεμάτους από όμορφα αντικείμενα φορτωμένα με παρελθόν και πασπαλισμένα με σκόνη να περιμένουν το χέρι που θα τους δώσει τη δυνατότητα να έχουν συνέχεια. Παρόν και μέλλον. Πριν επιστρέψουμε από το φανταστικό οδοιπορικό μας και πριν βρεθούμε στη γνωστή, τη δική μας πόλη, θα κάνουμε έναν περίπατο στο υπέροχο και αχανές πάρκο Ρετίρο, θα σταθούμε στη λίμνη και θα κοιτάξουμε το παλάτι των Κρυστάλλων, που είναι χτισμένο από γυαλί και από σίδερο.