Μα τότε, αραιά και πού να συναντούσες ένα άλλο αυτοκίνητο. Ο δρόμος στενός μπορεί να ήταν, αλλά σου ανήκε. Δικός σου ήτανε. Εκτός και αν χρειαζόταν να προσπεράσεις ένα αργοκίνητο λεωφορείο, που αγκομαχούσε να αγγίξει τα τριάντα χιλιόμετρα την ώρα! Τα 'βγαζε δεν τα 'βγαζε πέρα. Γκαζοζέν ήταν; Δεν ξέρω. Πολλές φορές σταματούσαμε στους Αγίους Θεοδώρους για να κάνουμε μια βουτιά στα... καθάρια γαλάζια νερά τους. Τελικά, κάποια στιγμή στρίβαμε δεξιά και μπαίναμε στην ευθεία του Λουτρακίου. Από μακριά ακούγαμε το γνώριμο, ρυθμικό θόρυβο. Ηταν τα πέταλα του αλόγου. Και τότε στρέφαμε το βλέμμα στον παππού μας. Παρακλητικά. Ξέραμε ότι μόνο εκείνος θα μας πήγαινε βόλτα με το αμαξάκι. Ο καυγάς για το ποιος θα καθίσει δίπλα στον αμαξά δεν ξεσπούσε ποτέ. Ηξερα τη θέση μου, πάντα πίσω ήταν. Ζήλευα λιγάκι, αλλά δεν έβγαζα άχνα. Ημουνα η μικρότερη, έπρεπε να υποστώ τις συνέπειες...

Το Λουτράκι εκείνη την εποχή διέθετε ό,τι επιθυμούσε ένα παιδί. Ακρογιαλιές, ανηφόρες για ορθοπεταλιές με το ποδήλατο, βάρκες για βόλτα ή για ψάρεμα, θερινό σινεμά. Αλλά και χορό. Κάθε βράδυ «Ροκ εν Ρολ» στην Ακτή! Και στην επιστροφή, πριν πέσουμε αποκαμωμένοι για ύπνο, σταματούσαμε για ένα γλυκό του κουταλιού ή του ταψιού στο «Καζίνο». Ακούω ακόμα τις φλυαρίες των ωραίων και κομψών γυναικών που κάθονταν στη βεράντα που έμοιαζε να ακουμπά στη θάλασσα. Και τη σιωπή των ανδρών που προτιμούσαν να κοιτούν το υγρό στοιχείο μέσα στο οποίο βουτούσαν τα αστέρια. Μυστήρια σιωπή έμοιαζε σε μένα.

Κανένα παιδί δεν ενδιαφερόταν για τις ιαματικές πηγές. Και το Ηραίο με άφηνε αδιάφορη. Ομως ο παππούς μας, που ήταν μαλακός και γλυκός άνθρωπος, σ' αυτό το θέμα επέμενε. Μας έλεγε πως η Αγγλική Αρχαιολογική Σχολή με τις ανασκαφές που είχε κάνει στα 1930-'33 είχε φέρει στην επιφάνεια τα θεμέλια κατοικιών, λείψανα οχυρωματικών έργων και τμήματα αρχαίων δρόμων, που ανήκαν στη σημαντική κατά τα προϊστορικά χρόνια πόλη του ιερού, που έφτανε ως τη Λίμνη της Βουλιαγμένης, η οποία κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν Εσχατιώτης και δεν επικοινωνούσε με τη θάλασσα. Εγώ, τότε, σε αντίθεση με τον αδελφό, που είχε περιέργεια να δει το Ηραίο, τα θεμέλια της Ηρας Ακραίας, της Ηρας Λιμενιάς, τη μεγάλη στοά του λιμανιού που χτίστηκε τον 4ο αιώνα π.Χ., αδιαφορούσα. Την ίδια παγερή αδιαφορία ένιωθα και για τα μεγάλα έργα ύδρευσης, με τις υπόγειες υδατοδεξαμενές ελληνιστικής περιόδου, τη νεκρόπολη, κάτω από την Περαχώρα και τους μυκηναϊκούς τάφους στην περιοχή Σκάλωμα και δεν εννοούσα να καταλάβω το «... παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον, έλα μαζί μας», που μου έλεγε ο μεγάλος μου αδελφός. Γι' αυτό «εκείνη» την ημέρα είχα... πυρετό (ο οποίος όλως περιέργως, έπεφτε αμέσως μετά την επιστροφή τους...) δεν ήθελα να χάσω τις άλλες μικρές περιπέτειες που με περίμεναν το βραδάκι.

Τώρα, που όχι μόνο με ενδιαφέρει, ειδικά το Ηραίο, αλλά γενικά με ενθουσιάζουν όλα τα αρχαιολογικά ευρήματα, τώρα που και τι δε θα έδινα να το επισκεφτώ, τώρα αλίμονο, είμαι μόνη. Δεν έχω τη συντροφιά του παππού και του αδελφού μου. Εχουν φύγει...

Μελαγχόλησα, νοστάλγησα, βούρκωσα. Πρέπει να κάνω κάτι διαφορετικό. Κάτι που δεν το έχω κάνει ποτέ άλλοτε ή τουλάχιστον δεν το θυμάμαι. Λέω λοιπόν να πάω στις Αλκυονίδες. Στο σύμπλεγμα των τεσσάρων νησιών που είναι καρφιτσωμένα στον Κορινθιακό Κόλπο και οφείλουν το όνομά τους στις αλκυόνες. Τα μυθικά πουλιά που γεννούν στην καρδιά του χειμώνα τα αβγά τους στα απάνεμα νερά. Θα πάρω το καΐκι και σε 45 λεπτά θα είμαι εκεί. Εκεί θα «γεννήσω» το μέλλον μου. Εκεί θα κολυμπήσω μέχρι να κουραστώ. Και κάποια στιγμή εξαντλημένη θα επιστρέψω στο τσιμεντένιο παρόν μου. Στην Αθήνα. Θα αποχαιρετήσω το Λουτράκι του σήμερα, που καμιά σχέση δεν έχει με το Λουτράκι του «τότε». Σήμερα στο Λουτράκι καρφίτσα δεν πέφτει. Θέση να αφήσεις το αυτοκίνητο δεν υπάρχει, υπαίθριο γκαράζ είναι όλος ο τόπος, ενώ τα τεράστια κτίρια που έχουν χτιστεί σχεδόν πάνω στο κύμα κρύβουν την υπέροχη γαλάζια θέα και κόβουν τη θαλασσινή αύρα που κάποτε χάιδευε τα πρόσωπά μας. Ολα αλλάζουν. Το Λουτράκι άλλαξε, η Αθήνα άλλαξε, η ζωή άλλαξε, εγώ άλλαξα. Ας το πάρω απόφαση επιτέλους. Τα χρόνια πέρασαν και από το Λουτράκι και από πάνω μου. Ας περιοριστώ λοιπόν στις νοερές, νοσταλγικές μου αποδράσεις και ας κάνω ένα άλμα στο παρελθόν.

Δυστυχώς η έρευνα δεν επαναλήφθηκε (απ' όσο τουλάχιστον γνωρίζουμε) και τα αποτελέσματα μιας μόνο χρονιάς δεν επαρκούν για να πάρουμε μια σαφή εικόνα. Οπως και να έχει, το χύμα κρασί μόνο αθώο δεν είναι και αυτό το αντιλαμβανόμαστε είτε επιτόπου κατά τη δοκιμή είτε την επομένη μέρα, με κάποια όχι και τόσο επιθυμητά συμπτώματα. Η μόνη λύση για όποιον σέβεται τον εαυτό του και θέλει ανά πάσα στιγμή να ξέρει τι πίνει - αν εξαιρέσουμε την περίπτωση όπου βάζουμε το δικό μας αμπέλι - είναι το εμφιαλωμένο. Η ετικέτα είναι η ταυτότητα του οίνου που δηλώνει την καταγωγή του και αναπαράγει την ιστορία του. Η ετικέτα είναι η εγγύηση του καταναλωτή, σημαίνει πως υπάρχει κάποιος που είναι υπεύθυνος για το προϊόν και θα λογοδοτήσει για κάθε αποδεδειγμένη παρατυπία.

Συνοψίζοντας, η ανάγκη της διαπαιδαγώγησης τόσο των καταναλωτών όσο και των επαγγελματιών είναι επιτακτική και πρέπει να προσαρμόζεται ανάλογα με τις ηλικιακές ομάδες που απευθύνεται. Το πρώτο βήμα αυτής της θετικής επικοινωνίας σε παιδιά και εφήβους μπορεί να γίνει στο σχολείο. Φυσικά δεν εξετάζουμε το ενδεχόμενο να τους δώσουμε το ποτήρι στο χέρια, αλλά να διδαχθούν τη μυθολογία και την ιστορία του κρασιού παράλληλα με τους κανόνες της σωστής κατανάλωσης και τους κινδύνους που εγκυμονούν αν ξεφύγουμε από το μέτρο. Η μύηση των ενήλικων η οποία έχει αναμφίβολα ξεκινήσει από τον οικογενειακό κύκλο πρέπει να ολοκληρωθεί με μια σφαιρική γνώση του προϊόντος τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο και δεν αναφερόμαστε μόνο σε γευστικές και οργανοληπτικές δοκιμασίες, αλλά επισκέψεις σε οινοποιεία και αμπελώνες. Τέλος, η ομάδα των ηλικιωμένων ατόμων ως άμεσα ενδιαφερόμενη για θέματα υγείας μπορεί να ενημερώνεται για τα αποτελέσματα ιατρικών ερευνητικών προγραμμάτων, που κινούνται στον άξονα «υγιεινή και κρασί».

Σίγουρα το θέμα είναι τεράστιο και για την καλύτερη αντιμετώπισή του απαιτείται πιο δυναμική και συντονισμένη κρατική υποστήριξη. Πρέπει όμως να τονιστεί ότι τελικά η επιστροφή στο κρασί δεν είναι το πρόσχημα ούτε η τακτική για μια χειραγώγηση των καταναλωτικών μας τάσεων. Η επιστροφή στο κρασί είναι η επιστροφή στη φύση και τις ανθρώπινες αξίες, είναι η κοινή μας ευθύνη και η υποχρέωση.

Κώστας ΚΑΤΣΙΚΙΑΣ

Αν και μπήκε, επιτέλους, ο Οκτώβρης για να μας απαλλάξει από αυτό το τόσο κουραστικό καλοκαίρι, ακόμη κάτι έχει αφήσει από τη θερμότητά του. Ο καιρός λοιπόν σηκώνει ένα ρόφημα. Σπιτίσιο, όμως. Να ετοιμάσουμε ένα Εγκ Νογκ με νεσκαφέ ή μπράβο; Ωραία! Πάμε. Ενα αυγό, 3/4 του φλιτζανιού γάλα, μια κουταλιά καφέ νεσκαφέ και δυο κουταλιές ζάχαρη. Βράζουμε το γάλα και το ρίχνουμε στο φλιτζάνι που έχουμε ήδη βάλει τον καφέ. Ανακατεύουμε τόσο ώστε να διαλυθεί ο καφές και το αφήνουμε να κρυώσει. Επειτα χτυπάμε τον κρόκο του αυγού και τη ζάχαρη πολύ καλά και προσθέτουμε το γάλα με τον καφέ. Μετά χτυπάμε το ασπράδι με μια κουταλιά ζάχαρη και μισή πρέζα νεσκαφέ έτσι για το άρωμα, και κάνουμε μαρέγκα που, όμως πρέπει να έχει σχήμα λοφίσκου! Σερβίρουμε και το πίνουμε με καλαμάκι. Αργά, απολαυστικά...

Δεν είναι η πρώτη φορά που φτιάχνουμε Σανγκρία και, σίγουρα, δε θα είναι η τελευταία, έτσι δεν είναι; Δυο λεμόνια, δυο πορτοκάλια, δυο μεγάλα μήλα, μιάμιση φιάλη κρασί κόκκινο, μισό φλιτζάνι του τσαγιού κονιάκ, μια φιάλη εμφιαλωμένο νερό, τρία τέταρτα του φλιτζανιού ζάχαρη και πολλά παγάκια. Πλένουμε και σκουπίζουμε καλά τα λεμόνια και τα πορτοκάλια. τα κόβουμε σε λεπτές κορδέλες και καθαρίζουμε τα μήλα. Αφαιρούμε τα κουκούτσια και τα σκληρά μέρη και τα κόβουμε σε λεπτές φέτες. Τα βάζουμε σε μια μεγάλη σουπιέρα μαζί με τη ζάχαρη και ρίχνουμε το κρασί και το κονιάκ ενώ ανακατεύουμε με μια γυάλινη, κατά προτίμηση, κουτάλα. Το βάζουμε στο ψυγείο για μία ώρα και μετά ρίχνουμε το εμφιαλωμένο νερό. Ανακατεύουμε καλά και το σερβίρουμε σε ανάλογα ποτήρια. Καλό φθινόπωρο να έχουμε.

Εχουμε εγκλωβιστεί μέσα στο δυτικό τρόπο ζωής, στη δυτική κουλτούρα, στη δυτική λογοτεχνία. Ωρα να ξεφύγουμε και να κάνουμε έναν περίπατο στον «Κήπο με τα Ρόδα» του Σααντί (Saadi), που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Printa», στη σειρά «Τα πρόσωπα της Ανατολής» σε μετάφραση Μαρίας Τσάτσου. «Ο Κήπος με τα Ρόδα» (Γκιουλιστάαν) είναι το πιο γνωστό από τα έργα του Μοσλέχ Εντιν Σααντί που έζησε τον 13ο αιώνα μ.Χ. και θεωρείται ο εξοχότερος Πέρσης ποιητής. Ο Σααντί έκανε πολλές φορές το ταξίδι της Μέκκας, γύρισε ολόκληρο τον αραβικό κόσμο, υπήρξε για ένα διάστημα αιχμάλωτος των Σταυροφόρων, και προς το τέλος της ζωής του αποσύρθηκε σε ένα ερμητήριο. Τα έργα του ήταν πολύ δημοφιλή στις μουσουλμανικές χώρες και, μετά το θάνατό του., πολλοί ταξιδιώτες επισκέπτονταν τον τάφο του. Οι σελίδες του βιβλίου διαπνέονται από λυρισμό, ποίηση, σοφία, λεπτή ειρωνεία, έρωτα και από τις απόψεις του Πέρση συγγραφέα. Ας μετατρέψουμε λοιπόν την ανάγνωση σε μαγεία.