Σαν «μανιτάρια» ξεφυτρώνουν τα τελευταία χρόνια στο Λεκανοπέδιο Αττικής τα μεγάλα εμπορικά κέντρα, αποσπώντας μεγάλους ελεύθερους χώρους, ενώ παράλληλα βυθίζουν στην καταστροφή παραδοσιακά εμπορικά κέντρα, τόσο στο κέντρο της Αθήνας, όσο και στα κέντρα πολλών άλλων δήμων της Αττικής, στέλνοντας χιλιάδες εργαζόμενους στην ανεργία. Αυτό προέκυψε κατά τη διάρκεια ημερίδας, που συνδιοργάνωσαν πριν από λίγες μέρες ο Οργανισμός Αθήνας (ΟΡΣΑ) και η Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου, σε συνεργασία με την Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας και το Σύλλογο Ελλήνων Πολεοδόμων και Χωροτακτών, με θέμα «Εμπόριο και Πόλη».

Οπως αναφέρθηκε, η τάση για την ανέγερση νέων μεγάλων εμπορικών κέντρων (άνω των 10.000 τ.μ.) θα συνεχιστεί και, βέβαια, αυτό έχει να κάνει με τη συγκέντρωση και συγκεντροποίηση του κεφαλαίου και στον κλάδο αυτό, με στόχο την ακόμη μεγαλύτερη κερδοφορία του. Αλλωστε, όπως σημειώθηκε, στην Ελλάδα η αναλογία εμπορικής επιφάνειας ανά κάτοικο θεωρείται περιορισμένη, αφού αντιστοιχούν μόνο 50 τ.μ. ανά κάτοικο, όταν ο μέσος όρος στην ΕΕ των «27» είναι 150 τ.μ. ανά κάτοικο.

Σήμερα, στο Λεκανοπέδιο Αττικής λειτουργούν 18 εμπορικά κέντρα άνω των 10.000 τ.μ., εκ των οποίων 6 είναι μεταξύ 30.000 και 80.000 τ.μ., συγκεντρώνοντας συνολική έκταση 550.000 τ.μ. περίπου. Αυτή η έκταση το αμέσως επόμενο διάστημα αναμένεται να υπερδιπλασιαστεί, καθώς εκκρεμεί η αδειοδότηση σε 15 εμπορικά κέντρα άνω των 10.000 τ.μ., εκ των οποίων τα 12 είναι μεταξύ 30.000 και 120.000 τ.μ. Πρόκειται για ένα σύνολο που θα καταλαμβάνει άλλα 750.000 τ.μ. περίπου.

Από τα νέα εμπορικά κέντρα που βρίσκονται σε εκκρεμότητα, τα 4 χωροθετούνται στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής (Κάντζα του Δήμου Παλλήνης και Λαύριο). Εντός Λεκανοπεδίου χωροθετούνται 11 εμπορικά κέντρα με έμφαση στη Δυτική (Βοτανικός), στη Νοτιοδυτική Αθήνα (Πειραιάς), επάνω στους οδικούς άξονες Κηφισού και Πειραιώς. Εντός των κέντρων πόλης Αθήνας και Πειραιά σε εκκρεμότητα είναι τα Εμπορικά Κέντρα «Μινιόν», του ΟΣΕ στο σταθμό Λαρίσης και του ΗΣΑΠ στον Πειραιά, καθώς και το Εκθεσιακό - Εμπορικό Κέντρο του ΟΛΠ στη θέση Παλατάκι. Αλλα 3 χωροθετούνται σε πρώην Ολυμπιακές εγκαταστάσεις στον Αγιο Κοσμά, στο Γαλάτσι και το Ολυμπιακό Χωριό, που θα παραχωρηθούν στους μεγαλοεπιχειρηματίες.

Οπως διαπιστώνεται, τα ήδη υπάρχοντα μεγάλα εμπορικά κέντρα έχουν επιφέρει μεγάλη αποδυνάμωση του λιανικού εμπορίου στα κέντρα πόλης της Αθήνας και του Πειραιά, καθώς και στα συνοικιακά πολεοδομικά κέντρα, όπως αυτά της Νέας Ιωνίας, του Χαλανδρίου, του Μαρουσιού κ.ά. Αποτέλεσμα όλων αυτών βέβαια είναι τόσο η αύξηση της ανεργίας, όσο και η αύξηση των ελαστικών σχέσεων εργασίας, που αποτελεί σχεδόν τον κανόνα στα μεγάλα πολυκαταστήματα.

Η κυβέρνηση, στο πλαίσιο της αναθεώρησης του Ρυθμιστικού Σχεδίου της Αθήνας και με ηχηρές αναφορές περί «συμπαγούς πόλης», αναμένεται να φέρει ρυθμίσεις χωροθέτησης, αδειοδότησης και ανάπτυξης των νέων εμπορικών κέντρων, με προδιαγραφές τέτοιες που θα διευκολύνουν τον ανταγωνισμό μεταξύ τους, και στην κατεύθυνση της μεγαλύτερης κερδοφορίας τους. Παράλληλα, θα νομιμοποιούν όσα από τα ήδη υπάρχοντα έχουν πολεοδομικά προβλήματα (π.χ. το THE MALL στο Μαρούσι).