Ενα χρόνο τώρα παραμένουν κλειστοί οι χώροι του Πολιτισμού, με την κυβέρνηση να έχει αφήσει συνειδητά χωρίς στήριξη χιλιάδες κόσμου, που δημιουργούν κι εργάζονται σε αυτούς τους χώρους και να τους στέλνει στο περιθώριο και στα όρια της επιβίωσης. Καλλιτέχνες κι εργαζόμενοι από την περασμένη άνοιξη όρθωσαν ανάστημα και απαίτησαν τα αυτονόητα για τις απώλειες που έχει υποστεί το εισόδημά τους. Απέδειξαν πως οι φωνές τους δεν είναι μόνο για να τραγουδούν και να απαγγέλλουν, αλλά και για να διεκδικούν και να ενώνονται με αυτές των υγειονομικών και όλου του λαού για μέτρα προστασίας από την πανδημία και ουσιαστική στήριξη του Πολιτισμού και των ανθρώπων του.

Αυτός ο αγώνας έφερε μια σειρά από αποτελέσματα. Ακόμα και αυτά τα ανεπαρκή μέτρα στήριξης που πήρε η κυβέρνηση τελικά, πάρθηκαν κάτω από την πίεση των μαζικών τους κινητοποιήσεων, των μεγαλύτερων στον κλάδο του Πολιτισμού τις τελευταίες δεκαετίες, με πολύμορφες πρωτοβουλίες, συλλαλητήρια, συλλογές υπογραφών, καλλιτεχνικά δρώμενα όπου συμμετείχαν χιλιάδες καλλιτέχνες.

Οι εργαζόμενοι έδειξαν ότι μπορούν να βάζουν εμπόδια, να δυσκολεύουν την κυβέρνηση να ξεδιπλώνει τον αντιλαϊκό σχεδιασμό της, να την αναγκάζουν σε ελιγμούς και σε καμουφλάρισμα της αντιδραστικής της πολιτικής, όπως έγινε με τον λεγόμενο «τρομονόμο» στην Τέχνη.

Ακόμα σημαντικότερο είναι ότι σε αυτές τις κινητοποιήσεις μια σειρά από νέες δυνάμεις μπήκαν για πρώτη φορά σε αγωνιστική κίνηση, ένιωσαν τη δύναμη της συλλογικής οργανωμένης διεκδίκησης. Η μαζικοποίηση των σωματείων του χώρου, οι χιλιάδες νέες εγγραφές που μετρούν από την έναρξη της καραντίνας μέχρι σήμερα, είναι σημαντική κατάκτηση και παρακαταθήκη για το μέλλον.

Παράλληλα, νέοι ηλικιακά άνθρωποι πήραν πρωτοβουλίες συλλογικής οργάνωσης σε χώρους που δεν υπήρχε μέχρι τότε (π.χ. σπουδαστές Δραματικών Σχολών Θεσσαλονίκης κ.ά.), ένωσαν τις φωνές και τις δράσεις τους με τα σωματεία, αναγνωρίζοντας ότι τα προβλήματά τους είναι κοινά και ότι η συλλογική πάλη είναι ο δρόμος για να διεκδικήσουν λύσεις.

Σε όλη αυτήν την πορεία το πανελλαδικό διήμερο καλλιτεχνικής δράσης #artattack αποτέλεσε πραγματικά ορόσημο.

Για να θωρακιστεί το σύστημα Υγείας, να ανοίξουν και να λειτουργήσουν οι χώροι του Πολιτισμού με τα απαραίτητα μέτρα προστασίας, να επιστρέψουν οι σπουδαστές στις σχολές τους, να στηριχτούν ο Πολιτισμός και οι άνθρωποί του, γιατί ο Πολιτισμός είναι ζωτική ανάγκη ολόκληρης της κοινωνίας.

INTIME NEWS

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΛΑΡΙΣΑ

Συνθήματα, τραγούδια, χορογραφίες, μουσικές, άρματα, θεατρικά δρώμενα πλημμύρισαν τις γειτονιές των μεγάλων πόλεων, συγκροτήματα και καλλιτεχνικές ομάδες έστειλαν το μήνυμά τους με βίντεο που ανάρτησαν στο διαδίκτυο, όλα φτιαγμένα με μεράκι και αγωνιστική αποφασιστικότητα.

Χαρακτηριστικό ανάμεσα σε όλα αυτά και το ομαδικό καλλιτεχνικό δρώμενο σε μορφή flash mob που ξετυλίχτηκε την περασμένη Κυριακή στην πλατεία στο Μοναστηράκι: Συντονισμένοι χοροί και μουσικές, από νέα παιδιά γεμάτα όρεξη να δείξουν τη δουλειά τους, να ξεδιπλώσουν τη δημιουργικότητά τους! Και γι' αυτήν ακριβώς τη δράση ετοιμάζεται ένα ιδιαίτερο βίντεο που θα προβληθεί αυτές τις μέρες, ντυμένο μουσικά με ένα τραγούδι που γράφτηκε ειδικά για το δρώμενο στο Μοναστηράκι και με τους στίχους του αποτυπώνει όσα ζουν οι καλλιτέχνες αυτήν τη χρονιά, αλλά και το στίγμα της αγωνιστικής απάντησής τους.

Οι στίχοι έχουν ως εξής:

Πιάσανε σκόνη οι αίθουσες

Γέμισαν πλήξη οι οθόνες

Συγνώμη μα δε θα χωρέσουμε

Στης αγοράς τους κανόνες

*

Δεν είναι μόνο για χρήματα,

δεν είναι μόνο για χόμπι

Ούτε ευκαιρία για ανοίγματα

Στων μεγάλων τα λόμπι

*

Δεν απαντάς, μα τα διαβάζεις,

Δεν ξέρω πια και τι να γράψω μες στο μήνυμα

Δεν απαντάς, μα τα διαβάζεις

Στραβοκοιτάς σαν να 'μαι ποινικό αδίκημα

Γι' αυτό στα κάνω ήχους και εικόνες,

Για να το σκάσω κάποια μέρα από το ίδρυμα

Γι' αυτό στα κάνω ήχους και εικόνες,

Κι εσύ ρωτάς άμα μου φτάνει το επίδομα

*

Μας μαθαίνουν ζωή με επιδόματα

υποταγή να είναι το ατού μου,

Μπορεί για να γίνω καλύτερος

Μάνατζερ του εαυτού μου

*

Σιγά που θα κλαίμε την τύχη μας

Γίναμε φωνές ενωμένες

Να γίνουν δύναμη οι στίχοι μας

να γίνουν όπλα οι πένες

Η σύσταση Επιτροπών Δεοντολογίας προβλεπόταν ήδη από τον Πρότυπο Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας των ΑΕΙ (ΠΔ 160/2008), τον οποίο τα πανεπιστήμια υποχρεώνονταν να τον εφαρμόσουν επ' απειλή της διακοπής της χρηματοδότησής τους. Ο ΣΥΡΙΖΑ, ως άξιος συνεχιστής της πολιτικής των προηγούμενων κυβερνήσεων, έφερε στη διάρκεια της κυβερνητικής θητείας του τον νόμο 4485/2017, με τον οποίο οι Επιτροπές Δεοντολογίας υποχρεώνονται να καταρτίσουν «Κώδικες Δεοντολογίας και Καλής Πρακτικής». Στη βάση αυτή τα περισσότερα πανεπιστήμια έχουν ήδη καταρτίσει Κώδικες Δεοντολογίας.

Ο πρόσφατος σάλος των καταγγελιών για σεξουαλικές παρενοχλήσεις και άλλες κακοποιητικές συμπεριφορές στο χώρο του Πολιτισμού αποτέλεσε για την πρυτανική αρχή της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να εισαγάγει κι αυτή με τη σειρά της έναν αντιδραστικότατο Κώδικα Δεοντολογίας στη σχολή.

Κατά ένα μέρος του αποτελεί κωδικοποίηση διατάξεων της νομοθεσίας και υποχρεώσεων που προβλέπονται στον εσωτερικό κανονισμό της Σχολής, με τη διαφορά ότι μέσω του Κώδικα η παραβίαση πολλών από αυτές τις υποχρεώσεις αποκτά τη βαρύτητα του πειθαρχικού αδικήματος επισύροντας πειθαρχικές ποινές. Στην πορεία μάλιστα οι πειθαρχικές κυρώσεις μπορεί να πολλαπλασιάζονται, αφού, όπως τονίζεται από την αρχή, ο Κώδικας «είναι ανοιχτός σε μελλοντικές τροποποιήσεις». Δεν θα ήταν υπερβολή να ισχυριστεί κανείς ότι ο Κώδικας Δεοντολογίας είναι ένα είδος Ποινικού Κώδικα για το εσωτερικό των πανεπιστημίων.

Δύο είναι οι βασικοί λόγοι για τους οποίους εισάγονται στο πανεπιστήμιο αυτού του είδους οι κώδικες στη σημερινή συγκυρία.

Πρώτα πρώτα ο ίδιος ο χαρακτήρας του πανεπιστημίου, ως ιδεολογικού μηχανισμού του κράτους, επιβάλλει την αναβάθμιση του ιδεολογικού ρόλου του, αυτόν του θεματοφύλακα της αστικής σταθερότητας και της κοινωνικής συνοχής, σε συνθήκες που η επίθεση του κεφαλαίου απέναντι στα δικαιώματα των εργαζομένων οξύνεται δημιουργώντας έδαφος για αντιδράσεις. Η προσπάθεια για να ελεγχθεί η ελεύθερη διακίνηση ιδεών στο πανεπιστήμιο είναι φανερή στον Κώδικα.

Ταυτόχρονα όμως τροποποιείται και η σχέση του πανεπιστημίου με την οικονομία. Το πανεπιστήμιο συνδέεται πιο οργανικά με τις ανάγκες της καπιταλιστικής ανάπτυξης, μέσα στα ίδια τα ΑΕΙ διακυβεύονται επενδύσεις, ερευνητικά προγράμματα μονοπωλιακών ομίλων, δραστηριότητα εταιρειών και άλλα. Επομένως, η στενή επιτήρηση για εξασφάλιση κλίματος «εργασιακής ομαλότητας» είναι απαραίτητη για να ευοδωθούν τέτοιου είδους επιχειρηματικοί σκοποί.

Η βαθύτερη μάλιστα φιλοδοξία των συντακτών του είναι ο Κώδικας όχι μόνο να γίνει ανεκτός αλλά να υποστηριχτεί ενεργά από τους διδάσκοντες, τους φοιτητές και τους εργαζόμενους στην ΑΣΚΤ.

Αποκωδικοποιώντας τον Κώδικα μπορεί κανείς να διαπιστώσει ότι αποτελεί ένα πρόσθετο εργαλείο για την ενίσχυση του αυταρχισμού, την απαγόρευση της ελεύθερης διακίνησης των ιδεών και την παρεμπόδιση της δράσης του φοιτητικού κινήματος.

Ξεκινά με αναφορά στην ανάγκη το πανεπιστήμιο, στο πλαίσιο της κοινωνικής ευθύνης, να λαμβάνει υπόψη του την κοινωνία που το περιβάλλει. Προφανώς εννοείται η υπαγωγή του πανεπιστημίου στις στρατηγικές επιδιώξεις του κεφαλαίου, της ΕΕ και των κυβερνήσεων, για την καπιταλιστική ανάπτυξη, την ανταγωνιστικότητα, την επιχειρηματικότητα, την αντίστοιχη κατεύθυνση της επιστήμης και της Τέχνης.

Σημειώνεται στη συνέχεια ότι ανάμεσα στο νόμο και στους κανονισμούς των σχολών υπάρχουν «γκρίζες ζώνες» που πρέπει να καλυφθούν, εννοώντας ότι υπάρχουν κενά στην εφαρμογή του νόμου. Αυτό που δεν αναφέρεται είναι ότι αυτές οι «γκρίζες ζώνες» αφορούν τη δυνατότητα των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας να διακινούν ελεύθερα τις ιδέες τους και να αγωνίζονται γι' αυτές, ένα δικαίωμα που επέβαλαν και διατηρούν με τους αγώνες τους όλα αυτά τα χρόνια.

Είναι εξαιρετικά επικίνδυνες διατυπώσεις όπως: «Η εκμετάλλευση από μέλος ΔΕΠ της ιδιότητάς του (...) για να επιβάλει σε άλλα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας πράξη, παράλειψη, ψήφο (...) συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα». Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς ότι με βάση αυτήν τη διάταξη οι διδάσκοντες, που εκφράζουν και συζητούν με τους φοιτητές απόψεις αντίθετες από αυτές που συμφέρουν και εξυπηρετούν το κυρίαρχο σύστημα, καλώντας τους να αγωνιστούν για τα δικαιώματά τους, θα διώκονται πειθαρχικά.

Πολλά είναι τα σημεία στον Κώδικα όπου εμφιλοχωρεί ο στόχος να απαγορεύσει την ιδεολογική αντιπαράθεση, να καταργήσει την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών. Ξεχωρίζουμε τη φράση:«Οι κοινωνικές προκαταλήψεις και οι ιδεολογικές παρωπίδες είναι έννοιες τελείως ξένες με την Τέχνη και την επιστημονική πρόοδο». Κι αυτό γιατί στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ είναι γνωστό ότι ο χαρακτηρισμός «ιδεολογικές παρωπίδες» αποδίδεται στην επιστήμη και την Τέχνη που διέπονται από τη διαλεκτική - υλιστική μεθοδολογία. Η στράτευση, σύμφωνα με την αστική αισθητική, είναι καταστροφική για την Τέχνη. Αλλά αυτήν την «τρομακτικά επιζήμια», «αντικαλλιτεχνική» ιδιότητα την έχει μόνο η Τέχνη που διαπνέεται από την κομμουνιστική ιδεολογία, η Τέχνη που τολμά να θίξει την ιερότητα του καπιταλιστικού συστήματος. Αντίθετα, η στρατευμένη στην αστική ιδεολογία Τέχνη είναι «ελεύθερη» και «ανιδιοτελής». Εμείς κρατάμε τη φράση του Μπρεχτ: «Ταπεινό χαρακτηρίζεται ό,τι είναι ωφέλιμο για τους ταπεινωμένους».

Εξωφρενικά απαράδεκτη είναι η απαγόρευση στους εκπροσώπους των φοιτητών να ενημερώνουν για τη συζήτηση στα συλλογικά όργανα που μετέχουν. Οπως ρητά αναφέρεται στον Κώδικα, «η διαρροή στοιχείων αποτελεί σοβαρό πειθαρχικό παράπτωμα». Προκαλείται εύλογα η απορία, τι είδους εκπρόσωπος μπορεί να είναι κάποιος που τελικά εκπροσωπεί μόνο τον εαυτό του; Είναι φανερό ότι επιδιώκεται οι εκπρόσωποι των φοιτητών να μετατραπούν σε συνδιαχειριστές της κρατικής πολιτικής για τα πανεπιστήμια, απόλυτα ξεκομμένοι από το φοιτητικό κίνημα και τις διεκδικήσεις του.

Εμμέσως πλην σαφώς οι διδάσκοντες δεν επιτρέπεται να εκφέρουν έξω από το πανεπιστήμιο αντίθετη γνώμη για όσα αποφασίζει η Σχολή, καθώς κάτι τέτοιο υπόκειται στην απαγόρευση «έκθεσης» του Ιδρύματος. Τέτοια έκθεση μπορεί να θεωρηθούν χωρίς άλλο και η απεργία, η συμμετοχή σε διαδήλωση, η παρουσία διδασκόντων σε φοιτητικές κινητοποιήσεις.

Γενικότερα σε διάφορα σημεία του Κώδικα τίθεται ως καθήκον διδασκόντων, φοιτητών και εργαζομένων να προστατεύουν το Ιδρυμα, τους στόχους και τη φήμη του για την επίτευξη εκπαιδευτικής, καλλιτεχνικής και ερευνητικής «αριστείας». Ο σκοπός είναι δηλαδή να εξασφαλιστεί η ανταγωνιστικότητα της ΑΣΚΤ απέναντι σε άλλα πανεπιστήμια και όχι η ανάπτυξη της μεταξύ τους συνεργασίας με σκοπό την πρόοδο της Τέχνης και της επιστήμης.

Ειδικά για το διοικητικό προσωπικό ο Κώδικας του επιφυλάσσει το ρόλο του τοποτηρητή και καταδότη καθώς το υποχρεώνει «να αναφέρει αρμοδίως, χωρίς καθυστέρηση, κάθε παρούσα ή επαπειλούμενη παραβίαση της νομοθεσίας, των κανόνων και υποχρεώσεων που απορρέουν από τον παρόντα κανονισμό ή τις αποφάσεις των αρμοδίων οργάνων...».

Είναι φανερό ότι με τον Κώδικα επιχειρείται να επιβληθεί η «αξιολόγηση» του διδακτικού προσωπικού και του μαθήματος, στοιχείο απαραίτητο σε ένα ανταγωνιστικό πανεπιστήμιο, με το πρόσχημα της βελτίωσης της ποιότητας σπουδών. Τα περί ποιότητας των σπουδών ηχούν σαν κακόγουστο αστείο σε όσους γνωρίζουν από τα μέσα τις δραματικές συνέπειες της κρατικής υποχρηματοδότησης, τις ελλείψεις σε διδακτικό προσωπικό, υποδομές, υλικά ζωγραφικής και κατασκευών, φοιτητική μέριμνα και τις επιπτώσεις που έχουν τα παραπάνω στις σπουδές. Είναι χαρακτηριστικό ότι το πρόγραμμα σπουδών του Προπτυχιακού του Θεωρητικού Τμήματος της ΑΣΚΤ έχει αλλάξει τρεις φορές την τελευταία δεκαετία, ανάλογα με το ποιοι καθηγητές είναι εν ενεργεία, με αποτέλεσμα οι φοιτητές να μη γνωρίζουν ποια μαθήματα συγκροτούν το πτυχίο τους. Τελικά στο μόνο που έρχεται να συνεισφέρει η «αξιολόγηση» είναι η καλλιέργεια κλίματος ανασφάλειας και τρομοκρατίας. Είναι χαρακτηριστικό και τραγικό μαζί ότι στην υπόθεση της «αξιολόγησης» του μαθήματος εμπλέκονται με τον πιο χυδαία αγοραίο τρόπο οι φοιτητές, οι οποίοι καλούνται, όπως οι «πελάτες» ιδιωτικής επιχείρησης, να αξιολογούν τους «υπαλλήλους» - διδάσκοντες!

Εύλογα ένα μεγάλο κεφάλαιο του Κώδικα καταπιάνεται με την έρευνα και τα πνευματικά δικαιώματα. Εξυμνούνται η «ελευθερία» και η «αλήθεια» της έρευνας, η εναντίωση σε έρευνα που τα καταπατά και άλλα τέτοια κούφια λόγια. Η έρευνα όμως δεν διεξάγεται σε ένα ουδέτερο περιβάλλον. Γενικά η επιστήμη έχει ταξικό πρόσημο. Η αστική, κυρίαρχη, ιδεολογία διαποτίζει την επιστήμη και στη συνέχεια συλλέγει τα αποτελέσματα των κατευθύνσεων που έχει επιβάλει, περιβεβλημένα με επιστημονικό κύρος. Ο ταξικός προσανατολισμός της έρευνας γίνεται ακόμη πιο κραυγαλέος σε ένα πανεπιστήμιο που κυνηγάει έσοδα από επιχειρηματικούς ομίλους, ευρωπαϊκά προγράμματα, ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς. Πόσο ελεύθερα και αξιόπιστα μπορεί να είναι τα πορίσματα μιας έρευνας, όταν αυτά προσαρμόζονται αναγκαστικά στα συμφέροντα των χρηματοδοτών της, είτε είναι οικονομικά είτε ιδεολογικά;

Οσον αφορά το θέμα των πνευματικών δικαιωμάτων, προσχηματικά επιχειρείται να παρουσιαστεί σε μια γενικότητα, ενώ στην ουσία αυτό που επιδιώκεται είναι να μη διαχυθούν τα αποτελέσματα της έρευνας, να προστατευτεί δηλαδή η ιδιοκτησία του πανεπιστημίου και των χρηματοδοτών του πάνω σε αυτά.

Είναι περιττό φυσικά να μετρήσει κανείς πόσες φορές μέσα στο κείμενο επαναλαμβάνεται η υποχρέωση για πειθάρχηση και συμμόρφωση στην πολιτική ασφάλειας του Ιδρύματος, δηλαδή στην πανεπιστημιακή αστυνομία και σε όσα άλλα μέτρα επιτήρησης και καταστολής θα επιβληθούν στην πορεία από τα «αρμόδια όργανα» για να περιφρουρηθεί η ιδεολογική και επιχειρηματική λειτουργία και αποστολή του.

Μπροστά στην προκλητική προσπάθεια της Πρυτανείας της ΑΣΚΤ να περάσει αυτό το αντιδραστικό έκτρωμα, το φοιτητικό κίνημα, οι εργαζόμενοι και οι διδάσκοντες πρέπει να πάρουν τα μέτρα τους. Να μπλοκάρουν με κάθε τρόπο την ψήφιση και εφαρμογή του Κώδικα Δεοντολογίας, να μη δεχτούν τη «σιγή ιχθύος». Είναι πραγματικά εξοργιστικό το γεγονός ότι η διοίκηση της Σχολής ξεκινά αυτήν τη διαδικασία, τη στιγμή που η Σχολή είναι κλειστή εδώ κι ένα χρόνο και ενώ δεν έχει γίνει καμία κίνηση για να επιστρέψουν οι φοιτητές στις σπουδές τους με όλα τα μέτρα ασφαλείας για την πανδημία. Να πέσουν λοιπόν στο κενό οι προσπάθειες να τρομοκρατηθούν φοιτητές, εργαζόμενοι και διδάσκοντες!

Ολοι, δηλαδή, οι εκμεταλλευτές της δουλειάς των ηθοποιών και όλων των εργαζομένων στο Θέαμα - Ακρόαμα εμφανίζονται ως αυτοί που τάχα θα λύσουν το πρόβλημα ή έστω θα στείλουν μήνυμα μηδενικής ανοχής.

Σε άρθρο του ο υφυπουργός Πολιτισμού στην εφημερίδα «Τα Νέα» (Σαββατοκύριακο 20 - 21 Φλεβάρη) διατύπωσε με σαφήνεια ότι «δεν είναι πρόθεσή μας να υποκαταστήσουμε κανέναν» και κάλεσε για άλλη μια φορά το ΣΕΗ «να καθίσει στο ίδιο τραπέζι με τους εργοδότες, προκειμένου να διαμορφώσουν ένα πλαίσιο αυτορρύθμισης, που θα διασφαλίζει ένα ασφαλές εργασιακό περιβάλλον».

Δηλαδή:

• Ο υφυπουργός της κυβέρνησης που έναν χρόνο τώρα δεν έχει πάρει κανένα μέτρο για να ανοίξουν με ασφάλεια οι χώροι Πολιτισμού, που έχει καταδικάσει τους καλλιτέχνες σε έναν χρόνο ανεργία, δίνοντας σε ένα πολύ μικρό κομμάτι ένα πενιχρό επίδομα, θα είναι εγγυητής ενός ασφαλούς εργασιακού περιβάλλοντος;
• Οι εργοδότες, που αρνούνται την υπογραφή Συλλογικής Σύμβασης, που δεν πληρώνουν για τις πρόβες, που κατά τη διάρκεια της προηγούμενης κρίσης πλήρωναν ακόμα και με σάντουιτς θα διαμορφώσουν κλίμα ασφάλειας στα θέατρα;

Οχι, βέβαια!

Αυτό που επιδιώκεται μέσα από όλη αυτήν τη συζήτηση είναι να καλλιεργείται διαρκώς η ιδέα της ταξικής συνεργασίας, η ιδέα ότι κράτος, εργοδότες και εργαζόμενοι δεν έχουν να χωρίσουν τίποτα. Οτι έχουν τα ίδια προβλήματα και κατά συνέπεια μπορούν να κάθονται στο τραπέζι του διαλόγου και να βρίσκουν από κοινού λύσεις που να συμφέρουν όλους.

Απέναντι σε αυτό το προσκλητήριο του υπουργείου, η διοίκηση του ΣΕΗ και η διοίκηση της ΠΟΘΑ προτείνουν να φτιάξουν τον «δικό τους» κώδικα δεοντολογίας. Μάλιστα, πολλά μέλη των παρατάξεων που διοικούν έχουν ξεκινήσει έναν μαραθώνιο συζητήσεων, ερευνητικών τάχα διεργασιών, μελέτης κωδίκων και κανονισμών που ισχύουν σε άλλες χώρες, προκειμένου να καταλήξουν σε πρόταση. Κάνουν ημερίδες, στρογγυλά τραπέζια όπου κάθονται μαζί με όλους όσους κάλεσε ο υφυπουργός να βρούνε λύση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το πρόσφατο στρογγυλό τραπέζι που οργάνωσε το support art workers με τη συμμετοχή ΜΚΟ (π.χ. Διοτίμα) της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών, της ΦΥΛΙΣ (δηλαδή της φοιτητικής ομάδας που έχει αναλάβει την προπαγάνδιση και προώθηση της στρατηγικής της ΕΕ για τη συμμετοχή των γυναικών στην εργασία) με στόχο την αναζήτηση τέτοιων κωδίκων δεοντολογίας στα πρότυπα άλλων χωρών και διατύπωση μιας πρότασης για την Ελλάδα. Με λίγα λόγια, το ίδιο το σωματείο και οι δυνάμεις που το διοικούν εθελοντικά και με περίσσεια «δημιουργικότητα» μπαίνουν μπροστά για την ικανοποίηση των επιθυμιών της εργοδοσίας και του κράτους!

Αν αυτό το συνδυάσουμε με όσα ακούστηκαν στην ημερίδα με θέμα την καλλιτεχνική εργασία στην Ελλάδα (26 - 27 Φλεβάρη) τότε καταλαβαίνουμε ότι η κουβέντα στην πραγματικότητα γίνεται για το τι σωματεία θέλουνε. Από τη συζήτηση και τις τοποθετήσεις πανεπιστημιακών αλλά και ορισμένων συνδικαλιστών (π.χ. από την ΠΟΘΑ) οι οποίοι άνοιξαν τα χαρτιά τους, φαίνεται πως η «φιλοδοξία» τους είναι να μετατραπεί το κίνημα σε έναν γραφειοκρατικό μηχανισμό που θα συνδιαλέγεται με το κράτος, διεκδικώντας «επαγγελματικά περιγράμματα», «κώδικες δεοντολογίας», χρηματοδότηση για σεμινάρια. Παραδείγματα τέτοια υπάρχουν και στα σωματεία της Ομοσπονδίας όπως π.χ. η διοίκηση της ΕΤΕΚΤ, που ήδη έχει πάρει χρηματοδότηση για σεμινάρια ή η διοίκηση της ΣΤΑΖΟΕ, που σε συνεργασία με το ΙΝΕ-ΓΣΕΕ έβγαλε τα επαγγελματικά περιγράμματα για τους τεχνικούς, έχοντας και τη δέσμευση του Ν. Γιατρομανωλάκη ότι θα τα προχωρήσει, με κίνδυνο χιλιάδες εργαζόμενοι τεχνικοί να καταδικαστούν στην ανεργία με «συμβολή» του ίδιου του σωματείου τους. Διαφαίνεται πιο καθαρά ένας σχεδιασμός της εργοδοσίας, που στηρίζεται και από τις κυβερνητικές δυνάμεις αλλά και από τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης.

Η προοπτική της διαμόρφωσης τέτοιων σωματείων είναι τόσο αποκρουστική που για να τη φτιασιδώσουν χρησιμοποιούν γνωστές δοκιμασμένες μεθόδους. Οπως δηλαδή η κυβέρνηση, για να δικαιολογήσει ότι δεν παίρνει μέτρα για την υγεία, επικαλείται την επιτροπή λοιμωξιολόγων, όπως για να σερβίρει τις νέες βαθιές αντιδραστικές αλλαγές στην οικονομία και τα εργασιακά επικαλείται τον βραβευμένο με νόμπελ Πισσαρίδη, έτσι κι εδώ βρίσκονται πανεπιστημιακοί, που αναλαμβάνουν να διαμορφώσουν το ιδεολογικό περιτύλιγμα για τις κατευθύνσεις στο συνδικαλιστικό κίνημα. Φτάσανε μάλιστα να επικαλούνται «έρευνα» του Πανεπιστημίου Κρήτης μέσω 36 συνεντεύξεων εκ των οποίων οι 10 ήταν ο πρόεδρος της ΠΟΘΑ και 9 μέλη του νέου ΔΣ του ΣΕΗ. Η έρευνα αποδείκνυε επιστημονικά(!) ότι οι ηθοποιοί δρουν τώρα μαζικά στο ΣΕΗ, γιατί αυτό ξεπέρασε την κομματική του ταυτότητα. Η αντικειμενικότητα(;) της έρευνας αυτής επιβεβαιώνεται, καθώς η καθηγήτρια που την έκανε δείχνει σταθερά το ενδιαφέρον της για τα σωματεία, διδάσκοντας στην Ακαδημία της ΓΣΕΕ!

Ακόμα όμως κι αν παραβλέπαμε όλα τα παραπάνω, κι αν ξεπεράσουμε τη δικαιολογημένη καχυποψία μας απέναντι σε κινήσεις του κράτους, της κυβέρνησης και των εργοδοτών και εξετάζαμε αν υπάρχει ανάγκη για κώδικες θα είχε σημασία να σταθούμε στις εξής πλευρές:

Τι έρχονται να προσθέσουν οι κώδικες, που δεν μπορεί να καλυφθεί από τις Συλλογικές Συμβάσεις;

Για παράδειγμα, οι εκλεγμένοι στο ΔΣ του ΣΕΗ με το ψηφοδέλτιο της «Δημοκρατικής Ενότητας Ηθοποιών» πρότειναν επέκταση σε όσα προέβλεπε η μέχρι τώρα Σύμβαση ότι «ο ηθοποιός μπορεί να αρνηθεί ρόλο αν η εκτέλεση του ρόλου είναι επικίνδυνη για την υγεία ή τη σωματική του ακεραιότητα ή σε κάθε άλλη περίπτωση που ορίζει ο νόμος». Η πρόταση που κατατέθηκε περιελάμβανε τη ρητή «υποχρέωση του Εθνικού Θεάτρου να έχει γιατρούς Εργασίας και ψυχολόγους, τη δυνατότητα οι ηθοποιοί να απευθύνονται σε αυτούς για οποιοδήποτε περιστατικό εκ μέρους της διοίκησης, του καλλιτεχνικού διευθυντή, σκηνοθετών ή οποιουδήποτε άλλου για σωματικά παραπτώματα, προσβλητική ή βίαιη συμπεριφορά, συκοφαντική δυσφήμιση κ.λπ.». Γιατί το αρνήθηκαν;

Μέσα σε ένα γενικότερο κλίμα έντασης της αντιλαϊκής πολιτικής, επίθεσης σε κάθε εργασιακό και λαϊκό δικαίωμα, μέσα σε συνθήκες όξυνσης της καταστολής, προκειμένου να προχωρήσει αυτή η πολιτική δεν είναι αβάσιμο να ανησυχούμε ότι πιθανώς οι κώδικες δεοντολογίας θα λειτουργήσουν ως ένα επιπλέον φίμωτρο για να μη μιλάει κανείς στους χώρους δουλειάς. Αλλωστε, στις ίδιες τις προτάσεις που διακινούνται από δυνάμεις, που επιδιώκουν τη διαμόρφωση πρότασης του ΣΕΗ, αναφέρεται ότι οι κώδικες πρέπει να στοχεύουν σε χώρους εργασίας απαλλαγμένους από εκφοβισμό και κάθε μορφή βίας. Αραγε η προσπάθεια να πείσεις έναν συνάδελφο να απεργήσει, η περιφρούρηση μιας απεργίας, η καταγγελία μιας εργοδοτικής αυθαιρεσίας θα ερμηνεύονται ως βία; Βία που μάλιστα με βάση τους κώδικες πρέπει να καταγγέλλεται στους προϊσταμένους και τους διευθυντές;

Σε ένα από τη φύση του βαθιά ταξικό εκμεταλλευτικό και άκρως ανταγωνιστικό σύστημα, το να ζητάς μέσα από κανόνες των εργοδοτών «ασφαλέστερους, με περισσότερο σεβασμό» χώρους εργασίας είναι τουλάχιστον ανεδαφικό. Δεν αρκεί να δείχνουμε το τέρας και να το καταγγέλλουμε. Πρέπει να παλέψουμε ενάντια σε εκείνες τις συνθήκες που γεννούν τα τέρατα.

Θα είναι ή δεν θα είναι ευάλωτη μια εργαζόμενη, όταν φοβάται για τη δουλειά της;

Θα είναι ή δεν θα είναι ευάλωτη, αν φοβάται ότι αν μείνει έγκυος θα πρέπει να δουλεύει μέχρι τελευταία στιγμή στη σκηνή, προκειμένου να μη μείνει χωρίς εισόδημα, όπως συζητιέται τώρα στο Εθνικό;

Θα είναι ή δεν θα είναι ευάλωτη, αν γνωρίζει ότι πρέπει να κρατάει τα παιδιά της, γιατί δεν υπάρχει παιδικός σταθμός, τους ηλικιωμένους της οικογένειας, γιατί δεν υπάρχει κρατική φροντίδα για αυτούς;

Είναι τόσα πολλά τα ερωτήματα...

Και όλα αποδεικνύουν ότι η λύση δεν μπορεί να έρθει μέσα από τη θέσπιση κανόνων και κανονισμών.

Είναι, λοιπόν, ανάγκη το κίνημα των καλλιτεχνών να απορρίψει χωρίς δεύτερη σκέψη όλα τα παραπάνω σχέδια. Να μη μετατραπεί σε συνένοχος του εγκλήματος. Να δυναμώσει μέσα από ζωντανές μαζικές διαδικασίες η κατεύθυνση διεκδίκησης, αμφισβήτησης της αντιλαϊκής πολιτικής, που θέτει στο στόχαστρο και το ίδιο το συνδικαλιστικό κίνημα. Οι κομμουνιστές διαθέτουμε όλες μας τις δυνάμεις στην προσπάθεια αυτή.