Με αφορμή τα κείμενα των Θέσεων του 21ου Συνεδρίου του ΚΚΕ, θα ήθελα κι εγώ να σταθώ σε κάποια σημεία. Μελετάμε σε ποια κατάσταση είναι το Κόμμα, έτσι ώστε να μπορούμε να εκτιμήσουμε την δουλειά μας τα προηγούμενα χρόνια και να δούμε τι κρατάμε και τι πετάμε από αυτά. Ενα στοιχείο που πρέπει να κρατήσουμε είναι η δουλειά που έκανε το Κόμμα μετά την αντεπανάσταση, η οποία δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα προσωρινό πισωγύρισμα έχοντας ήδη περάσει 30 χρόνια. Μέσα σε αυτά τα χρόνια δουλέψαμε θαρρετά και δεν βολευτήκαμε σε μερεμέτια, δεν βολευτήκαμε στην απλή μας επιβίωση μετά την αντεπανάσταση. Δουλέψαμε καινοτόμα για να καταφέρουμε να δούμε τι έφταιξε στα σπλάχνα, καταφέραμε να πετάξουμε από το σβέρκο μας ως κόμμα τις θεωρίες των σταδίων, φτιάξαμε νέο Πρόγραμμα, γενικά σκαλίσαμε τα λάθη μας και καλά κάναμε, γιατί αν δεν το κάναμε δεν θα είμαστε επαναστάτες.

Ολη αυτή η δουλειά έγινε μέσα σε πάρα πολύ δύσκολες συνθήκες για το Κόμμα μας, τις δυσκολότερες όπως εκτιμάμε αν λάβουμε υπόψη και την κατάσταση στο ΔΚΚ, όπου επικρατεί η αντίληψη της συμμετοχής σε αστικές κυβερνήσεις, που αυτό τελικά καθορίζει τη στρατηγική Συμμαχιών που αναπτύσσουν και το Πρόγραμμά τους και έχει οδηγήσει και αυτό ως αιτία στο να μην υπάρχει ανασυγκρότηση στο βαθμό που θα έπρεπε και θα ήταν εφικτό.

Ο λόγος που το ΚΚΕ διατήρησε και ανέπτυξε τα επαναστατικά χαρακτηριστικά του ήταν όλη αυτή η δουλειά που έγινε, αλλά και η ανάπτυξη ισχυρών δεσμών με την εργατική τάξη της χώρας μας. Στόχος μας λοιπόν είναι όλες αυτές τις επεξεργασίες να τις δέσουμε με την καθημερινή πάλη, με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στους χώρους δουλειάς, στα σχολειά, στις γειτονιές μας, παντού. Αλλιώς θα είναι μια ρόδα που θα γυρίζει στον αέρα.

Προσπαθούμε στις εκτιμήσεις του 1ου κειμένου και τις αναλύσεις του 2ου να τους βάλουμε καθήκοντα και στόχους για να αυξήσουμε τη συμμετοχή στη ταξική πάλη. Στην προσπάθειά μας αυτή πρέπει να δούμε τι κρατάμε και τι πετάμε από την ΚΕ έως τις ΚΟΒ. Θετική πείρα αποκτήσαμε από τις πρωτοβουλίες μεγάλης έκτασης στο κίνημα όπως η μάχη που δόθηκε μπροστά στο Συνέδριο της ΓΣΕΕ και σε άλλα β'βάθμια συνδικαλιστικά όργανα, η οποία μάχη άνοιξε το ζήτημα του προσανατολισμού του κινήματος, τη μελέτη των μηχανισμών του αστικού κράτους, το πώς εξελίσσεται σε αυτές τις συνθήκες ο κοινωνικός εταιρισμός και ο εργοδοτικός - κυβερνητικός συνδικαλισμός. Καταφέραμε να κάνουμε γενικές απεργίες χωρίς απόφαση της ΓΣΕΕ, κάτι που δείχνει πως ο ταξικός πόλος τραβάει μπροστά και πολύ καλά κάνει, αλλά πρέπει να μας απασχολήσει πως όλη αυτή η τιτάνια προσπάθεια θα αγκαλιαστεί και θα απασχολήσει όλους τους εργαζόμενους.

Αποτελεί άμεσο καθήκον να καταφέρουμε να κινητοποιούμε κόσμο, να μαζικοποιήσουμε το κίνημα και τα σωματεία ακόμα και εκεί που είμαστε μειοψηφία, να κάνουμε τα σωματεία και τα ΔΣ τους επιτελεία μάχης και κάστρα αγώνα που θα δίνουν αγώνα σε αντιμονοπωλιακή και αντικαπιταλιστική γραμμή. Αυτό το ζήτημα της στρατηγικής και της γραμμής πρέπει να μπαίνει μετά από σωστή επεξεργασία κατά χώρο και κατά κλάδο, αφού έχουμε αφουγκραστεί τον κόσμο και έχουμε εικόνα τι τους προβληματίζει, «τι έχουν στο κεφάλι τους». Να μην αφήνουμε κανένα κενό στη δράση μας, γιατί όπου μείνει κενό θα το καλύψουν είτε οι αστοί είτε οι οπορτουνιστές.

Σε αυτή μας την προσπάθεια θα δεχτούμε μεγάλη πίεση από την λογική του μικρότερου κακού, του άμεσου «πάμε εδώ και τώρα», που είναι η βάση για την ενσωμάτωση και τη διαχείριση για λύσεις εδώ και τώρα. Υπάρχει έδαφος για τέτοιες λαθεμένες αντιλήψεις μπροστά στην απογοήτευση και στην ανυπομονησία.

Για να μπορέσουμε λοιπόν να ανταποκριθούμε σε αυτά τα σύνθετα καθήκοντα πρέπει να μετατρέψουμε τις ΚΟΒ σε κολεκτίβες, να γίνουν ζωντανά μελίσσια όπου παρά τις δυσκολίες θα καταφέρνουμε να προχωράμε τη δουλειά μας σε όλους τους δείκτες για την πραγμάτωση των στόχων μας, δηλαδή της ανασύνταξης του κινήματος, της ολόπλευρης και διακριτής ισχυροποίησης του Κόμματος, για να μπορέσουμε να ανεβάσουμε το επίπεδο της δουλειάς μας και να καταφέρουμε να βάλουμε τη σφραγίδα μας στις εξελίξεις. Εδώ αναδεικνύεται και ο ρόλος του Γραμματέα και του Γραφείου αλλά και πώς τα υπόλοιπα κ.μ. θα βοηθάμε τον Γραμματέα και το Γραφείο.

Οσον αφορά τη διάταξη των μελών μας, να πάρουμε όλα τα μέτρα για να μην καταφέρουν να μας πετάξουν έξω από χώρους δουλειάς ως Κόμμα και αυτό μπορεί να συμβεί με δύο τρόπους, με ανάπτυξη και ισχυροποίηση δεσμών με συναδέλφους μέσα από τη μαζική δουλειά στο κίνημα και με την ανάπτυξη εφεδρειών μέσω νέων στρατολογιών και προσλήψεων σ/φ σε χώρους στρατηγικής σημασίας.

Εκτιμάμε πως η αντεπανάσταση αποτελεί σημαντικό παράγοντα στη μεταβολή του βαθμού οργάνωσης και πρέπει να πάρουμε μέτρα. Οπως λοιπόν τα προηγούμενα χρόνια η εργατική τάξη έβλεπε τα επιτεύγματα του υπαρκτού σοσιαλισμού και αποτελούσε κρίσιμο στοιχείο στη διαπάλη, αυτό πρέπει να αναζωπυρωθεί και πάλι. Να γίνει δηλαδή μια προσπάθεια ως ΚΟΜΜΑ από τα αρμόδια τμήματα της ΚΕ και των ΤΕ να προπαγανδιστούν και να γίνουν γνωστά αυτά τα επιτεύγματα κατά χώρο και κατά κλάδο. Μια τέτοια δουλειά ταυτόχρονα θα υπερασπίζεται τον σοσιαλισμό που οικοδομήθηκε στον 20ό αιώνα, χωρίς φτιασιδώματα, αλλά θα αποτελέσει όπλο στη διαπάλη κόντρα στη μοιρολατρία και τις χαμηλές απαιτήσεις, θα ξεκαθαρίσει το τοπίο ότι μέσα στο κίνημα υπάρχουν δύο δρόμοι ανάπτυξης, ή για το κεφάλαιο ή για τον λαό, που δεν θα συναντηθούν ποτέ.

Με επεξεργασμένο σχέδιο να δούμε πως θα αντιπαλέψουμε το φαινόμενο της πολυδιάσπασης του εργατικού κινήματος σε Α'βάθμιο και Β'βάθμιο επίπεδο, όπου εργοδοσία και αστικές κυβερνήσεις αξιοποιούν στο έπακρο με όπλο τον εργοδοτικό και κυβερνητικό συνδικαλισμό όλων των αποχρώσεων ΠΑΣΚΕ, ΔΑΚΕ, ΜΕΤΑ, ακόμα και φασίστες. Καλή καθοδηγητική και οργανωτική δουλειά με σωστή διάταξη κ.μ., να παλέψουμε για ενιαία κλαδικά συνδικάτα και ομοσπονδίες.

Πρώτιστο καθήκον αποτελεί η ιδεολογικοπολιτική και οργανωτική αναβάθμιση μαζί με τη γενίκευση και τη μεταφορά της πείρας στη νέα γενιά στελεχών και κ.μ., για να απλώσουμε τη δουλειά μας και να μαζέψουμε τους καρπούς της, με την ολόπλευρη ισχυροποίηση του Κόμματος, για να βάλουμε τη σφραγίδα μας. Προχωράμε με περηφάνια και αισιοδοξία ως μέλη ενός τέτοιου επαναστατικού κόμματος ακόμα πιο πεισμένοι πως θα τα καταφέρουμε.

Συμφωνώ με τις Θέσεις. Μερικές σκέψεις για το τρίτο κείμενο.

Πριν καταθέσω τις σκέψεις μου, πρέπει να πω ότι πριν 74 μέρες, στις 13-02-2021, είχα στείλει ένα μικρό μήνυμα, που το είχα ονομάσει «επισήμανση για το τρίτο κείμενο» και όπου είχα παραθέσει μια, κατά τη γνώμη μου, ορθότερη διατύπωση του πίνακα 12, στη Θέση 10. Δεν είχαν περάσει πολλές μέρες και δέχτηκα ένα τηλεφώνημα από μέλος της ΚΕ, που έβαλε τα πράγματα στη θέση τους, εξηγώντας μου πώς πρέπει να διαβάζεται ο πίνακας.

Πρέπει να πω ότι αισθάνθηκα πολύ περήφανος που σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα ασχολήθηκε η Επιτροπή Διαλόγου και με ενημέρωσε άμεσα. Κατάλαβα βέβαια πού ήταν το λάθος μου στην ανάγνωση του πίνακα, αλλά πρέπει να επισημάνω ότι ακόμα κι έτσι ο πίνακας είναι μάλλον δυσνόητος στον απλό αναγνώστη. Και θεωρώ ότι θα ήταν καλύτερα αν στην πρώτη στήλη, αντί να γράφει «Εως», έγραφε «Από-Εως» και βέβαια η στήλη διαμορφωνόταν ανάλογα, έτσι όπως είχα προτείνει σ' εκείνο το πρώτο μήνυμα. Για παράδειγμα, η πρώτη γραμμή του πίνακα θα ήταν στη σειρά «Από-Εως» / «% Ανδρες» / «% Γυναίκες»:

0-250 / 9.59 / 10.37

η δεύτερη:

251-500 / 12.02 / 15.09

η τρίτη:

501-750 / 16.96 / 21.12

κ.ο.κ.

Μ' αυτόν τον τρόπο θα ήταν πιο ευανάγνωστος και βέβαια πιο κατανοητός στον μελετητή των Θέσεων, αφού θα καταλάβαινε άμεσα σε ποιο ποσοστό μισθωτών ακριβώς αντιστοιχούν τα σχετικά μισθολογικά κλιμάκια, χωρίς να χρειάζεται να κάνει προσθαφαιρέσεις για να το βρει.

Θα τονίσω ότι μετά από πολλά χρόνια, βλέπουμε επιτέλους σε κείμενο Θέσεων για Συνέδριο του Κόμματος τόσο εμπεριστατωμένη και αναλυτική παρουσίαση της ταξικής διάρθρωσης της ελληνικής κοινωνίας, στοιχείο που ασφαλώς θα βοηθήσει σημαντικά στη διαμόρφωση της πολιτικής μας, στη χάραξη σωστών αποφάσεων και συνολικά στις εργασίες του Συνεδρίου, έστω κι αν κάΘποια στοιχεία του έχουν αντληθεί από την ΕΛΣΤΑΤ.

Στη Θέση 1 επισημαίνεται η αδυναμία της ηγεσίας του Κόμματος να πραγματοποιηθεί η προγραμματισμένη Πανελλαδική Συνδιάσκεψη για τη δουλειά στην εργατική τάξη. Είναι εξαιρετικά ελπιδοφόρα η αυτοκριτική της ΚΕ γι' αυτήν την αδυναμία, αλλά θα περίμενα να δοθεί και μια εξήγηση. Τι έφταιξε δηλαδή και δεν έγινε η Συνδιάσκεψη; Ηταν η πανδημία; Ηταν άλλες αδυναμίες; Τι ήταν, τελικά;

Παρ' όλα αυτά, το καθήκον για την πραγματοποίησή της είναι παραπάνω από επιτακτικό τώρα. Κάποια στιγμή ΟΛΟΚΛΗΡΟ το Κόμμα θα πρέπει να μπει μπροστά, αρχικά στο ξεκαθάρισμα του συνδικαλιστικού κινήματος, ειδικά σε επίπεδο τριτοβάθμιων και δευτεροβάθμιων οργανώσεων, για να απαλλαγούν οι εργαζόμενοι από το απόστημα του εργοδοτικού συνδικαλισμού (σε όσο γίνεται μεγαλύτερη έκταση) και να μπουν οι βάσεις για την ανασύνταξή του. Και σε αυτό το καθήκον δεν περισσεύει κανένα μέλος, κανένας οπαδός, κανένας φίλος, ανεξάρτητα από τον τομέα απασχόλησής του, ανεξάρτητα αν είναι χρεωμένος με άλλα καθήκοντα, ανεξάρτητα αν είναι εν ενεργεία ή συνταξιούχος και ανεξάρτητα αν είναι μισθωτός ή αυτοαπασχολούμενος ή ΕΒΕ ή αγρότης. ΟΛΟΚΛΗΡΟ το Κόμμα πρέπει να μπει ενεργά σε αυτό το καθήκον και ο καθένας να βοηθήσει από την πλευρά όπου και όσο μπορεί. Ακόμα και μια κουβέντα στον συνάδελφο, στον γείτονα, στον ξάδελφο ή στον ανιψιό, στον κουμπάρο, θα είναι ένα λιθαράκι σε αυτόν τον αγώνα και σε αυτό το καθήκον.

Ο αγώνας δεν θα είναι εύκολος. Ποτέ δεν ήταν, άλλωστε. Απέναντί μας έχουμε τις οργανωμένες δυνάμεις του εργοδοτικού και κυβερνητικού συνδικαλισμού, που στηρίζονται από την άρχουσα τάξη, και αυτό πρέπει πάντα να το έχουμε κατά νου. Ομως, ακόμα και στις σημερινές δύσκολες συνθήκες υποχώρησης, έχουμε φωτεινά παραδείγματα για το τι μπορεί να πετύχει ένας αγώνας. Ο ηρωικός αγώνας των χαλυβουργών, οι αγώνες των ναυτεργατών σε συνθήκες πολιτικής επιστράτευσης, οι αγώνες άλλων εργαζομένων, που κάποιοι κιόλας στέφθηκαν με μικρότερες ή μεγαλύτερες νίκες (π.χ. υπογραφή ΣΣΕ), οι πρόσφατοι αγώνες των υγειονομικών, που αψήφησαν την καταστολή και τη λοιδορία και έδειξαν σε ολόκληρο τον λαό γιατί πρέπει να διεκδικεί και να μη φιμώνεται, και άλλες παρόμοιες περιπτώσεις, είναι βαριά παρακαταθήκη.

Σήμερα έχουμε την πείρα, είμαστε εξοπλισμένοι πολύ καλύτερα ιδεολογικά, δεν μας λείπει η επαναστατική θεωρία, δεν μας λείπει το Πρόγραμμα. Ενα γενναίο άνοιγμα προς όλους τους εργαζόμενους (και τους άνεργους) είναι πρώτιστό μας καθήκον.

Αλλωστε, είμαστε Κόμμα της Εργατικής Τάξης, η φωτισμένη πρωτοπορία της. Ας το αποδείξουμε.

Καθώς στον προσυνεδριακό διάλογο έχει τεθεί το ζήτημα της ιδεολογικής συγκρότησης, στη βάση των ερευνητικών ενδιαφερόντων μου (Ιστορία) και της εμπειρίας μου από την παρακολούθηση σχετικών επεξεργασιών, θα επιθυμούσα να συνεισφέρω τα παρακάτω.

Μετά το 18ο Συνέδριο, η ΚΕ προώθησε εντονότερα μια συντονισμένη προσπάθεια προκειμένου τα στελέχη, τα μέλη και οι φίλοι του Κομμουνιστικού Κόμματος να αντιμετωπίζουν επαρκώς τα διάφορα αστικά και οπορτουνιστικά ιδεολογήματα. Η συγκεκριμένη προσπάθεια, η οποία κλιμακώθηκε με την ευκαιρία της συμπλήρωσης των 100 χρόνων ύπαρξης του Κόμματος, αναπτύχθηκε, κυρίως, με αρκετές εκδόσεις που στο επίκεντρό τους: Εθεταν την Ιστορία του ΚΚΕ και του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος, αποτιμούσαν τη στρατηγική που ακολουθήθηκε, έκαναν (αυτο)κριτική για ανεπάρκειες του παρελθόντος.

Χρονικά, το όλο εγχείρημα συνέπεσε με την ολοκλήρωση της διαμόρφωσης ενός νεότερου αναθεωρητικού ρεύματος στο επίπεδο της αστικής και της οπορτουνιστικής ιστοριογραφίας. Με την ευγενική χορηγία διαφόρων έντυπων και ηλεκτρονικών ΜΜΕ και τη βοήθεια νεότερων εργαλείων πολιτικής επικοινωνίας, προβολής και διαφήμισης, αναδύθηκε μια νεότερη γενιά ιστοριογράφων που με τη χρήση διάφορων «μετανεοτερικών» σχημάτων ανάλυσης, για τα οποία κομπορρημονούσαν, επεκτάθηκαν κυρίαρχα στον δημόσιο λόγο.

Ωστόσο, τόσο η μεθοδολογία που χρησιμοποιούσαν όσο και τα συμπεράσματά τους αντιμετώπιζαν ιδιαίτερες δυσκολίες μόλις μετατοπίζονταν από το προνομιακό και φιλόξενο περιβάλλον στο οποίο αναπτύχθηκαν. Σαν αποτέλεσμα, πέρα από τη δυσανεξία που τα εν λόγω «αφηγήματα» προκαλούσαν σε μια παλαιότερη, αλλιώς συγκροτημένη επιστημονικά, σχολή αστών και οπορτουνιστών ιστοριογράφων, αποδείχθηκαν ανεπαρκή για την ιδεολογική/ταξική απονεύρωση και την ολοκληρωτική ενσωμάτωση μιας νεότερης γενιάς επιστημονικά καταρτισμένου εργατικού δυναμικού και ερευνητών.

Στις μέρες μας, είναι πλέον διακριτή μια αναδίπλωση της τάσης που προαναφέρθηκε και θα πρέπει, μεταξύ άλλων παραγόντων αυτής της εξέλιξης, να αναγνωριστεί και η συμβολή της παρέμβασης του Κομμουνιστικού Κόμματος. Αξίζει, ωστόσο, να εξετάσουμε προσεκτικότερα τον τρόπο που προσέγγισε το συγκεκριμένο ζήτημα ένα σημαντικό τμήμα της οπορτουνιστικής ιστοριογραφικής σχολής. Το τελευταίο, σταδιακά μετατοπίζεται σε παλαιότερες ή και περισσότερο επίκαιρες επεξεργασίες του Κομμουνιστικού Κόμματος, μέχρι του σημείου που αυτές δεν θίγουν το ζήτημα της αστικής εξουσίας.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτής της ύστερης προσέγγισης είναι πως τα «Δεκεμβριανά» ή ο «Εμφύλιος '46 - '49», σε αντίθεση με πρότερες αναλύσεις της ίδιας ιστοριογραφικής σχολής, παρουσιάζονται περίπου ως γεγονότα αναπόδραστα για το ΚΚΕ και το ΕΑΜικό κίνημα. Αντίστοιχα, η επιλογή της αποχής από τις βουλευτικές εκλογές του 1946 κρίνεται πλέον στη βάση του ανελεύθερου πολιτικού κλίματος υπό το οποίο διεξήχθησαν, και όχι στη βάση της βουλησιαρχίας του τότε ΓΓ, Νίκου Ζαχαριάδη.

Φυσικά, θα μπορούσε κάποιος, καλοπροαίρετα, να αναρωτηθεί: Γιατί η μετατόπιση σε θέσεις φαινομενικά εγγύτερες σε απόψεις που και το Κόμμα εκφράζει, αποτελεί πρόβλημα; Η απάντηση στο συγκεκριμένο ερώτημα αφενός υπερβαίνει τη συζήτηση περί ιστοριογραφίας και αφετέρου σχετίζεται απόλυτα με τις προτάσεις της ΚΕ για το ζήτημα της ιδεολογικής συγκρότησης.

Με αφορμή τα προαναφερόμενα παραδείγματα, αρκεί να συλλογιστούμε πόσο διαφορετικό θα πρέπει να είναι το επίπεδο παρέμβασης των κομμουνιστών, προκειμένου να αντιμετωπίζουν ιδεολογήματα που δεν στρεβλώνουν απροκάλυπτα την (ιστορική/αντικειμενική) πραγματικότητα και δεν δημιουργούν, αντανακλαστικά, τάσεις διαχωρισμού. Να αναρωτηθούμε, επίσης, πόσο χρήσιμη είναι η εν λόγω μεταστροφή του αντιπάλου, προκειμένου να εντείνει τη δική του πολιτική παρέμβαση και μέσω μιας δήθεν συγκατάβασης, αναφορικά με το παρελθόν ή το παρόν, να προωθεί την ενσωμάτωση σε σχέση με το μέλλον.

Ιδιαίτερα σε μια περίοδο για την οποία οι προσυνεδριακές θέσεις επισημαίνουν: Την υποχώρηση του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος, τη θέση της Ελλάδας στο παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα, τη νέα φάση οικονομικής κρίσης, την ανάδειξη της Κίνας σε δύναμη ικανή να αμφισβητήσει την πρωτοκαθεδρία των ασθμαινουσών ΗΠΑ, το ενδεχόμενο ιμπεριαλιστικού πολέμου· η ανάγκη της κατάλληλης προετοιμασίας του Κόμματος γίνεται επιτακτική. Διαφορετικά, οι αστικές/οπορτουνιστικές πιέσεις της περιόδου 2010 - 2015, που στόχευαν στην ενσωμάτωσή του, ενδέχεται να αποτελούν «ευχάριστη ανάμνηση», μπροστά σε εκείνες που θα προωθεί η νεότερη συγκυρία.

Επομένως, καθώς η αστική ιδεολογία αναπροσαρμόζει την τακτική της, προκειμένου να εξαλείψει αδυναμίες της και να περιορίσει τις δυνατότητες παρέμβασης του Κόμματος, η ΚΕ, ορθά θέτει το ζήτημα της ιδεολογικής (ανα)συγκρότησης. Χρειάζεται, ίσως, να εκτιμηθεί αν μπορούσε να κινηθεί με ανάλογη εγρήγορση και εξίσου συντονισμένα προς την ίδια κατεύθυνση από το 2013 και έπειτα. Είχε την εκλογική εμπειρία του 2012, νέο Καταστατικό, νέο Πρόγραμμα, και είχαν ήδη προχωρήσει ιδιαίτερα σημαντικές ιδεολογικές επεξεργασίες.

Ωστόσο, σημαντικότερο είναι να συγκεκριμενοποιηθούν το περιεχόμενο και η στόχευση της δουλειάς στο ιδεολογικό κομμάτι. Εχουμε ήδη εισέλθει σε μια περίοδο στην οποία ο βαθμός συγκεντροποίησης του κεφαλαίου και οι αντιθέσεις των επιχειρηματικών συμφερόντων θα αδυνατούν, όλο και περισσότερο, να αποκρύψουν επαρκώς τα υφιστάμενα δίκτυα της ταξικής εκμετάλλευσης. Τον τελευταίο χρόνο, διαφορετικές συγκυρίες προσέφεραν μια σειρά από πολύ χρήσιμους αντικατοπτρισμούς του ελληνικού καπιταλιστικού συστήματος ως ένα σύμπλεγμα: Επιχειρηματιών, τραπεζών, πολιτικού προσωπικού, νομικών, ακαδημαϊκών, ιατρών, άλλων επιστημόνων, δημοσιογράφων, διευθυντικών στελεχών, ακόμα και καλλιτεχνών. Την ίδια στιγμή, όμως, μια πλειοψηφία δείχνει να αποδέχεται τη θέση της σε αυτό το πλέγμα.

Συνεπώς, η πρωτοπόρα δράση των κομμουνιστών θα κρίνεται από τη δυνατότητά τους, αυτοτελώς ή μέσα από τα σωματεία τους, να υπερβαίνουν το επίπεδο των κοινών/αντικειμενικών διαπιστώσεων και της ανάδειξης του πλέγματος της ταξικής εκμετάλλευσης και να ανακατευθύνουν την πολιτική επίγνωση, εκείνων που πραγματικά ασφυκτιούν κοινωνικά, σε τροχιά σύγκρουσης με την κυρίαρχη ιδεολογία και την εξουσία της, θέτοντας στο επίκεντρο την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.

Η δυνατότητα άσκησης τέτοιας μορφής καθηκόντων είναι εκείνη που διαχρονικά και προετοιμάζει κατάλληλα για το ενδεχόμενο απότομης όξυνσης της ταξικής πάλης και σφυρηλατεί τους δεσμούς του Κομμουνιστικού Κόμματος με τα εργατικά/λαϊκά στρώματα και το καθιστά, αδιάλειπτα, σταθερό σημείο της πολιτικής και κοινωνικής ζωής.

Οι Θέσεις στο κεφάλαιο Γ' του δεύτερου κειμένου αναφέρονται στην κατάσταση στο Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα (ΔΚΚ), στη δράση και τον ρόλο του ΚΚΕ μέσα σε αυτό.

Στις Θέσεις αναφέρεται πως είναι αναγκαία η ιδεολογική - πολιτική - οργανωτική ανασυγκρότηση του ΔΚΚ, καθώς βρίσκεται σε βαθιά κρίση. Πώς εκφράζεται αυτή η κρίση;

Πρώτον, με το γεγονός ότι σημαντική μερίδα ΚΚ υποκαθιστά την επαναστατική ανατροπή του καπιταλισμού με τον σταδιακό «εξευγενισμό» του, που υποθετικά καταλήγει σταδιακά στην κατάργησή του. Με όχημα την αποδεδειγμένης χρεοκοπίας συνταγή των ενδιάμεσων - μεταρρυθμιστικών - σταδίων και τη διαχείριση του καπιταλισμού από την εργατική τάξη και κάποια «πιο προοδευτική» μερίδα της αστικής τάξης από κοινού, χαρίζεται στο εκμεταλλευτικό σύστημα πολύτιμος χρόνος ζωής, παρόλο που ο χαρακτήρας της εποχής μας, εποχής περάσματος από τον καπιταλισμό στον σοσιαλισμό, έχει σημάνει τα ιστορικά όρια του πρώτου. Υπάρχουν πάμπολλα παραδείγματα από ΚΚ σε διάφορες περιοχές του κόσμου τα οποία ήταν βαθιά ριζωμένα στην εργατική τάξη της χώρας τους και στήριξαν ή συμμετείχαν στην αστική διαχείριση, δήθεν με σκοπό να αναχαιτίσουν «δεξιές, φιλελεύθερες δυνάμεις» και να επιτύχουν επιμέρους βελτιώσεις, με απώτερο ορίζοντα το πέρασμα στον σοσιαλισμό. Η ιστορική πείρα παραμένει πικρή: Φάνηκε πως «το σύστημα δεν τρώγεται από τα μέσα» και τα ΚΚ που το προσπάθησαν είτε αφομοιώθηκαν, είτε απώλεσαν τη δυναμική τους.

Ακόμα, μεγάλος αριθμός ΚΚ σε όλο τον κόσμο δεν έχει ακόμη βγάλει συμπεράσματα για τις αιτίες ανατροπής του σοσιαλισμού, επομένως πρώτα και κύρια δυσκολεύεται να επεξεργαστεί θέση για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση, ακολουθώντας τις νομοτέλειες που τη διέπουν. Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό θέμα, γιατί είναι αναπόσπαστο από τη στάση του κάθε ΚΚ ως προς την τρέχουσα ταξική πάλη, τόσο στη χώρα του όσο και διεθνώς. Σε αυτό να προσθέσουμε ότι μεγάλος αριθμός ΚΚ δεν έχει προχωρήσει ούτε σε επισταμένη εξέταση της δικής του ιστορίας, επομένως δυσκολεύεται να αξιολογήσει τον αντίκτυπο που είχε τόσο η στρατηγική που είχε επικρατήσει στο ΔΚΚ, όσο και ο σοσιαλισμός που γνωρίσαμε και η ανατροπή του στη δική του ιστορική πορεία, να επεξεργαστεί τις εξελίξεις με ώριμη, ταξική ματιά και να διαμορφώσει στρατηγική ως επαναστατική πρωτοπορία της εργατικής τάξης στη χώρα του.

Επιπλέον, δυναμώνει η τάση διάφορα ΚΚ, μέσα στην κόντρα που διεξάγεται στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα, να παίρνουν θέση υπέρ της μίας ή της άλλης ιμπεριαλιστικής συμμαχίας, που βέβαια δεν τάσσεται με τα συμφέροντα των λαών. Μπορεί κανένα ΚΚ να μην αμφισβητεί ότι οι ΗΠΑ είναι ιμπεριαλιστική δύναμη, αλλά δεν είναι λίγα αυτά που αναπαράγουν διάφορα ιδεολογήματα των ιμπεριαλιστών περί «τρομοκρατίας», «δημοκρατίας», «πράσινης ανάπτυξης» κ.ο.κ. Από την άλλη, το γεγονός ότι οι ΗΠΑ βρίσκονται σε κόντρα με τη Ρωσία, η οποία κάποτε, όχι σήμερα, είχε σοσιαλισμό, ή την Κίνα, όπου κυβερνά ένα κόμμα που έχει τον τίτλο «κομμουνιστικό» και αναπτύσσει τον καπιταλισμό, δεν καθιστά αυτές τις δυνάμεις συμμάχους των λαών! Να θυμίσουμε πως και το ΚΚΣΕ, που κι αυτό είχε ΓΓ, ΠΓ, ΚΕ και 18 εκατομμύρια μέλη, έλεγε στα τελευταία του χρόνια πως «ανανέωνε» τον σοσιαλισμό, ωστόσο είχε από τα μέσα αλωθεί από τον οπορτουνισμό και είχε καταστεί δύναμη της αντεπανάστασης. Συμπερασματικά, είναι σήμερα κρίσιμο ζήτημα, ειδικά όταν ανοίγουν πολλά μέτωπα, ακόμη και το ενδεχόμενο εμπόλεμης σύγκρουσης, τα ΚΚ να μπορούν να βλέπουν και να τοποθετούνται πέρα από τα προσχήματα και τις «ταμπέλες», από τη σκοπιά των εργατικών - λαϊκών συμφερόντων, και να μην μπαίνουν κάτω από «ξένη σημαία».

Προφανώς και αυτά τα προβλήματα δεν είναι καινούργια, συνδέονται με πάγια χαρακτηριστικά της κρίσης του ΔΚΚ, που οξύνθηκε σε συνθήκες αντεπανάστασης και υποχώρησης του εργατικού κινήματος. Ομως μέσα σε αυτό το τοπίο, υπάρχει κάτι θετικό: Οτι παρ' όλες τις δυσκολίες, τους δισταγμούς, τα εμπόδια, τα πισωγυρίσματα, γίνονται σημαντικά βήματα. Ορισμένα κομμουνιστικά κόμματα προσπαθούν να κατακτήσουν επαναστατική στρατηγική. Προωθούνται πρωτοβουλίες συντονισμού και συνεργασίας μεταξύ κομμουνιστικών και εργατικών κομμάτων από όλο τον κόσμο, που ενισχύουν την πορεία ανασυγκρότησης του ΔΚΚ και των επιμέρους κομμάτων που το συγκροτούν. Βήματα που συμβάλλουν στον στόχο της διαμόρφωσης ενιαίας επαναστατικής στρατηγικής.

Το ΚΚΕ ανέκαθεν ιεραρχούσε πολύ υψηλά τα διεθνιστικά του καθήκοντα, ενώ ανέλαβε πολύ σημαντικό ρόλο στις προσπάθειες ανασυγκρότησης του ΔΚΚ μετά την αντεπανάσταση. Η πρωτοπόρα στάση του ΚΚΕ στο ΔΚΚ είναι αποτέλεσμα της προσεκτικής μελέτης των εξελίξεων με γνώμονα την κοσμοθεωρία μας, συνεχούς προβληματισμού για τη σταθερή, συνεχή και εύστοχη παρέμβαση των κομμουνιστών, σκληρής διαπάλης που δεν περιορίζει τη συνεργασία και τον συντονισμό σε μια τυπική διακήρυξη. Ολα τα παραπάνω γίνονταν και γίνονται, όχι χωρίς αδυναμίες και περιθώρια βελτίωσης, γι' αυτό και δεν χωρά κανείς εφησυχασμός.

Το ενθαρρυντικό είναι πως σε παγκόσμιο επίπεδο δημιουργείται - με ανομοιομορφίες - μια δυναμική κομμουνιστικών και εργατικών κομμάτων που μπαίνουν στην κοπιώδη διαδικασία να εξετάσουν τη στρατηγική τους, να προβούν σε προσαρμογές στην κατεύθυνση της υπεράσπισης του μαρξισμού - λενινισμού, της επιμονής στο επαναστατικό πέρασμα από τον καπιταλισμό στον σοσιαλισμό, της κατανόησης της ιστορίας της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στον 20ό αιώνα, της οικοδόμησης βαθιάς σχέσης με την εργατική τάξη της χώρας τους. Τα κόμματα αυτά στη συντριπτική τους πλειοψηφία έχουν βγει διαλυμένα από την αντεπανάσταση, έχουν αντιμετωπίσει πολύ σημαντικούς κλυδωνισμούς στο εσωτερικό τους στην απόπειρά τους να ανακτήσουν τα επαναστατικά τους χαρακτηριστικά, όπως ακριβώς συνέβη και στο Κόμμα μας, αντιμετωπίζουν γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο την αγριότητα της αστικής εξουσίας στις χώρες τους, ωστόσο, παρόλο το κόστος, επέλεξαν να επανεξετάσουν τη στρατηγική τους και σήμερα διεξάγουν μαζί με το ΚΚΕ την πολύ σημαντική προσπάθεια ανασυγκρότησης του κομμουνιστικού κινήματος. Η συμβολή καθενός κόμματος, με όσες δυνάμεις διαθέτει, και όλων αυτών μαζί, είναι αναντικατάστατη. Αποδεικνύει ότι η έννοια της ενίσχυσης της επαναστατικής κατεύθυνσης του ΔΚΚ έχει περιεχόμενο και νόημα, δεν αποτελεί κενό γράμμα. Εκφράζεται στην πράξη ο προλεταριακός διεθνισμός με στήριξη στην πάλη που διεξάγει το κάθε ΚΚ στη χώρα του, πράγμα ιδιαίτερα σημαντικό σε περιπτώσεις διώξεων ή και ενδεχόμενων οξύνσεων που μπορούν να οδηγήσουν σε επαναστατικές διεργασίες σε κάθε επιμέρους χώρα.

Επομένως, η ανασυγκρότηση του ΔΚΚ με την αξίωση να είναι ακριβώς αυτό που μαρτυρά το όνομά του και η κοσμοθεωρία του, επαναστατική πρωτοπορία της εργατικής τάξης, δεν είναι έργο μίας πράξης, ούτε όμως και ενός μόνο κόμματος. Παρ' όλες τις δυσκολίες, βρισκόμαστε στην ευχάριστη θέση να μετράμε σημαντικά βήματα σε αυτό το κομμάτι, ακριβούς συμμάχους και τη διαβεβαίωση ότι οι μορφές συντονισμού που έχουν επιλεγεί αποδίδουν και πρέπει να συνεχίσουν και να ενισχυθούν.