Ενας από τους καλύτερους - ΕΑΜικής καταβολής - ποιητές της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς, κλασικός φιλόλογος, μεταφραστής έργων της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής του πανεπιστημίου Ιωαννίνων και του Ιστορικού Τμήματος του Ιονίου Πανεπιστημίου, ο Γιάννης Δάλλας, έχει προσφέρει πλούσιο και σημαντικότατο μελετητικό έργο. Εργο, το οποίο ρίχνει νέο, διαλεκτικής αντίληψης «φως», σε μεγάλα δημιουργήματα της νεοελληνικής λογοτεχνίας, με τα οποία ο μελετητής έχει βαθείς συναισθηματικούς και ιδεολογικοαισθητικούς «δεσμούς». Μελέτες, για πεζογραφικό έργο του πρωτοπόρου σοσιαλιστή Κωνσταντίνου Θεοτόκη, για τα βαρναλικά «Οι σκλάβοι στα δεσμά τους» και «Το φως που καίει», για τις «Ωδές», άλλα έργα και την ποιητική του Κάλβου, τέσσερις μελέτες για την καβαφική ποίηση, καθώς και ευάριθμα άλλα δοκίμια για θέματα και κείμενα της μεσοπολεμικής και μεταπολεμικής λογοτεχνίας μας. Φέτος ο Γ. Δάλλας κατέθεσε σε έναν τόμο, με τίτλο «Σκαπτή ύλη από τα σολωμικά μεταλλεία» (σελ. 332, εκδόσεις «Αγρα»), έντεκα μελέτες που έγραψε και δημοσίευσε από το 1981 έως το 2000. Κάθε μελέτη του Γ. Δάλλα είναι αποτέλεσμα μιας συστηματικής «ανασκαφής» των στρωμάτων και υποστρωμάτων αυτού καθ' αυτού του θέματος και της μορφολογίας του δημιουργήματος, αλλά και των αντανακλάσεων εμφανών ή αφανών επί του έργου του βίου, των ιδεών, της ποιητικής αισθητικής, της εποχής και των επιρροών του δημιουργού.

Ο μελετητής διερευνώντας στα βάθη των «μεταλλείων» της σολωμικής ποίησης, φέρνει στο φως όλη τη «χρυσοφόρα φλέβα» της, όπου «ανάμεσα σε δυο επίπεδα πολιτισμού και δύο γλώσσες» (σ.σ. την ιταλική και ελληνική) «συντελείται η ένωση του ελληνικού κειμένου με τα ξένα περικείμενα». Η ένωση, δηλαδή, της σολωμικής ποίησης (στα έργα της ωριμότητας του ποιητή και κυρίως στα «Αυτόγραφα» και στους «Ελεύθερους Πολιορκημένους») με έργα ξένων δημιουργών (λ.χ. των Αυγουστίνου, Ωριγένη, Φιτσίνο, Δάντη, Ντιντερό, Μέντελσον, Χέγκελ, Σίλερ). Λ.χ. ο «Κρητικός» του Σολωμού πιθανόν να «πηγάζει» από το ποίημα του Σίλερ «Ηρώ και Λέαδρος». Τα κείμενα του Γ. Δάλλα, κατάστικτα από συγκριτολογικές αναφορές σε έργα άλλων ξένων ποιητών του 18ου και 19ου αιώνα, και φυσικά στου Κάλβου, ανοίγουν νέους ορίζοντες στην ερμηνεία του - «διόλου αμιγή, παρά ακατέργαστου» ακόμη από την κριτική, όπως τονίζει ο μελετητής - «θησαυρού» της σολωμικής ποίησης. Ενας «θησαυρός», που σαν «Το ψηλό δέντρ' ολόκληρο ηχολογά κι αστράφτει/ μ' όλους της τέχνης τους ηχούς, με τ' ουρανού τα φώτα».