«Γεια σου, χαρά σου, λεύτερη κι ηρώισσα γειτονιά!Δόξα στ' αδάμαστα παιδιά σου, δόξα στο λαό σου! Ω κάθε βράδυ ασώπαστα σαλπίζουν τα χωνιά και της Αθήνας η καρδιά χτυπάει απ' τον αχό σου».

(Κώστας Καλαντζής (Θεσσαλός), «Καισαριανή», 1944

ΔΕΝ ξεχνιέται ποτέ αυτό που ζήσαμε εκείνο τ' απόγιομα της Πρωτομαγιάς του 1944 σ' ένα υπόγειο της οδού Απόλλωνος, χώρο που τον χρησιμοποιούσε για αποθήκη της η αρχιεπισκοπή.

ΑΠΟ το πρωί είχε μαθευτεί πως το αστυνομικό τμήμα Καισαριανής είχε ειδοποιήσει την αρχιεπισκοπή να στείλει και να παραλάβει από το Σκοπευτήριο τα ρούχα και πολλά άλλα αντικείμενα, που είχαν αφήσει επί τόπου οι 200 ήρωες, που ο τουφεκισμός συνεχιζόταν έως αργά το μεσημέρι...

Η ΕΙΔΗΣΗ πως στη μικρή εκείνη αποθηκούλα θα συγκεντρωθούν όλα όσα είχαν αφήσει οι εκτελεσμένοι μαθεύτηκε κι έτσι όσοι είχαν δικούς τους στο Χαϊδάρι και σ' άλλες φυλακές έσπευδαν να δουν και να μάθουν. Μεγάλη λαχτάρα για εκατοντάδες σπίτια, για μανάδες που είχαν φυλακισμένους στο στρατόπεδο και, μάλιστα, για τους κομμουνιστές της Ακροναυπλίας και της Ανάφης, που χρόνια δέσμιοι της βασιλομεταξικής δικτατορίας τώρα παραδομένοι στους χιτλερικούς αποτελούσαν και τον πρώτο, καθημερινό στόχο τους.

Η ΕΠΟΝ από την Καισαριανή, τον 6ο τομέα, είχε κι αυτή δώσει το δικό της μήνυμα στην Οργάνωση μ' όλες τις λεπτομέρειες για τη φοβερή, τη συγκλονιστική εκτέλεση των «200» και τη συγκέντρωση των προσωπικών τους αντικειμένων στην αποθηκούλα της οδού Απόλλωνος.

ΜΕΣΑ στο πλήθος του κόσμου, που άρχισε να μαζεύεται εκεί, ήταν μια μάνα, που είχε κιόλας προλάβει να φτάσει από την Πεντέλη και βρήκε το σακάκι του γιου της. Το αγκάλιασε και το κρατούσε σφιχτά, πνιγμένη στα δάκρυα.

ΔΕΝ πέρασαν λίγες στιγμές, που το μάτι της έπεσε στα γύρω της ρούχα, σ' ένα σακάκι του δεύτερου παιδιού της, που ήταν κι ο πιο νεαρός στο στρατόπεδο. Ηταν οι δυο Σόφηδες από την Πεντέλη.

ΠΑΝΩ στα ρούχα και μέσα στις τσέπες, βρέθηκαν μικρά σημειώματα, με ονόματα, διευθύνσεις και φλογερά μηνύματα στερνά, που είχαν τοποθετημένα οι μελλοθάνατοι. Ετσι, γύρω στα 70 ονόματα εξακριβωμένα ήταν με εκείνους που εκτελέστηκαν.

ΕΝΑΝ, όμως, μεγάλο αριθμό από σημειώματα, με μηνύματα στις οικογένειες, τα πέταξαν οι 200 αγωνιστές, καθώς τα καμιόνια των Γερμανών τούς μετέφεραν στον τόπο της εκτέλεσης, στην Καισαριανή, στο Σκοπευτήριο. Πολλά από τα σημειώματα αυτά, χωρίς καθυστέρηση, έφτασαν κιόλας το ίδιο πρωινό στη διεύθυνση που έγραφε το χαρτί με το κάθε μήνυμα. Αλλά υπάρχουν και περιπτώσεις, που έγινε το αντίθετο. Τα σημειώματα κατακρατήθηκαν. Και μερικοί τα αξιοποίησαν για περιοδικά και υπάρχει οικογένεια, που ποτέ δεν είδε το σημείωμα στο πρωτότυπο. Πράξεις ντροπής, πράξεις βέβηλες...

ΤΑ ΘΥΜΑΣΑΙ όλα τούτα με τα μηνύματα, αλλά και όλα τ' άλλα αντικείμενα των αγωνιστών, που άφηναν, καθώς τους οδηγούσαν για εκτέλεση κι αναζητάς - ύστερα από 60 χρόνια - το μεγάλο κεντρικό Μουσείο της Εθνικής Αντίστασης, όπου αναμφίβολα έχουν τη θέση τους του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα όλα τα ντοκουμέντα.

ΕΙΝΑΙ πια ώρα να παραδοθεί το Σκοπευτήριο στο λαό. Και δίχως άλλες χρονοτριβές να στηθεί το μνημείο, αλλά και να υψώσουμε το κεντρικό μουσείο, στο οποίο θα συγκεντρωθούν όλα αυτά τα ιστορικά υλικά. Είναι πολλά κι είναι αναμφίβολα σημαντικά κι όσο μένουν σκόρπια εδώ κι εκεί τόσο ανεμοσκορπιούνται και χάνονται, βγαίνουν, συχνά, στο παζάρι για πούλημα.

ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ αγώνας. «Είναι απαίτηση να σηκωθούμε. Και να παλέψουμε», τόνισε προχτές ο Παναγιώτης Μακρής, επίτιμος δήμαρχος της Καισαριανής πολλά χρόνια. Ας θυμηθούμε του ποιητή της τούτα τα λόγια:

«Αυτό το χώμα με μαρτύρων αίμα

και με τα δάκρυα του λαού είναι ζυμωμένο

Η γης τούτη αγιάστηκε τώρα σ' ΑΥΤΟΥΣ ανήκει».

ΚΙ ΑΣ ΜΗΝ ΤΟ ΞΕΧΝΑΜΕ πως το συμβόλαιο το 'χει υπογράψει και σφραγίσει η Ιστορία. Είναι μεγάλο το δικό μας χρέος. Πρέπει να το παλέψουμε. Να λάμψει η μεγάλη της Εθνικής Αντίστασης αλήθεια και να τιμηθούν όπως πρέπει οι 200 κομμουνιστές ήρωες, όλοι οι πατριώτες αγωνιστές του μεγάλου αντιφασιστικού αγώνα. Να παλέψουμε.