ΤΗΡΗΘΗΚΕ κι εφέτος, όπως έπρεπε, πριν λίγες μέρες, το ραντεβού μνήμης κι αγώνα για τη νεαρή αγωνίστρια, την ΚΝίτισσα Σωτηρία Βασιλακοπούλου, που εδώ και 24 χρόνια δολοφονήθηκε μπροστά στην πύλη του κάτεργου, του γκέτο της ΕΤΜΑ.

ΚΑΙ βεβαιώθηκε το φλογερό, το αταλάντευτο, το αγωνιστικό μήνυμα, που ακούστηκε το πυρωμένο μεσημέρι (28 Ιούλη 1980) εκεί στο φοβερό εκείνο κολαστήριο, που χρόνια τώρα εξακολουθεί να είναι για τους εργαζόμενους γκέτο αβάσταγο.

ΕΙΧΑ βρεθεί στη σύνταξη της εφημερίδας μας καθώς έφτανε η είδηση για τη δολοφονία της Σωτηρίας μ' όλες τις συγκλονιστικές λεπτομέρειες, όταν μαζί με τους συντρόφους της, φοιτητές της Παντείου μοίραζε προκηρύξεις στους εργάτες του εργοστασίου, για να πάρουν μέρος στην απεργία ενάντια στην ακρίβεια και την ανεργία. Οι πένες στομώνουν όταν φτάνουν τέτοιες ειδήσεις. Δεν αντέχεται ο θάνατος και μάλιστα τέτοιος σαν αυτόν, που κλάδεψε ανελέητα και δολοφονικά τη νεολαίισσα, όταν ολόκληρο πούλμαν, όχι βέβαια από μοναχό του - δεν ήταν τροχαίο, όπως το παρουσίασαν και το σέρβιραν οι κάθε λογής αρμόδιοι - πέρασε από πάνω της και την πολτοποίησε.

ΟΙ ΣΥΝΤΡΟΦΟΙ κι οι συμφοιτητές, οι φίλοι της που μας μίλησαν, τότε, για τη Σωτηρία μάς τόνισαν πως ήταν υπόδειγμα σεμνότητας και ανοιχτής καρδιάς. Ζούσε δραστήρια τη ζωή της Οργάνωσης και του Φοιτητικού Συλλόγου της Παντείου. Ηξερε και πετύχαινε να συνδυάζει σωστά την οργανωμένη ζωή με τις άλλες δραστηριότητες. Ηξερε να συνδυάζει τη μόρφωση με τον αγώνα. Είχε διακριθεί στις σπουδές της. Η «Σίσσυ», όπως την αποκαλούσαν οι φίλοι της, για να ανταποκρίνεται στις οικονομικές δυσκολίες και για να ελαφρύνει το σπίτι της δούλευε κατά διαστήματα, ενισχύοντας τα οικονομικά του σπιτιού της.

ΤΟ «ΓΚΕΤΟ» της ΕΤΜΑ, του Λιάμπεη το φέουδο, η αυτοκρατορία της μεταξοβιομηχανίας, όπως και μια σειρά άλλα παρόμοια, έχουν διαδρομή μεγάλη, πολύχρονη. Την έχουν πληρώσει με ανθρώπινες ζωές, με ιδρώτα οι εργάτες που δούλεψαν σκλάβοι και τελικά βγαίνουν άχρηστοι και σακατεμένοι.

ΗΤΑΝ η εφημερίδα μας ο «ΡΙΖΟΣ» της Δευτέρας, η βδομαδιάτικη εκείνη αξέχαστη έκδοση που και σήμερα ακόμη αποτελεί σταθμό για την ελληνική δημοσιογραφία, που σε μια μεγάλη και τεκμηριωμένη έρευνα με τον τίτλο «ΤΑ ΣΚΥΛΟΨΑΡΑ ΤΗΣ ΟΛΙΓΑΡΧΙΑΣ», παρουσίαζε τα «γκέτο» (αποκάλυπτε το φοβερό φαγοπότι στα χρόνια της Κατοχής) και την άγρια, την εξοντωτική εκμετάλλευση που έζησαν οι εργαζόμενοι.

ΣΤΑ «ΓΚΕΤΟ» που παρουσίασε, τότε, η έρευνα εκεί, στην οποία δούλεψε όλο το δημοσιογραφικό δυναμικό του «Ρ», είχε περιληφθεί και η ΕΤΜΑ, που ήταν το «σκληρό καρύδι» του βιομηχανικού κατεστημένου που είχε πλούσια κατοχική δράση. Ο έμπειρος και γνωστός αντιστασιακός δημοσιογράφος Νίκος Ραμαντάνης, ανέλαβε να δώσει το πορτρέτο της ΕΤΜΑ, εκεί στην ίδια πύλη που δολοφονήθηκε η Σωτηρία.

ΕΙΝΑΙ πολύ χαρακτηριστικά τα όσα εισαγωγικά στην έρευνα έγραψε τότε ο Ν. Ραμαντάνης: «Είναι πιο εύκολο σήμερα (1946) να μπεις στα επιτελικά μυστικά του κράτους παρά να περάσεις το κατώφλι της πόρτας ενός βιομηχανικού εργοστασίου». Οι συντάκτες του «Ρ» βρήκαν τον τρόπο να «τρυπώσουν» στα κολαστήρια, να δούνε, να κουβεντιάσουν και να γράψουν.

ΣΤΗΝ ΠΥΛΗ του «γκέτο» άγρυπνος ο δημοσιογράφος παρακολουθεί την πρωινή βάρδια καθώς τελειώνει. «Τα μάτια τους, γράφει, κατακόκκινα και κλαμένα, σαν να πάσχουν από φοβερό πονόματο. Τα χέρια τους τρυπημένα. Σαπίζουν τα πλεμόνια τους, τρυπούν (τα οξέα) τα στομάχια τους...».

ΠΑΛΕΥΟΥΝ καθημερινά με το θάνατο οι εργάτες, που δουλεύουν στα τμήματα κλωστοποίησης και ειδικότερα στα λουτρά, όπου γίνεται η κυκλοφορία των οξέων. Μεταλλική δεκάρα αν την αφήσεις εκεί μέσα σε μια ώρα σκουριάζει. Να φανταστεί, λοιπόν, κανείς, τι γίνεται με τα πλεμόνια των ανθρώπων, που δουλεύουν εκεί. Χιτλερικές οι προδιαγραφές της δουλιάς κι όλα σε συνθήκες εξοντωτικής καταπίεσης.

ΠΑΝΤΑΧΟΥ παρόντες οι μπράβοι της εργοδοσίας να παρακολουθούν και να ελέγχουν τα πάντα. Αλλά και να εκτελούν αδίστακτα των αφεντικών τις εντολές σαν αυτό, που ζήσαμε τη φοβερή εκείνη Δευτέρα (28 Ιούλη 1980) με τη δολοφονία της Σωτηρίας μπροστά στην ΕΤΜΑ, στου Λιάμπεη το κάτεργο...

ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ νιάτα έδωσαν κι εφέτος το «παρών» μπροστά στην πύλη, στο γκέτο, στον τόπο της θυσίας. Στα μάτια τους διάβαζες την απόφαση και την ελπίδα: Σταθερά, αταλάντευτα, στην πρώτη γραμμή. Για να γίνουν πράξη της αξέχαστης συντρόφισσας, της υπέρτατης θυσίας, τα μηνύματα.