ΜΙΑ σημαντική ιστορική έκδοση, με ειδικό βάρος είναι ο 3ος τόμος του βιβλίου «ΜΑΚΡΟΝΗΣΟΣ: Ιστορικός τόπος» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή». Ετσι σύντροφοι, συναγωνιστές και το αναγνωστικό κοινό έχουν πια στα χέρια τους ολοκληρωμένο ένα εξαιρετικά μεγάλο κεφάλαιο της νεότερης ιστορίας μας.

ΜΕ πυρωμένη την ψυχή τους σε μια συλλογική προσπάθεια, οι πρωταγωνιστές των ιστορικών γεγονότων μάς δίνουν με το γραφτό τους τον αφάνταστο πόνο, τα ποτάμια, τα δάκρυα, τον ηρωισμό της ελληνικής νιότης, που πάλεψε στη Μακρόνησο του φασισμού την κτηνώδη βία.

ΣΤΟ δωρικό επιλογικό σημείωμα του 3ου τόμου ο Παναγιώτης Γεωργιάδης, διευθυντής του Κέντρου Μαρξιστικών Ερευνών, τονίζει σωστά πως «όταν τελειώνει μια ιστορική μελέτη, με φέροντες μελετητές τους πραγματικούς πρωταγωνιστές των ιστορικών γεγονότων στα οποία αναφέρεται και οι οποίοι φέρνουν τον αναγνώστη μπροστά στην αποτρόπαια τραγικότητα και τον ανείπωτο ηρωισμό αυτός ο επίλογος δεν είναι μια ιδιαίτερα εύκολη υπόθεση».

ΑΝΑΜΦΙΒΟΛΑ, όλα αυτά τα γραφτά έχουν πάνω τους ασήκωτο συναισθηματισμό αλλά επίσης κι εκρήξεις οργής καμιά φορά και για τους «δικούς» σου κι όχι μόνο για τους «άλλους» για την κατάληξη ενός μεγαλειώδους κινήματος, που καταγράφτηκε ανεξίτηλα στην ιστορία με ποτάμια αίματος, με θυσίες υπέρτατες των ίδιων των πρωταγωνιστών του.

ΕΝΑΣ πλούτος μοναδικών ντοκουμέντων, μαρτυριών και άλλων στοιχείων ήρθαν στο φως με τη συλλογική συγγραφή του τρίτομου αυτού έργου που ο αναγνώστης έχει στα χέρια του. Η ιστορική έρευνα ακούραστη και ψύχραιμη συνεχίζει πάντα στα πεδία της ιστορίας το έργο της. Ξεπερνώντας τις δυσκολίες, που δεν είναι και λίγες θα 'ρθει να συμπληρώσει με τα ντοκουμέντα της, τις σελίδες της. Δυσκολίες που συχνά απογοητεύουν και υψώνουν φραγμούς και εμπόδια στον ερευνητή. Τα άβατα αρχειακών υπηρεσιών ορισμένων υπουργείων καθιστούν το ερευνητικό έργο δύσκολο και αφάνταστα χρονοβόρο.

Η ΜΑΚΡΟΝΗΣΟΣ δεν είναι μόνο ένα κολαστήρι και ένα θυσιαστήριο. Είναι όλα αυτά, είναι όμως το σήμερα, η ζωή που συχνά ξυπνά το πρωί με το μαστίγιο και το εξοντωτικό μαρτύριο της μεταφοράς της πέτρας.

ΥΠΑΡΧΟΥΝ και στο νέο αυτό τόμο πολλές μαρτυρίες αγωνιστών, που τις κατέγραψαν σε ώρες δοκιμασίας και που από τότε πέρασαν κι έμειναν χαράγματα στην ιστορία των ηρώων μας. Θυμάστε σίγουρα εκείνο το μοναδικό διάλογο της ηρωικής Ηλέκτρας με τους βασανιστές της που συγκλονίζει τις καρδιές μας τον Ιούλη 1944; Μήπως δεν έχει το ίδιο συγκλονιστικό βάθος και του Τατάκη το μαρτυρικό τέλος, όπως μας το έδωσε στο γραφτό του «Το στοίχημα» ο σ. Ν. Κυτόπουλος;

ΕΙΝΑΙ τα απλά λόγια, που οι Μακρονησιώτες είπαν περήφανοι στους βασανιστές τους, είναι η τρανή βεβαίωση του ανθρώπου απέναντι στην ταξική κτηνώδη βία. Είναι κρυστάλλινα, λαμπερά κείμενα, που θα χαραχτούν κάποτε και θα 'ναι «ντάλα μεσημέρι» στο πεντελίσιο μάρμαρο και θα τυπωθούν στων παιδιών μας τα σχολικά βιβλία...

Η ΜΑΚΡΟΝΗΣΟΣ, παρατηρεί, στο επιλογικό του σημείωμα ο Παναγιώτης Γεωργιάδης, είναι η συνείδηση, από κάθε άποψη, της άρχουσας τάξης μπροστά στον κίνδυνο απώλειας της εξουσίας από τον εξεγερμένο και οπλισμένο λαό. Αυτό επέλεξε. Αυτό ήθελε κι αυτό έκανε. Και σ' αυτήν την επιλογή δεν υπήρξε ταλάντευση.

ΥΠΟΚΛΙΘΗΚΑΝ και την υποστήριξαν οι κορυφαίοι αστοί δρώντες πολιτικοί και αστοί διανοητές της ιστορικής περιόδου, όσοι έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο και στη μεταπολεμική Ελλάδα για τη στερέωση του μεταπολεμικού πολιτικού και κοινωνικού σκηνικού. Ανεξάρτητα από το εάν προσπάθησαν συστηματικά να το αποσιωπήσουν και να το ανασκευάσουν.

ΚΙ ΕΧΕΙ στέρεη βάση αυτό που γράφει η επιτροπή του σημαντικού συλλογικού έργου ότι όπως πιστεύουν «και στο μέλλον θα έχουμε από έρευνες σε πηγές καθώς επίσης και από προσωπικές μαρτυρίες, αξιόλογες μελέτες που θα συμπληρώνουν το έργο και ασφαλώς θα είναι χρήσιμες για τον ιστορικό».

Η ΕΡΕΥΝΑ και μάλιστα σε χρονικές περιόδους σαν αυτές που ζήσαμε έχει ακόμη πιο δύσκολα σημεία και απαιτεί από τον ερευνητή προσοχή και επιμονή, γιατί δεν υπάρχει χαρά πιο μεγάλη παρά σαν ξεπερνώντας όλα αυτά τα εμπόδια και τις κακοτοπιές φτάσεις στις πηγές, στα καθαρά της αλήθειας βάθρα.