Στο κέντρο της Αθήνας απλώνεται μια μεγάλη πλατεία. Οχι τόσο όμορφη, έτσι μπετοναρισμένη όπως στέκει, με ελάχιστο το εναπομείναν πράσινο. Φέρει, ωστόσο, βαρύ όνομα. «Πλατεία Εθνικής Αντίστασης». Λέγεται έτσι από το 1975, με απόφαση ανοικτού δημοτικού συμβουλίου και με πάνδημο το αίτημα από το λαό της πρωτεύουσας, να τιμηθούν όσοι σκοτώθηκαν, σακατεύτηκαν, πάλεψαν με πενιχρά μέσα, αλλά τεράστια ψυχή και πανανθρώπινο το όραμα, ενάντια σε μιαν υπερδύναμη για να αναπνέουμε εμείς ελεύθεροι. Οι κυρίαρχες τα τελευταία χρόνια δυνάμεις επιλέγουν να ξεχνούν αυτό το τιμημένο όνομα, αλλά να θυμούνται και να χρησιμοποιούν το πρότερό της: «Πλατεία Κοτζιά». Το όνομα ενός παλαιού δημάρχου της Αθήνας (το 1934 και το 1951) και «υπουργού Πρωτευούσης» (το 1936), που έμεινε στην ιστορία ως ένας από τους πιο ενθουσιώδεις εν Ελλάδι υμνητές του Μουσολίνι.

Ελεγε το 1935: «Εις την Ιταλίαν δημιουργείται, εδημιουργήθη ήδη, νέος τύπος ανθρώπου, νέος την αντίληψιν, τους προσανατολισμούς του, τον προορισμόν του, αλλ' ιδίως νέος ως προς την επίγνωσιν καθηκόντων και υποχρεώσεων. Εκεί δεν υφίσταται Δικτατορία υπό την στενήν έννοιαν ή υπό την έννοιαν, ην προσέλαβεν ενταύθα η Δικτατορία. Δεν ασκείται βία υλική, αλλά πειθώ. (...) Τα παιδάκια, μετά την λήξιν των μαθημάτων, με επικεφαλής ανά τάξιν τον κοσμήτορα μαθητήν, με παράγγελμα διδόμενον παρ' αυτού, "εν δύο" συντεταγμένα, σημειώνω ιδιαιτέρως πειθαρχημένα, και με ύφος σοβαρότατον, φθάνουν προ της εξωθύρας όπου αναμένει ο γονεύς. Εκεί μετά το παράγγελμα: Χαιρετισμόν εις τον Ντούτσε, την ύψωσιν της δεξιάς εις ρωμαϊκόν χαιρετισμόν και την αναφώνησιν "α Νόι - Δικός μας" λύουν τους ζυγούς και παραλαμβάνονται από την άλλην ωργανωμένην κρατικήν δύναμιν, την οικογένειαν (...) Ο Ιταλός ήλλαξε νοοτροπίαν, χαρακτήρα, αντίληψιν περί του προορισμού του ατόμου εν τη νεωτάτη κοινωνία και πολιτεία, ην διεμόρφωσεν ο Φασισμός, ην ενεπνεύσθη και ενέπνευσεν η προσωπικότης του Μπενίτο Μουσολίνι». Το όνομα αυτού του τύπου επιλέγουν συνειδητά να μνημονεύουν - αποσιωπώντας την Εθνική Αντίσταση - δείχνοντας έτσι τι; τις δικές τους πολιτικές καταβολές; την απέχθειά τους προς οτιδήποτε αγωνιστικό και λαϊκό; και τα δύο αυτά μαζί;

Στο ίδιο πλαίσιο έχθρας ή και φόβου απέναντι σε ό,τι αμφισβήτησε και οφείλει να ξανα-αμφισβητήσει τη σημερινή κυριαρχία τους, κάθε χρόνο στις 12 του Οκτώβρη, και με ολοζώντανη τη μνήμη από το 1944 όταν οι Γερμανοφασίστες εγκατάλειψαν την Αθήνα υπό την πίεση της λαϊκής πάλης, οι «επίσημοι» στήνουν συνήθως μιαν ολιγόλεπτη επετειακή τελετή. Κυριολεκτικά, πασχίζουν να ακουστεί όσο το δυνατό λιγότερο ότι (και) η πρωτεύουσα απελευθερώθηκε από το ΕΑΜ, τον ΕΛΑΣ, την ΕΠΟΝ. Ετσι ακριβώς και σε πολλούς άλλους δήμους, όπου στο μεταπολιτευτικό παρελθόν στήθηκαν μνημεία για την Εθνική Αντίσταση, οι «αρχές» αδυνατούν, ξεχνούν, αμελούν μιαν εκδήλωση μνήμης και τιμής. Γιατί έτσι θα μνημονεύονταν και όσα οι αγωνιστές πίστευαν, για όσα οι αντιστασιακοί αγωνίστηκαν: τη λαοκρατία, την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, τη λαϊκή εξουσία. Αυτές τις μνήμες της πόλης, αυτές τις μνήμες του λαού πασχίζουν οι σημερινοί κρατούντες να αποσιωπήσουν, να σβήσουν με κάθε ευκαιρία. Αυτές τις μνήμες πρέπει να μάθουν οι νέες βάρδιες των εργατών, οι αγωνιστές του αύριο. Από αυτές να εμπνευστούν και να διδαχτούν, να οραματιστούν. Γιατί είναι τόσο βαθιές και δεμένες με τον τόπο μας, όσο και η ανάγκη του ανθρώπου να ανθρωπέψει.