Ερωτήματα & Απαντήσεις | ΠΑΙΔΕΙΑ

ΠΑΙΔΕΙΑ

Η «αξιολόγηση» των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων διασφαλίζει τον κοινωνικό έλεγχο στο έργο των πανεπιστημίων;

Η αξιολόγηση έχει καθαρά ταξικό περιεχόμενο. Είναι μεγάλο ψέμα ότι οποιοσδήποτε νόμος στο υπάρχον σύστημα μπορεί να θεσμοθετηθεί για τον κοινωνικό έλεγχο, να δίνει δηλαδή στο λαό τη δυνατότητα να ελέγχει τους κρατικούς, δημόσιους ή ιδιωτικούς οργανισμούς. Για να υπάρξει κοινωνικός έλεγχος πρέπει να υπάρχει κοινωνικός σχεδιασμός. Οταν ο σχεδιασμός της οικονομίας στοχεύει στη μεγιστοποίηση των κερδών του κεφαλαίου, τι θα έρθει να ελέγξει ο λαός. Αν κερδίζουν τα μονοπώλια;

Οταν ΝΔ και ΠΑΣΟΚ μιλούν για κοινωνική λογοδοσία, εννοούν λογοδοσία σε εκείνους που ονομάζουν «κοινωνικούς εταίρους»: τις τράπεζες, τις πολυεθνικές, τον ΣΕΒ, το ΕΒΕΑ. Με άλλα λόγια, εκείνο που επιδιώκουν είναι η λογοδοσία προς τις επιχειρήσεις και τους εκπροσώπους τους.

Αλλωστε, θα ήταν αφέλεια να πιστέψει κανείς ότι τώρα «ξύπνησε» το αστικό κράτος και θέλει να ελέγξει τα πανεπιστήμια. Δηλαδή, αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν μηχανισμοί ελέγχου των πανεπιστημίων; Τα ελληνικά πανεπιστήμια λειτουργούν περίπου «αναρχοαυτόνομα»; Οχι, βέβαια! Η αλήθεια είναι ότι το ελληνικό δημόσιο έχει και σήμερα μηχανισμούς που του επιτρέπουν να γνωρίζει το έργο που παράγεται στα ελληνικά πανεπιστήμια και παρεμβαίνει σε αυτό.

Η αξιολόγηση των πανεπιστημίων είναι αναπόσπαστο κομμάτι των συνολικών αντιδραστικών αναδιαρθρώσεων στην Παιδεία. Χρειάζεται για να ελέγχονται τα ιδρύματα από τη στιγμή που αποτελούν κομμάτι της «ελεύθερης αγοράς». Για να ελέγχεται ο βαθμός και ο ρυθμός προσαρμογής των ιδρυμάτων στο μοντέλο λειτουργίας που ετοιμάζεται με βάση τις κατευθύνσεις της Μπολόνια: ανταγωνιστικότητα, λειτουργία με επιχειρηματικά κριτήρια. Δεν είναι τυχαίο ότι η «αξιολόγηση» συνδέεται ευθέως με τη χρηματοδότηση που θα λαμβάνει το ίδρυμα. Αν ένα ίδρυμα δεν προσαρμόζεται στις αναδιαρθρώσεις «τιμωρείται» με μικρότερη χρηματοδότηση και καταδικάζεται να κλείσει. Η επιβίωσή του εξαρτάται από την προσαρμογή του.

Η αξιολόγηση έρχεται να ελέγξει την προσαρμογή των ιδρυμάτων, να τα κατατάξει ανάλογα με το πόσο ανταγωνιστικά είναι. Και τα κριτήρια της ανταγωνιστικότητας είναι εκείνα που το κεφάλαιο θέτει με βάση τις ανάγκες του: ποιοι κλάδοι θα αναπτυχθούν και τι είδους επιστήμονες και «επιστήμονες» χρειάζονται οι επιχειρήσεις.

Οτι η αξιολόγηση συνδέεται ευθέως με τη χρηματοδότηση του πανεπιστημίου είναι ξεκάθαρο. Είναι χαρακτηριστικά αυτά που λέει σε άρθρο του σε κυριακάτικη εφημερίδα (14/1/2007) ο Π. Παναγιωτόπουλος, γενικός εισηγητής της κυβέρνησης στην επιτροπή αναθεώρησης του Συντάγματος:

«Με το νέο νόμο - πλαίσιο (...) πρέπει να καθιερώνονται, μεταξύ των άλλων:

1.Η πλήρης αξιολόγηση όλων μέσα στα ΑΕΙ, σύμφωνα με όλες τις προδιαγραφές

2. Η σύνδεση της αύξησης της χρηματοδότησης προς τα ΑΕΙ (...) με την πρόοδο του κάθε πανεπιστημίου στην κλίμακα της αξιολόγησης και των επιδόσεών του...».