Χιλιάδες χημικές ουσίες κυκλοφορούν στην αγορά εργασίας χωρίς να ερευνηθεί η ασφάλειά τους για τους εργαζόμενους (φωτ.: εργαζόμενοι στη φαρμακοβιομηχανία «ΒΙΑΝΕΞ»)

«Ολοι όσοι δουλεύουν στο τσαγκαριό, δηλαδή περίπου 5.000 εργαζόμενοι, πετιούνται εκτός. Για τις γυναίκες αυτό σημαίνει ότι θα δουλεύουν 10 χρόνια περισσότερο. Οι άνδρες πέντε, ενώ όσοι μπορούσαν να συνταξιοδοτούνται με 10.500 ένσημα (από αυτά 7.500 έπρεπε να είναι Βαρέα και Ανθυγιεινά) οκτώ...», σημειώνει στο «Ρ» ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εργαζομένων στην Κλωστοϋφαντουργία, στον Ιματισμό και στο Δέρμα (ΟΕΚΙΔΕ) Δήμος Θεοδώρου.

Ερευνα που η ΟΕΚΙΔΕ είχε κάνει πριν 20 χρόνια, κατέγραφε ότι 1 στους 4 εργάτες στο τσαγκαριό πέθαινε πριν καν προλάβει να πάρει σύνταξη. Σήμερα, θα περίμενε κανείς τα πράγματα να έχουν βελτιωθεί. Η ανεξέλεγκτη όμως διαμόρφωση του εργασιακού περιβάλλοντος προκαλεί έντονη ανησυχία, δεν επιτρέπει αισιοδοξία: Είναι χαρακτηριστικό ότι κάθε χρόνο κυκλοφορούν πάνω από 10.000 νέες χημικές ουσίες, από τις οποίες καμία δεν ελέγχεται πλήρως για την απόλυτα ασφαλή χρήση της¹!

Το αποτέλεσμα της «ανάπτυξης» που υπηρετούν ΕΕ - ΝΔ - ΠΑΣΟΚ είναι όχι μόνο η εργασία με αμέτρητες απειλές για την υγεία τους, αλλά και η διαρκής αύξηση των χρόνων που πρέπει να δουλεύουν για να πάρουν κάποια στιγμή μερικά ψίχουλα που μπλε και πράσινες κυβερνήσεις ονομάζουν «σύνταξη».

Με τη θέσπιση τεσσάρων κατηγοριών βαρύτητας, το πόρισμα διαχωρίζει εργαζόμενους που δουλεύουν στο ίδιο περιβάλλον, μεθοδεύοντας ουσιαστικά την οριστική «έξωση» και άλλων εργαζομένων από το καθεστώς των ΒΑΕ. Για παράδειγμα, όσοι εργαζόμενοι από βυρσοδεψεία απασχολούνται στη φάση της κατεργασίας και της αποξήρανσης των δερμάτων, εντάσσονται στην 3η κατηγορία. Γι' αυτούς τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης ανεβαίνουν κατά πέντε και τρία χρόνια, για γυναίκες και άνδρες αντίστοιχα. Σε άλλη κατηγορία εντάσσονται όσοι δουλεύουν στη συντήρηση των δερμάτων, σε άλλη όσοι είναι στη μεταφορά. Οι τελευταίοι μάλιστα, θα αναγκάζονται να δουλεύουν 8,5 (γυναίκες) και 3,5 (άνδρες) χρόνια παραπάνω (για όσους τεκμηρίωναν δικαίωμα συνταξιοδότησης με 7.500 βαρέα ένσημα το όριο ηλικίας αυξάνεται κατά 8,5 χρόνια)!

«Ομως όλοι οι εργαζόμενοι δουλεύουν στο ίδιο βαριά ανθυγιεινό περιβάλλον, όπου υπάρχουν π.χ. χημικές ύλες που χρησιμοποιούνται για την επεξεργασία των δερμάτων, αλλά είναι όμως επικίνδυνες για τον ανθρώπινο οργανισμό» επισημαίνει ο Δ. Θεοδώρου.

Οταν πριν είκοσι χρόνια παλεύαμε για ένταξη στα ΒΑΕ, «μαζεύαμε τις ετικέτες απ' τα μπουκάλια και τα κιβώτια με τις πρώτες ύλες, με νεκροκεφαλές κλπ. Κάναμε σχέδια της κάτοψης των χώρων και πηγαίναμε μαζί με την τότε Επιτροπή, "εδώ δεν έχει κάτι" έλεγαν απ' την εργοδοσία και μπαίναμε κι έρχονταν πάνω μας η μπόχα κι οι μυρωδιές απ' τις ουσίες. Δεν μπορούσαν να πουν ότι δεν υπήρχε κίνδυνος...», τονίζει η Ζωή Σώκου, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εργαζομένων Φαρμάκου και Συναφών Επαγγελμάτων Ελλάδας (ΟΕΦΣΕΕ).

Το νέο πόρισμα πετά έξω απ' τα ΒΑΕ 5.000 εργαζόμενους απ' τον κλάδο, όταν χιλιάδες ακόμα που δούλευαν στην αλυσίδα της παραγωγής βρίσκονται ήδη έξω, εξηγεί. Οταν σε πολλούς χώρους, υπάρχουν συνθήκες είκοσι χρόνων πριν. Για παράδειγμα, στα καλλυντικά. Σοβαροί κίνδυνοι υπάρχουν στην παραγωγή των ψυχοφαρμάκων, ορμονούχων φαρμάκων. «Στον κλάδο έχουμε περιπτώσεις ανθρώπων που παρουσίασαν σοβαρό πρόβλημα υγείας και δεν ενεργούσαν τα φάρμακα λόγω της συχνής έκθεσης του οργανισμού σε ουσίες. Αλλους που πέθαναν από καρκίνο...» εξηγεί.

Στον κλάδο του μετάλλου βγαίνουν εκτός ΒΑΕ ολόκληρα εργοστάσια, όπως η πρώην ΠΥΡΚΑΛ, όπου δουλεύουν πάνω από 2.500 άτομα. Χιλιάδες ακόμα εντάσσονται στην κατηγορία 3 με αποτέλεσμα τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης να αυξάνονται και γι' αυτούς τρία, πέντε ή και παραπάνω (για τις γυναίκες) χρόνια, ενώ τώρα (καλώς εχόντων των πραγμάτων, γιατί η ανεργία και η μερική απασχόληση δημιουργούν τεράστια ανασφάλεια) παίρνουν σύνταξη στα 55 ή τα 50 τους χρόνια (άνδρες και γυναίκες αντίστοιχα) με 10.500 ένσημα και 7.500 ΒΑΕ, σημειώνει ο Κώστας Μυτιληνού, πρόεδρος του Συνδικάτου Μετάλλου Αθήνας.

Επομένως, με τον πρόσφατο αντιασφαλιστικό νόμο αλλά και το πόρισμα για τα ΒΑΕ έχουμε αύξηση ορίου ηλικίας στο σύνολο των μεταλλεργατών. «Τη στιγμή που οι ανάγκες επιβάλλουν την ένταξη του συνόλου του κλάδου στα ΒΑΕ. Σήμερα, σχεδόν όλες οι ειδικότητες που δουλεύουν σε συνεργεία δεν είναι στα ΒΑΕ: φαναρτζήδες, μηχανικοί, τορναδόροι, φερσαδόροι, εργάτες που δουλεύουν π.χ. σε επιχειρήσεις κατασκευής φρένων, όπου οι συνθήκες είναι πολύ δύσκολες. Για αυτούς η Επιτροπή δεν εξέτασε καν το ενδεχόμενο ένταξής τους στα ΒΑΕ...» καταλήγει ο συνδικαλιστής.

(1.) Από εκδήλωση της Γραμματείας Υγιεινής και Ασφάλειας του ΠΑΜΕ στην Καλλιθέα, 18/1/2008.

Αντί να ενταχθούν στα ΒΑΕ όσοι μεταλλεργάτες θα έπρεπε να έχουν ενταχθεί εδώ και χρόνια, χιλιάδες πετιούνται εκτός

«Τα ΒΑΕ αναθεωρήθηκαν τελευταία φορά το 1984» συμπληρώνει. «Εμείς επιμέναμε από τότε ότι πρέπει να ενταχθούν όλοι οι υποκλάδοι (όπου σήμερα συγκεντρώνονται περίπου 45.000 εργαζόμενοι). Για παράδειγμα, οι γουνεργάτες δεν είναι στα ΒΑΕ...». Στα κλωστήρια και τα υφαντήρια «οι εργαζόμενοι δουλεύουν με υψηλό θόρυβο, πάνω από 105 ντεσιμπέλ (dB). (σ.σ. Η οριακή τιμή έκθεσης για ημερήσια εργασία είναι 87dB²). Λόγω της επεξεργασίας των νημάτων υπάρχει υψηλή υγρασία, πάνω από 85%... Στον ιματισμό υπάρχουν επαγγελματικές ασθένειες όπως τενοντίτιδες, αυχενικά, δεκάδες εργαζόμενες χειρουργούνται...».

Πριν είκοσι χρόνια, εντάχθηκαν στα ΒΑΕ μόνο όσοι εργαζόμενοι απ' το Φάρμακο και το Καλλυντικό δούλευαν στα αναμεικτήρια, με το επιχείρημα ότι όσοι ήταν στα συσκευαστήρια δε δούλευαν στην παραγωγή, δεν ήταν εκτεθειμένοι στους ίδιους κινδύνους. «Ομως παραγωγή είναι η φάση που ολοκληρώνεται με την απομόνωση του υλικού στη συσκευασία», διευκρινίζει η Ζωή Σώκου.

«Για πήγαινε να δεις τι γίνεται εκεί που φτιάχνουν τα μανό, τις σκιές, τις βαφές μαλλιών... Τι συνέπειες αντιμετωπίζει μια εργάτρια όταν σκύβει πάνω από 200 κιλά βαφή που μπαίνει στα μπουκάλια. Δεν μπορεί τόσοι εργαζόμενοι να πάνε για δουλειά και να φοράνε γάντια, μάσκες, ποδιά αλλά να μη θεωρείται ότι έρχονται σε επαφή με επικίνδυνα υλικά...

Είναι εγκληματική η επιλογή να μην υπάρχει ένα κέντρο καταγραφής επαγγελματικών ασθενειών. Είναι εγκληματική και είναι συνειδητή» υπογραμμίζει η Ζ. Σώκου. Και απαντώντας σε όσους χρησιμοποιούν την ανάπτυξη της τεχνολογίας ως πρόσχημα, καταλήγει σημειώνοντας: «Οι νέες τεχνολογίες δεν μπορεί να χρησιμοποιούνται για να κόβονται δικαιώματα. Η άποψη του ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος είναι ότι πρέπει να χρησιμοποιούνται για να μειώνονται οι ώρες εργασίας, να βελτιώνεται η ζωή των εργαζομένων. Ας μας πουν, αυτοί οι κύριοι, πόσα μεροκάματα έχουν κάνει στους χώρους που με "ελαφρά τη καρδία" αποχαρακτηρίζουν; Εχουν μπει ποτέ μέσα;..

Με την προσωρινότητα (συμβάσεις ορισμένου χρόνου, εργολαβίες), την εντατικοποίηση, την εργοδοτική τρομοκρατία, την έλλειψη μέτρων ασφαλείας που κυριαρχούν στους τόπους δουλειάς, η κατάσταση θα χειροτερεύει, τα "ατυχήματα" θα πολλαπλασιάζονται. Η συσπείρωση στα συνδικάτα, η πάλη με ταξικό προσανατολισμό αποτελεί όλο και πιο επείγον καθήκον για όλους μας...».

(1.) Σύμφωνα με την Οδηγία 2003/10/ΕΚ (βλ. εκδόσεις Ελληνικού Ινστιτούτου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας - ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε.).