Εκρηκτικές διαστάσεις έχει πάρει τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα η ανεργία στους νέους ανάπηρους και στις οικογένειές τους, ξεπερνώντας - με επίσημα στοιχεία που υποεκτιμούν το πρόβλημα - το 85% στους ικανούς προς εργασία ανάπηρους. Οι ελαστικές μορφές εργασίας, το χτύπημα των εργασιακών σχέσεων, πλήττουν συνολικά την εργατική τάξη και ιδιαίτερα τους ανθρώπους με αναπηρία και τις οικογένειές τους. Σε συνδυασμό με τις ιδιωτικοποιήσεις του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα (χώροι που κατεξοχήν απορροφούσαν ανάπηρους), την ανύπαρκτη ειδική αγωγή και εκπαίδευση, οδηγούν ουσιαστικά στο να μένουν οι ανάπηροι εκτός παραγωγικής διαδικασίας.

Οι θέσεις στα εργαστήρια και κέντρα επαγγελματικής κατάρτισης για ΑμΕΑ είναι σταγόνα στον ωκεανό των αναγκών και ανακυκλώνουν την ανεργία, αφού οι απόφοιτοι δεν απορροφούνται στην αγορά εργασίας. Απουσιάζουν τα αναγκαία δημόσια προστατευόμενα εργαστήρια για την απασχόληση των ανθρώπων με βαριές αναπηρίες.

Ο Νόμος 2643/98, που ψήφισε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ δήθεν για την απασχόληση των αναπήρων και των οικογενειών τους, χρησιμοποιήθηκε διαχρονικά από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ σαν εργαλείο για τη χειραγώγηση των ΑμΕΑ, σαν κυβερνητικός μηχανισμός προς άγραν ψήφων, εξαγοράς συνειδήσεων, ρουσφετολογικών προσλήψεων. Οι ίδιες κυβερνήσεις, που με την αντιλαϊκή πολιτική τους σπρώχνουν τους ανθρώπους με αναπηρία στην ανεργία, την ανέχεια, την εξαθλίωση, χρησιμοποιούν το νόμο (προβλέπει την προκήρυξη θέσεων εργασίας για ΑμΕΑ και άλλες ειδικές κατηγορίες κάθε χρόνο) ενεργοποιώντας τον κάθε τρία και τέσσερα χρόνια, σε προεκλογικές περιόδους και προσλαμβάνοντας ελάχιστο αριθμό ΑμΕΑ.

Οι συνεντεύξεις που έδωσαν στον «Ρ» δυο νέοι άνθρωποι με αναπηρία, μέλη της Επιτροπής Νέων ΑμΕΑ της Συντονιστικής Επιτροπής Αγώνα Αναπήρων (ΣΕΑΑΝ), αποτελούν κραυγή αγωνίας και αγανάκτησης για το δύσκολο παρόν και το μέλλον τους, για την ανεργία και την εξαθλίωση των ανθρώπων με αναπηρίες και των οικογενειών τους, αλλά και για τη συνεχιζόμενη απαξίωση και υποβάθμιση της ειδικής αγωγής και επαγγελματικής εκπαίδευσης των ΑμΕΑ.

Ο Γιώργος Μπίλλης, που αντιμετωπίζει κινητική αναπηρία, είναι 28 ετών, άνεργος, και από το Σεπτέμβρη φοιτά για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά στο Κέντρο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης ΑμΕΑ (ΚΕΚ ΑμΕΑ) Γαλατσίου. Οπως εξηγεί στον «Ρ», είναι η δεύτερη φορά που παρακολουθεί κύκλο εκπαίδευσης στο συγκεκριμένο ΚΕΚ, το μοναδικό της Αττικής, αφού η κατάρτιση δεν οδηγεί και στην επαγγελματική αποκατάσταση.

«Δυστυχώς, η φοίτηση στο μοναδικό ΚΕΚ ΑμΕΑ της Αττικής δε δίνει προοπτικές δουλειάς, αν και οι άνθρωποι με αναπηρίες κυριολεκτικά μην έχοντας άλλη διέξοδο σπρώχνονται για μια θέση σε αυτό! Πρόκειται για ένα επιδοτούμενο πρόγραμμα διετούς εκπαίδευσης, για το οποίο όσοι φοιτούν παίρνουν ένα πολύ χαμηλό επίδομα και στο τέλος μια βεβαίωση που δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί πουθενά. Και επειδή οι άνθρωποι με αναπηρίες δε βρίσκουν δουλειά, εξαναγκάζονται να καταλήγουν στην κατάρτιση και επανακατάρτιση, που ανακυκλώνει απλώς την ανεργία και τα αδιέξοδα για τους ΑμΕΑ και τις οικογένειές τους», επισημαίνει ο Γ. Μπίλλης.

«Η ζωή μέχρι στιγμής για μένα είναι μόνο αυτό: Επιδοτούμενα προγράμματα. Από ΚΕΚ σε STAGE και από STAGE σε ΚΕΚ. Η ανεργία, η ανέχεια, κουτσουρεύει το ίδιο το δικαίωμά μας στη ζωή. Δεν μπορείς να ονειρευτείς. Να εξελιχτείς σαν άνθρωπος. Φτάνεις 30 χρόνων και μένεις ακόμα με τους γονείς, που και αυτοί, με τα γενικότερα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι λαϊκές οικογένειες, δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στα έξοδα που απαιτούνται για τις βασικές ανάγκες του ανάπηρου. Οι κυβερνήσεις δίνουν ένα πενιχρό προνοιακό επίδομα των 220 ευρώ που δεν επιτρέπει να κάνεις τίποτα, αφού και με τις ιδιωτικοποιήσεις έχουν εμπορευματοποιηθεί όλες οι ανάγκες των ΑμΕΑ για την Υγεία, την Εκπαίδευση κ.ά.», τονίζει.

«Με στοιχεία του υπουργείου Απασχόλησης, το 85% των αναπήρων είναι άνεργοι αυτή τη στιγμή. Στην πραγματικότητα, είναι πολλοί περισσότεροι οι άνεργοι, αφού κάποιοι δεν είναι καν γραμμένοι στα μητρώα ανέργων του ΟΑΕΔ. Και οι διαγωνισμοί του Ν. 2643 προσφέρουν δουλειά σε ελάχιστους ανάπηρους και χρησιμοποιούνται μόνο προεκλογικά για να μας έχουν και μας στην ομηρία. Ψήφισέ μας για να σε βάλουμε σε δουλειά. Αλλά και για να μπορέσει κάθε κυβέρνηση να κατευνάσει έστω προσωρινά την αγανάκτηση των αναπήρων. Και η προκήρυξη που έγινε φέτος, έγινε μέσα στο καλοκαίρι, χωρίς ενημέρωση, πολλοί ανάπηροι έλειπαν στις καλοκαιρινές τους διακοπές, πολλοί δεν ξέρανε καν τι να γράψουν στην αίτηση. Και ο διαγωνισμός αφορά όλο και όλο την πρόσληψη 500 ΑμΕΑ», υπογραμμίζει.

«Η ανεργία στους ανθρώπους με αναπηρία έχει σχέση συνολικά με την πολιτική βαρβαρότητας που εφαρμόζουν οι κυβερνήσεις, την ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, την αφαίρεση εργασιακών δικαιωμάτων, την ιδιωτικοποίηση των δημοσίων υπηρεσιών. Ενας άνθρωπος με αναπηρία δε χωρά σε αυτού του είδους την αγορά εργασίας. Δεν μπορεί να είναι φτηνό ευέλικτο εργατικό δυναμικό. Γι' αυτό εμείς ζητάμε μόνιμη και σταθερή εργασία, πλήρη απασχόληση, με βασικό μισθό 1.400 ευρώ, προστατευόμενα εργαστήρια για ανθρώπους με βαριές αναπηρίες», επισημαίνει ο Γ. Μπίλλης.

Παράλληλα, αναφέρεται στα τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζει το ένα και μοναδικό ΚΕΚ ΑμΕΑ της Αττικής: «Χρειάζεται να φτιαχτούν δημόσιες επαγγελματικές σχολές σε όλη τη χώρα και την Αττική που να δίνουν πτυχία με αξία, γιατί σήμερα στοιβαζόμαστε σχεδόν 300 άτομα σε ένα κτίριο ανεπαρκές και ακατάλληλο, ενώ το χαρτί που παίρνουμε δεν έχει καμία αξία στην αγορά εργασίας. Με κινητοποιήσεις μας όλο το προηγούμενο διάστημα, οι σπουδαστές απαιτήσαμε δουλειά για όλους τους απόφοιτους ικανούς προς εργασία ΑμΕΑ, προστατευόμενα παραγωγικά εργαστήρια με ευθύνη του κράτους, αναβάθμιση της σχολής με νέες ειδικότητες κ.ά. Δεν είχαμε καμία ουσιαστική απάντηση απ' την ηγεσία του υπουργείου Απασχόλησης. Οι κινητοποιήσεις μας θα συνεχιστούν», κατέληξε.

«Οι άνθρωποι με αναπηρία στην πλειοψηφία τους είναι αποκλεισμένοι απ' την εκπαίδευση. Τα ειδικά σχολεία και οι ειδικές τάξεις είναι ελάχιστες, 185.000 παιδιά με αναπηρία είναι εκτός εκπαίδευσης. Οπότε, ο αποκλεισμός συνεχίζεται και στη δουλειά», υπογραμμίζει στον «Ρ» ο 23χρονος Γιάννης Μελέτσης, απόφοιτος του ΙΕΚ Τειρεσίας για τυφλούς τηλεφωνητές και άνεργος.

«Η πολιτική των κυβερνήσεων είναι ανάλγητη, η ανεργία στους νέους ανάπηρους είναι συντριπτική. Οι προκηρύξεις του Ν.2643 γίνονται κάθε τέσσερα χρόνια. Οι θέσεις που προκηρύσσονται είναι ελάχιστες και πάλι υπάρχουν πολλοί αποκλεισμοί και κυρίως για ανθρώπους που διεκδικούν αγωνιστικά τα δικαιώματά τους», επισημαίνει. Ο ίδιος εξαιτίας της δράσης του στο ταξικό αναπηρικό κίνημα αντιμετώπισε σοβαρά προβλήματα και ξεκάθαρους αποκλεισμούς, τόσο προκειμένου να πάρει την πιστοποίησή του από το ΙΕΚ «Τειρεσίας», όσο και από τον πρόσφατο διαγωνισμό του Ν. 2643.

«Τα επαγγέλματα που μπορούν να κάνουν οι ανάπηροι είναι πολύ περιορισμένα, όπως για παράδειγμα στο χώρο των τυφλών, το επάγγελμα που μας επιτρέπουν με την πολιτική τους να κάνουμε είναι τηλεφωνητές. Λες και οι τυφλοί δεν έχουν άλλες ικανότητες. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να φοιτήσουμε σε πανεπιστήμια γιατί τα έξοδα είναι δυσβάσταχτα για τις οικογένειες. Οπως, για παράδειγμα, η αγορά ηλεκτρονικού υπολογιστή, ενώ δεν υπάρχουν βιβλία, ούτε ηχογραφημένα, ούτε σε ηλεκτρονική μορφή. Είναι εξαιρετικά δύσκολο για τα άτομα με προβλήματα όρασης να σπουδάσουν. Και έτσι οδηγούμαστε στη λύση του τηλεφωνητή. Αλλά και αν κάποιοι άνθρωποι με τυφλότητα καταφέρουν να τελειώσουν ένα πανεπιστήμιο, θα πρέπει να περιμένουν να γίνει κάποια προκήρυξη για να πιάσουν δουλειά», εξηγεί ο Γ. Μελέτσης. Και συμπληρώνει ότι αυτό συμβαίνει και στις άλλες αναπηρίες, όπως στους κινητικά αναπήρους που είναι εξαιρετικά δύσκολη η πρόσβαση στα πανεπιστήμια (δεν υπάρχουν ράμπες κλπ.) και κατά συνέπεια και στον εργασιακό χώρο.

«Οι νέοι ανάπηροι και οι οικογένειές τους πρέπει να διεκδικήσουν αγωνιστικά, μαζί με το ταξικό εργατικό κίνημα, όλα όσα δικαιούνται. Τα δικαιώματά τους στην εκπαίδευση, στη δουλειά, σε μια ζωή με αξιοπρέπεια», καταλήγει.