«Ταμπού» για τους κάθε λογής διαχειριστές, θιασώτες και απολογητές του καπιταλιστικού συστήματος δεν είναι τίποτα άλλο παρά μόνο το ίδιο το σύστημα ή, με άλλα λόγια, η διασφάλιση των όρων αναπαραγωγής του κεφαλαίου και της εκμετάλλευσης, όπως αυτές προσδιορίζονται κάθε φορά ανάλογα με τη φάση του οικονομικού κύκλου και της συγκυρίας. Σ' αυτό το πλαίσιο οι κάθε είδους και χροιάς διαχειριστικές λογικές και συνολικά αυτή η συγκεκριμένη πολιτική στέκονται απέναντι. Είναι απόλυτα εχθρικές με τα ταξικά συμφέροντα της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων.

Οι αστοί οικονομολόγοι, όπως για παράδειγμα και ο Πολ Κρούγκμαν (Νόμπελ οικονομίας - 2008), δε στέκονται δα και με «θρησκευτική ευλάβεια» στον εκάστοτε τύπο της διαχείρισης, αλλά στην ουσία. Κάτω από τη σημερινή συγκυρία της κρίσης και των αναταράξεων, το γεγονός αυτό γίνεται φανερό όσο ποτέ άλλοτε στο πρόσφατο παρελθόν. Ετσι οι μέχρι πριν από λίγο διαπρύσιοι κήρυκες των ιδιωτικοποιήσεων, του λεγόμενου νεοφιλελευθερισμού κ.ο.κ., σήμερα δε διστάζουν να περάσουν με τις απόψεις του «ευρωσκεπτικισμού», με την... «κοινωνία των πολιτών» και πάει λέγοντας. Ο Π. Κρούγκμαν που μέχρι πριν λίγο καιρό τα έβαζε με τα ελλείμματα, στην πρόσφατη επίσκεψή του στην Αθήνα δήλωσε πως αυτή τη στιγμή είναι λάθος η εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας στην ΕΕ. Είναι μήπως «αλλαγή» πολιτικής; Ασφαλώς και όχι, όπως δε συνιστά καμιά αλλαγής ρότας να ζητάει κανείς και κάποιες κρατικοποιήσεις. Αλλωστε, πριν ενσκήψει το κύμα των ιδιωτικοποιήσεων, είχαν προηγηθεί προγράμματα μαζικών κρατικοποιήσεων επειδή εκείνη την εποχή αυτή η επιλογή αποτελούσε ρύθμιση στήριξης του κεφαλαίου. Ο νομπελίστας τίποτα το καινούριο δεν είχε να πει. Αλλωστε τέτοιες ή παρόμοιες διαχειριστικές εκδοχές, το τελευταίο διάστημα, τις ακούμε και από τις ντόπιες πολιτικές δυνάμεις (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ, ΛΑ.Ο.Σ)...

Ο χαρακτήρας του αστικού κράτους ούτε αλλάζει ούτε αλλοιώνεται από το ενδεχόμενο κάποιων κρατικοποιήσεων, που έτσι κι αλλιώς σήμερα, με τη μια την άλλη μορφή, και εξαιτίας της κρίσης είναι μια πραγματικότητα στον καπιταλιστικό κόσμο.

Σε κάθετη και συνολική πολιτική και κοινωνική ρήξη με αυτές τις διαχειριστικού χαρακτήρα λογικές είναι η θέση του ΚΚΕ για την κρατικοποίηση των βασικών και συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής, όχι γενικά και αφηρημένα, όχι στο πλαίσιο της καπιταλιστικής αγοράς, αλλά στο πλαίσιο της λαϊκής οικονομίας και εξουσίας. Αποτεί άλλη ποιότητα, έρχεται να απαντήσει και να ικανοποιήσει τις σύγχρονες και συνεχώς διευρυνόμενες κοινωνικές ανάγκες.

Μια από τις εκδοχές που καλλιεργούνται έντεχνα το τελευταίο διάστημα είναι και η απόλυτα αγοραία, που επιχειρεί να φορτώσει τα «κακώς κείμενα» στα λεγόμενα γκόλντεν μπόις, δηλαδή σε κάποιους χρυσοκάνθαρους διαχειριστές κεφαλαίων, ότι τάχα, αυτοί είναι υπεύθυνοι ή ακόμη και δημιουργοί της κρίσης. Οι τέτοιες αντιλήψεις, πέρα από την αντιεπιστημονικότητά τους, έχουν πολύ συγκεκριμένη στόχευση: Να σπείρουν τη σύγχυση στη συνείδηση της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων. Από την άποψη της ποιότητας και της δυναμικής των λαϊκών αγώνων είναι εντελώς διαφορετικό πράγμα να ξεκινά κανείς κυνηγώντας χίμαιρες και αποδιοπομπαίους τράγους (όπως τα «γκόλντεν μπόις») και άλλο το να εξάγει τα σωστά συμπεράσματα. Και η σημερινή κρίση, όπως και οι προηγούμενες, αλλά και αυτές που με απόλυτη βεβαιότητα θα έρθουν, έχουν τη ρίζα τους στην ίδια τη λειτουργία του καπιταλιστικού συστήματος, που δεν παίρνει ούτε από γιατρειές ούτε πολύ περισσότερο από γιατροσόφια σαν και αυτά που το τελευταίο διάστημα πλασάρουν οι λογής απολογητές του συστήματος.

Από πρόσφατη συνέντευξη (εφημερίδα «Το Βήμα) του νομπελίστα Π. Κρούγκμαν στη διάρκεια επίσκεψής στην Αθήνα, παραθέτουμε δυο χαρακτηριστικά αποσπάσματα:

-- «Υποστηρίζω την προσωρινή κρατικοποίηση ως μια από τις απαραίτητες πρωτοβουλίες για την εξυγίανση των τραπεζών. Πρέπει να τις κρατικοποιήσουμε, να καθαρίσουμε τα βιβλία τους και να τις πουλήσουμε ξανά το ταχύτερο δυνατό».

Είναι απόλυτα φανερό ότι αυτό που τους «κόφτει» είναι ένα και μόνο: Η διασφάλιση των όρων για την απρόσκοπτη λειτουργία και τη διευρυμένη αναπαραγωγή του καπιταλιστικού συστήματος. Τα υπόλοιπα είναι και για τους ίδιους, το δευτερεύον. Σήμερα το σύστημα φαίνεται να έχει ανάγκη και από κάποιες... νεοκρατικοποιήσεις. Τους ενδιαφέρει λοιπόν να «καθαρίσουν τα βιβλία τους», δηλαδή να φορτώσουν όλα τα σπασμένα της κρίσης στα εργατικά - λαϊκά στρώματα. Αργότερα και αφού ξεπεράσουν τους κάβους που βλέπουν να ορθώνονται μπροστά τους, μπορούν να τα ξαναπουλήσουν. Σήμερα σε συνθήκες κρίσης γίνεται φανερό ότι το κράτος είναι αποφασιστικό εργαλείο και μηχανισμός για τη λειτουργία του καπιταλιστικού συστήματος. Ακριβώς τέτοιο εργαλείο είναι και σε συνθήκες καπιταλιστικής ανάπτυξης. Είναι άλλο πράγμα αν αυτό δε γινόταν και τόσο αντιληπτό και συνειδητά συσκοτιζόταν, όπως και σήμερα, με ευρήματα τύπου «νεοφιλελευθερισμός» κλπ. Και στην Ελλάδα, όπως ακριβώς έγινε σε ολόκληρη την ΕΕ, η κυβέρνηση της ΝΔ προχώρησε στην εφαρμογή μιας ακόμη κρατικομονοπωλιακής ρύθμισης «ρίχνοντας» στο τραπεζικό κεφάλαιο το κρατικό πακέτο με τα 28 δισ. ευρώ.

-- «Το πρόβλημα δεν είναι η παγκοσμιοποίηση της παραγωγής, αλλά η χρηματοοικονομική παγκοσμιοποίηση, που ήταν το παραπροϊόν της απορύθμισης των χρηματοοικονομικών συστημάτων σε εθνικό επίπεδο»...

Ωστε λοιπόν έτσι: για τους απολογητές του συστήματος το πρόβλημα δεν είναι ο καπιταλισμός αλλά το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Για δαύτους δεν υπάρχει υπερσυσσώρευση κερδών από τους κεφαλαιοκράτες - όπως και στην Ελλάδα για ολόκληρη την προηγούμενη περίοδο. Η σημερινή κρίση, όπως και όλες οι κρίσεις του καπιταλισμού, αναγκαστικά και αναπότρεπτα, πατούν πάνω στην υπερσυσσώρευση κερδών. Πατάνε και - δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς στον καπιταλισμό - στην απόσπαση από τους κεφαλαιοκράτες του κοινωνικά παραγόμενου πλούτου, στην αδυσώπητη εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης. Είναι δηλαδή φανερό ότι στις τράπεζες αντανακλώνται άμεσα τα πρώτα συμπτώματα της καπιταλιστικής κρίσης. Για ευνόητους λόγους οι απολογητές του συστήματος βαφτίζουν το σύμπτωμα - αίτιο και καθαρίζουν...

Σταθήκαμε στις παραπάνω απόψεις τους όχι γιατί διαπνέονται από κάποια ιδιαίτερη «επιστημοσύνη» και εμβρίθεια, αλλά για το λόγο ότι αυτές οι σκόπιμες συγχύσεις φαίνεται, πως - με τον ένα ή τον άλλο τρόπο - κυριαρχούν στον αστικό Τύπο, αλλά κατά μάλλον περίεργη σύμπτωση ταυτίζονται και με την αντίληψη που επιχειρούν - με τον ένα ή το άλλο τρόπο - να καλλιεργήσουν και όλα τα κόμματα του ευρωμονόδρομου της υποταγής. Και βέβαια η «σύμπτωση» ή και απόλυτη ταύτιση δεν είναι αποτέλεσμα κάποιων παρασκηνιακών ενδοσυνεννοήσεών τους. Σαφώς και υπάρχουν και τέτοιες, όπως και ειδικές επεξεργασίες στο πλαίσιο διαφόρων κέντρων του μεγάλου κεφαλαίου (ΔΝΤ, ΟΟΣΑ, σε επίπεδο ΕΕ κ.ο.κ).

Η δουλειά όμως των απολογητών του εκμεταλλευτικού συστήματος κατανέμεται στην εύκολη ατάκα, στα «ευκολοχώνευτα» ευρήματα τύπου «γκόλντεν μπόις» που έχουν στόχο να διαμορφώσουν ψευδή αντίληψη, να συσκοτίσουν τα πράγματα, να αποπροσανατολίσουν όσο μεγαλύτερα κομμάτια είναι δυνατό από τα εργατικά και λαϊκά στρώματα. Γι' αυτό και από τη σκοπιά της ικανοποίησης των λαϊκών αναγκών, δικαιωμάτων και διεκδικήσεων είναι επικίνδυνοι. Κάθε άλλο παρά τυχαία σε ρεπορτάζ των ημερών διαβάσαμε για τα... παλιωμένα παπούτσια που φόραγε ο νομπελίστας, για την... γκρίνια της... κυρίας Γκρούγμαν που ζήτησε από το νομπελίστα να γράφει πιο αισιόδοξα άρθρα κ.ο.κ.