ΑΛ. ΠΑΠΑΡΗΓΑ: Αν είχαμε τέτοια θέση συνεργασίας με τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, καλά θα έκανε ο κόσμος να μας έπαιρνε με τις πέτρες. Πώς είναι δυνατό να υπάρξει συνεργασία; Είναι αδύνατον. Θα ήμασταν άξιοι της μοίρας μας. Θα είχαμε προδώσει το λαό. Κάποια κυβέρνηση θα βγει. Ακυβέρνητες πολιτείες δεν υπάρχουν.

Το θέμα είναι, όποια και αν είναι η κυβέρνηση και η αξιωματική αντιπολίτευση, πρέπει να μην αισθάνονται καλά στα πόδια τους. Να έχουν πονοκέφαλο την άλλη μέρα, η κυβέρνηση κατ' αρχήν, να προωθήσει αντιλαϊκά μέτρα. Και αυτός ο πονοκέφαλος, αν δεν προέρχεται από το ΚΚΕ, απ' όπου αλλού προέρχεται θα περάσει εύκολα και με μια απλή ασπιρίνη.

ΑΛ. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗΣ (ΕΤ 3): Είπατε στην αρχή, αυτό που ξέρουμε είναι ότι στις 5 Οκτώβρη ένα από τα δύο κόμματα θα είναι κυβέρνηση και στο κλείσιμο επαναλάβατε ότι θα υπάρχει η κυβέρνηση που θα κυβερνά βάσει της Συνθήκης της Λισαβόνας κ.τ.λ. Με βάση ποια πραγματικά στοιχεία; Και το ρωτώ γιατί από τις δημοσκοπήσεις αυτής της στιγμής, υπάρχει ένα σενάριο οριακής αυτοδυναμίας. Υπάρχουν κάποια πραγματικά στοιχεία που τεκμηριώνουν, αν σας ερμηνεύω σωστά, αυτή την εδραία πεποίθηση ότι θα έχουμε αυτοδυναμία;

Γιατί ακριβώς, για να δυναμώσει το κίνημα πρέπει να υποστούν ρήγματα πριν απ' όλα τα δυο κόμματα εξουσίας και να μην πάει στράφι η απομάκρυνση από τα δυο κόμματα. Να μη διαχυθεί έτσι που να μπορούν τα δυο κόμματα, ή το ένα από τα δύο, ανάλογα ποιο θα είναι κυβέρνηση, να αξιοποιήσει τη διασπορά των ψήφων και να τις μαζέψει ύστερα από λίγο. Για δείτε τι έγινε στη Γαλλία. Ολοι μαζί με τον Ζοσπέν, με την κεντροαριστερά. Και μετά τρέχανε όλοι μαζί κομμουνιστές, πράσινοι πανικοβλημένοι, «αμάν, έρχεται ο Λεπέν». Και ψηφίσανε όλοι τον Σιράκ. Αυτή είναι η συνεισφορά της Κεντροαριστεράς. Δοκιμασμένα όλα αυτά. Αυτές οι τάσεις που υπήρχαν στη Γαλλία, στην Ιταλία κτλ. που όλοι έτρεχαν, «κεντροαριστερά - κεντροαριστερά» και τώρα τρέχουν πίσω απ' το Μπερλουσκόνι.

Ομως στην Ελλάδα υπάρχει μια δυνατότητα, που δεν υπήρχε, ούτε στη Γαλλία, ούτε στην Ιταλία, ούτε στην Ισπανία. Και να το πούμε καθαρά: Υπάρχει μια υψηλότερη ριζοσπαστικοποίηση και αντιιμπεριαλιστική συνείδηση του λαού, που δεν είναι τέτοια σ' αυτές τις χώρες - για διάφορους ιστορικούς λόγους, παλαιότερους και πρόσφατους - και υπάρχει ένα ΚΚΕ αταλάντευτο, σταθερό και μαχητικό.

Αυτά τα δυο πράγματα υπάρχουν στην Ελλάδα, που μας επιτρέπουν να πούμε το εξής: Οσο και να τραντάζεται το πολιτικό σύστημα και να έχει πλήγματα, αυτά τα πλήγματα δεν πρόκειται να οδηγήσουν σε τραγωδίες το λαό. Αντίθετα, είναι πλεονέκτημα για το λαό, εφ' όσον όμως κοιτάζει προς τα εμπρός και αντιμετωπίζει τα πράγματα με όρους αντεπίθεσης.

Δηλαδή, στην Ελλάδα δεν είναι απαραίτητο να περάσουμε από τα σενάρια της «κεντροδεξιάς» και της «κεντροαριστεράς». Διότι, οι λαϊκοί ταξικοί αγώνες είναι σχετικά πιο δυνατοί σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρώπης, ο αντικομμουνισμός στην Ελλάδα έχει πολύ λιγότερη επίδραση, παρά το γεγονός ότι στην Ελλάδα είχαμε 27 χρόνια παράνομο ΚΚΕ, ενώ στη Γαλλία και στην Ιταλία δεν ήταν έτσι.

Επομένως, υπάρχει μια ορισμένη εθνική ιδιαιτερότητα. Και είναι γεγονός ότι ο αντικομμουνισμός στην Ελλάδα έχει λιγότερη επίδραση στο λαό. Και δεν εννοούμε αντικομμουνισμό το ν' αντιμετωπίζουν κάποιοι πολεμικά τις θέσεις μας, ή να μην τις υιοθετούν. Ο αντικομμουνισμός στην Ελλάδα είναι μικρότερος γιατί το ΚΚΕ αντιστάθηκε στα σχέδια ενσωμάτωσης στο κυρίαρχο σύστημα.

Γ. ΓΙΑΣΚΟΥΛΙΔΗΣ («ΒΕΡΓΙΝΑ ΤV»): Κυρία Παπαρήγα, καλείτε τους Ελληνες ψηφοφόρους να αποδυναμώσουν τα λεγόμενα κόμματα εξουσίας και να στηρίξουν ένα ισχυρό ΚΚΕ. Και πριν από λίγο όμως τονίσατε ότι δεν είστε διατεθειμένοι να καθίσετε την επομένη των εκλογών στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, για να συμμετάσχετε σε μια κυβέρνηση συνεργασίας που αναγκαστικά θα χρειαστεί αν δεν έχουμε αυτοδύναμη κυβέρνηση.

Στις 5 λοιπόν Οκτωβρίου, αν δεν έχουμε αυτοδύναμη κυβέρνηση και αν τα κόμματα της αντιπολίτευσης που θα προκύψει αρνηθούν να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, θα μπούμε σε μια περιπέτεια μιας παρατεταμένης ίσως ακυβερνησίας για τη χώρα.

ΑΛ. ΠΑΠΑΡΗΓΑ: Αυτό το έχουμε ακούσει. Λέγεται παντού. Η χώρα κυβερνάται από το μεγάλο κεφάλαιο. Βεβαίως θέλει και τον πολιτικό του εκπρόσωπο, θέλει και τη διακυβέρνηση. Θα τα λύσουν τα ζητήματα. Εχετε δει καμιά ακυβέρνητη χώρα και μάλιστα να τρέχουν Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης, πετρέλαια, αγωγοί κλπ;

Εμείς λέμε, έτσι κι αλλιώς θα έχει κυβέρνηση. Τώρα αν θα την έχει σε ένα μήνα ή σε δυο, κυβέρνηση θα έχει. Το θέμα είναι αυτή η κυβέρνηση να καταλαβαίνει ότι ο λαός είναι αποφασισμένος να αντιδράσει.

Το τραγικό για το λαϊκό κίνημα και το λαό θα είναι είτε να υπάρχει στασιμότητα - η στασιμότητα είναι πισωγύρισμα - ή να βγει αδυνατισμένος ο λαός. Αυτό είναι το άσχημο. Αυτός που ψηφίζει ΚΚΕ, ξέρει τι ψηφίζει. Ψηφίζει ένα κόμμα το οποίο δεν πρόκειται να διαπραγματευθεί μ' αυτούς οι οποίοι ευθύνονται για την αντιλαϊκή πολιτική. Του μιλάμε καθαρά και αυτό νομίζω είναι εγγύηση.

Θ. ΣΙΧΛΕΤΙΔΗΣ (ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ): Είπατε χτες ότι το θέμα στις εκλογές που έρχονται δεν είναι ν' αποκτήσει αυτοδυναμία το ΠΑΣΟΚ ή η Νέα Δημοκρατία αλλά ν' αποκτήσει αυτοδυναμία ο λαός. Με ποιο ποσοστό στις κάλπες μπορεί ν' αποκτήσει αυτοδυναμία ο λαός; Και πού μπαίνει ο πήχης για το ΚΚΕ;

ΑΛ. ΠΑΠΑΡΗΓΑ: Νομίζω το διευκρίνισα χτες: Αντοχή απέναντι στα εκβιαστικά διλήμματα, στην παραπλάνηση, στις κούφιες υποσχέσεις, στα μεγάλα και παχιά λόγια και πάνω απ' όλα στην προσπάθεια που γίνεται να περάσει ότι η εκλογική μάχη τελικά είναι μια μάχη που κρίνεται ανάμεσα στο ΠΑΣΟΚ και στη ΝΔ και ότι ψηφίζουμε στις εκλογές μόνο για να βγάλουμε μια κυβέρνηση.

Στις εκλογές θα κριθεί η ικανότητα αντιπολίτευσης του λαού απέναντι στην κυβέρνηση και απέναντι στο δίδυμο των κομμάτων εξουσίας. Και βέβαια η ικανότητα αντιπολίτευσης θα κριθεί μέσα στο λαό με όρους ανάπτυξης του κινήματος. Γι' αυτό λέμε «λαϊκή αυτοδυναμία». Γιατί, όταν αισθάνεσαι ότι έχεις δικαίωμα τα 1.400 ευρώ μισθό κι ότι είναι το ελάχιστο που μπορείς αυτή τη στιγμή ν' απαιτήσεις, όταν δε σε παραπλανούν με αυτά που λένε, ότι η οικονομία τραντάζεται, ότι δεν υπάρχει ρευστό, όταν λοιπόν αποκτήσεις μια αυτοδυναμία συνείδησης, όσο γίνεται, σε όσο γίνεται μεγαλύτερο μέρος του λαού, τότε αυτό έχει πάρα πολύ μεγάλη αξία. Αυτό λέμε.

Οπωσδήποτε τα δύο κόμματα θα είναι μπροστά, θα έχουμε αντιλαϊκή κυβέρνηση, αντιλαϊκή αξιωματική αντιπολίτευση, θα παίζεται το ίδιο έργο. Πιθανό να περάσουν κι άλλα σενάρια, αλλαγής της μορφής του πολιτικού συστήματος, όλα αυτά. Αλλά χρειάζεται αυτοδυναμία του λαού, να μη θεωρεί ότι δεν έχει και άλλη επιλογή από το να διαπραγματεύεται τι θα χάσει.

Β. ΠΕΚΛΑΡΗΣ (ΕΡΑ): Κυρία Παπαρήγα, είπατε και χθες στην ομιλία σας στο στρατόπεδο του Παύλου Μελά ότι κάποιοι προσπαθούν να μην είναι τρίτο κόμμα το ΚΚΕ. Αυτό ποιοι το επιδιώκουν; Και επειδή λέτε, το σύνθημά σας είναι δυνατό, και δυνάμωμα του Κομμουνιστικού Κόμματος, αυτό πώς μεταφράζεται σε ποσοστά;

ΑΛ. ΠΑΠΑΡΗΓΑ: Ξέρετε πάρα πολύ καλά ότι εμείς δεν αριθμοποιούμε το στόχο, για τον εξής λόγο: Γιατί είναι σαν να προλαβαίνεις τη λαϊκή δυναμική και ενδεχομένως και να την αναστέλλεις. Εμείς υπολογίζουμε στο εξής: Την τελευταία πενταετία έχει αυξηθεί ο αριθμός εκείνων από τα εργατικά λαϊκά στρώματα που λένε ότι ανάμεσα στα δύο κόμματα δεν υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές. Οτι την ίδια πολιτική έχουν και είναι δυσαρεστημένα και με τα δύο. Και μιλάμε για εργατικά λαϊκά στρώματα, γιατί και η αστική τάξη είναι δυσαρεστημένη και με τα δύο κόμματα. Αισθάνονται ότι πρέπει να γίνει μια αναμόρφωση του πολιτικού σκηνικού, αλλά δε μας ενδιαφέρει αυτό.

Επομένως, σ' αυτή τη βάση εμείς λέμε ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, η πολιτική του και η απήχησή του μάλλον, περικλείει δυναμική στο λαό. Δεν μπορούμε να καθίσουμε κάτω να την προσδιορίσουμε αριθμητικά.

Εμείς λέμε, όσοι περισσότεροι ψηφίστε. Και μετά τις εκλογές βεβαίως θα εκτιμήσουμε πόση απήχηση είχε αυτή η εκτίμηση. Εχει βάση δηλαδή αυτό το οποίο λέμε, το δυνάμωμα του ΚΚΕ.

Ωστόσο, πραγματικά, και μπορώ να σας πω ότι κάνουμε και αυτοκριτική στα συμπεράσματα των ευρωεκλογών, το ζήτημα ότι θέλουν να μας βγάλουν από την 3η θέση δεν το πιάσαμε έγκαιρα. Γιατί θέλουν να μας βγάλουν από την 3η θέση; Γιατί, πρώτον, αυτό σημαίνει και μείωση ψήφων. Και, δεύτερον, ο αντίπαλος σκέφτεται και λίγο σημειολογικά. Θέλει να εμφανίζεται μια εναλλακτική δύναμη στην 3η θέση, που να μπορεί να τσοντάρει και στη συνεργασία, και να είναι ένα κόμμα που να είναι κοντά του. Δε θέλει στην 3η θέση να είναι η άλλη αντίληψη, διότι ποντάρει στο σημειολογικό, στην αντίληψη των ποσοστών και τα λοιπά. Και σαφώς τώρα βρίσκονται σε ένα μεγάλο δίλημμα. Από τη μια μεριά λένε, όσα περισσότερα κόμματα εκτός Βουλής τόσο καλύτερα για την αυτοδυναμία, αλλά από την άλλη μεριά δε θέλουν μια Βουλή με το ΚΚΕ μέσα μόνο, γιατί εκεί η αντιπαράθεση θα γίνεται πολύ καθαρή. Θέλουν και τα αναχώματα. Θέλουν και τα δεκανίκια.

Εμείς τώρα δεν πρόκειται να πάμε να κάνουμε συνδυασμούς πολύπλοκους, γιατί στην πολιτική τα πράγματα κρίνονται με το κύριο. Και το κύριο είναι: Κάτω αυτοί, πάνω το ΚΚΕ. Καταλαβαίνετε. Αυτό είναι το κύριο, ανεξάρτητα τι επίπτωση θα έχει ή όχι στην αυτοδυναμία, ή στο αν θα έχουμε και επόμενη εκλογική μάχη.

Το πολιτικό ζήτημα κρίνεται εκεί. Αυτό λοιπόν μετράει στις εκλογές. Και εμείς τις εκλογές τις αντιμετωπίζουμε ενιαία. Δύο μάχες θα είναι; Μία εκλογική μάχη είναι στην ουσία, δεν είναι δύο. Αυτό πρέπει να καταλάβουν οι εργαζόμενοι.

Γ. ΚΥΡΟΥ (ΑΘΗΝΑ 9,84): Οι κοινωνικές συνθήκες που επικρατούν στην Ελλάδα, σύμφωνα με παρατηρητές τουλάχιστον, οδηγούν μέρος των πολιτών σε συντηρητική στροφή. Ποιες είναι οι θέσεις του ΚΚΕ, αναφορικά με τη μεταναστευτική πολιτική που πρέπει να εφαρμοστεί και χωρίς να συνδέω την πρώτη ερώτηση με τη δεύτερη, υπάρχει ζήτημα στην ελληνική κοινωνία με τη συνεχώς κλιμακούμενη εγκληματικότητα. Πώς τοποθετείστε σ' αυτό;

ΑΛ. ΠΑΠΑΡΗΓΑ: Το θέμα «συντηρητική στροφή» είναι πιο πολύπλοκο και σύνθετο. Δε χαϊδεύουμε τ' αυτιά του λαού, σε καμία περίπτωση. Κατά τη γνώμη μας, το κυρίως πρόβλημα που υπάρχει σήμερα στην Ελλάδα, είναι το εξής, που είναι όμως σε όλη την Ευρώπη και παγκόσμιο: Οτι η αντίθεση απέναντι στη συντηρητική πολιτική, η αντίθεση απέναντι στη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, δεν έχει το απαιτούμενο βάθος. Π.χ. υπάρχουν πολλοί εργαζόμενοι και μέσα στα λαϊκά στρώματα, που αποσυνδέουν τη στρατηγική του συστήματος από την πολιτική των κομμάτων και θεωρούν ότι είναι πρόβλημα του κομματικού πολιτικού συστήματος και όχι γενικότερα του κοινωνικού οικονομικού και πολιτικού συστήματος.

Υπάρχει ένας κόσμος, ο οποίος αποδίδει την κακοδαιμονία σε μια πλευρά που υπάρχει μέσα στο σύστημα, αλλά δεν είναι αυτή η μόνη. Αθωώνουν δηλαδή το σύστημα της νόμιμης ταξικής εκμετάλλευσης και κλοπής και ληστείας του λαού και βλέπουν μια πλευρά του, τις μίζες και τις ρεμούλες. 'Η, έχουν ελπίδα ότι μπορεί αυτά τα κόμματα να διορθωθούν.

Τώρα, αν αυτό είναι συντηρητικοποίηση ή όχι... Οπωσδήποτε όμως είναι μια αντίληψη που, αντί να βλέπει ότι τα κόμματα αυτά δεν αλλάζουν, εκφράζουν συμφέροντα της αστικής τάξης - άρα πρέπει να τα εγκαταλείψει - περιμένει, είτε μεταγγίζοντας ψήφους από το ένα στο άλλο κόμμα, είτε πιστεύοντας ότι αυτά τα κόμματα μπορεί να διορθωθούν. Επίσης, είτε δεν κατανοείται, είτε δεν υπάρχει εμπιστοσύνη στην ύπαρξη εναλλακτικής ριζικής φιλολαϊκής λύσης. Αυτό είναι το πρόβλημα.

Από κει και πέρα, η πολιτική απέναντι στους μετανάστες ήταν «ελάτε στον παράδεισο του καπιταλισμού, ελάτε για να βοηθήσετε να πέσουν τα μεροκάματα». Δεν το έλεγαν επίσημα, αλλά αυτή ήταν η πολιτική σε όλη την Ευρώπη και στην Ελλάδα. Να πέσουν τα μεροκάματα, να πέσουν οι μισθοί. Για να έχουν μια εφεδρική δύναμη, όχι γενικά Ελλήνων ανέργων, αλλά και ξένων ανέργων, οι οποίοι θα έρχονταν με χαμηλότερους μισθούς και μεροκάματα.

Βέβαια, στο μεταναστευτικό ρεύμα δεν μπαίνουν ποσοστώσεις. Ανοιξε λοιπόν η στρόφιγγα.

Επίσης, θέλουν να κρατήσουν τους μετανάστες σε γκέτο, γιατί καταλαβαίνουν ότι το μεταναστευτικό ρεύμα μπορεί από τη μια μεριά να προκαλεί τη μείωση των μισθών και των μεροκαμάτων - άθελά τους οι άνθρωποι, όπως κι εμείς την προκαλούσαμε στη Γερμανία και αλλού όταν πηγαίναμε - αλλά ταυτόχρονα μπορεί να γίνει πηγή ενδυνάμωσης του κινήματος. Και ακριβώς εδώ έρχεται καλλιεργημένος και διαδίδεται ο εθνικισμός και ο ρατσισμός.

Επομένως, ο συντηρητισμός αναπτύσσεται στο πεδίο της οικονομίας. Και από κει και πέρα γίνεται κάποιος ευάλωτος σε συντηρητικές αντιλήψεις, σε αρκετά ζητήματα. Υπάρχουν και δυνάμεις σε διατεταγμένη υπηρεσία, οι οποίες, είτε χτυπάνε τους μετανάστες, ή και δυνάμεις οι οποίες θέλουν να τους ενσωματώσουν πλήρως. Να μην κρατήσουν και την πολιτιστική τους ή τη γλωσσική τους ιδιαιτερότητα, ή αν θέλετε να ενσωματωθούν οι μετανάστες, έτσι που να μη γίνουν και δύναμη πάλης, αντίστασης. Είναι δηλαδή αυτοί που θέλουν να τους αφομοιώσουν και να τους ενσωματώσουν βίαια και αυτοί που θέλουν να τους κρατάνε ξεκομμένους βίαια.

Για την κοινωνική εγκληματικότητα. Καταρχήν η αύξηση της κοινωνικής εγκληματικότητας έχει άμεση σχέση με το ότι και ο υπόκοσμος έχει οργανωθεί καλά. Μέσα στο χώρο της κοινωνικής εγκληματικότητας υπάρχουν εταιρείες, έχει μπει σε επιστημονική βάση το έγκλημα. Και στρατολογούνται μετά φτωχοί, πεινασμένοι.

Η αύξηση λοιπόν της εγκληματικότητας έχει να κάνει με την εξέλιξη μέσα στη ζούγκλα του ανταγωνισμού. Βεβαίως, εκεί που υπάρχει φτώχεια και το κίνημα δεν είναι ισχυρό να απορροφήσει τους φτωχούς σε ένα κίνημα διεκδίκησης, εκεί υπάρχει και ο πειρασμός, υπάρχουν και τα κυκλώματα.

Επομένως, η αύξηση της κοινωνικής εγκληματικότητας είναι ένα σύμπτωμα της κρίσης και της σαπίλας του συστήματος και το οποίο δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με ποινικό τρόπο ή μόνο με ηθικές παραινέσεις, αλλά με επίλυση των λαϊκών προβλημάτων.