Το πολιτικό πλαίσιο δράσης της Εκκλησίας επιχείρησε να περιγράψει με τη χτεσινή ομιλία του στην πλατεία Συντάγματος ο αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος. Ηταν μια μεγάλων διαστάσεων συγκέντρωση, που κατέλαβε το κέντρο της Αθήνας, η οποία προβλήθηκε από την Ιεραρχία ως επιβεβαίωση της δύναμης της Εκκλησίας. Ο δε αρχιεπίσκοπος, που ήταν και ο μοναδικός ομιλητής, περιστοιχιζόμενος από τους άλλους ιεράρχες, με όσα είπε προσπάθησε να οριοθετήσει πολιτικά τις θέσεις της Εκκλησίας αλλά και το ρόλο που διεκδικεί. Ετσι τάχθηκε υπέρ της «παγκοσμιοποίησης», του ευρωπαϊκού προσανατολισμού και της ΟΝΕ. Ταυτόχρονα όμως απέρριψε ότι η Εκκλησία κάνει πολιτική και ότι διεκδικεί να συγκυβερνήσει.

Οσον αφορά στο επίμαχο θέμα των ταυτοτήτων, που απασχόλησε το δεύτερο μέρος της ομιλίας του, επανέλαβε το επιχείρημα ότι το ζήτημα αυτό αποτελεί το πρώτο βήμα μιας σειράς ανάλογων αλλαγών που αποβλέπουν στο «θρησκευτικό αποχρωματισμό της κοινωνίας». Ταυτόχρονα προανήγγειλε την έναρξη εκστρατείας συγκέντρωσης υπογραφών ανά ενορία υπέρ της προαιρετικής αναγραφής του θρησκεύματος, τις οποίες η Ιεραρχία θα επιδώσει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και στη Βουλή. Την απόφαση θα πάρει η Ιερά Σύνοδος, η οποία συνέρχεται τη Δευτέρα.

Κατά τ' άλλα, η ομιλία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί πιο ήπια από αυτή της Θεσσαλονίκης, καθώς απέφυγε επιμελώς να χρησιμοποιήσει οξείς τόνους και προσπαθώντας να διασκεδάσει τις προηγούμενες εντυπώσεις τη φορά αυτή δήλωσε υπακοή στους νόμους. Ωστόσο, ήταν περισσότερο πολιτική αφού από τις πρώτες φράσεις του ήταν και αυτή ότι «η Εκκλησία τίθεται και πάλι επικεφαλής του λαού μας». Στο τέλος, δε, εκτός κειμένου, απευθυνόμενος στο λαό τον χαρακτήρισε «περιούσιο και ευλογημένο».

Επιβεβαιώνοντας τον καθεστωτικό ρόλο της Εκκλησίας και ειδικά τη συμβολή της στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό είπε: «Ο κόσμος δε θέλει να αλλοιωθεί η παράδοσή του στο βωμό της οποιασδήποτε επιδίωξης. Εχουμε κατ' επανάληψη διακηρύξει ότι είμαστε σε μόνιμο ευρωπαϊκό προσανατολισμό. Η Εκκλησία βοήθησε με όλες τις δυνάμεις της όλους τους πρωθυπουργούς της χώρας, από τον Κ. Καραμανλή, τον κ. Γ. Ράλλη, τον Α. Παπανδρέου, τον κ. Κ. Μητσοτάκη μέχρι και τον κ. Κ. Σημίτη, στην επίτευξη της ευρωπαϊκής προοπτικής της χώρας.Συνομολογεί στα περισσότερα οικονομικά και αναπτυξιακά μεγέθη της παγκοσμιοποίησης, και ιδίως σ' εκείνα που μέσα τους περιέχουν τη φροντίδα για τον άνθρωπο και την κοινωνική δικαιοσύνη. Και γι' αυτό χαιρέτισε με ειλικρίνεια τη χτεσινή ένταξη της χώρας μας στην ΟΝΕ. Αλλά δεν αποδέχεται το πολιτισμικό μέρος της, που αποβλέπει στην ομογενοποίηση των λαών, στην ισοπέδωση των παραδόσεων, στην εκπόρθηση των ιδιαιτεροτήτων κάθε λαού, ώστε να επικρατήσει ένα και μοναδικό μοντέλο ζωής με ανθρώπους κλωνοποιημένους, απαρνητές της ιστορίας τους. Η απάντηση της Εκκλησίας στην παγκοσμιοποίηση δεν είναι μόνο η άμυνα της εθνικής ταυτότητας, αλλά κυρίως η πρόταση της οικουμενικότητας και καθολικότητας σε πνευματικό επίπεδο».

Ακολούθως ανέφερε: «Αναρωτιέμαι και ρωτάω: Ποιοι είναι αυτοί που θέλουν να διχάσουν το λαό και την κοινωνία και να τον διχάσουν ανάμεσά σε πολίτες του προοδευτικού δήθεν κράτους και σε πιστούς της οπισθοδρομικής δήθεν Εκκλησίας; Τι εξυπηρετεί αυτή η τεχνητή ρήξη της συνοχής του έθνους και της κοινωνίας, για την οποία κάποιοι δηλώνουν ικανοποιημένοι ή και υπερήφανοι; Ποίοι είναι αυτοί που θέλουν να μετρήσουν τις "καθαρές" δυνάμεις της "προόδου", όπου γι' αυτούς "πρόοδος" είναι η αποκοπή από την παράδοση, την ιστορία και την ποικιλομορφία;».

Ο αρχιεπίσκοπος διεκδίκησε για την Εκκλησία να έχει άποψη για ό,τι συμβαίνει στην κοινωνία: «Θεωρούν ορισμένοι ότι όποιος είναι πιστός ή έστω όποιος δέχεται ότι η Εκκλησία μπορεί να έχει άποψη, δεν είναι πολίτης ή μάλλον είναι πολίτης δεύτερης κατηγορίας (...). Το βασικό τους επιχείρημα είναι πως δεν μπορεί να υπάρχει "συγκυβέρνηση" ανάμεσα στην πολιτεία και την Εκκλησία. Ας μη φοβούνται. Κανείς δεν αμφισβητεί την εξουσία και την αρμοδιότητα των κρατικών οργάνων. Οι κίνδυνοι κατά της πολιτικής εξουσίας δεν προέρχονται σε καμία περίπτωση από τον πνευματικό και ηθικό λόγο της Εκκλησίας».

Μάλιστα, έφθασε στο σημείο να αναγάγει τον πολιτικό ρόλο που διεκδικεί η Εκκλησία στην αρχή της λαϊκής κυριαρχίας. «Θεωρούν, είπε, όπως και κατ' αλήθειαν είναι, ότι η Εκκλησία έχει ένα πνευματικό και ηθικό ρόλο μέσα στην κοινωνία και ότι η λαοσύναξη αυτή δε συνάδει με το ρόλο της αυτό. Εχουν λάθος. Η Εκκλησία είναι μεν μεγάλη πνευματική δύναμη, που εκπορεύεται από τη θεία προέλευσή της. Αλλά είναι και μιαμεγάλη λαϊκή δύναμη που προέρχεται από τον πιστό λαό της. Αυτός ο λαός αποτελείται από ανθρώπους με παλμό, με ψυχή και με οντότητα. Δεν είσθε σεις περιθωριακοί, είσθε υπεύθυνοι νοικοκυραίοι, είσθε σοβαροί άνθρωποι, που ανησυχείτε για την πορεία του τόπου. Είσθε ευυπόληπτοι πολίτες, που πάντα είσθε πρόθυμοι να αποδεικνύεσθε όχι μόνο καλοί πιστοί αλλά και χρηστοί πολίτες».

Συνεχίζοντας ανέφερε ότι ουσιαστικά η Εκκλησία έχει παράδοση ενασχόλησης με την πολιτική: «Τα βέλη τους στρέφονται, όπως λένε, κατά του Αρχιεπισκόπου και μιας ομάδας αρχιερέων που έχουν τάχα "πολιτικές" φιλοδοξίες και διατυπώνουν "πολιτικό" λόγο. Λυπάμαι γιατί κάποιοι πολιτικοί και ακαδημαϊκοί ταγοί δε γνωρίζουν τι σημαίνει συνοδικό σύστημα της Εκκλησίας. Με αυτά που λένε δεν προσβάλλουν κάποια πρόσωπα. Προσβάλλουν την Εκκλησία ως σώμα Χριστού και την ιστορική της σχέση με τον ελληνισμό».

Ακολούθως απαρίθμησε μια σειρά θεμάτων που καλύπτουν όλο το πολιτικό και κοινωνικό φάσμα ενδιαφερόντων, στα οποία η Εκκλησία διεκδικεί να έχει λόγο, και όχι μόνο: «Ερωτώ. Είναι ανεπίτρεπτος ο λόγος να είναι και "πολιτικός", με την έννοια του υπέρ της αξιοπρεπείας και ιστορικής προοπτικής αυτού του τόπου λόγος; Είναι απηγορευμένος και "πολιτικός" δήθεν ο λόγος υπέρ των πτωχών, υπέρ των αδυνάτων, υπέρ των αδικουμένων, υπέρ των πασχόντων, των ταπεινών, των ασθενών; Ο λόγος υπέρ της ιστορικής μνήμης, υπέρ της κοινωνικής συνοχής και αλληλεγγύης, ο λόγος υπέρ της φιλανθρωπίας και της γενναιοδωρίας, ο λόγος υπέρ της ελπίδας; Είναι "πολιτικός" ο λόγος για την οικογένεια και για τη νεολαίο, για το σχολείο και για τα ναρκωτικά, για τα εθνικά μας θέματα; Τους πληροφορούμε ότι αυτός ο λόγος είναι βαθύτατα εκκλησιαστικός και πατερικός, δηλαδή ανθρώπινος και απλός. Αν όμως ένας τέτοιος λόγος δεν πρέπει να αρθρώνεται από την Εκκλησία, τότε τι πρέπει να λέει και να κάνει η Εκκλησία; Να διδάσκει την ηττοπάθεια και την αδράνεια; Να κηρύττει την ανοχή απέναντι στην αδικία και την ανισότητα;».

Ο αρχιεπίσκοπος στην ουσία ανακοίνωσε μια πορεία της Ιεραρχίας εξόδου από τους ναούς και στροφής στο λαό. «Θα εβόλευε, είπε, αφάνταστα αν ήμασταν θιασώτες της αποστεωμένης και απονευρωμένης ποιμαντικής θεολογίας, που είναι ξεκομμένη από τα φλέγοντα προβλήματα των ανθρώπων. Θα εβόλευε αφάνταστα αν με το λόγο μας δε διεγείραμε συνειδήσεις και αν αφήναμε το δρόμο ελεύθερο σε σχέδια που βλάπτουν τις ψυχές των ανθρώπων της κοινωνίας μας». Στο σημείο αυτό πρόσθεσε τα εξής που δεν περιλαμβάνονταν στο γραπτό κείμενο της ομιλίας του: «Θαεβόλευε αφάνταστα η Εκκλησία να είναι περιορισμένη μέσα στους τοίχους των ναών».

Μιλάμε πολιτικά αλλά όχι κομματικά...

Και συνέχισε: «Τώρα που αυτός ο λόγος αναρριπίζει ελπίδες και στεριώνει ψυχές, τώρα που αυτός ο λόγος βρίσκει αντίκρισμα στις καρδιές και όχι μόνο στο νου, αυτό ενοχλεί και πρέπει να διαβληθεί. Στην εποχή μας η πολιτική ταυτίσθηκε αυθαίρετα με την κομματικοποίηση. Εμείς δε μιλάμε κομματικά, ασχολούμαστε όμως με την κοινωνία και προσπαθούμε να δώσουμε λύσεις από τον αποκαλυπτικό λόγο, χωρίς να μετατρεπόμεθα σε κόμμα. Γι' αυτό και δε διχάζουμε το λαό. Μιλάμε τη γλώσσα της αλήθειας και της ειλικρίνειας. Δεν επιθυμούμε κοσμική δόξα γι' αυτό και δε θέλουμε κανενός είδους συγκυβέρνηση, ούτε καν μερίδιο κρατικής εξουσίας».

Οι αναφορές του Αρχιεπισκόπου στο επίμαχο θέμα των ταυτοτήτων, το οποίο είναι και η αφορμή της διαμάχης, έγιναν μετά τα μισά της ομιλίας του, όπου επανέλαβε τις γνωστές θέσεις της Ιεραρχίας. «Το ζήτημα, είπε, των ταυτοτήτων και της αφαίρεσης του θρησκεύματός μας το θεωρούμε σημαντικής σπουδαιότητας, γι' αυτό και διαμαρτυρόμαστε. Δεν τρέφομεν αυταπάτες, ούτε διώκουμε χίμαιρες. Δεν προσδίδουμε στο θέμα αυτό διαστάσεις που τάχα δεν έχει, δεν τραγικοποιούμε τα πράγματα. Στον αποκλεισμό από τις νέες ταυτότητες του θρησκεύματος, που υπάρχει από 80 χρόνια, βλέπουμε μπροστά μας την επιχείρηση να εξοβελισθούν σιγά σιγά από τη δημόσια ζωή ένα προς ένα όλα τα στοιχεία της θρησκευτικότητάς μας, ώστε να φθάσουμε σταδιακά στον πλήρη θρησκευτικό αποχρωματισμό της κοινωνίας και του κράτους. Σήμερα βγαίνει το θρήσκευμα από τις ταυτότητες, αύριο τα Θρησκευτικά από τα σχολεία, την άλλη ο σταυρός από τις σημαίες, την παράλλη οι ιερές εικόνες από τα δημόσια καταστήματα. Θα επιβληθεί υποχρεωτικά ο πολιτικός γάμος, θα υποβαθμιστεί η Εκκλησία στο επίπεδο ιδιωτικής φύσεως θεσμού, θα αποχριστιανισθεί ο δημόσιος βίος».

Υπερθεματίζοντας ή αναθεματίζοντας τη στάση της Εκκλησίας, πολιτικά κόμματα ή πρόσωπα με δηλώσεις τους χτες δεν άγγιξαν, ούτε καν πλησίασαν, την ουσία του ζητήματος. Καμία αναφορά από κανέναν στα όσα εν κρυπτώ και παραβύστω, στη σκιά της υπόθεσης των ταυτοτήτων, συντελούνται σε βάρος θεμελιωδών δικαιωμάτων του λαού.

Χαμηλούς τόνους με αναφορές στη διακριτότητα και διαφορετικότητα της αποστολής κυβέρνησης και Εκκλησίας, κράτησε χτες ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δ. Ρέππας, καθιστώντας όμως για μια ακόμα φορά σαφές πως η απόφαση της κυβέρνησης είναι ειλημμένη.

Ο Δ. Ρέππας διευκρίνισε πως η κυβερνητική πολιτική θα εφαρμοστεί και χωρίς συναίνεση εάν χρειάζεται, επικαλούμενος και τη «νωπή λαϊκή εντολή». «Στο παρελθόν - ανέφερε -προχωρήσαμε σε ρήξη όταν αυτό ήταν επιβεβλημένο, εκ των υστέρων αποδείχτηκε ότι οι επιλογές που κάναμε ήταν ορθές. Και αυτό το έκρινε και ο ελληνικός λαός πρόσφατα».

Επανέλαβε ότι «η πολιτεία έχει ανακοινώσει με σαφή, κατηγορηματικό και οριστικό τρόπο τη θέση της». Αρνήθηκε να σχολιάσει το ενδεχόμενο συνέχισης των αντιδράσεων της Εκκλησίας με άλλες μορφές, λέγοντας πως «δεν είναι ορθό να συζητούμε στη βάση υποθέσεων», απέκλεισε όμως το ενδεχόμενο διεξαγωγής δημοψηφίσματος.

Δεν απέφυγε ωστόσο να σχολιάσει τη μέχρι σήμερα στάση της Ιεραρχίας, λέγοντας πως «οι φορείς της Εκκλησίας διεκδικούν ένα ρόλο διαφορετικό απ' αυτόν που τους ανήκει, απ' αυτόν που παραδοσιακά έχει η Εκκλησία της Ελλάδας».

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος διέψευσε τις πληροφορίες που φέρουν ορισμένα στελέχη της κυβέρνησης να διαφωνούν με την απόφαση και τους χειρισμούς της κυβέρνησης στο θέμα των ταυτοτήτων. «Δεν υπάρχει οποιαδήποτε διαφωνία για το θέμα, το οποίο αποτέλεσε και την αφορμή για τη δημιουργία αυτής της έντασης, η οποία είναι περιττή και επιζήμια για όλους» τόνισε.

Σε ρόλο αριστερού ψάλτη της κυβέρνησης Σημίτη εξακολουθεί να εμφανίζεται ο Συνασπισμός στο «σίριαλ» των ταυτοτήτων. Σε χτεσινή ανακοίνωση που εξέδωσε αναφορικά με τη «λαοσύναξη» στην πλατεία Συντάγματος, επιρρίπτει ξανά το σύνολο της ευθύνης στην ιεραρχία, αρνούμενος να αρθρώσει έστω μια λέξη για τις ευθύνες (που είναι και πολλές και μεγάλες) που βαραίνουν τις πλάτες της κυβέρνησης.

Ο Συνασπισμός κατηγορεί την ιεραρχία για «εμμονή στη μετωπική πολιτική αναμέτρηση με την πολιτεία», για «αναχρονιστικούς λαϊκισμούς» και για «διχαστικά μανιφέστα». Ωστόσο αυτές οι γενικές και αόριστες αναφορές δεν είναι ικανές να εξηγήσουν τη στάση της Εκκλησίας, η οποία προφανώς και δεν οφείλεται σε... πείσμα, όπως εύκολα συμπεραίνει κανείς από την ανακοίνωση του Συνασπισμού.

Την υποχρέωση της Εκκλησίας και του αρχιεπισκόπου απέναντι στο λαό να δείξουν ότι θέλουν την ενότητα και όχι το διχασμό του λαού, επισήμανε η υπουργός Εσωτερικών Βάσω Παπανδρέου μιλώντας στο «Φλας», αποποιούμενη τις ευθύνες της κυβέρνησης, για την οποία δήλωσε: «Δεν έχει προσπαθήσει να οξύνει την κατάσταση, το αντίθετο. Θέλει διάλογο με την Εκκλησία, ηρεμία, νηφαλιότητα και ψυχραιμία».

Με τη σειρά της επανέλαβε ότι το «θέμα έχει κλείσει» για την κυβέρνηση. Η Βάσω Παπανδρέου εξέφρασε την άποψη αναφορικά με τους κυβερνητικούς χειρισμούς ότι «θα μπορούσε να έχει ακολουθηθεί άλλος τρόπος, αυτός όμως δε σημαίνει επειδή δεν ακολουθήθηκε ο τρόπος που ήθελε η Εκκλησία ότι θα πρέπει να φτάσουμε στα άκρα και στα συλλαλητήρια και τις συγκεντρώσεις που θυμίζουν καθαρά πολιτικές συγκεντρώσεις».

Σύμφωνος με τη στάση της Εκκλησίας και συγκεκριμένα του αρχιεπισκόπου, δήλωσε ο πρώην πρόεδρος της ΝΔ Μ. Εβερτ στον «Αθήνα 9.84». Δήλωσε συγκεκριμένα: «Ο αρχιεπίσκοπος δεν έχει κομματικό και πολιτικό λόγο και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά το ρόλο της ΝΔ. Συμφωνώ με τη στάση του, όπως την εκδηλώνει τώρα. Δε θέλω να πιστεύω ποτέ ούτε μπορώ να διανοηθώ, ότι ο αρχιεπίσκοπος ασχολείται με τα κομματικά ή πολιτικά θέματα».

Εξέφρασε, δε, την εκτίμηση ότι αν κάποιος επιχειρήσει να δημιουργήσει φορέα (εννοώντας προφανώς πολιτικό) εν ονόματι του κ. Χριστόδουλου, ο αρχιεπίσκοπος θα το καταδικάσει γιατί η Εκκλησία «εκπροσωπεί όλους μας ανεξάρτητα από πολιτική ή κομματική τοποθέτηση».

«Μπορώ να διακρίνω ένα ύφος και ένα πνεύμα που δε θέλει να διαρρηγνύει τις σχέσεις του με την πολιτεία και θα έλεγα ότι αυτό που μου εκδήλωσε είναι κυρίως η ανησυχία του για το πού θα μπορούσε να οδηγήσει, αν οδηγείται στα άκρα αυτή η υπόθεση». Αυτή ήταν η απάντηση του βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Γρ. Νιώτη σε ερώτηση δημοσιογράφου του «Πλάνετ» για τις απόψεις του πατριάρχη, με τον οποίο συναντήθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Συμπλήρωσε δε με νόημα ότι ο πατριάρχης «εκδήλωσε την αλληλεγγύη του, ως όφειλε, προς την έκκληση του αρχιεπισκόπου της ελλαδικής Εκκλησίας με την επιστολή προς τον πρωθυπουργό.

Οπου βρέθηκαν και όπου στάθηκαν, από τα πολλά βήματα που - σημειωτέον με γενναιοδωρία - τους παραχωρήθηκαν, καθόλη τη διάρκεια της χτεσινής μέρα οι ιεράρχες προπαγάνδιζαν τη «λαοσύναξή» τους στο Σύνταγμα.

Ο Μητροπολίτης Δημητριάδος Ιγνάτιος στον «Πλάνετ» δεν έκρυβε την ευχαρίστησή του για τη δυνατότητα της Μαγνησίας, ως «κέντρο της Ελλάδας», να συμμετέχει και στα δύο συλλαλητήρια, στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα. Παραδέχτηκε ότι το συλλαλητήριο έχει αντιπολιτευτικό χαρακτήρα, αφού «καταγράφει τη θέληση του ελληνικού λαού στο θέμα της αναγραφής του θρησκεύματος», ενώ ούτε λίγο ούτε πολύ ζήτησε να μετρηθούν οι έλληνες που διαφωνούν με την απόφαση για μη αναγραφή του θρησκεύματος!

Ο Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως Ανθιμος μιλώντας στον «Φλας» με βεβαιότητα υποστήριζε ότι το συλλαλητήριο θα ήταν ίσως το μεγαλύτερο που έχει πραγματοποιηθεί. Δεν παρέλειψε να «ευλογήσει και τα γένια του», αναφερόμενος με περηφάνια στο μέγεθος και τα χαρακτηριστικά του συλλαλητηρίου της Θεσσαλονίκης, του οποίου να σημειώσουμε είχε την ευθύνη οργάνωσής του. Επιπλέον, απείλησε με συνέχεια των κινητοποιήσεων, συμπληρώνοντας: «το θέμα θα συντηρηθεί και δεν θα είναι ευχάριστο για κανέναν να συντηρηθεί»!

Πρότεινε δε για τη «συντήρηση» του θέματος στην επικαιρότητα τη συγκέντρωση υπογραφών, που όχι μόνο θα πιέσουν την κυβέρνηση, αλλά όπως ανέφερε ο Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως «η εκκλησία με αυτό τον τρόπο θα καταγράψει και το δυναμικό των πιστών της»!

Η κατάληξη βέβαια της συνέντευξης του Μητροπολίτη είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και την παραθέτουμε ασχολίαστη. Απάντησε στο ερώτημα αν αμαυρώνεται η εικόνα της χώρας μας την ώρα της εισόδου της στην ΟΝΕ: «Εγώ θα χαιρόμουνα, παρά τις δυσκολίες που θα έχει η ΟΝΕ, το είπε και ο κ. Παπαντωνίου, να μπορούσαμε να χαρούμε αυτό το γεγονός που είναι μια επιτυχία, αλλά βλέπετε ο λαός έμεινε αμέτοχος σ' αυτή τη χαρά γιατί μέσα του σας λέω ότι έχει ο πολύς λαός πόνο και δοκιμασία από το θέμα της τοποθετήσεως της υπεύθυνης πολιτείας μας έναντι του θέματος που λέγεται ορθόδοξος πίστη»!!!

• Με χτεσινή της ανακοίνωση η Αρχιγραμματεία της Ιεράς Συνόδου καταδικάζει το «εμπρηστικό περιεχόμενο» των φέιγ - βολάν που κυκλοφόρησαν και τα οποία υπογράφονται από την οργάνωση ΕΕΛΕΚ. Στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι η οργάνωση είναι άγνωστη στην εκκλησία και το περιεχόμενο των φέιγ - βολάν είναι «αντίθετο στο ειρηνικό πνεύμα, το οποίο διακρίνει την προσπάθεια της εκκλησίας».

Κατά μήκος της «λαοσύναξης» είχαν στήσει και τα «μαγαζάκια» τους οι μικροπωλητές κάθε είδους. Σημαιούλες με τον Δικέφαλο του Βυζαντίου και γαλανόλευκες, καπελάκια, υπαίθριες ψησταριές με σουβλάκια. Τιμές για κάθε τσέπη. Σημαιάκια τέσσερα στο χιλιάρικο, οι μεγαλύτερες από 5.000 με 6.000 χιλιάδες, αλλά και για τους πολύ φανατικούς οπαδούς του Αρχιεπισκόπου έγχρωμες φωτογραφίες του προς ένα χιλιάρικο η μία.

***

Πάντως οι μουσικές επιλογές της «λαοσύναξης» κάλυπταν κάθε γούστο. Από τζαζ και δημοτικά μέχρι έντεχνα λαϊκά, όλες οι μουσικές επιλογές έδιναν αφορμή στους πιστούς να κουνούν ρυθμικά τις πλαστικές σημαίες. Ο Δικέφαλος Αετός χτες το βράδυ «χόρεψε» από το «Σήκω χόρεψε συρτάκι» μέχρι και «Την κοπελιά μου τη λένε Λενιώ»...

***

Το ακούσαμε και αυτό. Ιερέας με το κινητό στο χέρι στην οδό Ερμού να «συμβουλεύει» έναν άλλον ιερέα να κλείσουν τα Video Wall από την Κλαυθμώνος. Και αυτό γιατί είχε συσσωρευτεί κόσμος τόσος στην πλατεία Κλαυθμώνος, με αποτέλεσμα η οδός Σταδίου σε πολλά σημεία της να είναι κενή και να μην προσφέρουν την επιθυμητή εικόνα στα τηλεοπτικά συνεργεία.

***

Ομως είδαμε και το άλλο. Οι «πιστοί» που δεν κατάφεραν να βρεθούν στην πλατεία Συντάγματος και παρακολουθούσαν την ομιλία του Αρχιεπισκόπου από Video Wall στην Ομόνοια, από το περίσσιο πάθος τους χαιρετούσαν αυτές τις γιγαντιαίες οθόνες. Οταν κάποια στιγμή ο φακός ζούμαρε στο πρόσωπο του Αρχιεπισκόπου, μία κυρία μέσης ηλικίας έτρεξε και ασπάστηκε την οθόνη...

***

«Εχει καμία σχέση η σημερινή λαοσύναξη με πολιτικές συγκεντρώσεις», ρώτησε σε μια στιγμή ο Χριστόδουλος τους συγκεντρωμένους. Εμείς απλώς ρωτάμε: Τι ήθελε να πει ο εμπνευστής των συνθημάτων «Χριστόδουλε θυμήσου, είμαστε μαζί σου» και «Δώστε ελευθερία στην Εκκλησία»;

***

Μια παρέα νεαρών είχε την άτυχη ιδέα να νομίσει ότι μπορούσε να κάνει αστεία με το όνομα του Αρχιεπισκόπου. «Εξι, έξι, έξι, Χριστόδουλε είσαι σέξι» φώναξαν, και παραλίγο να λιντσαριστούν από τους συγκεντρωμένους και ίσα που πρόλαβαν να φύγουν τρέχοντας προς την οδό Αθηνάς.

«Ελλάδα σημαίνει Ορθοδοξία». Με αυτό σαν κεντρικό σύνθημα χιλιάδες λαού συγκεντρώθηκαν χτες στο κέντρο της Αθήνας για να διαδηλώσουν την αντίθεσή τους στη μη αναγραφή του θρησκεύματος στις νέες ταυτότητες. Ηταν μια «ειρηνική λαοσύναξη πέρα από κάθε προηγούμενο» - όπως φώναζαν συχνά πυκνά τα μεγάφωνα - από ένα πλήθος που δεν έχανε την ευκαιρία να κουνάει τις γαλανόλευκες, αλλά και τις βυζαντινές πλαστικές σημαιούλες. Ανδρες και γυναίκες, νέοι και γέροι συγκεντρώθηκαν χτες στο κέντρο της Αθήνας φωνάζοντας συνεχώς συνθήματα, όπως «όταν το ράσο γίνει σημαία, τότε η νίκη είναι βεβαία», «την ταυτότητα τη νέα δεν τη θέλει η νεολαία», «Ελλάδα, Ευρώπη, ορθοδοξία» κ.ά. και κρατώντας πανό με συνθήματα κατά του «Αντίχριστου» και του «666», αλλά και άλλα που βεβαίωναν την πίστη τους στην ορθοδοξία: «Δε θα σε αρνηθούμε φίλη ορθοδοξία».

«Πιστοί» από τη Στερεά Ελλάδα, την Πελοπόννησο, την Κρήτη, τα νησιά του Ιονίου και του Αιγαίου κατέκλυσαν την πλατεία Συντάγματος, και τις οδούς Σταδίου, Πανεπιστημίου μέχρι τα Προπύλαια, Βασιλίσσης Σοφίας μέχρι το «Χίλτον», Λ. Αμαλίας μέχρι τους στύλους του Ολυμπίου Διός, Ομόνοια και Αγ. Κωνσταντίνου μέχρι την πλ. Καραϊσκάκη. Ωστόσο, η πυκνότητά της ήταν μεγάλη μόνο γύρω από το Σύνταγμα, ενώ στους υπόλοιπους δρόμους ήταν αρκετά αραιή και μπορούσε εύκολα να διασχιστεί. Πάντως, θα πρέπει να σημειωθεί το τέλειο «στήσιμο» των συγκεντρωμένων στους δρόμους, βάσει οργανωμένου σχεδίου, που την επέβλεπαν ιερείς και μαθητές διαφόρων κατηχητικών σχολείων, με καρτούλες στο στήθος της Συντονιστικής Επιτροπής Λαοσύναξης.

Τα μέλη διαφόρων παραεκκλησιαστικών και άλλων σκοταδιστικών οργανώσεων βρήκαν πρόσφορο έδαφος να μοιράσουν το έντυπο υλικό τους με εμετικό αντισημιτικό περιεχόμενο, στο όνομα πάντα της αγάπης του Ιησού Χριστού.

Οταν ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Χριστόδουλος ανέβηκε στο βήμα, το πλήθος άρχισε να παραληρεί και να κραδαίνει τις σημαίες με το δικέφαλο αετό, ηλικιωμένες κυρίες να δακρύζουν και ιερείς να αγκαλιάζουν το ποίμνιό τους. Ηταν η στιγμή που το πάθος των συγκεντρωμένων έφτασε στο αποκορύφωμά του: «Χριστόδουλε θυμήσου είμαστε μαζί σου», ενώ τα γιουχαΐσματα κάθε φορά που ο αρχιεπίσκοπος ανέφερε το όνομα του πρωθυπουργού Κ. Σημίτη έβγαιναν απ' όλα τα στόματα των συγκεντρωμένων. Τα συνθήματα δεν έπαψαν στιγμή, ενώ με το τέλος της ομιλίας του αρχιεπισκόπου, όλο το πλήθος έψαλλε μαζί του το απολυτίκιο της Πεντηκοστής και τον Εθνικό Υμνο.

Την αντίδραση της κυβέρνησης προκάλεσε το χτεσινό συλλαλητήριο στην Αθήνα. Σε ανακοίνωσή του μετά το τέλος της ομιλίας του κ. Χριστόδουλου, ο Δ. Ρέππας δήλωσε:

«Η θέση της κυβέρνησης είναι κρυστάλλινη και δεδομένη. Κάθε απόπειρα αλλοίωσης των λειτουργιών της συντεταγμένης πολιτείας μας και μάλιστα με τη χρησιμοποίηση φανταστικών σεναρίων και παραπλανητικών λόγων, είναι ανεπίτρεπτη. Η οδός του διαλόγου είναι πάντα ανοιχτή για τα θέματα που αφορούν την Εκκλησία και τις σχέσεις της με την Πολιτεία. Κατά τα άλλα, ο διάλογος δίνει λύσεις, όταν αυτοί που τον επικαλούνται τον κάνουν πράξη και δεν τον χρησιμοποιούν ως σύνθημα».

Κυβερνητικοί παράγοντες έλεγαν ανεπισήμως ότι το νόημα της δήλωσης είναι να αποδεχτεί η Εκκλησία το διάλογο με τον υπουργό Παιδείας και επιπλέον ότι επέλεξαν οι τόνοι της ανακοίνωσης να είναι «αυστηρότεροι» από εκείνους της προηγούμενης ανακοίνωσης για το συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης, γιατί εκτιμούν πως ο κ.Χριστόδουλος «θα συνεχίσει την αναζήτηση ευρύτερου ρόλου και με άλλες μορφές».

Πάντως, σήμερα είναι πιθανό να υπάρξει η πρώτη συνάντηση Σημίτη - Χριστόδουλου μετά την εκδήλωση της «κρίσης», εφόσον ο δεύτερος παραβρεθεί στη δεξίωση που διοργανώνει ο πρωθυπουργός στο Μέγαρο Μαξίμου για τον «εορτασμό» της εισόδου στην ΟΝΕ...