ΠΟΛΙΤΙΚΗ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΒΑΣΙΛΗΣ ΕΦΡΑΙΜΙΔΗΣ

Χαρισματικός άνθρωπος, μεγάλος κομμουνιστής

Με πόνο ψυχής τα μέλη και οι φίλοι του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, συγγενείς, φίλοι, ακόμα και πολιτικοί αντίπαλοι, αποχαιρέτησαν την περασμένη Πέμπτη μια εξέχουσα μορφή του μαζικού λαϊκού κινήματος, τον Βασίλη Εφραιμίδη, που «έφυγε» αιφνίδια από κοντά μας, προδομένος από την καρδιά του, σε ηλικία 85 ετών. Η είδηση του θανάτου του σκόρπισε τη θλίψη όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό.

Η κηδεία του από το Α΄ Νεκροταφείο πάνδημη. Εκατοντάδες ήταν αυτοί που θέλησαν να τον συνοδέψουν στην τελευταία του κατοικία, μην μπορώντας να κρύψουν την οδύνη τους για τη μεγάλη απώλεια. Παρόντες και πολιτικοί του αντίπαλοι, που υποκλίθηκαν μπροστά σε έναν άνθρωπο, στο πρόσωπο του οποίου ενσαρκώθηκαν οι έννοιες κομμουνιστής και αγωνιστής.

Τα αισθήματα όλων όσοι βρέθηκαν στην κηδεία εξέφρασε ο Θ. Τζιαντζής, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, που, αποχαιρετώντας τον Β. Εφραιμίδη εκ μέρους του Κόμματος, τόνισε: «Σ' εκτιμήσαμε και σ' αγαπήσαμε - υπογράμμισε - για την αφοσίωσή σου στο Κόμμα, για τη συνέπειά σου στους αγώνες σου και τις αρχές μας. Για την ευρύτητα των γνώσεών σου, την πολύπλευρη πείρα σου, το ταλέντο και την ικανότητα να ανταποκρίνεσαι σε πολλούς τομείς δράσης, να εκφράζεις με τον όμορφο λόγο σου τις λαϊκές ανάγκες, να πείθεις με επιχειρήματα. Ο σ. Βασίλης ήταν ένας χαρισματικός άνθρωπος, μια προσωπικότητα που κέρδιζε το σεβασμό ακόμα και από τους πολιτικούς αντιπάλους του».

«Σ' αποχαιρετάμε με σεβασμό για την προσφορά σου στο Κόμμα, για την προσφορά σου στους αγώνες της εργατικής τάξης στη χώρα μας, στο λαό και την πατρίδα μας, για την προσφορά σου στους λαούς όλου του κόσμου για την ειρήνη, την κοινωνική δικαιοσύνη», τόνισε.

«Σε αποχαιρετάμε - κατέληξε - υπογραμμίζοντας αυτό που και εσύ ξέρεις πολύ καλά: Η ζωή σου δε χάθηκε. Καταξιώθηκε στον αγώνα μας. Η ζωή σου δεν τέλειωσε... Συνεχίζεται μέσα σ' αυτόν. Γιατί ο θάνατος δεν μπορεί να σταματήσει το δικό μας ιστορικό ταξίδι για την απελευθέρωση του ανθρώπου. Δεν μπορεί να σβήσει τα σημάδια που έβαλες στην ιστορία μας, στη μνήμη και την καρδιά μας».

Μια ζωή αδιάκοπη πάλη

Η ζωή του Β. Εφραιμίδη ήταν μια αδιάκοπη πάλη. Το 1923, πρόσφυγας από τον Πόντο, έρχεται στην Αθήνα. Σπουδάζει στη Νομική, επιδίδεται με επιτυχία στον αθλητισμό, συμμετέχει στο αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα και παράλληλα εργάζεται.

Για τη δράση του στον Πόλεμο του '40, όπου υπηρέτησε στην πρώτη γραμμή του μετώπου, παρασημοφορήθηκε με το Αριστείο Ανδρείας. Το 1941 γίνεται μέλος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθήνας. Είναι ήδη μέλος του ΚΚΕ και εντάσσεται στο ΕΑΜ. Με την Απελευθέρωση συνεχίζει την πολιτική του δράση.

Μέσα σε συνθήκες σκληρών διώξεων αναλαμβάνει διευθυντής της «Ελεύθερης Ελλάδας», οργάνου της ΚΕ του ΕΑΜ. Ως διευθυντής της εφημερίδας διώκεται από την αντίδραση για «αδικήματα Τύπου». Καταδικάζεται το 1947 και οδηγείται στη φυλακή. Αποφυλακίζεται τον Ιούλη του 1951.

Το 1951 εκλέγεται πρώτη φορά βουλευτής της ΕΔΑ στην Αθήνα. Το 1952 αναλαμβάνει εκδότης, διευθυντής και αρθρογράφος της «Αυγής» - οργάνου της ΕΔΑ. Παραμένει στη θέση αυτή μέχρι το 1956. Στις εκλογές του '56 εκλέγεται βουλευτής της ΕΔΑ στη Θεσσαλονίκη. Επανεκλέγεται το 1958, το 1961, το 1963 και το 1964.

Η χουντική δικτατορία του 1967 τον καταδιώκει αλλά ο Β. Εφραιμίδης διαφεύγει τη σύλληψη. Αναπτύσσει έντονη αντιδικτατορική δράση στη Δυτική Ευρώπη, για την οποία η χούντα τού αφαιρεί την ελληνική ιθαγένεια και δεσμεύει τις συντάξεις του ως βουλευτή και δικηγόρου.

Μετά τη μεταπολίτευση ο Β. Εφραιμίδης, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, συνεχίζει τη δραστήρια πολιτική του δράση. Ενεργοποιείται ιδιαίτερα στο κίνημα ειρήνης. Στις εκλογές του 1981 εκλέγεται ευρωβουλευτής του ΚΚΕ. Παραμένει ευρωβουλευτής ως το 1999. Από το 9ο Συνέδριο του ΚΚΕ (Δεκέμβρης 1973) εκλεγόταν συνεχώς μέλος της ΚΕ του Κόμματος.

Προσφορές στη μνήμη του

- Ο Ασημάκης Γιαλαμάς προσφέρει 100.000 δρχ. στο ΚΚΕ.

- Ο Γιώργος Αδαμίδης από τον Καναδά προσφέρει 50.000 δρχ. αντί για στεφάνι στον τάφο του.

- Στη μνήμη του συντρόφου και πολύ αγαπημένου φίλου και πατριώτη μας ΒΑΣΙΛΗ ΕΦΡΑΙΜΙΔΗ προσφέρω στο ΚΚΕ 25.000 δρχ.

Τώνια Χαρατσίδου

- Στη μνήμη του αγωνιστή του προλεταριακού διεθνισμού και του σοσιαλισμού ΒΑΣΙΛΗ ΕΦΡΑΙΜΙΔΗ προσφέρω στο «Ριζοσπάστη» 20.000 δρχ.

Νικόλαος Μιχαλόπουλος από Πύργο Ηλείας

- Μέλη και οπαδοί του ΚΚΕ που παραθερίζουν στα Λουτρά Σμοκόβου αντί για στεφάνι στον τάφο του ΒΑΣΙΛΗ ΕΦΡΑΙΜΙΔΗ προσφέρουν στο KKE 13.000 δρχ., μέσω ΚΟΒ Νέου Κόσμου.

- O Αντρέας και η Φλώρα, τιμώντας την άσβεστη μνήμη του αγωνιστή κομμουνιστή και φίλου ΒΑΣΙΛΗ ΕΦΡΑΙΜΙΔΗ, προσφέρουν 20.000 δρχ. στο «Ριζοσπάστη» για την επιτυχία του 16ου Συνεδρίου του ΚΚΕ.

- Το ΚΣ της ΠΕΕΠΠ προσφέρει στη μνήμη του Βασίλη Εφραιμίδη 10.000 δραχμές στο «Ριζοσπάστη» για τη συνέχιση του αγώνα.

- Τα μέλη του Παραρτήματος Σερρών της ΠΕΑΕΑ προσφέρουν 10.000 δρχ.

- Ο Γιώργος Αγγελίνας προσφέρει στην ΚΟΒ Λουτρακίου 10.000 δρχ.

- Ο Μίλτος Τσαμαλής προσφέρει στην ΚΟΒ Λουτρακίου 15.000 δρχ.

ΚΑΣΤΟΡΙΑ

Εκδήλωση Μνήμης και Τιμής στους μαχητές του ΔΣΕ

Εκδήλωση Μνήμης και Τιμής για τους μαχητές της Λευτεριάς που, για τρία χρόνια (1946-1949) από τις γραμμές του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, έδωσαν τη μάχη για την Εθνική Ανεξαρτησία και Λαϊκή Κυριαρχία, συνδιοργανώνουν η Επιτροπή Περιοχής Δυτικής Μακεδονίας του ΚΚΕ και η Περιφερειακή Επιτροπή Δυτικής Μακεδονίας της ΠΕΑΕΑ.

Στην εκδήλωση, που πραγματοποιείται σήμερα Κυριακή 20 Αυγούστου, στις 12 το μεσημέρι, στον «Πύργο» της Κοτύλης (Καστοριά), θα μιλήσει ο Σπύρος Χαλβατζής, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ.

«Τα ιδανικά των αγώνων της Εθνικής Αντίστασης και της πάλης του ΔΣΕ παραμένουν επίκαιρα και αποτελούν οδηγό για τη δράση του λαού μας μέχρι σήμερα, ενάντια στην ιμπεριαλιστική Νέα Τάξη Πραγμάτων που προωθούν οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ενωση στα Βαλκάνια και στη χώρα μας με τη συνεργασία και της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ», τονίζεται στο κάλεσμα της Επιτροπής Περιοχής Δυτικής Μακεδονίας του ΚΚΕ και της Περιφερειακής Επιτροπής Δυτικής Μακεδονίας της ΠΕΑΕΑ.

Τα ζώα και τα κτήνη μας, Βασίλη

Τσιμπολογούσε κι έπινε το κρασάκι του με μέτρο ο φίλος μου ο Βασίλης ο Εφραιμίδης στη γιορτή του ΚΚΕ λίγο πριν από τις εκλογές. Ηταν άνοιξη ακόμη. Εσκυψε στην καρέκλα για ν' ακούγεται καλύτερα η έτσι κι αλλιώς δυνατή φωνή του και μου είπε μ' εκείνον τον επιτακτικό, του σοφού, τόνο: «Ελα δω εσύ. Ακου με καλά. Να μιλάς. Να μιλάς πολύ με τους ανθρώπους. Πόρτα πόρτα. Σπίτι σπίτι. Στα καφενεία και τις καφετέριες. Να μπαίνεις στη συζήτηση σα σε μάχη. Κι όταν οι άλλοι κουράζονται εσύ να μην αποκάμεις. Εγώ άντεχα να παλεύω με επιχειρήματα μέχρι τις έξι και τις εφτά το ξημέρωμα. Οι άνθρωποι δε συζητάνε πια κι αυτό πονάει. Ομως, παιδί μου, μόνον έτσι γίνεται δουλιά...». Υστερα πήραμε να λέμε ιστορίες από τα τέλη της δεκαετίας του '80 όταν γνωριστήκαμε χάρη στο γιο του, στενό μου συνεργάτη στο ραδιοφωνικό σταθμό «TOP FM».

Θα λείψεις σε πολλούς. Η αντοχή σου. Η συνέπειά σου. Η αγωνιστικότητα. Το ήθος και το ύφος μιας σπάνιας λαϊκής αλλά ποτέ λαϊκίστικης διαλεκτικής. Τα συνεχώς υγρά από τη θέρμη μάτια. Κι αναρωτιόμουνα με οργή γιατί σε τόσα και τόσα κανάλια, όπου κόσμησες με την παρουσία σου απόπειρες πολιτικού διαλόγου, δεν παίχτηκε, αναφέροντας το μακρύ σου οριστικό ταξίδι, ούτε μια εικόνα σου, σε θέση αξιοπρεπή, όπως αρμόζει στις ειδήσεις τις όντως θλιβερές, όπως αρμόζει στην ουσιαστική απώλεια για τους πολλούς ο θάνατος ενός γενναίου και καλού κι ανδρείου άνδρα και κομμουνιστή. Οχι πως δεν ξέρω τις ταχύτητες και τα μεγέθη με τα οποία αναπαράγεται το κλισέ της αδικίας και της ασέβειας, Βασίλη μου. Αλλά σε τέτοιες περιπτώσεις οδυνηρές σε μας τους νεότερους σαν να τελειώνουν μεμιάς τα... επιχειρήματα και έρχεται το αίμα στο κεφάλι και θες να πάρεις ένα στειλιάρι και να κάνεις τα γυαλιά λαμπόγυαλο.

Ομως, είναι προτιμότερη καμιά φορά η φυγή του μυαλού όταν πονάει στον ίσκιο των αποχωρισμών, να σκέφτεται κανείς και ν' αναπολεί μικρά κι ωραία καθημερινά πράγματα, την ουσία της ζωής που συνεχίζεται σε καλά γερά πατήματα και χνάρια. Αν τώρα, καλέ μου Βασίλη, κουβεντιάζαμε για τις... ψευτοειδήσεις που κοιμίζουνε τον κόσμο ή τον φανατίζουν έντεχνα για τα τιποτένια, τι θα σου 'λεγα; Πως στήθηκε ντίσκο δίπλα από το Αουσβιτς εκεί που οι ναζί φύλαγαν τα ρούχα και τα τιμαλφή των οδευόντων στα κρεματόρια; Θα αναλύαμε μήπως την επιχειρηματολογία του δημάρχου του Αουσβιτς, ότι «οι νέοι πρέπει να ζήσουν και δεν έχω νόμο για να σταματήσω την ντίσκο»;

Στ' αλήθεια, Βασίλη μου, τώρα που αναπολώ την ένταση και το βάθος των λόγων σου, μου 'ρχεται στο μυαλό το παγερό ερώτημα που έθεσε στο κοινό το έγκριτον «Βήμα». Μήπως, λέει, θα πρέπει να πληρώνουμε τα έξοδα στο κράτος όταν κινητοποιούμε ως πολίτες «άσκοπα» τις υπηρεσίες του; Αντε τώρα να συγκρατήσεις το θυμό όταν σου πετάνε στα μούτρα τέτοια ερώτηση. Να χάνεις το παιδί, το φίλο, το σύντροφό σου σε μια θάλασσα ή σε μια χαράδρα κι άμα ειδοποιείς τις αρχές και τον βρουν ολοζώντανο να πληρώνεις τα... έξοδα για τη μέριμνα. Αστική ερώτηση. Βάρβαρη ερώτηση. Τόσο βάρβαρη όσο και η ιδιωτικοποίηση της ζωής και η εκμετάλλευση του θανάτου.

Ετσι λοιπόν σαν κατευόδιο λέω να σου πω μια ιστορία που δεν πρόλαβα. Για το γιο σου το Μιχάλη. Να γελάσει γλυκόπικρα το χείλι σου με τις μικροαστικές μικρότητες των καλών υπηρετών των αφεντάδων.

Μου τηλεφωνάει ο Μιχάλης σπίτι αργά ένα βράδυ αναστατωμένος, για να μου πει πως μια μαύρη αλανιάρα γάτα, που μας είχε γίνει συγκάτοικος στο ραδιοσταθμό, η Τόπσι, βρέθηκε με σπασμένα τα δυο της πόδια καθώς κάποιος «άγνωστος» συνεργάτης μας την έκλεισε με τη βαριά ηχομονωτική πόρτα του στούντιο. Είχε αφήσει το γατί να σφαδάζει κι έφυγε σαν κύριος να πάει να κοιμηθεί. «Δεν έχω άλλο αμάξι από την κινητή μονάδα του σταθμού, ρε Λιάνα», μου είπε. «Να τη στείλω τη γάτα μ' αυτό στο γιατρό;». «Αμέσως τώρα», απάντησα για να πάρω και τη... διευθυντική μου ευθύνη. Η γάτα έγινε καλά. Το βαν το οδήγησε ο Μιχάλης γιατί δεν υπήρχε οδηγός.

Πέρασε καιρός. Και μια μέρα, το μεγάλο αφεντικό, που έλαχε ν' αγαπάει τις γάτες, με ρώτησε «τι έγινε με κείνο το γατί». Παραξενεύτηκα. Τότε μου είπε πως ένας συνεργάτης μας, μας «κάρφωσε» γραπτώς, τον Μιχάλη κι εμένα, γιατί, λέει, είχαμε καταχρασθεί την εξουσία (!) μας, σπαταλώντας καύσιμα και μηχανήματα για μεταφορά μιας μαύρης ψωρόγατας στο κτηνιατρείο... Ο ρουφιάνος έγινε μεγάλος και τρανός σήμερα, Βασίλη. Και πολιτικός μάλιστα.

Εσύ, καλέ μου σύντροφε, δώσε χαιρετίσματα στη μαύρη γάτα. Αγωνιστικά κι ανθρώπινα. Και χαμογέλα της για χάρη της ζωής και των μικρών και μεγάλων αποφάσεων που τη συνθέτουν.

Της Λιάνας ΚΑΝΕΛΛΗ