Νέες, ακόμα πιο επικίνδυνες διαστάσεις φαίνεται πως αποκτά το ζήτημα του «γκριζαρίσματος» ολόκληρου του Αιγαίου από το ΝΑΤΟ, σε μια προσπάθεια να επιβληθεί η ντε φάκτο διχοτόμηση και συνδιαχείριση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα στον ελληνικό Τύπο, ο Αμερικανός διοικητής του αεροπορικού στρατηγείου της Σμύρνης κάθε άλλο παρά ανακάλεσε έγγραφό του, με το οποίο τον περασμένο Απρίλη χαρακτήριζε «ουδέτερη και ευαίσθητη» τη θαλάσσια περιοχή που εκτείνεται μέχρι τη Στερεά Ελλάδα και την Πελοπόννησο, έως ότου αποσαφηνιστεί ποια χώρα έχει τα κυριαρχικά δικαιώματα στο Αιγαίο (!) και ποιο κράτος θα χαρακτηρίζει τα ίχνη που εμφανίζονται στα ραντάρ που το ελέγχουν.

Η επιστολή στάλθηκε τότε προς τον διοικητή του ελληνικού ΑΤΑ (Αρχηγείο Τακτικής Αεροπορίας) στη Λάρισα, ο οποίος είναι ταυτόχρονα και διοικητής του ΝΑΤΟικού Κέντρου Αεροπορικών Επιχειρήσεων (του σημερινού CAOC-7, που επίσης εδρεύει στη Λάρισα και υπάγεται στη Σμύρνη). Αφορμή ήταν οι ενδοΝΑΤΟικές διαβουλεύσεις για τον επιχειρησιακό έλεγχο στο Αιγαίο, στο πλαίσιο της εφαρμογής της νέας δομής του ΝΑΤΟ.

Με βάση την παραπάνω διαδικασία, βρίσκεται σε εκκρεμότητα το ζήτημα της συγχώνευσης των δύο ΝΑΤΟικών Κέντρων Αεροπορικών Επιχειρήσεων, του CAOC-7 της Λάρισας και του CAOC-6 του Εσκί Σεχίρ της Τουρκίας, σε ένα, που έχει συμφωνηθεί να είναι το CAOC-4 στη Λάρισα, με χώρο ευθύνης τον εναέριο χώρο Ελλάδας, Τουρκίας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Αλβανίας.

Σημείο τριβής αποτελεί η θέση του διοικητή, καθώς είχε συμφωνηθεί επί κυβέρνησης ΝΔ η εναλλαγή ανά διετία στη θέση αυτή Ελληνα και Τούρκου αξιωματικού, αλλά στην πορεία η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ άνοιξε και πάλι το θέμα αυτό, με αποτέλεσμα να μπουν εμπόδια από την τουρκική πλευρά. Με την επιστολή του, ο Αμερικανός αξιωματούχος επιζητούσε να πιέσει για την εξεύρεση συμβιβαστικής λύσης, απειλώντας ότι το ΝΑΤΟ θα κηρύξει το Αιγαίο «γκρίζα περιοχή».

Με δήλωσή του τότε ο υπουργός Αμυνας διαβεβαίωνε ότι ύστερα από κυβερνητική παρέμβαση, ο Αμερικανός διοικητής ανακάλεσε την επιστολή του. Οπως, όμως, γράφεται στη χτεσινή «Ελευθεροτυπία», «το αρχικό έγγραφο του διοικητή της Σμύρνης της 29/3/2010 ουδέποτε ανακλήθηκε. Αντιθέτως απεστάλη νεότερο έγγραφο στις 7 Απριλίου 2010 με δύο αλλαγές. Το πρώτο έγγραφο απαιτούσε απάντηση στις 28 Απριλίου και το νεότερο, στις 10 Μαΐου», στα οποία επαναλαμβάνεται η αξίωση «να τα βρει η Ελλάδα με την Τουρκία», διατηρώντας προφανώς σε ισχύ την απειλή ότι σε διαφορετική περίπτωση το Αιγαίο θα αποτελεί γκρίζα ζώνη για το ΝΑΤΟ, σε βάρος των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων.

Στο ίδιο δημοσίευμα, παρουσιάζεται επιστολή του ΑΤΑ Λάρισας προς το υπουργείο Εθνικής Αμυνας, στις 12 του Απρίλη 2010, στο οποίο καταγγέλλεται ότι το ΝΑΤΟ απαγορεύει στα ελληνικά αεροπλάνα, στη διάρκεια ασκήσεων, να πετάνε εγγύτερα των 6 ν.μ. από τις ακτές ελληνικών νησιών στο Αιγαίο!

Τα νησιά για τα οποία ισχύει η απαγόρευση είναι εκείνα που γειτνιάζουν στην Τουρκία (Σαμοθράκη, Λήμνος, Λέσβος, Χίος, Σάμος, Ικαρία, Ρόδος, Κως, Κάλυμνος, Κάρπαθος, Χάλκη, Αστυπάλαια, Κάσος, Τήλος, Νίσυρος, Λέρος, Πάτμος, Λειψοί, Σύμη, Καστελόριζο). Σύμφωνα με το έγγραφο, το ΝΑΤΟ εφαρμόζει στο Αιγαίο τη διαταγή του SACEUR της 21ης Αυγούστου 2006 (Aegean islands policy).

Οπως χαρακτηριστικά σημειώνεται, «κατά την εκτέλεση των υπόψη ασκήσεων στο Αιγαίο δημιουργούνται προβλήματα που οφείλονται στην SHAPE Aegean Islands Policy και τη σχετική Standard Operating Procedure (SOP) που εκπόνησε το CC-Air Izmir με τίτλο "ΝΑΤΟ Activity in Aegean" για την εφαρμογή της πολιτικής κατεύθυνσης του SHAPE.

Τα προβλήματα εντοπίζονται στην παρέμβαση του CC-Air Izmir στις σχεδιάσεις των αποστολών, μη εγκρίνοντας περιοχές συνεργασίας και ίχνη δρομολογίων Α/Φ, τα οποία προσεγγίζουν λιγότερο των 6 Ν.Μ. νησιών, επί των οποίων η Τουρκία έχει προβάλει αξίωση απαγόρευσης υπέρπτησης (χάρτης άσκησης "Egemon")».