«Χοροεσπερίδα» δισεκατομμυρίων έχει διοργανώσει ουσιαστικά η ελληνική κυβέρνηση στο πλαίσιο της ευρύτερης ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ, προκειμένου να ολοκληρωθεί η ενιαία εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας για την οποία προϋπόθεση είναι και μια αλματώδης ανάπτυξη των ενεργειακών υποδομών, δικτύων, διασυνδέσεων κλπ. Μιλώντας χτες στο συνέδριο «Ενέργεια και Ανάπτυξη 2010» του ΙΕΝΕ (Ινστιτούτο Ενέργειας Νοτιανατολικής Ευρώπης), ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Γ. Μανιάτης, περιέγραψε με αναλυτικό και γλαφυρό τρόπο το «χορό» των δισεκατομμυρίων, που θα αντληθούν από τους ίδιους τους καταναλωτές και θα διοχετευθούν μέσω δημόσιας χρηματοδότησης στα σχεδιαζόμενα ενεργειακά έργα προς όφελος των κεφαλαιοκρατών του ενεργειακού τομέα.

Μόνο στην Ελλάδα, τα άμεσα έργα για τα επόμενα χρόνια στον τομέα των υποδομών, φτάνουν το 1,5 δισ. ευρώ, ενώ πολύ περισσότερα είναι τα ποσά που θα διοχετευθούν στους ιδιώτες παραγωγούς ως «κίνητρο» για την ανάπτυξη υπερκερδοφόρων παραγωγικών μονάδων, ιδίως από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Ακολουθούν μια σειρά χρηματοδοτικά εργαλεία της ΕΕ που τώρα μπαίνουν μπροστά, με πόρους περίπου 10 δισ. ευρώ μόνο για υποδομές. Ολα αυτά όμως είναι μόνο η αρχή, αφού πρόσφατα η Κομισιόν ανακοίνωσε ότι τα επόμενα 10 χρόνια θα χρειαστούν 1 τρισ. ευρώ μόνο για υποδομές. Ο Γ. Μανιάτης σημείωσε ότι η κυβέρνηση εργάζεται στη βάση αυτών των κατευθύνσεων.

Σ' αυτές περιλαμβάνεται η ιδιωτικοποίηση του λιγνιτικού κοιτάσματος της Βεύης, με τους επικρατέστερους υποψήφιους να καθορίζονται στο τέλος του μήνα. Επίσης, τέλος του μήνα αναμένεται να ολοκληρωθεί η διαδικασία επιλογής του στρατηγικού επενδυτή για τμήμα της ΕΠΑ Αττικής και στο πρώτο τρίμηνο του χρόνου να έχει ολοκληρωθεί η είσοδός του στην εταιρία. Την ίδια εποχή θα έχει γίνει και η προκήρυξη για τις 3 νέες ΕΠΑ Ανατ. Μακεδονίας και Θράκης, Κεντρικής Μακεδονίας, Στερεάς Ελλάδας και Εύβοιας. Στις αρχές του Δεκέμβρη η κυβέρνηση θα παρουσιάσει στη Βουλή, τόσο τις επικρατέστερες εταιρείες για την εκμετάλλευση της Βεύης, όσο και την πρότασή της για τη δημιουργία αποθήκης φυσικού αερίου στην Καβάλα σε συνεργασία με την «Ενεργειακή Αιγαίου».

Στο ίδιο συνέδριο ο πρόεδρος των ηλεκτροπαραγωγών από ΑΠΕ Γ. Περιστέρης, πίεσε προς την κατεύθυνση ακόμη μεγαλύτερων θεσμικών διευκολύνσεων προς τους ιδιώτες παραγωγούς, καθώς και διαδικασίες «φαστ τρακ» στις αδειοδοτήσεις, ενώ έκανε λόγο για σχεδιαζόμενες ιδιωτικές επενδύσεις 25 δισ. ευρώ. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η τοποθέτηση του επικεφαλής της ΔΕΠΑ Χ. Σαχίνη, για το φυσικό αέριο. Ουσιαστικά, αποκάλυψε ότι οι μεγάλοι αγωγοί είναι υπόθεση των μεγάλων εταιρειών παραγωγής, λέγοντας ότι γίνονται διαπραγματεύσεις για φυσικό αέριο από το μεγάλο κοίτασμα Σαχ Ντενίζ στο Αζερμπαϊτζάν και παζάρι για τις τιμές, καθώς υπολογίζεται ότι χρειάζονται 25 δισ. ευρώ για την πλήρη εκμετάλλευση του κοιτάσματος. Σύμφωνα με πληροφορίες, η κοινοπραξία που ελέγχει το κοίτασμα στο Αζερμπαϊτζάν ουσιαστικά θα καθορίσει τους επόμενους 3 μήνες ποιος αγωγός θα προχωρήσει, ο Τουρκίας - Ελλάδας - Ιταλίας ή ο ανταγωνιστικός «Nabucco», ανάλογα ποιον θα προτιμήσει να διασφαλίσει με φυσικό αέριο.

Τη σταδιακή διάθεση Συμβάσεων Ανταλλαγής Ενέργειας, μετά από διεθνείς διαγωνισμούς, προτείνει η ελληνική κυβέρνηση στην Κομισιόν ως «ισοδύναμη λύση» απέναντι στην αξίωση της τρόικας για πώληση του 40% των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ, ώστε να αποκατασταθεί η «ισορροπία» μεταξύ ΔΕΗ και ιδιωτών στην εκμετάλλευση του ελληνικού λιγνίτη. Το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής ανακοίνωσε χτες ότι μετά από διαβούλευση με τη Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Επιτροπής υπέβαλε τη συγκεκριμένη πρόταση, ενώ η Κομισιόν αναστέλλει τις διαδικασίες παραπομπής της χώρας στο Ειδικό Δικαστήριο, για το λιγνίτη, μέχρι το Γενάρη του 2011. Στο μεσοδιάστημα θα συνεχιστεί η διαπραγμάτευση.

Στην ανακοίνωσή του, το υπουργείο δεν αναφέρεται πάντως στη ΔΕΗ, αλλά στην αποφυγή της υποχρέωσης να προχωρήσει η Ελλάδα στη διάθεση των ανεκμετάλλευτων κοιτασμάτων Βεγόρας, Δράμας και Ελασσόνας.

Η συγκεκριμένη πρόταση περί ανταλλαγής συνεπάγεται ότι η ΔΕΗ θα δημοπρατήσει μέρος της λιγνιτικής παραγωγής της με αντάλλαγμα παραγόμενο ηλεκτρικό ρεύμα από άλλες συμβατικές πηγές, όπως μονάδες φυσικού αερίου. Πρακτικά, το ποσοστό φτηνότερης λιγνιτικής παραγωγής που διατίθεται στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας θα μειωθεί και η ακριβότερη ενέργεια που θα διοχετεύεται σε αυτό θα αυξήσει τις χοντρικές τιμές. Εναλλακτικά, ο εγχώριος έμπορος ή παραγωγός που θα έχει «στα χέρια του» τη φτηνότερη ενέργεια, θα καρπωθεί το κέρδος ακόμη και αν είναι μικρότερη η χοντρική (οριακή) τιμή. Μένει να αποσαφηνιστεί - στην περίπτωση που γίνει δεκτή η πρόταση ανταλλαγών, αλλά και πράξη - ποιες θα είναι οι συνέπειες στο καθεστώς «τελευταίου καταφυγίου» για τη ΔΕΗ και τι θα σημάνουν όλα αυτά στο θέμα των τιμολογίων, που ωστόσο είναι σίγουρο ότι θα εκτοξευτούν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο.

Παρά την βαθιά κρίση, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών το εννιάμηνο Γενάρης - Σεπτέμβρης 2010 προσεγγίζει τα αντίστοιχα επίπεδα του 2009. Η βασικότερη αιτία είναι η μεγάλη υποχώρηση του πλεονάσματος στο ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων (εισπράξεις από ΕΕ κλπ.).

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών την περίοδο Γενάρης - Σεπτέμβρης 2010 διαμορφώθηκε στα 17,1 δισ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 17,6 δισ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2009.

Το διαμορφούμενο αυτό έλλειμμα οφείλεται στα αποτελέσματα των ακόλουθων επιμέρους ισοζυγίων.

Το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου διαμορφώθηκε στα 22,3 δισ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 23,2 δισ. ευρώ που είχε παρουσιαστεί την αντίστοιχη περίοδο του 2009. Η αξία των εξαγωγών εμπορευμάτων υποχώρησε στα 8,3 δισ. ευρώ έναντι 8,5 δισ. ευρώ το 2009. Σημαντική υποχώρηση στα 20,7 δισ. ευρώ εμφανίζουν και οι εισαγωγές εμπορευμάτων (από 23,4 δισ. ευρώ το 2009), ενώ αντίθετα αύξηση σημείωσαν τόσο οι εξαγωγές (3,4 δισ. ευρώ), όσο και οι εισαγωγές καυσίμων (10,4 δισ. ευρώ).

Αύξηση σημείωσε το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών, το οποίο διαμορφώθηκε στα 11,3 δισ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 10,9 δισ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2009. Η αύξηση αυτή οφείλεται στην άνοδο των εισπράξεων από τις υπηρεσίες μεταφορών, οι οποίες ανήλθαν στα 11,8 δισ. ευρώ, έναντι 10,2 δισ. ευρώ πέρσι. Αντίθετα, οι εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες (τουρισμό) υποχώρησαν στα 8,6 δισ. ευρώ έναντι 9,2 δισ. ευρώ το 2009. Αύξηση στα 11,5 δισ. ευρώ σημείωσαν και οι πληρωμές του ισοζυγίου υπηρεσιών, λόγω της αύξησης κατά 1 δισ. ευρώ των υπηρεσιών για μεταφορές.

Στα ίδια περίπου επίπεδα με το 2009 διατηρήθηκε το έλλειμμα του ισοζυγίου εισοδημάτων, το οποίο ανήλθε στα 6,9 δισ. ευρώ. Υπό τη μορφή τόκων, μερισμάτων και κερδών εξήλθαν από τη χώρα 9,5 δισ. ευρώ, ενώ εισήλθαν 2,7 δισ. ευρώ.

Πολύ μεγάλη υποχώρηση εμφανίζεται στα πλεονάσματα των ισοζυγίων τρεχουσών και κεφαλαιακών μεταβιβάσεων, τα οποία οφείλονται στα προβλήματα καθυστερήσεων στην είσπραξη κεφαλαίων από την ΕΕ και στη μείωση των μεταναστευτικών εμβασμάτων. Το πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών μεταβιβάσεων ανήλθε στα 733 εκατ. ευρώ, έναντι 1,5 δισ. ευρώ το 2009 και το πλεόνασμα του ισοζυγίου κεφαλαιακών μεταβιβάσεων στα 769 εκατ. ευρώ έναντι 1,5 δισ. ευρώ πέρσι.

Η βιομηχανική κρίση συνεχίζει να βαθαίνει, καθώς η εσωτερική ζήτηση βρίσκεται σε υποχώρηση. Η κατάσταση θα ήταν χειρότερη, αν δεν είχε ανακάμψει η εξωτερική ζήτηση, η οποία δίνει μικρές ανάσες στους βιομηχανικούς κλάδους.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της στατιστικής αρχής, ο κύκλος εργασιών (τρέχουσες τιμές) στη βιομηχανία, σε ετήσια βάση το μήνα Σεπτέμβρη υποχώρησε κατά 9,4%, μετά την πολύ μεγάλη μείωση κατά 24,4% που είχε παρουσιάσει την αντίστοιχη περίοδο των ετών 2009 προς το 2008. Σε μέσα επίπεδα - αφορά τη δωδεκάμηνη περίοδο Οκτώβρης 2009 - Σεπτέμβρης 2010 προς Οκτώβρης 2008 - Σεπτέμβρης 2009 - εμφανίζεται μια ανεπαίσθητη ανάκαμψη 0,2%, η οποία όμως έρχεται μετά την πολύ μεγάλη μείωση κατά 23% που σημειώθηκε από τη σύγκριση των αντίστοιχων προηγούμενων δωδεκάμηνων.

Ο κύκλος εργασιών της εσωτερικής αγοράς μειώθηκε κατά 15,2%, ενώ αντίθετα ο κύκλος εργασιών της εξωτερικής αγοράς σημείωσε αύξηση 8%.

Παρεμφερής εικόνα προκύπτει και για το δείκτη νέων παραγγελιών στη βιομηχανία για το μήνα Σεπτέμβρη. Σε ετήσια βάση (Σεπτέμβρης 2010 προς Σεπτέμβρης 2009) παρουσιάζεται μείωση κατά 7,7%, η οποία έρχεται να προστεθεί στην πολύ μεγάλη μείωση της τάξης του 24,3% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2009 προς το 2008. Σε μέσα επίπεδα επίσης προκύπτει μείωση 2,2%, έναντι μείωσης 26,4% που σημειώθηκε από τη σύγκριση των αντίστοιχων προηγούμενων δωδεκάμηνων.

Μέχρι τέλος Δεκέμβρη 2010 παίρνει παράταση η ρύθμιση για το λεγόμενο επαναπατρισμό κεφαλαίων. Η σχετική εγκύκλιος εφαρμογής κοινοποιήθηκε από το υπουργείο Οικονομικών, προκειμένου να δώσουν μια ακόμη ευκαιρία σε κεφάλαια, κάθε λογής και προέλευσης, που οι μερίδες της πλουτοκρατίας φυγάδευσαν σε τράπεζες του εξωτερικού. Ο καταβαλλόμενος φόρος είναι στο συμβολικό 5%. Για τα τρωκτικά, που μέσα στα 2 επόμενα χρόνια, θα προχωρήσουν σε «οποιαδήποτε επένδυση επιχειρηματικής δραστηριότητας», η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ θα τους επιστρέψει πίσω και τους μισούς φόρους, δηλαδή θα τους φορολογήσει μόλις με 2,5%.