ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Η «μάχη των αγωγών» συνεχίζεται και σκληραίνει

Παπαγεωργίου Βασίλης

Το θέμα των αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου μπορεί να μη βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της ειδησεογραφίας, ωστόσο παραμένει στο επίκεντρο σκληρών ανταγωνισμών και γεωπολιτικών ανακατατάξεων. Στην παρούσα φάση η Ευρωπαϊκή Ενωση βρίσκεται μπροστά στο δίλημμα: Να ακολουθήσει τη φωνή του συμφέροντος, δηλαδή τη στενότερη συνεργασία με τη Ρωσία, ή τη φωνή των ΗΠΑ, που επιτάσσουν την «απεξάρτηση» των Ευρωπαίων από το ρωσικό αέριο;

ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΑΡΟΝ προσφέρονται (στα χαρτιά) έξι εναλλακτικοί δρόμοι μεταφοράς φυσικού αερίου στην κεντρική και δυτική Ευρώπη. Απ' αυτούς, δύο είναι οι επικρατέστεροι, ο South Stream και ο Nabucco.

H διαμάχη Ρωσίας - Ουκρανίας το 2006 και το 2009 έφερε στην επιφάνεια το ρωσικό σχέδιο του Southstream, ο οποίος παρακάμπτει την Ουκρανία προσφέροντας εγγυήσεις για την απρόσκοπτη και διαρκή ροή του φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Η Ρωσία, μάλιστα, εγγυήθηκε την τροφοδοσία του αγωγού από τα πλούσια ρωσικά κοιτάσματα. Επίσης η ρωσική κυβέρνηση υποσχέθηκε ότι η τιμή του αερίου από τον Southstream θα είναι χαμηλότερη λόγω της εγγύτητας, σε σχέση με όποια άλλη πηγή.

ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ μεταξύ του Southstream, ο οποίος υποστηρίζεται κυρίως από τη Ρωσία και την Ιταλία, και του Nabucco, που υποστηρίζεται κυρίως από τις ΗΠΑ και κάποιες χώρες της κεντρικής Ευρώπης, είναι πολλές. Η σημαντικότερη, όμως, είναι η πηγή τροφοδοσίας του κάθε αγωγού.

Στην περίπτωση του Southstream η πηγή θα είναι η Ρωσία, ενώ στο Nabucco η πηγή θα είναι κυρίως το Αζερμπαϊτζάν και δευτερευόντως το Τουρκμενιστάν και το Ιράκ.

ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΑΠΑΣΧΟΛΕΙ τους Ευρωπαίους, οι οποίοι φαίνεται να προκρίνουν το Nabucco, είναι το ενδεχόμενο της συνεργασίας του Αζερμπαϊτζάν με τη Ρωσία. Οι ανησυχίες μεγάλωσαν τον περασμένο Σεπτέμβρη όταν ανακοινώθηκε η διεύρυνση της συνεργασίας του ρωσικού κολοσσού της Gazprom με την αντίστοιχη εταιρεία φυσικού αερίου του Αζερμπαϊτζάν, την SOCAR, βάσει της οποίας από το 2011 οι ποσότητες του αερίου, που θα αγοράζει η πρώτη από τη δεύτερη, θα αυξηθούν, φτάνοντας τα 2 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως, ενώ από το 2012, οι αντίστοιχες ποσότητες θα ξεπεράσουν τα 2 δισ. κυβικά μέτρα.

ΠΑΝΤΩΣ, όσον αφορά τα αποθέματα φυσικού αερίου, σύμφωνα με την έκθεση της αμερικανικής Energy Information Administration, τα μεγαλύτερα αποθέματα τα διαθέτει η Ρωσία (το 25,4% των παγκόσμιων αποθεμάτων, δηλαδή 1.680 τρισ. κ.μ.), ενώ στη δεύτερη θέση βρίσκεται το Ιράν (15,8% , δηλαδή 1.046 τρισ. κ.μ.) και ακολουθούν το Κατάρ, το Τουρκμενιστάν και η Σαουδική Αραβία.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΛΙΚΗ έκβαση της «μάχης των αγωγών» είναι νωρίς να μιλήσει κανείς. Οι διαμορφούμενες συμμαχίες είναι ιδιαίτερα εύθραυστες. Εξάλλου είναι γνωστό από την Ιστορία ότι οι δρόμοι μεταφοράς του πετρελαίου και του φυσικού αερίου είναι «βαμμένοι με αίμα».

Οι «τεμπέληδες»

Πάνω στο μύθο περί «τεμπέληδων Ελλήνων» στηρίχθηκε η αστική προπαγάνδα των τελευταίων χρόνων για να δικαιολογηθούν όλα τα αντεργατικά, αντιλαϊκά μέτρα. Με τον ίδιο μύθο η σημερινή κυβέρνηση και όσοι υποστηρίζουν με τον έναν ή άλλο τρόπο το «μνημόνιο» επιχειρεί να περάσει όλα τα πρωτοφανή σε σκληρότητα μέτρα.

Ο μύθος αυτός καταρρίπτεται με την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δόθηκε στη δημοσιότητα την περασμένη Δευτέρα. Οπως προκύπτει, οι Ελληνες εργαζόμενοι δουλεύουν 2.120 ώρες το χρόνο και καταλαμβάνουν την πρώτη θέση στην Ευρωπαϊκή Ενωση, ενώ οι Γερμανοί έρχονται προτελευταίοι με 1.432 ώρες και οι Ολλανδοί τελευταίοι με 1.389 ώρες. Δεύτεροι μετά τους Ελληνες, έρχονται οι Τσέχοι (1.992 ώρες) και ακολουθούν οι Ούγγροι (1.998 ώρες) και οι Πολωνοί (1.969 ώρες).

Μια άλλη αξιοσημείωτη παρατήρηση αφορά στην έκταση της μερικής απασχόλησης στις χώρες μέλη της ΕΕ. Στη Γερμανία, παραδείγματος χάριν, το 26,3% του εργατικού δυναμικού δουλεύει υπό καθεστώς μερικής εργασίας, ενώ στην Ολλανδία το αντίστοιχο ποσοστό φθάνει το 48,2% του εργατικού δυναμικού. Στην Ελλάδα το ποσοστό των εργαζομένων σε καθεστώς μερικής εργασίας είναι 6%.

Από τα παραπάνω ποσοστά μπορεί να καταλάβει κανείς γιατί η Γερμανία και η Ολλανδία εμφανίζουν χαμηλά ποσοστά ανεργίας αφού ένας μερικά εργαζόμενος (με μία ώρα δουλειά τη βδομάδα) βγαίνει από τον κατάλογο των ανέργων ενώ επί της ουσίας είναι άνεργος.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δόθηκε στη δημοσιότητα προκειμένου να αρχίσει η «διαβούλευση» για τις διάφορες «εναλλακτικές λύσεις όσον αφορά την επανεξέταση των κανόνων για το χρόνο εργασίας».

ΙΑΠΩΝΙΑ - ΑΝΑΠΤΥΞΗ Ανάπτυξη της τάξης του 1,5% προβλέπει για τη χώρα κατά τη δωδεκάμηνη περίοδο Απριλίου 2011 - Μαρτίου 2012, η κυβέρνηση της Ιαπωνίας. Για το τρέχον δωδεκάμηνο (Απριλίου 2010 - Μαρτίου 2011) η αύξηση του ΑΕΠ αναμένεται να διαμορφωθεί σε 3,1%, σύμφωνα με κυβερνητικό στέλεχος. Αρχικά, οι εκτιμήσεις της κυβέρνησης έκαναν λόγο για ανάπτυξη της τάξης του 2,6%, αλλά αναθεωρήθηκαν μετά την εμφάνιση ισχυρότερης του αναμενομένου εγχώριας κατανάλωσης.

ΗΠΑ - ΑΝΑΠΤΥΞΗ Ρυθμό ανάπτυξης οριακά υψηλότερο του αναμενομένου εμφάνισε η αμερικανική οικονομία κατά το τρίτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους. Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ το ΑΕΠ κατέγραψε άνοδο 2,6% σε ετήσια βάση, έναντι επίσημης πρόβλεψης για αύξηση 2,5% και εκτιμήσεων οικονομολόγων για αύξηση 2,8%. Στη διάρκεια του δευτέρου τριμήνου η αμερικανική οικονομία αναπτύχθηκε κατά 1,7%. Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής στοιχεία το τέταρτο τρίμηνο του έτους, η ανάκαμψη θα συνεχισθεί με ταχείς ρυθμούς.

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ - ΑΝΟΔΟΣ Στα 93 δολάρια το βαρέλι πλησίασε την Τετάρτη η τιμή του αργού πετρελαίου τύπου μπρεντ, λόγω των πολύ χαμηλών θερμοκρασιών στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ καθώς και της αύξησης της ζήτησης για βενζίνη την περίοδο των γιορτών των Χριστουγέννων. Η τιμή του μπρεντ σημείωσε αύξηση για τρίτη συνεχόμενη ημέρα και διαμορφώθηκε στα 92,98 δολάρια το βαρέλι, ενώ η τιμή του αμερικανικού αργού έφθασε στα 89,70 δολάρια το βαρέλι.