Ο συνθέτης μιλά με αφορμή τη συναυλία του στις 6 Μάη (7.30 μ.μ.), στην αίθουσα Συνεδρίων στον Περισσό, που διοργανώνει η ΚΕ του ΚΚΕ τιμώντας την Εργατική Πρωτομαγιά
Δημιουργός που επί δεκαετίες πορεύεται με ξεχωριστό ταλέντο και ήθος, ο Χρ. Λεοντής έχει αφήσει το ευδιάκριτο στίγμα του στο ελληνικό τραγούδι, αλλά και στη μουσική για το θέατρο, το αρχαίο δράμα, τον κινηματογράφο. Η αυλαία της δημιουργικής του πορείας άνοιξε στις 12 του Μάρτη 1963, όταν στο κατάμεστο «Ακροπόλ», στη συναυλία του Συλλόγου Φίλων Ελληνικής Μουσικής, ο Μ. Θεοδωράκης «σύστηνε» στο κοινό τούς δύο νεαρούς δημιουργούς Χρήστο Λεοντή και Μάνο Λοΐζο. Από τότε η δημιουργική του συνάντηση με τη μεγάλη ποίηση των Λόρκα, Νερούντα, Ρίτσου, Βάρναλη και άλλων μάς πρόσφερε κορυφαία τραγουδιστικά έργα. Με αφορμή τη συναυλία, που πραγματοποιεί το ΚΚΕ, έγινε η κουβέντα μας με τον συνθέτη.
«Το πρόγραμμα περιλαμβάνει μια σειρά κομματιών, που προέρχονται από πολύ παλιά μέχρι και πρόσφατα και μερικά είναι σε πρώτη εκτέλεση», αναφέρει. «Εκτός από τον "Οδηγητή" σε ποίηση Βάρναλη που αν και είχε εκδοθεί παλιότερα σε δίσκο δεν το έχω παίξει ποτέ δημόσια, υπάρχει και άλλο ένα τραγούδι σε ποίηση Βάρναλη, ο "Δούλος τρίδουλος", που το είχα μελοποιήσει παλιά και τις νότες τις είχα γράψει πάνω στο βιβλίο, το οποίο είχα χάσει. Το βρήκα πρόσφατα και έτσι ακούγεται για πρώτη φορά. Επίσης, σε πρώτη εκτέλεση παρουσιάζω τρία μελοποιημένα ποιήματα του Σουρή - άκρως επίκαιρα - τα "Ρωμιός", "Η ζωγραφιά μου" και "Στον ίσκιο μου". Ακόμη, θ' ακουστούν κομμάτια, που ενώ έχουν εκδοθεί δεν τα έχω παίξει ποτέ σε συναυλίες. Για παράδειγμα "Ο Μοραζάν" από το "Κάντο Χενεράλ", το "Σε τούτη τη γωνιά της γης", το "Χάθηκε η επανάστασή μας", "Τα μάτια που δακρύζουνε" και "Θαλασσινή αναφορά" από τον "Ερωτα Αρχάγγελο" που εκδόθηκαν πέρσι. Σχεδόν το μισό πρόγραμμα είναι άγνωστα τραγούδια και αυτό έχει την αξία του. Θα παίξουμε βέβαια και τραγούδια από την "Καταχνιά" που ήταν η πρώτη μου εργασία, και από το "Καπνισμένο τσουκάλι" σε ποίηση Γιάννη Ρίτσου - κομμάτια που αγαπά ο κόσμος, παλιότεροι και νεότεροι. Θ' ακουστεί μια ευρύτατη γκάμα τραγουδιών σε διάθεση και προέλευση, με διαφορετική φόρτιση το καθένα, από τον "Οδηγητή" μέχρι το "Αχ έρωτα" - όλα σε πολύ ωραίους στίχους».
Ο Χρ. Λεοντής θυμάται όταν το 1963 πρωτοπήγε στο Σύλλογο Φίλων Ελληνικής Μουσικής και συναντήθηκε με τον Μάνο Λοϊζο, τον Δ. Σαββόπουλο, την Μ. Φαραντούρη κ.ά. «Ολοι νέα παιδιά 18-20 χρόνων, εκεί γνωριστήκαμε και φτιάξαμε την πρώτη μας συναυλία στο "Ακροπόλ". Σήμερα βλέπω παντού μια απαξίωση απέναντι σε οτιδήποτε έχει περιεχόμενο. Πρέπει, οφείλουμε να αντιδράσουμε. Αυτό προσπαθώ να κάνω στο μέτρο των δυνάμεών μου. Απόθεμα έχω, όπως και πολλή διάθεση να δουλέψω για το σύνολο», τονίζει.
Αναφερόμενος στη σχέση αγώνων - δημιουργίας και πώς οι πρώτοι εμπνέουν το δημιουργό, ο Χρ. Λεοντής υπογραμμίζει πως «ο αγώνας των ανθρώπων είναι διαρκής και αέναος», ενώ «η έμπνευση του καλλιτέχνη μπορεί να είναι έτσι, μπορεί και αλλιώς. Δηλαδή, ο τρόπος που τα γεγονότα επιδρούν πάνω του πολλές φορές δεν είναι άμεσος. Προϋπάρχει κάτι στο υποσυνείδητό του και κάποια στιγμή βγαίνει προς τα εμπρός. Στο "Καπνισμένο τσουκάλι" ήταν μια συγκεκριμένη στιγμή - τα γεγονότα της Νομικής - που επέδρασε άμεσα πάνω μου και σε δυο μέρες είχα κάνει το μισό έργο. Οσο για την "Καταχνιά", εγώ δε θυμάμαι τίποτα από την Κατοχή, το '40 γεννήθηκα. Μάλιστα, θυμάμαι κάποιον που με ξύπνησε ένα πρωί και ζητούσε τον πατέρα μου, νομίζοντας ότι αυτός είχε γράψει τα τραγούδια. Τότε που έκανα την "Καταχνιά" ήμουν 23-24 χρόνων. Οταν του είπα ότι εγώ τα είχα γράψει, δεν με πίστεψε κι έφυγε. Μετά από δέκα λεπτά ξαναχτύπησε την πόρτα και όταν με είδε με αγκάλιασε... Θέλω να πω ότι δεν είχα άμεση εμπειρία από συγκεκριμένους αγώνες για να γράψω κάποια έργα, όπως η "Καταχνιά". Ομως φαίνεται ότι κάποια πράγματα υπάρχουν μέσα στη συνείδηση, λειτουργούν σαν καταλύτης και κάποια στιγμή βγαίνουν είτε από τους πραγματικούς αγώνες που ζεις εσύ ο ίδιος είτε από το αίσθημα δικαίου που μπορεί να σε κάνει να στηρίζεις αγώνες που έγιναν στο παρελθόν».
«Σήμερα πρέπει να κάνουμε τα αδύνατα δυνατά, ώστε να μην φοβάται ο κόσμος», τονίζει ο συνθέτης. «Να σταθεί όρθιος, με αξιοπρέπεια, για να μπορέσει να αντισταθεί σε όλο αυτό το ρεζιλίκι που γίνεται σε βάρος του λαού μας. Ερχονται όλοι αυτοί οι τοκογλύφοι, οι τζογαδόροι για να συστήσουν σ' έναν λαό τι πρέπει να κάνει, λέγοντας μάλιστα πως έχει πέσει στα σκατά. Ο σκατόλακος είναι δικός σας, της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αυτό μας προσφέρετε τόσα χρόνια. Δεν δέχομαι αυτά τα όντα με τις γραβάτες, ντόπιοι και ξένοι, να προσβάλουν έναν λαό που έχει βγάλει τόσο μεγάλους ποιητές. Είναι ντροπή, το αίσχος και η κατάντια της πολιτικής συμπεριφοράς των κυβερνώντων κομμάτων. Ο κόσμος πρέπει να οργανωθεί για να αντιμετωπίσει αυτή τη νέα λαίλαπα. Και όχι μόνο στη χώρα μας. Διάβαζα προχτές δηλώσεις "αξιοπρεπών" πρωθυπουργών - δεν ξέρω τι είναι όλοι αυτοί - που πάνε και βομβαρδίζουν τη Λιβύη. Προσπαθούν να δολοφονήσουν τον Καντάφι... Ποιος τους όρισε; Πολιτική πολιτισμένου κόσμου είναι αυτό; Ο νόμος της δημοκρατίας είναι αυτό; Ποιας δημοκρατίας; Λένε ότι δημοκρατία είναι το πενήντα συν ένα. Ασε που κι αυτό το παραβιάζουν, το πενήντα συν ένα είναι ζούγκλα, είναι ο νόμος του ισχυρού. Η δημοκρατία συνοδεύεται και από άλλες αξίες όπως δικαιοσύνη, ισονομία, που είναι οι ουσιαστικότερες αρετές της, το αίτημα δικαίου και αλληλεγγύης του ενός προς τον άλλο σε όλα τα επίπεδα, από την προσωπικότητα μέχρι την οικονομία. Δεν μπορώ να γδέρνω τον διπλανό μου».