MotionTeam

Την ίδια ώρα συνεχίζονται οι αθρόες συνταξιοδοτήσεις εκπαιδευτικών. Σύμφωνα με την υπουργό Παιδείας ήδη το 2010 και το 2011 έχουν συνταξιοδοτηθεί 23.000 εκπαιδευτικοί, χωρίς να υπολογίζονται αυτοί που θα συνταξιοδοτηθούν αυτήν την περίοδο. Χαρακτηριστικά, η ΔΟΕ εκτιμά σε 11.000 τους εκπαιδευτικούς που θα ζητήσουν τη συνταξιοδότησή τους μέχρι τις 10 Αυγούστου.

Το πρόβλημα με τα κενά στα σχολεία, όμως, φαίνεται ότι θα είναι ακόμα μεγαλύτερο, δεδομένου ότι θα μειωθούν κατά πολύ και οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί που θα κληθούν στα σχολεία. Σύμφωνα με την προ μηνός σχετική τοποθέτηση της υπουργού, θα μειωθεί πάνω από 50% ο αριθμός των αναπληρωτών και σύμφωνα με πληροφορίες της ΔΟΕ οι προσλήψεις αναπληρωτών φέτος δεν θα ξεπεράσουν τις 6.000, ενώ πέρσι είχαν διοριστεί συνολικά 16.000 αναπληρωτές εκπαιδευτικοί.

Αν συνυπολογίσουμε όλα τα παραπάνω, είναι φανερό ότι η σχολική χρονιά θα αρχίσει με χιλιάδες κενά στα σχολεία. Αρκεί να θυμίσουμε ότι πέρσι το Σεπτέμβρη, με ανάλογο αριθμό συνταξιοδοτήσεων και μεγαλύτερο αριθμό προσλήψεων (περίπου 2.700 προσλήψεις είχαν ήδη γίνει) τα κενά σε νηπιαγωγεία, δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια ξεπερνούσαν τα 7.500 κι αυτό σύμφωνα με στοιχεία του ίδιου του υπουργείου.

Πρόθεση της κυβέρνησης, για τα κενά που γνωρίζει ότι θα δημιουργηθούν, είναι είτε να καλυφθούν με πληθώρα ωρομισθίων, δηλαδή εργαζομένων - λάστιχο ή με άλλους τρόπους... Θυμίζουμε ότι η υπουργός στην ομιλία της στη Βουλή στις 20 Ιούνη είχε κάνει λόγο ακόμα και για εθελοντική εργασία συνταξιούχων εκπαιδευτικών στα σχολεία(!), ενώ ήδη έχει ανοίξει η όρεξη δημάρχων να «συμβάλουν» στο θέμα προσλαμβάνοντας άνεργους εκπαιδευτικούς μέσω των προγραμμάτων «κοινωφελούς εργασίας» με πεντάμηνες συμβάσεις, ψίχουλα αποδοχών, μειωμένα δικαιώματα και διαρκή ομηρία.

Πέρα από τα τεράστια προβλήματα που θα δημιουργηθούν στα σχολεία, η δραματική μείωση των διορισμών έχει επιπτώσεις και σε ένα μεγάλο αριθμό εκπαιδευτικών που βρίσκονται εν αναμονή διορισμού και αντιλαμβάνονται ότι για άλλη μια χρονιά θα αναγκαστούν να περιφέρονται ελαστικά εργαζόμενοι, έχοντας οι περισσότεροι ήδη χρόνια στην πλάτη τους ως αναπληρωτές, έχοντας περάσει μια και δυο φορές διαγωνισμούς ΑΣΕΠ, έχοντας προσπαθήσει ενδεχομένως να κάνουν έναν οικογενειακό προγραμματισμό, αλλά ζώντας για χρόνια στην αβεβαιότητα.

Τη διαμαρτυρία τους για τις μειωμένες προσλήψεις εξέφρασαν με ανακοινώσεις τους τόσο η ΔΟΕ όσο και η ΟΛΜΕ.

Η καταστροφή μέρους του κεφαλαίου και η δημιουργία ιδανικών όρων για την επαναφορά μιας διαδικασίας συσσώρευσης αποτελούν από μόνες τους πεδίο έντονων συγκρούσεων. Οι τελευταίες γίνονται ανάμεσα σε ισχυρά καπιταλιστικά συγκροτήματα, καπιταλιστικά κέντρα, μονοπωλιακές επιχειρήσεις και χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς που ζητούν να εδραιώσουν τη θέση τους σε όποια νέα κατάσταση ήθελε προκύψει, σε βάρος των ανταγωνιστών τους. Ο μεταξύ τους αγώνας είναι αμείλικτος, έτσι όπως τον προδιαγράφει ένα σύστημα που έχει βαθιά χαραγμένο στη λειτουργία του την απόλυτη επικράτηση του ισχυρού πάνω στον ανίσχυρο.

Αυτή η αναμέτρηση έχει ένα σταθερό παρονομαστή. Βασικό κριτήριο για την επικράτηση του ενός καπιταλιστικού κέντρου πάνω στους ανταγωνιστές του είναι η καλύτερη εκμετάλλευση των μέσων παραγωγής τα οποία έχει στη διάθεσή του. Το βασικό όπλο των «εμπόλεμων» καπιταλιστών είναι η ικανότητα και η δυνατότητα να ριζοσπαστικοποιήσουν την εκμετάλλευση της εργασίας έτσι ώστε να αποσπούν από αυτή το μέγιστο δυνατό πλεόνασμα που θα τους στηρίξει στον ανελέητο αγώνα του μέχρι εξόντωσης ανταγωνισμού. Αυτή η ανάγκη μετατρέπει τις εσωτερικές διαμάχες των καπιταλιστών σε ανελέητο ταξικό πόλεμο ενάντια στους εργαζόμενους. Οι τελευταίοι πρέπει να καταθέσουν στο βωμό των καπιταλιστικών αδιεξόδων και των εγγενών αντιθέσεων του συστήματος όσο το δυνατό μεγαλύτερο μέρος των όσων δημιουργούν, των όσων παράγουν, των όσων η εργασία τους αποδίδει - και να τους απομείνουν από αυτήν τα ελάχιστα, εξυπακούεται...

Υπερβάλλουμε λέτε; Αυθαιρετούμε πάνω στην Ιστορία; Θα δείξει...

Ζούμε, λοιπόν, μία εποχή αγριότητας. Αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι ο τρόπος με τον οποίο ζούσαμε μεταβάλλεται ραγδαία, ότι οι αξίες, οι ισορροπίες, οι ιεραρχίες στις οποίες είχαμε συνηθίσει σε εποχές μεγαλύτερης σταθερότητας του συστήματος τίθενται η μία μετά την άλλη σε αμφισβήτηση, πολλές ακυρώνονται, πολλές ανατρέπονται, πολλές μεταβάλλονται στο αντίθετό τους. Τις περισσότερες από αυτές τις έχει οικοδομήσει ο αστικός κόσμος σε καιρούς ήπιους, όταν η συσσώρευση κεφαλαίου και η αναπαραγωγή του καπιταλιστικού συστήματος συναντούσαν μπροστά τους λιγότερες στενωπούς και αδιέξοδα.

Το Πανεπιστήμιο είναι ακριβώς ένας τέτοιος θεσμός. Με τη μορφή που το ξέρουμε σήμερα θεσμοθετήθηκε στον καιρό την γαλλικής επανάστασης ή μάλλον της «ναπολεόντειας» προσαρμογής της, όταν η αστική τάξη έστηνε τους θεσμούς μέσα από τους οποίους θα κυβερνούσε τον κόσμο. Η εκπαίδευση έπρεπε τότε να απλωθεί στο κοινωνικό σώμα, να «εκδημοκρατιστεί» μέχρι εκεί όπου επέτρεπε η κοινωνική τάξη του καθενός, ανάλογα με τους ευρύτερους σχεδιασμούς του νέου συστήματος: Αλλοι έπρεπε να ξέρουν όσα γράμματα χρειάζονταν για να γίνουν στρατιώτες, άλλοι για να γίνουν εργάτες και τεχνίτες, άλλοι για ν' ασχοληθούν με το εμπόριο, άλλοι για να κυβερνήσουν τα κράτη, άλλοι για να τροφοδοτήσουν την αναγκαία πνευματική ελίτ που θα μπορεί να παράγει ιδεολογία και ψευδαισθήσεις - ανάλογα με τις ανάγκες του καιρού. Σε αυτήν την αστική ιεραρχία της παιδείας το Πανεπιστήμιο ορίστηκε κορυφή του συστήματος και βασικός μηχανισμός αναπαραγωγής και διαιώνισής του.

Σε πιο πρόσφατα χρόνια αυτός ο παλιός θεσμός προσαρμόστηκε σε νέες ανάγκες. Ο καπιταλισμός εξελίχθηκε, αναπτύχθηκε, έγινε ιμπεριαλισμός, αποικιοκρατία, οικονομικά μονοπωλιακά συγκροτήματα. Σε μερικές περιοχές της Γης αυτές οι γενικές εξελίξεις οδήγησαν στο «μαζικό» πανεπιστήμιο, εκεί όπου τα παιδιά των μεσοαστών, των μικροαστών, αλλά και ενίοτε τμημάτων της εργατικής τάξης θα μάθαιναν όσα γράμματα χρειάζονταν για να γίνουν καταναλωτές των νέων προϊόντων της τεχνολογίας, σχεδιαστές τους, εργολάβοι και ενδιάμεσοι στην οικουμενική πλέον εξάπλωση του κεντρικού προτύπου, διαχειριστές ενός συστήματος σε βάρος των φτωχότερων από αυτούς. Το αστικό Πανεπιστήμιο κοινωνικά «εκδημοκρατίστηκε», γιγαντώθηκε και, εκτός των άλλων, έγινε βασικό εργαλείο αναπαραγωγής και διατήρησης των μικροαστικών και μεσοαστικών στρωμάτων.

Σε αυτήν την τελευταία φάση συνάντησε το Πανεπιστήμιο η καθ' ημάς Μεταπολίτευση, το διακόσμησε με τον αντίστοιχο Νόμο Πλαίσιο και το κληροδότησε στις επόμενες γενεές. Μέσα σε αυτό το Πανεπιστήμιο παρήχθησαν οι τρέχοντες πανεπιστημιακοί και πολλές πολλές χιλιάδες πτυχιούχων που αποτέλεσαν τη σκληρή ραχοκοκαλιά της μεσοαστικής και μικροαστικής τάξης.

Αλλά, καθώς όλα τα ωραία κάποτε τελειώνουν, ήρθε στις μέρες μας η κρίση και τράνταξε συθέμελα όλες τις παραπάνω λειτουργίες - και οπωσδήποτε όχι μόνο αυτές.

Οι παραπάνω καταστάσεις αποτυπώνονται με ακρίβεια στο προτεινόμενο νομοθετικό πλαίσιο για τα ΑΕΙ. Τα περί «αριστείας» καταπολεμούν τη μαζικότητα, τα περί «ελεύθερων» προγραμμάτων σπουδών μετατρέπουν την ακαδημαϊκή λειτουργία σε φροντιστηριακή, επιπέδου «ευέλικτων δεξιοτήτων», ο απολυταρχισμός στη διοίκηση και η καθιέρωση εταιρικών προτύπων εγκαθιδρύουν μέσα στα ιδρύματα - ή σε ό,τι απομείνει από αυτά - την ανοικτή δικτατορία του μεγάλου κεφαλαίου (όποιου τμήματος από αυτό επικρατήσει στον καυγά), η «ξενολατρία» (στα όρια του εμετικού ομολογουμένως) παραπέμπει στη σημερινή «κοσμοπολίτικη» λειτουργία του μονοπωλιακού καπιταλιστικού συστήματος.

Από τη μία πλευρά υπάρχει η στρατηγική που επιλέγουν τα μεσοαστικά και μικροαστικά στρώματα για να αντιμετωπίσουν την εναντίον τους επίθεση. Δε θα αδικούσαμε υπερβολικά αυτήν τη στρατηγική με τον ισχυρισμό ότι πρόκειται για έναν «εξορκισμό» των όσων συμβαίνουν, για μία διάχυτη επιθυμία επιστροφής σε ένα παρελθόν που ήδη δεν υπάρχει και που ήδη ραγδαία απομακρύνεται. Στην ουσία επιζητείται η ακύρωση του χρόνου της κρίσης και η επάνοδος στις «ευκαιρίες» της πριν από την καπιταλιστική κρίση εποχής. Προφανώς πρόκειται για ουτοπία, προφανώς πρόκειται για παραπολιτική μεταφυσική. Τι άλλο όμως μπορούν τα σκεφτούν τα κοινωνικά αυτά στρώματα.

Από την άλλη υπάρχει η στρατηγική που προτείνουν τα παραγωγικά στρώματα της κοινωνίας, η εργατική τάξη βασικά, μαζί με τους στενούς κοινωνικούς της εταίρους. Αυτός ο κοινωνικός χώρος δε μεταφέρει τις ψευδαισθήσεις των μεσοστρωμάτων και δεν του λέει τίποτε η επιστροφή σε μία εποχή «ευκαιριών» κοινωνικής ανόδου. Δεν του λέει τίποτα η «προάσπιση» του χτες. Ο κόσμος χτίζεται από το δικό του μόχθο και η στρέβλωση των όρων της κοινωνικής και της ανθρώπινης ζωής ξεκινά από την καταλήστευση των προϊόντων του μόχθου αυτού σε ένα σύστημα που έχει ως σημαία του την «εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο». Δεν υπάρχει στη στρατηγική αυτή η νοσταλγία κάποιου «ελαφρώς καλύτερου» παρελθόντος, δεν υπάρχει ο εξορκισμός απλά και μόνο του ιστορικού χρόνου της κρίσης - δεν μπορεί να υπάρξει ψευδαίσθηση.

Αντίθετα για τον κόσμο αυτό η κρίση είναι μια μεγάλη ευκαιρία: Για την ανατροπή, για το τέλος του συστήματος, για την ανάδειξη ενός νέου κόσμου.

Ο χρόνος δεν γυρίζει πίσω. Αυτό που έφυγε έφυγε, δεν μπορούμε να αναστήσουμε τους νεκρούς. Δεν υπάρχει λόγος εξάλλου. Η καπιταλιστική κρίση σαρώνει στο διάβα της το χτες και μας υποχρεώνει να απαντήσουμε για το σήμερα και το αύριο. Η δική μας πρόταση, το δικό μας σχέδιο προς τα εκεί βλέπει. Να συνταχθούμε, προτείνουμε, με τις κοινωνικές ομάδες και τις πολιτικές τους εκφράσεις που αγωνίζονται για να τελειώσει, για να ανατραπεί αυτό το σύστημα της εκμετάλλευσης και των ανθρωποφάγων τακτών κρίσεων, τον καπιταλισμό δείχνω.

Την ερχόμενη Πέμπτη αναμένεται να ξανασυζητηθεί στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής το σχέδιο του υπουργείου Παιδείας για το νόμο - πλαίσιο για την ανώτατη εκπαίδευση. Η πρώτη συζήτηση του νομοσχεδίου ολοκληρώθηκε προχτές, με την υπουργό Παιδείας να διαπιστώνει συνοψίζοντας ότι έχει την απαιτούμενη συναίνεση όχι απλώς για την ψήφιση, αλλά και για την εφαρμογή του νόμου!

Στο θέμα της διοίκησης, που έχει συζητηθεί περισσότερο από όλα, γιατί οι πρυτάνεις το έκαναν «παντιέρα» της υποτιθέμενης διαφωνίας τους, η υπουργός Παιδείας συνόψισε ότι υπάρχει συμφωνία και «αποδοχή των τριών οργάνων, του Συμβουλίου, του Πρύτανη και της Συγκλήτου». «Η ισορροπία αρμοδιοτήτων ανάμεσα σε αυτά τα όργανα είναι κάτι που μπορούμε να το συζητάμε μέχρι την τελευταία ημέρα», είπε χαρακτηριστικά η υπουργός, δείχνοντας ότι το παζάρι για τις αρμοδιότητες που ξεκίνησαν οι πρυτάνεις δε συνιστά στην πραγματικότητα αντίθεση στο νόμο. Ετσι, η υπουργός - έτοιμη να συζητά μέχρι τελευταία μέρα για τις αρμοδιότητες - συνόψισε τη φιλοσοφία του νόμου για το θέμα της διοίκησης, θέτοντας χαρακτηριστικά το εξής ερώτημα: «Γιατί είναι κακό ένας εφοπλιστής να είναι στο Συμβούλιο του Πανεπιστημίου Πειραιώς, που συνδέεται και με ναυτιλιακές σπουδές;»

Την ίδια ώρα, συνεχίζουν να εμφανίζονται κείμενα υπογραφών για το νόμο - πλαίσιο, άλλα υποστηρικτικά του, άλλα επικριτικά του κι άλλα που... συμφωνούν διαφωνώντας.

Στο πνεύμα της απόφασης της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου Αθήνας, αντίθεση στο νόμο εκφράζουν πανεπιστημιακοί και όχι μόνο, που υπογράφουν το κείμενο με τίτλο «Για ένα δημόσιο και δωρεάν πανεπιστήμιο που θα ανταποκρίνεται στην εξέλιξη των επιστημών και θα υπηρετεί τις ανάγκες της κοινωνίας» (έχει συγκεντρώσει 708 υπογραφές).

Την πλήρη στήριξή τους στο νόμο εκφράζουν όσοι υπογράφουν τα κείμενα «Γιατί υποστηρίζουμε τη μεταρρύθμιση στην ανώτατη εκπαίδευση» (έχει συγκεντρώσει 152 υπογραφές) και «Η Θεσσαλονίκη και η Μεταρρύθμιση των ΑΕΙ» (με 37 υπογραφές). Συμφωνούν με τις αναδιαρθρώσεις, εκφράζοντας επιφυλάξεις για το νόμο οι συντάκτες του κειμένου «Για την Υπεράσπιση και τη Μεταρρύθμιση του Δημόσιου Πανεπιστημίου» (που έχει συγκεντρώσει 529 υπογραφές), ενώ διαφωνία μόνο στο ειδικό θέμα της κατάργησης της βαθμίδας του Λέκτορα εκφράζουν οι υπογράφοντες το κείμενο «Οχι στην κατάργηση της βαθμίδας του λέκτορα και την υποβάθμιση του επίκουρου καθηγητή» (283 υπογραφές).