ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Μια «δάφνη» για τον Γιάννη Ρίτσο

Το Μορφωτικό Ιδρυμα της ΕΣΗΕΑ (Ακαδημίας 20) οργανώνει βραδιά Γιάννη Ρίτσου, στις4 του Δεκέμβρη (8 μ.μ.), στην ΕΣΗΕΑ (Ακαδημίας 20), για να τιμήσει τη μνήμη του αταλάντευτου κομμουνιστή και κορυφαίου ποιητή της Ρωμιοσύνης, με αφορμή τα δέκα χρόνια από το θάνατό του. Τίτλος της εκδήλωσης «Μια δάφνη για το Γιάννη Ρίτσο». Για το έργο του ποιητή θα μιλήσουν ο κριτικός λογοτεχνίας Παντελής Μπουκάλας και η επίκουρος καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών Τζίνα Καλογήρου. Θέμα του Παντελή Μπουκάλα θα είναι «Ο Γιάννης Ρίτσος, ένας έμπιστος της ποίησης - ένας άπιστος», ενώ η Τζίνα Καλογήρου θα αναπτύξει το θέμα «Η αειθαλής νεότητα του Γιάννη Ρίτσου: από το "Τερατώδες Αριστούργημα" στο "Εικονοστάσιο Ανωνύμων Αγίων"». Αποσπάσματα από έργα του τιμώμενου θα αποδώσουν: η Αλέκα Παΐζη (ποιήματα από το «Εικονοστάσιο Ανωνύμων Αγίων»), η Ασπασία Παπαθανασίου (αποσπάσματα από την «Ισμήνη») και η Εφη Ροδίτη (αποσπάσματα από τη «Σονάτα του Σεληνόφωτος»).

Σε χτεσινή συνέντευξη Τύπου τα μέλη του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΑ απεύθυναν πρόσκληση προς όλους τους δημοσιογράφους να τιμήσουν τον κορυφαίο ποιητή, «που αποκάλυψε στο έργο του, κατά τρόπο ρωμαλέο και συνταρακτικό, το πρόσωπο και την ψυχή της Ελλάδας». Ακόμα και ο επικριτικός, όσον αφορά στην ιδεολογικά στρατευμένη ποίηση του Γ. Ρίτσου, Παντελής Πρεβελάκης αναγνώριζε ότι «η πνοή του Ρίτσου σήκωσε έναν άνεμο όπου αιωρούνται θρύμματα από τη φλούδα της γης μας, σπόροι από τη βλάστησή της και σπίθες του ουρανού της. Χωρίς την ευγλωττία του Ρίτσου οι Ελληνες θα είχαν ξεμάθει να ονομάζουν μεγάλο μέρος από τα πράγματα που έχουν μπρος στα μάτια τους».

Εκτός από το αφιέρωμα στον Γιάννη Ρίτσο, το Μορφωτικό Ιδρυμα της ΕΣΗΕΑ προγραμματίζει και τις εξής εκδηλώσεις: Στις 18/12 θα πραγματοποιήσει βραδιά για τους δημοσιογράφους-συγγραφείς που εξέδωσαν βιβλίο μέσα στο 2000. Στις 22/1/2001 αφιέρωμα στον Ανδρέα Φραγκιά, ενώ αφιερώματα θα γίνουν και για τους Ιωάννη Κονδυλάκη και Κυριάκο Σιμόπουλο. Τέλος, σύντομα θα εκδοθούν τα πρακτικά του συνεδρίου με θέμα «Δημοσιογραφία και γλώσσα».

Ολοταχώς σε διαλύσεις αρχαιοτήτων...

Οταν υπουργός Πολιτισμού Ε. Βενιζέλος, στο συνέδριο του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, έπλεκε το εγκώμιο στα «μεγάλα έργα», επειδή ανάγκασαν την Αρχαιολογική Υπηρεσία «να ανταποκριθεί σε χρονικές προδιαγραφές πολύ αυστηρές και να πραγματοποιήσει έρευνες, τις οποίες αλλιώς δε θα μπορούσε να πραγματοποιήσει ούτε τεχνικά ούτε επιστημονικά», πολλοί αρχαιολόγοι ανατρίχιασαν...

Γιατί αυτοί γνωρίζουν πολύ καλά, ότι ο τρόπος που αντιμετωπίζονται οι αρχαιότητες από τις κατασκευάστριες εταιρίες δεν είναι παρά επίφαση ενδιαφέροντος για τις αρχαιότητες και των εταιριών, αλλά και της κυβέρνησης.

Πλήθος γνωμοδοτήσεις του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου υπέρ της διάλυσης αρχαιοτήτων... βρέθηκαν στο δρόμο των «μεγάλων έργων». Τόσες, που στην προχτεσινή συνεδρίαση του ΚΑΣ που ξανασυζητήθηκε η διάλυση αρχαιοτήτων στην περιοχή Σταυρού για τις ανάγκες διάνοιξης της λεωφόρου Υμηττού, μέλος του ΚΑΣ πρότεινε να απαλειφθεί ο όρος «διάλυση» από τις γνωμοδοτήσεις και να χρησιμοποιηθεί μια λέξη... κομψότερη. Η απάντηση ότι στον όρο «διάλυση» εμπεριέχεται η επιστημονική μελέτη πριν την καταστροφή, ίσως να είναι ένα ακόμη «άλλοθι» των τετελεσμένων, για τα οποία καλείται, εκ των υστέρων, να γνωμοδοτεί το ΚΑΣ.

Στην περιοχή Σταυρού, η σωστική ανασκαφή της Β` ΕΠΚΑ σε τρία οικόπεδα έφερε στην επιφάνεια τμήμα τείχους, τμήμα δρόμου μήκους 30 μ., λείψανα κτιρίων, χάλκινο βραχιόλι και δαχτυλίδι. Τα ευρήματα ανάγονται στην κλασική εποχή. Η έλλειψη ακριβούς χρονολόγησης οφείλεται στην τρομερή πίεση που ασκούν οι κατασκευαστές στους αρχαιολόγους για συνέχιση των έργων. Πίεση που, όπως υπογραμμίστηκε, είναι πολλαπλάσια στις κατασκευές δρόμων απ' ό,τι ακόμη και στο έργο του Μετρό! Το αποτέλεσμα είναι να μην προλαβαίνει η Αρχαιολογική Υπηρεσία να κάνει ούτε τα στοιχειώδη! Η φράση «πολλά έχουν περάσει κάτω από τη μύτη μας και δεν καταλάβαμε τίποτα», είναι χαρακτηριστική. Να σημειωθεί, ότι η συγκεκριμένη έκθεση της Εφορείας, που εισηγείται τη διάλυση «λόγω της αποσπασματικότητας και της μη καλής κατάστασης των ευρημάτων», ήταν ανυπόγραφη.

Το ΚΑΣ τελικά γνωμοδότησε υπέρ της διάλυσης των αρχαιοτήτων, υιοθετώντας την αιτιολογία της Εφορείας, με την προσθήκη: η διάλυση πρέπει να γίνει με τα χέρια για να περισυλλεγούν όσα στοιχεία είναι δυνατόν. Επίσης, η Εφορεία πρέπει να καταθέσει στην αρμόδια Διεύθυνση πλήρη στοιχεία για την τεκμηρίωση και ερμηνεία των ευρημάτων, ενώ το ΚΑΣ σημείωσε ότι οι ανασκαφικές εκθέσεις πρέπει να είναι υπογεγραμμένες από τους υπεύθυνους ανασκαφείς.

Η Ιριδα... «ξεναγός» στον Παρθενώνα

Ενας έντυπος οδηγός για τον Παρθενώνα, από την κατασκευή του, την ιστορία του, μέχρι τις σημερινές προσπάθειες αποκατάστασής του, που να απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες και που η εκλαϊκευμένη μορφή του δε θα είναι σε βάρος της επιστήμης, ίσως να ακουγόταν αρκετά προωθημένο σχέδιο πριν λίγο καιρό.

Χτες, το Ιδρυμα Μελίνα Μερκούρη παρουσίασε το βιβλίο της αρχαιολόγου Κορνηλίας Χατζηασλάνη «Περίπατοι στον Παρθενώνα», με φωτογραφίες του Σωκράτη Μαυρομμάτη, το οποίο πληροί, με το παραπάνω, τον παιδευτικό του σκοπό. Η συγγραφέας εργάζεται από το 1987 στα εκπαιδευτικά προγράμματα της Α' ΕΠΚΑ, που έφεραν χιλιάδες παιδιά σε επαφή με το εκπληκτικό μνημείο του Παρθενώνα, ενώ ο Σ. Μαυρομμάτης αποτυπώνει επί 20 χρόνια φωτογραφικά το μεγάλο έργο της αναστύλωσης του Παρθενώνα.

Το αποτέλεσμα της συνεργασίας τους είναι ένα βιβλίο 144 σελίδων, 277 έγχρωμων φωτογραφιών και άλλων τόσων σχεδίων που καταφέρνει με τέσσερα μέρη και ένα επίμετρο να παρουσιάσει την περιπετειώδη διαδρομή του Παρθενώνα, με τρόπο παραμυθένιο και έγκυρο.

Το συγγραφικό εύρημα είναι πρωτότυπο. Η συγγραφέας «μιλάει» μέσω της αγγελιοφόρου θεάς Ιριδας, η οποία «ξεναγεί» τον αναγνώστη. Στο πρώτο μέρος με τίτλο «Ενας περίπατος στη Φαντασία», η θεά παρουσιάζει την αρχιτεκτονική του ναού και τις πιο γνωστές αναπαραστάσεις του. Ακολουθούν «Ενας περίπατος στην Ιστορία» με την ιστορία του μνημείου μέσω των αιώνων, «Ενας περίπατος στην Ακρόπολη», με την παρουσίαση του Παρθενώνα και τη συλλογή των γλυπτών του και «Ενας περίπατος στο Βρετανικό Μουσείο», όπου αναπλάθονται οι συνθέσεις του μνημείου μέσα από τα αποσπασματικά σωζόμενα γλυπτά. Το επίμετρο δίνει μια συνολική εικόνα όλων των σωζόμενων γλυπτών, με συμπληρωματικά τα σχέδια του Ζακ Καρέι, ο οποίος σχεδίασε τα γλυπτά (1674), 13 χρόνια πριν τον καταστροφικό βομβαρδισμό του Μοροζίνι.

Οπως επισημαίνει η συγγραφέας στον πρόλογο, η χρησιμοποίηση της Ιριδας σαν αφηγήτριας είναι συμβολική, όχι μόνο γιατί ήταν αγγελιοφόρος, αλλά και γιατί αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα του διαμελισμού του μνημείου από τις λεηλασίες και τις καταστροφές: το κεφάλι του αγάλματος της θεάς που βρισκόταν στην ανατολική ζωφόρο του Παρθενώνα εκτίθεται στο Μουσείο Ακροπόλεως και το σώμα στο Βρετανικό Μουσείο.

Να σημειωθεί ότι το βιβλίο αποτελεί προσφορά των συντελεστών στο Ιδρυμα, το οποίο θα το διαθέτει σε συμβολική τιμή, ενώ ήδη μεταφράστηκε στα αγγλικά.

Επίσημη στο «Σταθμό»

Η Αλέκα Παπαρήγα συγχαίρει τις ηθοποιούς

Η επίσημη πρεμιέρα του έργου του Τένεσι Ουίλιαμς «Μια υπέροχη Κυριακή για εκδρομή» δόθηκε την Τρίτη στο θέατρο «Σταθμός», με προσκαλεσμένους τη Γενική Γραμματέα του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ,Αλέκα Παπαρήγα και πολλούς καλλιτέχνες του θεάτρου, που γέμισαν ασφυκτικά την αίθουσα.

Μέσα από τέσσερις ηρωίδες, που υποδύονται η Ελένη Γερασιμίδου, η Σοφία Φιλιππίδου, η Αννα Κουρή και η Ελενα Κορρέ, ο μεγάλος Aμερικανός δραματουργός παρουσιάζει το πνευματικά παρακμασμένο και έντονα ταξικό περιβάλλον του προπολεμικού αμερικάνικου Νότου και συγκεκριμένα του Σαιν Λούις. Με φόντο την υποβαθμισμένη συνοικία των Γερμανών μεταναστών της πόλης, ο Ουίλιαμς περιγράφει με δεξιοτεχνία, κωμική ειρωνεία και τρυφερότητα, τη μοναξιά, την ανάγκη του ανθρώπου για επικοινωνία, αλλά και τις υποχωρήσεις, προκειμένου να επιζήσει.

Το ταλέντο των ηθοποιών, η μετάφραση του Ερρίκου Μπελιέ, η σκηνοθεσία του Γιάννη Μαργαρίτη, τα σκηνικά - κοστούμια του Γιάννη Μετζικώφ, η μουσική επιμέλεια του Ιάκωβου Δρόσου συνέθεσαν ένα εξαίρετο αποτέλεσμα, που καταχειροκροτήθηκε από τους θεατές και την Αλέκα Παπαρήγα, η οποία συνεχάρη τις ηθοποιούς για την ερμηνεία τους.

Τέχνη - θεραπευτική διέξοδος

Εκθεση με τίτλο «Η Τέχνη είναι διέξοδος» διοργανώνεται(30/11-8/12) στο Θέατρο της Μονής Λαζαριστών, υπό την αιγίδα της ΝΑ Θεσσαλονίκης. Στην έκθεση θα φιλοξενηθούν εικαστικές δημιουργίες νοσηλευομένων σε ψυχιατρικές κλινικές της πόλης. Σε συνέντευξη Τύπου ο νομάρχης, Κ. Παπαδόπουλος, είπε: ο επισκέπτης της έκθεσης θα «συμμετέχει σ' ένα συναρπαστικό ταξίδι» και «ενδεχομένως θα ζήσει στιγμές οικείες, αφού τα συναισθήματα που αποτυπώνονται στις δημιουργίες είναι συναισθήματα που πολλοί από εμάς δεν έχουν το σθένος ή δεν έχουν βρει τον τρόπο να εκφράσουν».

«Ανθρωποι με διαταραγμένο ψυχικό κόσμο, κατόρθωσαν να απογειώσουν τη φαντασία τους, σε μια ειλικρινή προσπάθεια προσωπικής τους θεραπείας. Πρόκειται για αξιοσημείωτο γεγονός που αποκαλύπτει την εσώτατη "συνδιαλλαγή" που συμβαίνει στις ψυχές όλων μας, όπως και στις διαταραγμένες ψυχές των ατόμων -δημιουργών αυτών των έργων», σημείωσε ο νευρολόγος Κ. Στασινόπουλος.

Η ψυχολόγος, Ειρ. Χατζηβασιλείου, τόνισε ότι στόχος του ψυχοθεραπευτικού προγράμματος των Ειδικών Θεραπευτηρίων παραμένει η «αναγνώριση της Τέχνης σα μέσου υποκίνησης, κινητοποίησης και κοινωνικοποίησης των νοσηλευομένων, ώστε θεραπευτικά να ενισχύονται οι έννοιες της αυτοεικόνας και της αυτοεκτίμησης και να καλλιεργείται η θέληση για κοινωνική επανένταξη».

Συναυλία - αφιέρωμα στον Τσε Γκεβάρα θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα (4/12), στο Εθνικό Θέατρο Ρόδου. Τα έσοδα απ' αυτήν θα διατεθούν για τους σκοπούς της οργάνωσης «Γιατροί του Κόσμου». Θα τραγουδήσουν οι Λαυρέντης Μαχαιρίτσας, Βασίλης Λέκκας και «Απουριμάκ».

Τ' αποτελέσματα των εκλογών που διεξήχθησαν στην Ενωση Τραγουδιστών Ελλάδας (20/11) για την ανάδειξη του Διοικητικού Συμβουλίου έχουν ως εξής: Κώστας Τουρνάς, Μανώλης Μητσιάς, Κώστας Σκόνδρας, Αγνή Χατζηκωτάκη, Δημήτρης Κοντογιάννης, Γεράσιμος Ανδρεάτος, Μπάμπης Τσέρτος, Αννα Βυτινάρου, Ελπίδα Κατσαντώνη (Ελπίδα).