Το φεστιβαλικό πνεύμα κατηφορίζει προς την Αθήνα μέσα από το 25ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου, στα πλαίσια του οποίου θα προβληθούν 90 συνολικά ταινίες (λίγες καινούργιες, πάμπολλες παλιές), διαμοιρασμένες σε 7 κύκλους/αφιερώματα: 1) Fright Night: FromDusktill Dawnγια τους θαυμαστές του τρόμου 2) Τα «γουέστερν» του Μπαντ Μπέτικερ, όπου θα προβληθούν 6 ταινίες γουέστερν του Αμερικανού σκηνοθέτη από την δεκαετία του '50. 3) Ο Νεοναζισμός στο σινεμά. Με ποιο τρόπο το κοινωνικό αυτό φαινόμενο έχει καταγραφεί στον κινηματογράφο. 4) Νέο Τουρκικό Σινεμά: Από τον Γκιλμάζ Γκιουνέι στον Μπιλγκέ Τσεϊλάν, μια αυθεντική και συναρπαστική διαδρομή. 5) Ελληνες σκηνοθέτες της Διασποράς 6) Κυπριακός Κινηματογράφος και τέλος Μικρού Μήκους ταινίες, με προβολή των 15 φιναλίστ των βραβείων του 2011 της Ευρωπαικής Ακαδημίας Κινηματογράφου... Η τιμή εισιτηρίου για τις προβολές του 25ουΠανοράματος ορίστηκε στα 5 ευρώ ενώ κυκλοφορούν και κάρτες των 30 ευρώ για 10 ταινίες.

Παράλληλα, η New Star διοργανώνει κινηματογραφικό αφιέρωμα για την 95η επέτειο της μεγάλης Οκτωβριανής Επανάστασης που άλλαξε τον ρου της Ιστορίας. Οι 18 συνολικά ταινίες του αφιερώματος - 12 φιλμ μυθοπλασίας και 6 ντοκιμαντέρ - θα προβάλλονται από σήμερα 15 έως και την 21η Νοεμβρίου, στον κινηματογράφο CAPITOL ΖΕΦΥΡΟΣ (Ιουλιανού και 3ηςΣεπτεμβρίου, 3οςόροφος, τηλ. 210 - 3462 677), με ενιαίο, ημερήσιο εισιτήριο 6 ευρώ. Μεταξύ των ταινιών που μετέχουν στο αφιέρωμα ο «ΟΚΤΩΒΡΗΣ» (1928), το «ΘΩΡΗΚΤΟ ΠΟΤΕΜΚΙΝ» (1925) και η «ΑΠΕΡΓΙΑ» (1925) του Αϊζενστάιν, «Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΜΗΧΑΝΗ» (1929) και τα «ΤΡΙΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΛΕΝΙΝ» (1934) του Τζίγκα Βερτώφ, «Η ΓΗ» (1930) και το «ΟΠΛΟΣΤΑΣΙΟ» (1928) του Ντοβζένκο, «Η ΜΑΝΑ» (1926) και «ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗΣ» (1927) του Πουντόβκιν...

Τέλος, δύο μόνο ταινίες κάνουν σήμερα πρεμιέρα στις αίθουσες. Ταινίες που κινούνται μεμονωμένα ... δεν εντάσσονται, δηλαδή, σε φεστιβάλ ή αφιερώματα, σχήματα που συνιστούν το κυρίαρχο χαρακτηριστικό της τρέχουσας βδομάδας ... Αποκλειστικά στο Gazarteη προβολή του 134λεπτου βρετανοϊρλανδικού, φιλοσοφικής χροιάς, ντοκιμαντέρ «ΟΔΗΓΟΣ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑΣ ΓΙΑ ΔΙΕΣΤΡΑΜΜΕΝΟΥΣ». Το, παραγωγής 2012, ντοκιμαντέρ της Σοφί Φάινς, έρχεται σαν sequel εκείνου του 2006, της ίδιας σκηνοθέτιδας με τον ίδιο πρωταγωνιστή που τιτλοφορείτο «ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΔΙΕΣΤΡΑΜΜΕΝΟΥΣ». Ιδια δομή, ίδια φόρμα και ο «απόλυτος» πρωταγωνιστής. Ο Σλοβένος Σλαβόι Ζίζεκ, δημοφιλής σύγχρονος στοχαστής με μαρξιστικές και λακανικές ψυχαναλυτικές επιρροές. Ο Ζίζεκ ξεδιπλώνει τις αποκλίνουσες σκέψεις του που χτίζονται στη βάση σκηνών βγαλμένες από κινηματογραφικές ταινίες. Το ντοκιμαντέρ αυτό καταπιάνεται με τη διερεύνηση της υφασμένης, στο φιλμικό καμβά, ιδεολογίας. Εργαλείο της έρευνας το είδος και οι μέθοδοι της κινηματογραφικής κριτικής που αποκωδικοποιούν και ρίχνουν φως στη σχέση της ταινίας με την πραγματικότητα.

Σε πληθώρα, αντίθετα, αιθουσών διακινείται η κινηματογραφική μεταφορά του πέμπτου μέρους της best seller σειράς της Στέφανι Μέγιερ «Twilight». Η ταινία ακολουθεί την Μπέλα και την προσαρμογή της στην καινούργια της ζωή ως βαμπίρ/ μητέρα ενός «αθάνατου» παιδιού, φέρει τον τίτλο «ΧΑΡΑΥΓΗ: ΜΕΡΟΣ 2» και η σκηνοθεσία είναι του Μπιλ Κόντον. Χρήσιμη ίσως φανεί σε γονείς και κηδεμόνες η πληροφορία που αναφέρει ότι η σουηδική γνωμοδοτική επιτροπή για την καταλληλότητα των κινηματογραφικών ταινιών, έκρινε αυτήν την αμερικάνικη παραγωγή, την «ΧΑΡΑΥΓΗ: ΜΕΡΟΣ 2», ακατάλληλη για παιδιά κάτω των 15 ετών. Εξυπακούεται ότι η εταιρεία διανομής εφεσίβαλε τη γνωμοδότηση και η υπόθεση έφθασε στο δικαστήριο όπου τελικά, το Εφετείο δικαίωσε τη γνωμοδοτική επιτροπή, με απόφαση που βασιζόταν στο σκεπτικό ότι, ο τρόπος που η ταινία παρουσιάζει τα πράγματα, είναι τέτοιου χαρακτήρα, που μπορεί να αποβεί επιβλαβής σε παιδιά μικρότερα των 15 χρόνων.

«Ενας κόσμος μυστικός» του Γκάμπριελ Μαρίνιο

Πάντως εμείς σας προτείνουμε να παρακολουθήσετε το αφιέρωμα στο Νέο Τουρκικό Σινεμά: από τον Γκιουνέι στον Τσεϊλάντοσο, τις προβολές όσο και τη συζήτηση «ανοιχτής τραπέζης» που θα πραγματοποιηθεί στον «Ιανό» την Πέμπτη 22/11 στις 12 το μεσημέρι στην οποία θα επιχειρηθεί η χαρτογράφηση της άνθησης του σινεμά στη γειτονική μας χώρα από Ελληνες και Τούρκους κριτικούς κινηματογράφου...

«Η Βιολέτα πήγε στον ουρανό» του Αντρές Γουντ

Λίγα ακόμη λόγια για κάποιες ταινίες που παρακολουθήσαμε στην Θεσσαλονίκη:

Στην συμπαραγωγή Τουρκίας/Ελλάδας του 2012 «ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΛΟΦΟ» ο Εμίν Αλπέρ ερευνά τη φύση της ανθρώπινης κοινότητας μέσα από την ιστορία ενός συνταξιούχου δασοπόνου που περνά εκτενείς περιόδους στο απομονωμένο του εξοχικό μέσα στο δάσος. Προβλήματα του δημιουργούν συχνά οι κατσίκες των νομάδων της περιοχής που μπαίνουν και βόσκουν σε δικές του εκτάσεις. Τη ζεστή αυτή καλοκαιρινή περίοδο ο συνταξιούχος φιλοξενεί για κάποιες μέρες το γιο του και τους δύο έφηβους εγγονούς του καθώς και την οικογένεια του γνωστού του Μεχμέτ. Η ομήγυρη συντίθεται από πρόσωπα με διαφορετικές αδυναμίες, νοοτροπίες και αντιλήψεις, καθένας τους παραμένει, με διαφορετικό τρόπο, περιχαρακωμένος στη μοναξιά του. Η αποσιώπηση του γεγονότος ότι ένα τουφέκι εκπυρσοκρότησε κατά λάθος, σκοτώνοντας τον σκύλο του συνταξιούχου δίνει έναυσμα σε μια ομολογουμένως εξαίρετη αφηγηματικά κατασκευή φαντασιακών, αόρατων κακών, εχθρών, που οδηγεί στη δαιμονοποίηση των νομάδων, του «άλλου», του «διαφορετικού», του «ξένου» που τυγχάνει να είναι οικονομικά και κοινωνικά αδύναμος. Ποιητική ταινία με περίσσευμα αυθεντικότητας και με αξιοπρόσεκτη μουσική.

Η πιο ενδιαφέρουσα μικρού μήκους ταινία ήταν δίχως άλλο η τούρκικη 15λεπτη παραγωγή του 2012 με τίτλο «ΧΩΡΙΣ ΦΩΝΗ» σε σκηνοθεσία Λ. Ρεζάν Γιεσιλμπάς. Η ταινία που βραβεύτηκε φέτος στις Κάννες με το «Χρυσό Φοίνικα» αφηγείται την ιστορία μιας γυναίκας που ο άνδρας της βρίσκεται στις αρχές του '80 στη φυλακή για αντικαθεστωτική δράση. Εκείνη μιλάει μόνο κουρδικά και στη φυλακή απαγορεύονται οι συνομιλίες σε οποιαδήποτε άλλη γλώσσα εκτός από τα τούρκικα. Του έχει επίσης αγοράσει κι ένα ζευγάρι καινούρια παπούτσια αλλά απαγορεύεται να φέρνουν οι επισκέπτες στους φυλακισμένους οτιδήποτε απέξω... Με αργούς ρυθμούς, με κοντινά πλάνα, άριστο φωτισμό και λεπτομέρειες αποδίδει τις δυσκολίες μιας στρυφνής καθημερινότητας. Συναρπαστική ολόκληρη η σεκάνς της ανταλλαγής των παπουτσιών στη φυλακή, μια κορύφωση αυθεντικής τήξης μορφής/περιεχομένου ...

Αδιάφορη η 25λεπτη σπονδυλωτή ρουμάνικη ταινία «30-40-50» που συντίθεται από τρία διαφορετικά επεισόδια τα οποία «γραπώνουν» μια στιγμή από την ζωή της κάθε ηρωίδας, μιας γυναίκας ηλικίας αντίστοιχης των αριθμών που φιγουράρουν στο γενικό τίτλο της ταινίας. Οι τρεις ιστορίες είναι σκηνοθετημένες από τρεις Ρουμάνες κινηματογραφίστριες, την Ιούλια Ρουτζίνα, την Στάνκα Ράντου και την Εύα Περβολόβιτσι που ξεχωρίζει με το επεισόδιο της 40άρας που ξορκίζει τις ανησυχίες και τις σεξουαλικές της φαντασιώσεις μέσω του χορού.

Αδιάφορο και μικρού μήκους «ΤΟ ΠΑΡΤΥ» του Ρουμάνου Αντριάν Σιτάρου που με χιούμορ αποδίδει τον τρόπο που «η τρίχα γίνεται τριχιά» μέσα από συνηθισμένες εικόνες με αμεσότητα και αισθητική ρεαλισμού «kitchen sink».

Συμπαθητική η βουβή, 14λεπτη χιουμοριστική ταινία από τη Σλοβενία με τίτλο «ΝΑ ΟΔΗΓΗΣΩ ΜΠΑΜΠΑ;». Θέμα της παραγωγής αυτής του 2011 σε σκηνοθεσία του Μίχα Χότσεβαρ, η θέση ότι και η ζωή στην επαρχία έπεσε και αυτή θύμα της καπιταλιστικής ανάπτυξης και της καταναλωτικής απληστίας ...

Ο γνωστός από τις ταινίες «MACHUCA» και «Η ΚΑΛΗ ΖΩΗ» Χιλιανός σκηνοθέτης Αντρές Γουντ αφηγείται με σύνθετο γραμμικό τρόπο τη ζωή της γεμάτης πάθη, εσωτερικές αδυναμίες και αντιθέσεις, εθνικής ηρωίδας της Χιλής, τραγουδίστριας και λαογράφου Βιολέτα Πάρα, στην τελευταία του ταινία «H ΒΙΟΛΕΤΑ ΠΗΓΕ ΣΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ», μια συμπαραγωγή Χιλής/ Αργεντινής και Βραζιλίας του 2011. Στην ταινία θα αναφερθούμε αναλυτικότερα μια που πρόκειται να βγει στους κινηματογράφους.

Road movie, η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Μεξικανού Γκάμπριελ Μαρίνιο «ΕΝΑΣ ΚΟΣΜΟΣ ΜΥΣΤΙΚΟΣ», παραγωγής 2012, για την έφηβη Μαρία που η τελευταία μέρα της στο σχολείο ταυτίζεται με την πρώτη μιας μοναχικής βιωματικής διαδρομής. Η Μαρία διασχίζει το Μεξικό από άκρη σε άκρη, συναντά κάθε λογής ανθρώπους ενώ ψάχνει συνεχώς να βρει τον εαυτό της. Με έντονα στοιχεία μαγικού ρεαλισμού, ο Μαρίνιο καταγράφει μια οδυνηρή κοινωνική εκμεταλλευτική πραγματικότητα όπου η φτώχεια και η ανεργία υποχρεώνει όσους μπορούν να αφήσουν τον τόπο τους για την επιβίωση, αφήνοντας πίσω τους την ίδια τους τη ζωή.

Οι ελληνικές ταινίες μεγάλου κατά βάση μήκους που παρακολουθήσαμε στο πρόσφατο φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης θα μπορούσαν ελαφρά τη καρδία να χαρακτηριστούν «προϊόντα με ειδικές ανάγκες»... Η μία χειρότερη από την άλλη, η μία πιο άδεια από την άλλη... Λες και διαγωνίζονται στο μικροαστισμό και στο τζούφιο ή κούφιο του πράγματος... Δέσμια του μικροαστισμού της η σύγχρονη ελληνική ταινία, μάλιστα την ώρα που διανύουμε τη βαθύτερη οικονομική καπιταλιστική κρίση. Βέβαια, είναι εμφανές ότι δεν πλήττονται όλοι από την κρίση, ατράνταχτη απόδειξη το αποτέλεσμα, κι ας κυκλοφορεί σαν καραμέλα η λέξη κρίση από στόμα σε στόμα. Για τον ανούσιο γλυκερό και γυαλιστερό αχταρμά της ταινίας «ΤΗΛΕΜΑΧΕΙΑ» του Αλεξάντερ Νάλι τι να πει κανείς; Λονδίνα, Κυκλάδες, Ινδοί καθωσπρέπει όχι σαν τους δικούς μας εδώ, Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι, παιδιά που ξεφυτρώνουν αφειδώς, μπαμπάδες, μανάδες, κακοποιοί... Απλά διερωτάται κανείς γιατί τέτοιες ταινίες επιλέγονται σε φεστιβάλ και από ποιους; Και το πιο σημαντικό σε ποιες ταινίες, κάτι τέτοιες, στέρησαν τη θέση... Το ίδιο πάνω κάτω και για τα «ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΣΤΟΥΣ ΑΙΣΙΟΔΟΞΟΥΣ;» της Κωνσταντίνας Βούλγαρη, ισχνή και σαχλή, όπου τίποτα δε δείχνεται, όλα μιλιούνται!

«ΤΟ ΑΓΟΡΙ ΤΡΩΕΙ ΤΟ ΦΑΓΗΤΟ ΤΟΥ ΠΟΥΛΙΟΥ» του Εκτορα Λυγίζου κίβδηλο κατασκεύασμα, αδιανόητο για το ποιοι μπορούν, όχι μόνο να ενθουσιάζονται αλλά και να βραβεύουν ένα τόσο άδειο, τόσο ισχνό και τόσο δήθεν σινεμά, εκτός τόπου και χρόνου! Παράδειγμα: ότι καταγράφεται στο (plot) εντός κάδρου δεν αφήνει περιθώρια λογικής σύνδεσης και επεξεργασίας με την ιστορία εκτός κάδρου (fabula). Το μοναδικό νήμα που η ταινία μας έδωσε ώστε να καταλάβουμε ποιος είναι αυτός ο νεαρός, ήταν το τηλεφώνημα στη μητέρα του... Αρα, έχει κάποιο κοντινό πρόσωπο... Σ' αυτές λοιπόν τις άγριες στιγμές που του πέφτουν τα μαλλιά από την αβιταμίνωση γιατί δε ζητάει την βοήθεια της; Δεν άκουσε ότι στην κρίση κανείς δεν πρέπει να είναι μόνος; Αυτός λοιπόν, ο νεαρός επιλέγει να είναι μόνος, κατ' εικόνα και ομοίωση των Ευρωπαίων, οι οποίοι δύσμοιροι δεν μπορούν να κάνουν διαφορετικά... Ο σκηνοθέτης δήλωσε ότι επηρεάστηκε τα μέγιστα από την «Πείνα» του Νορβηγού Κνουτ Χάμσουν... Τι να πει κανείς... Στο χαρτί οι περισσότερες ιδέες ακούγονται ωραίες και ενδιαφέρουσες αλλά η απόσταση μέχρι τη φιλμική τους πραγμάτωση είναι αχανής...

Το φιλμ «HIGYITA» σε σκηνοθεσία Αλέξανδρου Βούλγαρη άλλως TheBoy θυμίζει αμερικάνικο και καναδέζικο πειραματικό σινεμά της δεκαετίας του '70. Ο πειραματισμός -πάντα καλοδεχούμενος και χρήσιμος- εξαρτάται, σήμερα που τα πάντα είναι «deja vu» και από τη διαχείριση των δόσεων. Σε περίπτωση «overdose», όπως στη συγκεκριμένη ταινία, γίνεται «too much» και παραπέμπει σε φορμαλιστικό εγκλωβισμό μανιερίστικης ευκολίας και όχι μορφική απελευθέρωση...

Η πολυδιαφημιζόμενη τέλος ταινία της Αθηνάς Τσαγγάρη «THE CAPSULE» είναι ένα οπτικοακουστικό προϊόν, διαφημιστικής αισθητικής κοινότοπη αποτύπωση κινουμένων εικόνων θεματικής life style - διάρκειας ευτυχώς μόλις 35΄. Διασταύρωση παρωχημένου Ντέιβιντ Χάμιλτον και κακέκτυπου Χέλμουτ Νιούτον με φόντο την Υδρα που θα μπορούσε να τιτλοφορείται κατά παράφραση της τσεχοφικής «Κυρίας με το σκυλάκι», οι «Κυρίες με τα κατσικάκια»...