Οι Θέσεις της ΚΕ περιλαμβάνουν:

-- Τις εκτιμήσεις της ΚΕ για τις εξελίξεις που συντελέστηκαν από το 2009 μέχρι σήμερα στην ελληνική οικονομία σε σχέση με τις αντίστοιχες εξελίξεις στην Ευρωζώνη αλλά και διεθνώς, την επίδρασή τους στον πολιτικό συσχετισμόδυνάμεων. Κύρια χαρακτηριστικά αυτών των εξελίξεων είναι η συνεχιζόμενη βαθιά οικονομική κρίση στην Ελλάδα, τα προβλήματα συνοχής στην Ευρωζώνη, η εκδήλωση νέας οικονομικής κρίσης, πριν να περάσει ουσιαστικά σε φάση ανάπτυξης, σε σημαντικό μέρος της ΕΕ αλλά και διεθνώς.

-- Την εκτίμηση της δράσης του Κόμματος στις παραπάνω συνθήκες.

-- Τα άμεσα καθήκοντα του ΚΚΕ μέχρι το 20ό Συνέδριό του.

-- Το Σχέδιο Προγράμματος του ΚΚΕ, αφού έχουν περάσει πάνω από 15 χρόνια από την προηγούμενη επεξεργασία προγράμματος, ενώ ήδη η ζωή έδωσε την ανάγκη συμπληρώσεων, διορθώσεων, ανάπτυξης κλπ., πορεία που αποτυπώθηκε και στα ντοκουμέντα των προηγούμενων Συνεδρίων (16ο, 17ο, 18ο).

Το αστικό πολιτικό σύστημα, παρά τις δυσκολίες του (π.χ. φθορά του δικομματισμού), συνεχίζει να ενσωματώνει, να διαμορφώνει νέες εφεδρείες που μπορούν να συγκρατούν την εργατική - λαϊκή δυσαρέσκεια στο έδαφος του συστήματος. Η εργατική - λαϊκή αντίδραση, παρά τα όποια θετικά βήματα με κινητοποιήσεις, απεργίες κλπ., δε βγήκε από τα όρια του ρεφορμισμού και των αυταπατών ότι μπορεί να υπάρξει εμπόδιο σε αυτή την επίθεση με κάποια κυβερνητική αλλαγή, χωρίς σύγκρουση με το κεφάλαιο και την εξουσία του. Στη συνέχεια σημειώθηκε υποχώρηση και στη συμμετοχή στις απεργίες και κινητοποιήσεις, επιβεβαιώνοντας ουσιαστικά τη θέση του ΚΚΕ ότι η καπιταλιστική οικονομική κρίση δεν οδηγεί αυθόρμητα και μονοσήμαντα σε ριζοσπαστικοποίηση, αλλά μπορεί να οδηγήσει και σε οπισθοχώρηση, αναδίπλωση.

Υπό το νέο πολιτικό συσχετισμό εντάθηκε ο αντικομμουνισμός, η επίθεση ενάντια στο ΚΚΕ με διάφορες μορφές: την κρατική περί «ΚΚΕ της βίας και της υποκίνησης απεργιών, καταστροφικών για την οικονομία», των «δύο άκρων» κλπ., την οπορτουνιστική περί «ΚΚΕ της απομόνωσης και του δογματισμού», την πιο εκλεπτυσμένη οπορτουνιστική που κάνει κριτική στο ΣΥΡΙΖΑ για δεξιά στροφή και στο ΚΚΕ για έλλειψη τακτικής σε μη επαναστατικές συνθήκες.

Ο οπορτουνισμός ενός ευρέως οργανωτικού και ιδεολογικού φάσματος, μέσα και έξω από το ΣΥΡΙΖΑ, μόλυνε εργατικές και λαϊκές δυνάμεις που προσέγγιζαν το ΚΚΕ και βρίσκονταν σε διαδικασία ριζοσπαστικοποίησης, με το μικρόβιο της έλλειψης πίστης στην ταξική πάλη, του συμβιβασμού στις απαιτήσεις της καπιταλιστικής εξουσίας, της έλλειψης πίστης στη δυνατότητα και ρεαλιστικότητα της εργατικής εξουσίας και της σοσιαλιστικής οικονομίας.

Εξακολουθεί να αποτελεί καθήκον προτεραιότητας η ανασύνταξη του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος, η χειραφέτησή του από τον εργοδοτικό και κυβερνητικό συνδικαλισμό, η κατάκτηση της ενότητάς του σε κατεύθυνση σύγκρουσης με τα μονοπώλια, τους καπιταλιστές, τις ιμπεριαλιστικές ενώσεις, τα κόμματα και τις κυβερνήσεις τους, η προσέλκυση λαϊκών τμημάτων των αυτοαπασχολούμενων σε αυτή τη γραμμή πάλης, δηλαδή η προώθηση της Λαϊκής Συμμαχίας.

Πρόκειται για γραμμή αντίστασης και ταυτόχρονα γραμμή αντεπίθεσης, πάλης για την επιβίωση και ταυτόχρονα συγκέντρωσης και μαχητικοποίησης δυνάμεων με σοσιαλιστικό στόχο, για ανατροπές στην οικονομία και στην πολιτική εξουσία.

Πρόκειται για γραμμή ταξικής πάλης και λαϊκής συμμαχίας, μέσα από την οποία θα ωριμάζουν συνειδήσεις, η αναγκαιότητα σύγκρουσης με την ΕΕ και άλλες ιμπεριαλιστικές διακρατικές ενώσεις, με τα ιδιωτικά και κρατικά μονοπώλια, εγχώρια και ξένα. Θα πείθονται οι μάζες για πάλη με στόχο την κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων, την αποδέσμευση από την ΕΕ, το ΔΝΤ και κάθε ιμπεριαλιστική ένωση, καθώς και τη μονομερή διαγραφή όλου του χρέους. Σε αυτή τη γραμμή πάλης μπαίνουν εμπόδια στην ενσωμάτωση εργατικών - λαϊκών δυνάμεων στη γραμμή της αστικής διαχείρισης της κρίσης, αντιμετωπίζεται η δράση αντιδραστικών δυνάμεων, όπως της Χρυσής Αυγής, αναπτύσσεται πίεση για υπεράσπιση του εργατικού - λαϊκού εισοδήματος, των λαϊκών αναγκών, γίνονται βήματα και άλματα στο συσχετισμό δυνάμεων, πρώτ' απ' όλα στο συσχετισμό της πάλης της εργατικής τάξης με την τάξη των καπιταλιστών, με την εξουσία τους.

Δεν είναι τυχαίο που στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο υπάρχει υπερπαραγωγή βιβλίων, ταινιών, ντοκιμαντέρ, που από τη μια αναφέρονται στα δεινά του καπιταλισμού, στην οικονομική του κρίση και από την άλλη αναγνωρίζουν κάποιες κατακτήσεις του λεγόμενου «υπαρκτού σοσιαλισμού», όπως την έλλειψη ανεργίας και ανασφάλειας, αλλά για να τις ακυρώσουν μιλώντας για «ισοπεδωτική» ικανοποίηση των αναγκών και έλλειψη ελευθερίας - δημοκρατίας.

Αυτές οι απόψεις αποκτούν διεισδυτικότητα στη συνείδηση εργατικών και λαϊκών δυνάμεων γιατί πλασάρονται και από πολιτικές δυνάμεις που αυτοχαρακτηρίζονται ως «αριστερές» ή και αντικαπιταλιστικές, από διανοούμενους που αναφέρονται θετικά στους Μαρξ - Ενγκελς, συχνά και στο Λένιν, που διαχωρίζουν τις περιόδους της σοσιαλιστικής οικοδόμησης π.χ. στην ΕΣΣΔ επικεντρώνοντας σε ηγετικά πρόσωπα (π.χ. στον Στάλιν) και αφήνοντας στην άκρη τις συνθήκες της ταξικής πάλης, τις αντιθέσεις που παραλαμβάνει η νέα εξουσία, η νέα κοινωνία.

Στην 20ετία που μεσολάβησε από την κορύφωση της αντεπαναστατικής διαδικασίας στην ΕΣΣΔ, το ΚΚΕ ερεύνησε και μελέτησε την πείρα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στον 20ό αιώνα, γενικότερα την πείρα της ταξικής πάλης με καθοδηγήτρια δύναμη το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, σταδιακά υπέβαλε σε συλλογικές εσωκομματικές συζητήσεις και σε δημόσιο διάλογο τα συμπεράσματά του.

Πρόκειται για ανάπτυξη των προγραμματικών θέσεων του ΚΚΕ. Η ανάγκη για αλλαγές στο Πρόγραμμα του Κόμματος ωρίμασε μέσα από τις κοινωνικές - πολιτικές εξελίξεις που μεσολάβησαν μετά το 15ο Συνέδριό του (1996), αλλά και από τη συνεχή ιδεολογική - πολιτική ωρίμανση του Κόμματος, όπως αποτυπώθηκε στα επόμενα συνέδριά του (16ο και 17ο), τη μελέτη της ιστορίας του Κόμματος (με την Πανελλαδική Συνδιάσκεψή του το 2011) και της σοσιαλιστικής οικοδόμησης της ΕΣΣΔ (Απόφαση του 18ου Συνεδρίου για το σοσιαλισμό).

Στο Σχέδιο Προγράμματος διατηρούνται βασικά και θεμελιακά στοιχεία του Προγράμματος που είχε διαμορφωθεί στο 15ο Συνέδριο: Ο χαρακτήρας της εποχής ως εποχής περάσματος από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό, ανεξάρτητα από τον αρνητικό συσχετισμό και τη νίκη της αντεπανάστασης. Η αναγκαιότητα του σοσιαλισμού για την επίλυση των αντιφάσεων στην ελληνική κοινωνία με ανατροπή της καπιταλιστικής εξουσίας, δηλαδή ο προσδιορισμός της επανάστασης στην Ελλάδα ως σοσιαλιστικής, ο απεγκλωβισμός από οποιαδήποτε μορφή ενσωμάτωσης σε αστική διακυβέρνηση, η συνειδητή απόρριψη οποιουδήποτε σκαλοπατιού «ενδιάμεσης» εξουσίας ανάμεσα στην αστική και την εργατική. Αναπτύσσεται καλύτερα η στρατηγική αντίληψη του Κόμματος, ιδιαίτερα στον ακριβέστερο προσδιορισμό των σύμμαχων προς την εργατική τάξη κοινωνικών δυνάμεων, στο χαρακτήρα της Λαϊκής Συμμαχίας, στη σχέση του Κόμματος με τις μορφές οργάνωσης της Λαϊκής Συμμαχίας. Τα μέλη και στελέχη του Κόμματος δρουν μέσα στη Λαϊκή Συμμαχία ως κομμουνιστές που παλεύουν για τον προσανατολισμό της δράσης της σε κατεύθυνση σύγκρουσης και ρήξης με την αστική εξουσία. Το ΚΚΕ διατηρεί πλήρως την αυτοτέλειά του, ιδεολογική - πολιτική και οργανωτική, σε οποιεσδήποτε συνθήκες και φάσεις της ταξικής πάλης, διατηρεί πάντα ανοιχτό το μέτωπο με τον οπορτουνισμό, αφού οπορτουνισμός σημαίνει διάθεση συμβιβασμού με τον ταξικό αντίπαλο.

Στο Σχέδιο Προγράμματος κωδικοποιούνται καλύτερα τα καθήκοντα του ΚΚΕ για τη σοσιαλιστική επανάσταση, προσδιορίζεται με πιο ακριβή επιστημονικό τρόπο το ζήτημα της ωριμότητας των αντικειμενικών προϋποθέσεων για τη σοσιαλιστική επανάσταση (επαναστατική κατάσταση). Αναλύεται ο ρόλος του υποκειμενικού παράγοντα για τη νικηφόρα εκδήλωση της επανάστασης, ο καθοδηγητικός ρόλος του Κόμματος στη διαμόρφωση του επαναστατικού εργατικού λαϊκού μετώπου, στην εξέλιξη και στην έκβαση της επανάστασης, στην αντιμετώπιση της αντεπανάστασης. Ταυτόχρονα δίνεται πιο ολοκληρωμένα η προγραμματική αντίληψη του Κόμματος για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση, τις νομοτέλειες της σοσιαλιστικής οικονομίας, προσδιορίζονται καθήκοντα που πρέπει να λύσει η σοσιαλιστική οικοδόμηση στην Ελλάδα, τίθενται οι βάσεις και τα χαρακτηριστικά της εργατικής εξουσίας, της δικτατορίας του προλεταριάτου.

Η αναλυτική αναφορά στο σοσιαλισμό και στη σοσιαλιστική οικοδόμηση δεν είναι «φυγή από την πραγματικότητα», «άλμα στο μέλλον», όπως υποστηρίζουν κάποιοι «καλόπιστοι» κριτικοί της στρατηγικής του ΚΚΕ. Για μας ο σοσιαλισμός δεν είναι ένα άγνωστο μακρινό μέλλον, είναι απαίτηση του σήμερα, ανεξάρτητα από το σημερινό συσχετισμό δυνάμεων. Την αντίληψή μας για το σοσιαλισμό δεν την έχουμε κρυμμένη στο συρτάρι για να τη βγάλουμε όταν θα διαμορφωθούν οι συνθήκες. Τη ζυμώνουμε σε εργάτες και αγωνιστές από τα λαϊκά τμήματα των αυτοαπασχολούμενων. Είναι απάντηση στις σύγχρονες ανάγκες τους, γι' αυτό είναι και κατεύθυνση πάλης. Με βάση αυτή την αντίληψη δίνουμε σήμερα απαντήσεις, διαμορφώνουμε τη θέση μας για μια σειρά λαϊκά προβλήματα, πρώτ' απ' όλα της ανεργίας, της παιδείας, της υγείας - πρόνοιας, του πολιτισμού - αθλητισμού κλπ. Η δυνατότητα ικανοποίησης αυτών των αναγκών είναι το περιεχόμενο της κοινωνίας για την οποία αγωνιζόμαστε, το υπερασπιζόμαστε μαχητικά από την αντι-σοσιαλιστική στρέβλωση με τη μορφή του αντισταλινισμού, από το αντικομμουνιστικό δηλητήριο που ενσταλάζουν στη σκέψη των νέων ήδη από την παιδική τους ηλικία.

Η ύλη τουλάχιστον των τριών πρώτων εκδόσεων της ΚΟΜΕΠ για το 2013 αντικειμενικά προσαρμόζεται στις ανάγκες της προσυνεδριακής και συνεδριακής δραστηριότητας.

Μεγάλο μέρος των σελίδων αυτής της έκδοσης καταλαμβάνει η δημοσίευση των Θέσεων της ΚΕ του ΚΚΕ για το 19ο Συνέδριο και του Σχεδίου Καταστατικού, ενώ σε επόμενη έκδοση θα δημοσιευθούν κείμενα του Δημόσιου Διαλόγου.

Το κείμενο της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ παρουσιάζει κριτικά τις θέσεις των ντοκουμέντων της Συνδιάσκεψης, συγκρίνοντάς τες και με πρόσφατες τοποθετήσεις του προέδρου κι άλλων στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ. Αναδεικνύει τις αντιφάσεις τους, που αποτελούν προϊόν των δύο χαρακτηριστικών στοιχείων αυτού του κόμματος: του οπορτουνιστικού (μέσω των δυνάμεών του που προήλθαν από αποχώρηση από το ΚΚΕ σε διάφορες φάσεις της ιστορίας του) και του σοσιαλδημοκρατικού που μορφοποιήθηκε σε αστικό σχεδόν πριν έναν αιώνα.

Πρόκειται για μια διαφορετική θεωρητική - μεθοδολογική ερμηνεία της «μετάβασης από το σοσιαλισμό στην οικονομία της αγοράς», δηλαδή διαφορετική από αυτή που διδάσκεται στο συγκεκριμένο κύκλο μαθημάτων. Αναδεικνύεται η διαλεκτική - υλιστική ερμηνεία των περασμάτων από έναν κατώτερο σε ανώτερο κοινωνικοοικονομικό σχηματισμό, με καθοριστικά στοιχεία το επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, που προσδιορίζει και το ρόλο των τάξεων στην κοινωνική ανάπτυξη, στην ταξική πάλη. Παρουσιάζονται τα βασικά χαρακτηριστικά της κίνησης του καπιταλισμού, της κίνησης του σοσιαλισμού ως ανώριμης βαθμίδας του κομμουνισμού, οι αιτίες της ιστορικά προσωρινής υποχώρησης των στοιχείων του νέου σχηματισμού στην πάλη του με το παλιό. Σε αυτή τη βάση αναπτύσσεται διαπάλη με τις απόψεις ότι η υποχώρηση του σοσιαλισμού οφειλόταν στην έλλειψη ικανότητάς του να ενσωματώσει μεταρρυθμίσεις, τόσο στην οικονομία (τις δυνάμεις της αγοράς) όσο και στην πολιτική (έλλειψη λόγω πολυκομματικού συστήματος). Εχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η συζήτηση που ακολούθησε, συζήτηση που αποκαλύπτει πως οι ιδέες περί ατομικότητας, περί συντελεστών της παραγωγής κι άλλες δεν είναι προϊόντα «ελεύθερης» σκέψης, όπως μπορεί κάποιος να πιστεύει, αλλά είναι προϊόν επένδυσης των επιστημών - και μάλιστα των κοινωνικών επιστημών - με την αστική ιδεολογία.

Στο παρόν τεύχος της ΚΟΜΕΠ δημοσιεύονται τα Κομματικά Ντοκουμέντα της περιόδου από 20.10.2012 έως 10.12.2012.