Η συμβολή του καθένα ώστε να προχωρήσουν όλες οι πλευρές των θέσεων χρειάζεται να μετρηθεί στα μέτρα και την ετοιμότητά του, ώστε να μην επιτρέψει, στο εξής μέχρι το 20ό συνέδριο, την υπόκλιση σε αντικειμενικές δυσκολίες. Αντίθετα, παίρνοντας υπόψη τους παράγοντες- εμπόδια, με την παράλληλη έγνοια για συνεχώς βαθύτερη πολιτική επάρκεια και σωστό κριτήριο, να συμβάλλει με τη σκέψη και τη δράση του στο ξεπέρασμα των αδυναμιών, προκειμένου να γινόμαστε συνολικά διεισδυτικότεροι με την πολιτική μας.

Υπάρχει πείρα και απ' την ΚΝΕ στην προσπάθειά της να απλώσει επιθετικά την πολιτική του ΚΚΕ συνολικά στη νεολαία, και στους φοιτητές , στην κατεύθυνση του να οργανώσει την αντιπαράθεση για μια σειρά ζητήματα που προέκυπταν σε επίπεδο εξελίξεων, με κεντρικό μπούσουλα την αποκάλυψη του χαρακτήρα της κρίσης και τη διέξοδο υπέρ του λαού. Κύρια θετικά στοιχεία είναι η προσπάθεια να εξασφαλιστεί η ταξική ενημέρωση φοιτητών από εργατικά-λαϊκά στρώματα, να φτάνει ο «Ριζοσπάστης» και ο «Οδηγητής» στα αμφιθέατρα, να οργανωθεί η διαφώτιση για τα οικονομικά του κόμματος, η προσπάθεια να μην εγκλωβιστούν, ειδικά με αφορμή τις εκλογές του 2012, οι φοιτητές που μας ενδιαφέρουν σε διαχειριστικές λογικές στην αντιμετώπιση των συνεπειών της κρίσης. Προς βελτίωση είναι η ικανότητα να χρησιμοποιούμε τα συμπεράσματα απ' τη δράση που αναπτύσσουμε, θετικά και αρνητικά, η διεύρυνση του περίγυρου κάθε ΟΒ, να προετοιμάζει με μαζικότερα και πιο ώριμα χαρακτηριστικά κάθε μέλος μας νέους για στρατολογία.

Κρίσιμη είναι η βοήθεια του Κόμματος για την συστηματική επαφή της ΚΝΕ με την επιστήμη του μαρξισμού-λενινισμού, την ιστορία του λαού και του κόμματος, την καλλιέργεια πνεύματος πολιτικής αντοχής, σημεία που θα μπορούσαν να τεθούν και στη Συνδιάσκεψη. Ζήτημα είναι επίσης πώς καλύτερα θα εκφραστεί ο προσανατολισμός για ώθηση στο κίνημα και τη στρατολογία σε κλάδους, μαθητεία, ΟΑΕΔ, ΤΕΙ. Χρειάζεται με ενιαίο κριτήριο όργανα και μέλη να ιεραρχούν πού πρέπει να αυξηθούμε οπωσδήποτε, συνδυασμένα με τη λογική ότι με αυτόν τον τρόπο θα προετοιμαστεί γερός υποκειμενικός παράγοντας σε κρίσιμους χώρους την κρίσιμη ώρα. Θα πρέπει να έρχεται ολοκληρωμένη εικόνα για το πώς αντιλαμβάνονται αυτοί οι νέοι την πρόταση του ΚΚΕ, τη σχέση τους με το ταξικό κίνημα, πώς επιδρά η αστική προπαγάνδα στη συνείδησή τους, οπότε και καλύτερη προετοιμασία των χρεωμένων μελών στελεχών γι' αυτό το σκοπό στους συγκεκριμένους χώρους, χωρίς αυτό να αναιρεί το γεγονός ότι η κύρια χρέωση είναι η οικοδόμηση στον χώρο ευθύνης του καθένα.

Η σημαντική πλειοψηφία του κόσμου φοβάται για τις εξελίξεις και την παραπέρα επιδείνωση των όρων ζωής του, ειδικά στους νέους υπάρχει άγχος, αβεβαιότητα, η λογική ότι "όλα δοκιμάστηκαν, τίποτα δεν έγινε", λογικές ότι στην Ελλάδα ορίζουν άλλοι τις εξελίξεις. Οι περισσότεροι ακόμα, θεωρούν ασφαλή την ΕΕ και αναγκαίο να πληρωθεί το χρέος. Στα πανεπιστήμια, οι φοιτητές ενοχοποιούν κυρίως τις μεγαλύτερες γενιές που ζούσαν «σπάταλα», το σάπιο αστικό πολιτικό σύστημα των διεφθαρμένων. Η αμφισβήτηση, όπου υπάρχει, δεν φτάνει συνήθως στην εξουσία των αστών. Συχνά, βάζουν ότι αρκεί η ατομική προσπάθεια και αγώνας του καθένα ξεχωριστά, δε χρειάζεται τίποτα συλλογικό. Γνωρίζουν την αστική οπτική για τις ανατροπές στην ΕΣΣΔ, ό,τι ακούν απ' τα μαθήματα. Για το σοσιαλισμό, βάζουν ότι θα είναι δύσκολο να στεριώσει στην Ελλάδα από την άποψη της εξωτερικής απειλής, ότι η διαφθορά και η σήψη είναι στη φύση του ανθρώπου ανεξάρτητα το σύστημα, χωρίς αυτό να αναιρεί βέβαια, ότι μετράμε ουσιαστικά βήματα να βαθύνουμε σε αυτά τα ζητήματα, να ξεμπλοκάρει κόσμος. Θέλει να ξεδιπλώσουμε την πρότασή μας για τα όργανα εξουσίας στο σοσιαλισμό και με αφορμή τις θέσεις που είναι ιδιαίτερα συγκεκριμένες σε αυτό το κομμάτι.

Νομίζω ότι βοηθάει για να δώσουμε τι εννοούμε συσπείρωση με ταξικό προσανατολισμό στη Λαϊκή Συμμαχία, με κατεύθυνση που θα αμφισβητεί συνολικά την εξουσία των αστών, να αξιοποιούμε πιο αναλυτικά το παράδειγμα μια σειράς αγώνων που αναπτύχθηκαν σε χώρους δουλειάς, με χαρακτηριστικό εκείνο στην «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΑ» με τα στοιχεία που συγκέντρωσε, κύρια σε επίπεδο αντοχής και οργάνωσης του αγώνα, στοιχεία που πρέπει να υιοθετηθούν πλατιά συνδυασμένα με τους λόγους για τους οποίους αποτέλεσε καρφί στο μάτι των αστών.

Καθοριστικός όρος για τη διεύρυνση της Λαϊκής Συμμαχίας μέσα απ' τα κύτταρά της σε όλο και περισσότερες μάζες, να μπορεί αποτελεσματικότερα να κατευθύνεται προς την λαϊκή εξουσία, είναι η στάση του Κνίτη, του Κομμουνιστή στο μαζικό του χώρο, στην προκειμένη περίπτωση στο σύλλογο, στο χώρο δουλειάς, στην επιτροπή αγώνα. Να στέκεται παλικαρίσια ως παράδειγμα για τους συναδέλφους, να περνάει το πνεύμα ότι οι θυσίες πιάνουν τόπο, να ξεχωρίζει για την εντιμότητα, σεμνότητα και το κύρος του, να εμπνέει εμπιστοσύνη και εκτίμηση. Με αυτήν την έννοια, δεν αρκεί να μιλά με λίγους αλλά να έχει μια γενική εικόνα για την οικονομική κατάσταση, τις αντιλήψεις και διαθέσεις του κόσμου στο χώρο του, να τον απασχολεί κάθε πρόβλημα όσων υποφέρουν απ' το σύστημα, στοιχεία που αν ενισχυθούν θα δώσουν ώθηση στην ποιότητα των δεσμών με τον περίγυρο, στην οικοδόμηση. Χαρακτηριστικά που πρέπει να εξασφαλίζει και με την άμεση προσωπική του πείρα κάθε στέλεχος οργανωτικό ή συνδικαλιστικό. Για το ξεπέρασμα του πρακτικισμού, η καθοδηγητική δουλειά χρειάζεται να οργανώνεται ώστε να εμπνέεται ανάλογη στάση σε κάθε μέλος και στέλεχος, με εμπιστοσύνη και σχέδιο για την εξέλιξή του.

Χρειάζεται να 'ρθουμε με φροντίδα σε συστηματική επαφή και μελέτη με την επιστημονική δουλειά της ΚΕ, που με υπόβαθρο το μ-λ και τα συμπεράσματα από τις ανατροπές, συντάσσει τις θέσεις για το 19ο. Ο σκοπός μας, η δικτατορία του προλεταριάτου, είναι κριτήριο για να καταλάβουμε τι πρέπει να κάνουμε στο τώρα. Και αυτός ο σκοπός και ο χαρακτήρας της επανάστασης, που θα είναι σοσιαλιστικός, καθορίζεται απ' την εποχή και όχι απ' το συσχετισμό δυνάμεων. Πλευρά που δεν πρέπει να παύουμε να φωτίζουμε ακόμα και για τα άμεσα (π.χ. θέρμανση, χαράτσι κτλ). Δεν μπορούμε να πάμε πίσω από το τρίπτυχο που βάζουμε για αποδέσμευση απ' την ΕΕ, διαγραφή του χρέους, λαϊκή εξουσία. Αυτή η βάση συσπείρωσης για την λαϊκή εξουσία. Είναι η πιο στέρεη, πλατιά, διεισδυτική και αποτελεσματική.

«Εμείς τότε αποφασίσαμε να παραμείνουμε Κουκουέ» είχε πει σε μια συνέντευξή της η γενική γραμματέας του Κόμματος, αναφερόμενη στις εξελίξεις που τελικά οδήγησαν στη διάσπασή του το 1991. Η δήλωση αυτή θα έπρεπε κατά την άποψή μου να «μεταφρασθεί» με τον ακόλουθο τρόπο:

Παραμένουμε προσκολλημένοι σε οπορτουνιστικές και αστικές αντιλήψεις σε μια σειρά κρίσιμα ζητήματα όπως η στρατηγική του κόμματος, η λειτουργία του, ο ρόλος των κομματικών μελών στη διαμόρφωση της πολιτικής του, η μέθοδος προσέγγισης του λεγόμενου υπαρκτού σοσιαλισμού και οι αιτίες που προκάλεσαν την καπιταλιστική παλινόρθωση. Ταυτόχρονα βέβαια αρνούμαστε να μετατραπούμε σε σοσιαλδημοκράτες και να ενσωματωθούμε ολοκληρωτικά στο αστικό πολιτικό σύστημα όπως έκαναν δηλαδή εκείνοι που εγκατέλειψαν το κόμμα μαζικά το 1989 και το 1991.

Οσον αφορά το πρώτο ζήτημα πρέπει να ειπωθεί ότι μετά το 1991 έγινε μια προσπάθεια να απαλλαγεί η στρατηγική του κόμματος από τη λογική των σταδίων, που από τα μέσα της δεκαετίας του '30 σφράγισε με εξαιρετικά αρνητικό τρόπο την πολιτική του κόμματος αλλά και του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος, χωρίς όμως καμία συνέπεια αφού η θέση για το σοσιαλιστικό χαρακτήρα της επανάστασης νοθεύονταν από διατυπώσεις και αντιλήψεις όπως το ΑΑΔΜ, η «λαϊκή εξουσία» και η «λαϊκή οικονομία». Ο,τι απομακρύνονταν δηλαδή από την πόρτα επέστρεφε από το παράθυρο. Χαρακτηριστικό επίσης των αντιφάσεων της πολιτικής του κόμματος είναι ότι ενώ οι ολέθριες αυτές επιλογές, που ισοδυναμούν ουσιαστικά με άρνηση του Λενινισμού, έγιναν στη διάρκεια της λεγόμενης περιόδου Στάλιν την ίδια στιγμή το κόμμα κάνει θετική αποτίμηση της περιόδου αυτής.

Πρέπει στο σημείο αυτό να επισημανθεί ότι η συζήτηση για τη στρατηγική δεν έχει κανένα νόημα αν δεν εξετάζεται σε συνάρτηση με τον παράγοντα εκείνο που καθορίζει το σημαντικότερο από όλα τα ζητήματα: την κομματική οικοδόμηση. Και αυτός ο παράγοντας δεν είναι άλλος από τον ουσιαστικό και καθοριστικό ρόλο των κομματικών μελών στη διαμόρφωση της πολιτικής του κόμματος. Στο ζήτημα αυτό η κυρίαρχη αντίληψη δεν είναι παρά μια εκδοχή της αστικής ιδεολογίας που απαιτεί την ιδεολογική υποταγή μεταμφιεσμένη βέβαια στην περίπτωση του κόμματος σε δημοκρατικό συγκεντρωτισμό. Για το λόγο αυτό είναι περισσότερο από απαραίτητη η αλλαγή του άρθρου 12 του Καταστατικού. Πρέπει να κατοχυρωθεί η εκλογή των αντιπροσώπων για το συνέδριο από τις συνελεύσεις των ΚΟΒ.

Σε εξαιρετικές περιπτώσεις όπου για αριθμητικούς λόγους αυτό δεν είναι εφικτό η εκλογή να γίνεται από τις Τομεακές Συνδιασκέψεις. Μόνο τότε θα έχουν τα μέλη του κόμματος την αίσθηση ότι είναι αυτά που καθορίζουν την πολιτική του. Χωρίς αυτή την αίσθηση το μορφωτικό ρεύμα για το οποίο γίνεται αναφορά στη σελίδα 50 σε δύο σειρές (ενώ λαμβάνοντας υπόψη το θεωρητικό και ιδεολογικοπολιτικό επίπεδο που χαρακτηρίζει τη μεγάλη πλειοψηφία των στελεχών και των μελών του κόμματος θα έπρεπε μάλλον να του έχουν αφιερωθεί πολλές σελίδες} δεν πρόκειται ποτέ να υπάρξει. Και χωρίς αυτό κάθε μέλος του κόμματος ξεχωριστά και το κόμμα στο σύνολό του θα παραμένουν ολοκληρωτικά ανεπαρκή απέναντι στις απαιτήσεις της ιδεολογικοπολιτικής πάλης.

Και είναι ίσως περιττό να ειπωθεί ότι στο πεδίο αυτό κρίνονται τα πάντα γιατί ακόμα και αν από στρατηγική άποψη προσανατολισθεί σωστά το κόμμα δεν πρέπει να υπάρχει καμία αυταπάτη ότι ο προσανατολισμός αυτός θα είναι εξαιρετικά επισφαλής και το ζήτημα της κομματικής οικοδόμησης θα παραμένει άλυτο. Το κόμμα στην καλύτερη περίπτωση θα θυμίζει ένα Γενικό Επιτελείο που επεξεργάσθηκε ένα μεγαλοφυές σχέδιο για την διεξαγωγή του πολέμου όταν την ίδια στιγμή αποδεικνύεται εντελώς ανίκανο να συγκροτήσει στρατό. Φυσικά τέτοιου είδους αλλαγές κρύβουν και κινδύνους κυρίως εξαιτίας της εξαιρετικά χαμηλής ιδεολογικοπολιτικής στάθμης του κόμματος. Δεν υπάρχει όμως άλλος δρόμος και πρέπει το κόμμα να τον βαδίσει μέχρι τέλους.

Οσον αφορά την ανάλυση του κόμματος για τον υπαρκτό σοσιαλισμό αυτή πρέπει να έχει αφετηρία την αντίληψη ότι η ύπαρξη ανταγωνιστικών τάξεων συνεχίζεται και μετά την εξάλειψη της ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής. Η διατύπωση της άποψης ότι η ταξική πάλη συνεχίζεται στη διάρκεια της οικοδόμησης του κομμουνισμού με την ταυτόχρονη άρνηση της ύπαρξης ανταγωνιστικών τάξεων δεν έχει κανένα νόημα. Η αδυναμία του κόμματος να επεξεργασθεί μια ολοκληρωμένη ανάλυση των τάξεων και των αντιθέσεών τους στον υπαρκτό σοσιαλισμό και να ερμηνεύσει έτσι πειστικά την τροπή που πήρε η ταξική πάλη, είναι μια από τις βασικές αιτίες που το εμποδίζουν να δώσει με επιτυχία την ιδεολογικοπολιτική μάχη. Στο επίκεντρο μάλιστα αυτής της ανάλυσης πρέπει να τεθεί με ιδιαίτερη προσοχή και το ζήτημα της κρατικής οργάνωσης (και ιδιαίτερα οι κατασταλτικοί μηχανισμοί που αποτελούν το πιο κρίσιμο τμήμα του κράτους), κάτι που απουσιάζει ολοκληρωτικά από τις μέχρι τώρα προσεγγίσεις. Είναι περιττό ίσως να ειπωθεί ότι αυτή η αδυναμία εξαγωγής ορθών συμπερασμάτων και η ενσωμάτωσή τους στη καθημερινή πρακτική του κόμματος εξηγεί και το γεγονός ότι δεν έχει αλλάξει απολύτως τίποτα όσον αφορά τις διαδικασίες διαμόρφωσης της πολιτικής του.

Από τα τέλη ήδη της δεκαετίας του '90 έρχονταν όλο και πιο ηχηρά μηνύματα ότι η αναντιστοιχία ανάμεσα στη στρατηγική (με όλες τις αντιφάσεις της) και την κομματική οικοδόμηση μεγάλωνε συνεχώς και έπαιρνε επικίνδυνες διαστάσεις. Οι συνέπειες και στο μαζικό κίνημα ήταν περισσότερο από ορατές. Η ηγετική ομάδα του Κόμματος αντί να προχωρήσει με αποφασιστικότητα στις απαραίτητες αλλαγές συγκάλυπτε και πλαστογραφούσε την πραγματικότητα. Το ξέσπασμα της καπιταλιστικής κρίσης βρήκε το κόμμα ιδεολογικά, πολιτικά και οργανωτικά ανέτοιμο. Ετσι όταν οι καχεκτικοί του ώμοι κλήθηκαν να σηκώσουν το βάρος της άρνησης της συμμετοχής σε μια κυβέρνηση αστικής διαχείρισης εκδηλώθηκαν σε όλη τους την έκταση οι τραγικές του αδυναμίες. Οι ευθύνες της ηγετικής ομάδας για την κατάσταση στην οποία έχει οδηγηθεί το κόμμα είναι εγκληματικές.

Σήμερα όπως και πριν δύο (χαμένες) δεκαετίες το κόμμα βρίσκεται μπροστά σε μια εξαιρετικά κρίσιμη επιλογή. Πιο συγκεκριμένα, βρίσκεται μπροστά σε μια επιλογή από την οποία θα κριθεί η ίδια του η επιβίωση. Εάν και πάλι «αποφασίσουμε να παραμείνουμε κουκουέ» τότε δεν πρέπει να υπάρχει καμία αμφιβολία ότι οι εξελίξεις θα είναι εξαιρετικά αρνητικές και η ταχύτητα με την οποία θα προχωρήσουν απρόβλεπτη. Το κόμμα οφείλει να ακολουθήσει έναν εντελώς διαφορετικό δρόμο και το επικείμενο συνέδριο να διακηρύξει με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο ότι «Αποφασίσαμε να αλλάξουμε! Θα γίνουμε Κομμουνιστικό Κόμμα!». Και βέβαια να πάρει όλα τα αναγκαία μέτρα ώστε αυτή η διακήρυξη να γίνει πράξη.