Απολαυστική και όχι αποκλειστικά για τους θαυμαστές των Monty Python η τρισδιάστατη βρετανική μαύρη κωμωδία κινουμένων σχεδίων «Η ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΕΝΟΣ ΨΕΥΤΗ» παραγωγής 2012, σε σκηνοθεσία των Μπιλ Τζόουνς, Τζεφ Σίμσον και Μπεν Τίμλετ. Η ταινία, που έχει σήμερα πρεμιέρα, δεν είναι ένα ντοκιμαντέρ για τους Μonty Python, αλλ' αφηγείται με το γνωστό α-τυπικό στιλ των Python, την ιστορία της ζωής του Γκράχαμ Τσάπμαν, ιδρυτικού μέλους της ομάδας, που πέθανε από καρκίνο το 1989, μόλις 48 χρόνων. Το βιβλίο, που έγραψε ο Τσάπμαν με τίτλο «Αυτοβιογραφία ενός ψεύτη», είδε το φως της δημοσιότητας το 1980. Σε αυτό το απόλυτα προσωπικό κείμενο στηρίζεται η ταινία που ταξιδεύει τον αναγνώστη τόσο σε ευχάριστες όσο και σε άσχημες στιγμές της έντονης, ακραίας μάλλον ζωής του συγγραφέα, γεμάτης φαντασία, σουρεαλισμό αλλά και ανοησία... Η ταινία, που αναμειγνύει διάφορα είδη animation, συμπεριλαμβάνοντας και μαγνητοφωνημένη ανάγνωση αποσπασμάτων από το βιβλίο από τον ίδιο τον Τσάπμαν, συνιστά πρωτίστως φόρο τιμής στον εκλιπόντα της παρέας...
Πρεμιέρα σήμερα και για δυο ελληνικές «φεστιβαλικές» ταινίες. «11 ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΤΕΡΑ ΜΟΥ» ο τίτλος της πρώτης, σε σκηνοθεσία Νίκου Κορνήλιου, παραγωγής 2012. Πρόκειται για ένα σύγχρονο δράμα χαρακτήρων που δομείται πάνω στις συναντήσεις μιας νεαρής κοπέλας που σπουδάζει κλασικό τραγούδι με τον βιολογικό «αποξενωμένο» της πατέρα ο οποίος μέχρι τότε αγνοούσε την ύπαρξή της. Με φόντο τη σημερινή Αθήνα, που με τη σειρά της αφηγείται τη δική της ιστορία, οι δύο τόσο διαφορετικοί αυτοί ενήλικες, με μόνο κοινό τους τα «γονίδια», καταφέρνουν να ξεπεράσουν τις κοινωνικές συμβάσεις της πατρότητας, του αίματος, κ.λπ. και να δημιουργήσουν μια ουσιαστική σχέση μεταξύ τους... Η δεύτερη ελληνική ταινία είναι η πολυδιαφημιζόμενη ως πολυβραβευμένη «ΤΟ ΑΓΟΡΙ ΤΡΩΕΙ ΤΟ ΦΑΓΗΤΟ ΤΟΥ ΠΟΥΛΙΟΥ» του Εκτορα Λυγίζου, παραγωγής επίσης 2012. Μοναδιάστατη κατασκευή, επιδερμική και καθόλου διεισδυτική η ανάλυση στον ψυχισμό του ήρωα. Η αφήγηση ωστόσο εγείρει ένα θεμελιώδες ερώτημα που άπτεται της κεντρικής ιδέας της ταινίας, η οποία μην ξεχνάμε ότι είναι η άποψη του σεναρίστα / σκηνοθέτη πάνω στο θέμα (το οποίο θέτει μια κατάσταση, ένα πρόβλημα, που πρέπει να ερευνηθεί). Εν προκειμένω: Ποιος είναι ο ρόλος του πρωταγωνιστικού χαρακτήρα; Είναι μήπως «πειραματόζωο» σε έρευνα που ο ίδιος διεξάγει σχετικά με τα όρια, τα συμπτώματα και τα ψυχολογικά αποτελέσματα της πείνας, ή είναι μήπως ένας σύγχρονος, αποξενωμένος «ήρωας» μέσα στη δύστροπη καθημερινότητα μιας αντικοινωνικής μεγαλούπολης, ένας «ήρωας» που εξωθείται αναγκαστικά στην περιθωριοποίηση αφού δεν έχει να «πιαστεί» από πουθενά; Το να βγάζουμε νόημα (making meaning) από μια ιστορία που ξετυλίγεται μπροστά μας συνιστά ανάγκη εκ των ων ουκ άνευ. Οι διεργασίες νοηματοδότησης υπόκεινται, κατά κύριο λόγο, σε τεχνικές λογικής επεξεργασίας της πληροφόρησης που μας δίδεται από το σενάριο (plot) και εκείνης εκτός κάδρου (fabula) που, καίτοι δεν βλέπουμε, εκτυλίσσεται λογικά... Το τηλεφώνημα που κάνει ο νεαρός στη μητέρα του καταπλήσσει, γιατί ανακαλύπτουμε ότι αυτός ο δυστυχής δεν είναι επί ξύλου κρεμάμενος αλλά ταυτόχρονα κάνει όλο το δραματουργικό οικοδόμημα να καταρρέει λόγω «δηθενιάς». Ο νεαρός κλείνει το τηλέφωνο στη μητέρα του. Ο νεαρός δεν θέλει καμιά βοήθεια κι ας έχει φθάσει σε σημείο να του πέφτουν τα μαλλιά από την αβιταμίνωση... Ο νεαρός επιλέγει να είναι μόνος, κατ' εικόνα και καθ' ομοίωση των δυτικών του ινδαλμάτων, οι οποίοι δύσμοιροι δεν μπορούν όντως να κάνουν διαφορετικά... Ο σκηνοθέτης δήλωσε ότι επηρεάστηκε τα μέγιστα από την «Πείνα» του Νορβηγού Κνουτ Χάμσουν... Τι να πει κανείς... Στο χαρτί όλες οι ιδέες φαντάζουν ενδιαφέρουσες, αλλά η απόσταση μέχρι τη φιλμική τους πραγμάτωση είναι αχανής...
Πρεμιέρα και για τη γαλλική ταινία τρόμου «DEAD SHADOWS» σε σκηνοθεσία Νταβίντ Χολεβά. Χαμηλού κόστους, μεσαίου μήκους, μεσαίας εμβέλειας ειδικά εφέ, σενάριο σε δυο μέρη, στο πρώτο όλα πάνε καλά, στο δεύτερο πάνε άσχημα χωρίς ποτέ να μάθουμε το πραγματικό γιατί. Η ταινία αφηγείται την ιστορία του Κρις, οι γονείς του οποίου σκοτώθηκαν πριν έντεκα χρόνια, τη μέρα που ο κομήτης Χάλεϊ ήταν ορατός από τη Γη. Απόψε ένας νέος κομήτης πρόκειται να εμφανιστεί και οι ένοικοι στο κτίριο που μένει ο Κρις ετοιμάζονται να γιορτάσουν με πάρτι το γεγονός. Καθώς πέφτει η νύχτα ο Κρις διαπιστώνει ότι οι άνθρωποι αρχίζουν να φέρονται παράξενα, γεγονός που έχει σχέση με τον κομήτη και σε λίγο θα αρχίσουν να μεταλλάσσονται σε κάτι πέρα από αυτόν τον κόσμο...
Το πρωτοποριακό στην ταινία συνίσταται σύμφωνα με τον Βασίλη Ραφαηλίδη στην «πλήρη κατάργηση της απάτης της αναπαράστασης». Η ταινία με τις γερές βάσεις στην ιστορία δε θα μπορούσε να είναι μια συμβατική ρεαλιστική καταγραφή των γεγονότων που οδήγησαν στην άνοδο και την πτώση της Κομμούνας. Στην ταινία οι ρόλοι είναι «τύποι», είναι σύμβολα και καθένας τους εκφράζει συγκεκριμένη τάξη και ιδεολογία, ενώ κάθε «τύπος» παραπέμπει σε χιλιάδες ομοίους του. Στην ταινία συγκρούονται μέχρι θανάτου οι δύο τάξεις. Οι αστοί και οι προλετάριοι και για να γίνει νοητή η αγριότητα αυτής της σύγκρουσης, οι σκηνοθέτες καταφεύγουν σ' έναν απόλυτο μανιχαϊσμό με τα πράγματα σαφώς διαχωρισμένα. Από τη μια οι προλετάριοι και από την άλλη οι αστοί, χωρίς καμιά ενδιάμεση «στρωματική» διαβάθμιση. «Πράγμα θεμιτό απόλυτα, αφού οι σκηνοθέτες εδώ δεν κάνουν κοινωνιολογία, αλλά φιλοσοφία της Ιστορίας» γράφει ο Βασίλης Ραφαηλίδης.
Η ταινία αξιοποιεί πλήρως τα διδάγματα του ιδεολογικού μοντάζ, το έντονα εκφραστικό και γκροτέσκο στιλ, φορμαλιστικά στοιχεία, αφηγηματική ελευθερία, δημιουργώντας μια ταινία καθαρά ιστορική αλλά καθόλου αναπαραστατική. Το φιλμ αναπαράγει κυρίως το κλίμα, την αίσθηση του αγώνα, την ένταση της αιματηρής διαμάχης αλλά πάνω απ' όλα, την ταξική διαφορά, την ταξική πάλη και την ταξική απόσταση ανάμεσα στους αστούς με τον παρακμιακό και άσωτο τρόπο ζωής και τους εξεγερμένους προλετάριους που μακριά από κάθε στολίδι και επίφαση καλοπέρασης αντιστέκονται, μάχονται και ετοιμάζονται να θυσιαστούν... Μην τη χάσετε!!!
Παίζουν: Γιελένα Κούζμινα, Πιοτρ Σομπολέβσκι, Νταβίντ Γκούτμαν, Σοφί Μαγκαρίλ κ.ά.
Παραγωγή: Σοβιετική Ενωση (1929).
Η ταινία βασίζεται ιδιαίτερα σε ανατροπές και εκπλήξεις στην «ιστορία». Οπως και στις προηγούμενες ταινίες του, ο Μπόιλ ερευνά εκείνη τη λεπτή γραμμή ανάμεσα στην πραγματικότητα και τα όνειρα, στις φαντασιώσεις και τις ψευδαισθήσεις. Πρόκειται για ένα δυνατό, κάπου συναρπαστικό ταξίδι με πολλές στροφές και δεν είναι πάντα εύκολο να παρακολουθεί κανείς τι ακριβώς συμβαίνει ή να αποκωδικοποιεί όλα της τα μυστικά. Η ταινία εύκολα θα μπορούσε να μετατραπεί σε «σούπα». Στα χέρια του Μπόιλ γίνεται ένα μικρό καλογυαλισμένο και περίσκεπτο έργο, με περισσότερο βάθος απ' ό,τι είθισται στο είδος. Ο σκηνοθέτης χτίζει επιδέξια μια εκρηκτική ατμόσφαιρα που δονείται από πομπώδη μουσική, έντονα κοντινά πλάνα και βία γυμνή και γκροτέσκα, που στα συμφραζόμενα όπου εντάσσεται είναι δικαιολογημένη.
Οι ερμηνείες των ηθοποιών σηκώνουν αρκετό βάρος. Ο Μακαβόι αποκαλύπτεται συμπαθής και «εύφλεκτος» ηθοποιός με χαρισματικές πλευρές. Ο Κασέλ έχει επιτέλους έναν μεγάλο, «χολιγουντιανό» ρόλο. Το ίδιο ισχύει και για την Ροζάριο Ντόσον που εκτός του ότι συνιστά το αναπόφευκτο ερωτικό ενδιαφέρον της ταινίας, κάνει πολύ περισσότερα, από το να περιφέρει απλά την ομορφιά της.
Η ταινία, μπορεί κάπου να εκπέμπει σκοτεινές δονήσεις τύπου «TRAINSPOTTING» αλλά δεν πρέπει να είναι πλήρως χωνεμένη και όπως πολλά από τα φιλμ του Μπόιλ δεν είναι για όλα τα γούστα. Η ιστορία αυτή καθαυτή, κάτω από μεγεθυντικό φακό, ίσως και να μη «στέκει» ιδιαίτερα όσο πλησιάζει στο φινάλε που μπαίνει σε εδάφη ρεαλισμού. Ο Μπόιλ όμως καταφέρνει να ξεγλιστρήσει από τα μικρά αυτά ελαττώματα, βρίσκοντας καινούργιους τρόπους να σοκάρει και να γοητεύει το κοινό...
Παίζουν: Βενσάν Κασέλ, Τζέιμς Μακαβόι, Ροζάριο Ντόσον,
Παραγωγή: Μ. Βρετανία (2013).
� 2013 SPWAG, All rights reser |
Η Τζόρνταν εργάζεται σαν τηλεφωνήτρια, στο κέντρο κλήσεων έκτακτης ανάγκης στο Λος Αντζελες, όταν παίρνει ένα τηλεφώνημα από μια νεαρή κοπέλα που φοβάται για τη ζωή της. Η Τζόρνταν κάνει ένα λάθος και η κοπέλα δολοφονείται. Κάποιους μήνες αργότερα, η Τζόρνταν που έχει αλλάξει υπηρεσία και εργάζεται εκπαιδεύοντας νέες τηλεφωνήτριες, οδηγείται πίσω στον παλιό της ρόλο, όταν μια νεαρή που έχει απαχθεί, η Κέισυ, τηλεφωνά στην υπηρεσία από το πορτμπαγκάζ του αυτοκινήτου του απαγωγέα όπου βρίσκεται κλεισμένη. Η κοπέλα τηλεφωνά από καρτοτηλέφωνο, έτσι δεν είναι δυνατόν να εντοπιστεί ο τόπος που βρίσκεται, μόνο οι συνομιλίες ανάμεσα στην Τζόρνταν και την Κέισι μπορούν να φέρουν την αστυνομία πιο κοντά στον απαγωγέα.
Πρόκειται για μια καλή προσέγγιση, για ένα σφιχτό θρίλερ με νευρικό κυνήγι, κάτι που αναμφισβήτητα ταιριάζει στον Αντερσον που είναι εξαιρετικά έμπειρος στο να χτίζει μια μυστηριώδη ατμόσφαιρα με ηδονοβλεπτική καταδίωξη μέσα από μια τρεμάμενη κάμερα στο χέρι, με έναν κλειστοφοβικό αγώνα επιβίωσης, με απελπισμένο διάλογο και εσωστρεφείς γωνίες λήψης. Υπάρχει μια ξέφρενη κίνηση στην ταινία, στοιχείο πολύ αβανταδόρικο και ελκυστικό. Το μοναδικό πρόβλημα που παρουσιάζεται είναι ένα μόνιμο κυνηγητό της έντασης στον Αντερσον, που κάνει ορισμένες καταστάσεις και σκηνές, παρά την αναμφισβήτητη δεξιοτεχνία του σκηνοθέτη, να ρέπουν προς την ελαφρώς γελοία αναζήτηση εφέ.
Το γεγονός ότι τον περισσότερο χρόνο ο θεατής κάθεται σε αναμμένα καρφιά κάνει επίσης απόλυτα προφανές ότι ο Αντερσον, χωρίς ενδοιασμούς, θυσιάζει τη λογική και την κοινή λογική στο βωμό της δραματικότητας.
Παίζουν: Χάλι Μπέρι, Αμπιγκεϊλ Μπρέσλιν, Μόρις Τσέσνατ, Μάικλ Εκλαντ, Μαικλ Ιμπιριόλι, κ.ά.
Παραγωγή: ΗΠΑ (2013).