Eurokinissi

Οι εκπρόσωποι του κεφαλαίου στην ΕΕ, παρά τη «φαγωμάρα» τους για τον επιμερισμό της ζημιάς από την κρίση, τσακίζουν από κοινού με αντιλαϊκά μέτρα τους εργαζόμενους

Η εφημερίδα χτες, παραμονές της επίσκεψης του Γερμανού υπουργού Οικονομικών στην Αθήνα, αναφέρει ότι «η Ελλάδα χρειάζεται άλλα 10 δισ. ευρώ μέχρι το Σεπτέμβρη για να καλύψει το χρηματοδοτικό κενό που θα μπορούσε να απειλήσει την εκταμίευση περαιτέρω βοήθειας». Οπως υποστηρίζει, «η Ελλάδα δε φαίνεται να μπορεί να ικανοποιήσει τη ρήτρα εκείνη του καταστατικού του ΔΝΤ, σύμφωνα με την οποία η χώρα η οποία δέχεται τη στήριξη του διεθνούς οργανισμού, μπορεί να καλύψει τις χρηματοδοτικές ανάγκες για τους επόμενους 12 μήνες».

Το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών διέψευσε το δημοσίευμα «για χρηματοδοτικό κενό ύψους 10 δισ. ευρώ στο ελληνικό πρόγραμμα». Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Τόμας Στέφεν, σύμφωνα με τα γερμανικά Μέσα Ενημέρωσης, ανέφερε «πως με βάση την έκθεση της τρόικας που κατατέθηκε στη γερμανική Βουλή, περιγράφονται τα ακριβή μέτρα που θα πρέπει να λάβει άμεσα αλλά και μετά το καλοκαίρι η Ελλάδα. Δεν υπάρχει όμως καμία αναφορά σε χρηματοδοτικό κενό 10 δισ. ευρώ».

Αμεση ήταν η απάντηση της Κομισιόν, μέσω του εκπρόσωπου της για οικονομικές και νομισματικές υποθέσεις Σίμον O' Κόνορ που διέψευσε τα δημοσιεύματα για χρηματοδοτικό κενό 10 δισ. ευρώ στην Ελλάδα υποστηρίζοντας ότι «είναι λάθος» και ότι «το πρόγραμμα είναι πλήρως χρηματοδοτούμενο για τους επόμενους 12 μήνες».

Ωστόσο ο Σίμον O' Κόνορ παραδέχτηκε την ύπαρξη χρηματοδοτικού κενού της Ελλάδας για την αποπληρωμή των κρατικών ομολόγων μέχρι το τέλος του 2014, σημειώνοντας ότι «οι διεθνείς πιστωτές της Ελλάδας είχαν ήδη δημοσίως αποκαλύψει ότι υπάρχει ένα κενό της τάξης των 2,8 - 4,6 δισ. ευρώ στη χρηματοδότηση της χώρας, που θα χρειαστεί να καλυφθεί με κάποιο τρόπο».

Οπως είπε, τις επόμενες βδομάδες θα υπάρξει με έκθεση της τρόικας μια «αναθεωρημένη εκτίμηση του χρηματοδοτικού κενού της Ελλάδας» και υποστήριξε ότι «θα μπορούσε να καλυφθεί με τα κεφάλαια που απέμειναν από το πακέτο των 50 δισ. ευρώ που είχε δεσμευτεί για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών της χώρας». Ο ίδιος έσπευσε πάντως να ξεκαθαρίσει ότι κάτι θα γίνει «μόνο στην περίπτωση, που στο τέλος του 2013 φανεί ότι οι τράπεζες δε θα χρειαστούν επιπλέον κεφάλαια».

Το ίδιο σενάριο, αναπαράγουν και γερμανικά Μέσα Ενημέρωσης που κάνουν λόγο για σχέδιο που φέρει την ονομασία «προληπτικό πακέτο στήριξης προς την Ελλάδα» και «σε πρώτη φάση θα περιλαμβάνει τα 13 δισ. ευρώ που εκτιμάται αυτήν τη στιγμή ότι θα περισσέψουν από το πακέτο των 50 δισ. ευρώ της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών».

Εξάλλου η γερμανική εφημερίδα «FAZ», επικαλείται έκθεση του Ινστιτούτου για την Παγκόσμια Οικονομία, βάσει της οποίας -σύμφωνα με το δημοσίευμα- υπολογίζει ότι «το "κούρεμα" του ελληνικού χρέους πρέπει να κυμανθεί μεταξύ 64% και 71%, προκειμένου να πέσει κάτω από το 120% μέχρι το 2022, καθώς σήμερα ξεπερνά το 175%».

Μία απ' τις «βελτιώσεις», που προχώρησε το υπουργείο Εσωτερικών στο πολυνομοσχέδιο, αφορά στη δυνατότητα οι σχολικοί φύλακες -οι οποίοι τίθενται όλοι σε διαθεσιμότητα και απόλυση- να μπορούν να συνιστούν κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις προς παροχή υπηρεσιών σχετικών με τη φύλαξη σχολικών κτιρίων στο πλαίσιο προγραμματικών συμβάσεων, με τους οικείους δήμους. Αυτό, η κυβέρνηση, επιχείρησε να το «περάσει» ως βελτίωση προς όφελος των εργαζομένων, καθώς -λένε- δε θα χάσουν όλοι τη δουλειά τους, αφού κάποιοι θα μπορούν να συστήσουν Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις.

Τι είναι όμως οι κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις που φυτρώνουν σαν μανιτάρια το τελευταίο χρονικό διάστημα αναλαμβάνοντας «έργο» από τους δήμους με αφορμή την επιδίωξη της μείωσης του κόστους λειτουργίας τους που ωθεί σε απολύσεις εργαζομένων; Η ιδέα της δημιουργίας τους είναι τόσο παλιά όσο και η σοσιαλδημοκρατία, η οποία και πρωτοεφάρμοσε ανάλογα μέτρα, δηλαδή μορφές κοινωνικής οικονομίας, σ' αυτήν ανήκουν οι «κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις», από τις αρχές του 20ού αιώνα ακόμη, για να μην πούμε πιο πριν. Και βεβαίως, αυτή η μορφή γενικεύτηκε στις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες από τη δεκαετία του '70 και μετά, έγινε επίσημη πολιτική της ΕΕ στην προσπάθεια του καπιταλισμού να αντιμετωπίσει ένα άλυτο στα πλαίσιά του πρόβλημα, την ανεργία. Βεβαίως, ο στόχος είναι τριπλός. Να δοθεί υποτίθεται διέξοδος σε ανέργους προσανατολίζοντάς τους να συνεταιρίζονται σε τέτοιες επιχειρήσεις για να έχουν δουλειά, αλλά να αντιμετωπίζουν ταυτόχρονα την παροχή ορισμένων υπηρεσιών που ήταν στην ευθύνη του κράτους μέσω αυτών των επιχειρήσεων, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί και μέθοδο χειραγώγησης εργατικών λαϊκών δυνάμεων, αφού το αστικό κράτος βρίσκει μορφές διαχείρισης που αντιμετωπίζουν λαϊκά προβλήματα, άρα εμποδίζει τη συμμετοχή στους ταξικούς διεκδικητικούς αγώνες.

Αρχές της δεκαετίας του '90, ο Τζέρεμι Ρίφκιν, πρόεδρος του Ιδρύματος Οικονομικών Τάσεων της Ουάσιγκτον, πασχίζει με ένα βιβλίο, με τίτλο «Το τέλος της εργασίας και το μέλλον της», να δώσει θεωρητική τεκμηρίωση στην «κοινωνική οικονομία», αναφέροντας ότι η ανεργία στον καπιταλισμό μέσω των καπιταλιστικών επιχειρήσεων δεν αντιμετωπίζεται, επομένως οι άνεργοι πρέπει να ιδρύσουν «κοινότητες» που να παρέχουν υπηρεσίες. Η ιδέα είναι περίπου η εξής, όπως παρουσιάστηκε από τη «LE MONDE diplomatique», το Δεκέμβρη του 2002 από την εφαρμογή της στη Γαλλία: «Ανάμεσα στον εμπορευματοποιημένο τομέα της οικονομίας και στις δημόσιες επιχειρήσεις και υπηρεσίες, υπάρχει ένας ευρύτατος τομέας, ο οποίος είναι γνωστός με το όνομα κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία: Περιλαμβάνει χιλιάδες μη κερδοσκοπικές οργανώσεις (οργανώσεις, συνεταιρισμοί, ταμεία αλληλοασφάλισης και ιδρύματα). Αντιπροσωπεύουν το 10% της συνολικής απασχόλησης στην Ευρώπη... Αυτός ο τομέας αρχίζει να διεκδικεί τη ρήξη με τα φιλελεύθερα δόγματα: Μπορεί κανείς να ασκεί επιχειρηματικές δραστηριότητες χωρίς να κινείται μόνο μέσα από τη λογική του κέρδους». Επομένως, οι άνεργοι μπορεί να συγκροτούν συνεταιριστικές επιχειρήσεις, άλλες μορφές συλλογικών επιχειρήσεων, ΜΚΟ, ιδρύματα κ.λπ., όχι με σκοπό το κέρδος, αλλά για να παρέχουν βασικά κοινωνικές υπηρεσίες σε όσους τις χρειάζονται, αλλά δεν μπορούν να τις εξασφαλίσουν ούτε από το κράτος, γιατί σταμάτησε να τις παρέχει, ούτε από καπιταλιστικές επιχειρήσεις που παρέχουν ανάλογες υπηρεσίες, προφανώς γιατί είναι ακριβές για το εισόδημά τους.

Γιατί τις παρουσιάζουν ως επιχειρήσεις που δεν έχουν σκοπό το κέρδος; Αφ' ενός, γιατί υπολογίζουν ότι μπορούν πιο εύκολα να γίνονται αποδεκτές ως «μη επιχειρήσεις», αφ' ετέρου, γιατί το πολύ που θα μπορούσαν να προσφέρουν στους ιδιοκτήτες τους είναι ένα στοιχειώδες εισόδημα στο ύψος του μισθού και αυτό αν τα καταφέρουν. Για παράδειγμα, οι σχολικοί φύλακες θα κάνουν συνεταιρισμούς και θα παίρνουν τη φύλαξη των σχολείων εργολαβία από τους δήμους και θα δουλεύουν οι ίδιοι. Αρα ποιο κέρδος; Αλλά τα οικονομικά των δήμων, με ελλειμματικούς προϋπολογισμούς για πόσο θα το αντέξουν; Και αν δεν το αντέξουν, ποιος θα πληρώνει για τη φύλαξη των σχολείων; Θα το ρίξουν στις πλάτες των γονιών; Προς τα κει πάει η δουλειά. Αρα, καμιά σιγουριά οι συνεταιρισμένοι άνεργοι ως επιχειρηματίες για εισόδημα που θα μπορούν να ζήσουν.

Το 2001, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ είχε επεξεργαστεί πρόγραμμα δημιουργίας επιχειρήσεων κοινωνικής οικονομίας ως εξής: «Οι νέες επιχειρήσεις που θα συσταθούν για τους τομείς κοινωνικής οικονομίας, οι μη κυβερνητικές οργανώσεις, οι συνεταιρισμοί κοινωνικού τομέα, οι επιχειρήσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αλλά και οι υπάρχουσες επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών, εφόσον τροποποιήσουν τους σκοπούς τους, προκειμένου να παράσχουν υπηρεσίες στον κοινωνικό τομέα»... Για ποιες υπηρεσίες γινόταν λόγος; «Σύμφωνα με το σχέδιο του κ. Γ. Φλωρίδη (...) για την εφαρμογή του πιλοτικού προγράμματος επιλέγονται οι εξής οκτώ: υπηρεσίες νοσοκομειακής περίθαλψης, υπηρεσίες μέριμνας (βρεφονηπιακοί σταθμοί, κέντρα δημιουργικής απασχόλησης παιδιών, "βοήθεια στο σπίτι"), υπηρεσίες πρόνοιας (κατ' οίκον φροντίδα), υπηρεσίες φύλαξης σχολικών κτιρίων, βελτίωση υπηρεσιών ασφαλιστικών φορέων, υπηρεσίες μαζικής άθλησης, παροχή περιβαλλοντικών υπηρεσιών, παροχή υπηρεσιών στον τομέα του πολιτισμού». Αρα, από τότε η φύλαξη των σχολείων προγραμματιζόταν για «κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις». Τώρα το κάνει η κυβέρνηση. Την ίδια στρατηγική έχει και ο ΣΥΡΙΖΑ ως μέτρο για την αντιμετώπιση της ανεργίας και της ανάπτυξης. Στην πολιτική απόφαση του πρόσφατου συνεδρίου κάνει λόγο για «συνεταιριστικά και αυτοδιαχειριστικά σχήματα, εταιρείες λαϊκής βάσης, εγχειρήματα κοινωνικής οικονομίας». Οι εμφανιζόμενες διαφορετικές πολιτικές διαχείρισης έχουν ασαφή όρια. Ο λαός να «μην τσιμπήσει»...