Δεν είχαν λόγο οι αρχαιολόγοι στον καθορισμό των προδιαγραφών για το έργο της ενοποίησης των αρχαιολογικών χώρων, όπως προκύπτει από τους αποκαλυπτικούς - όσον αφορά στον τρόπο που έγινε ο γενικός σχεδιασμός - διαλόγους στην τελευταία (διήμερη) συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου!

Με αφορμή την προχtεσινή συζήτηση για τη μελέτη ανάδειξης των αρχαιολογικών χώρων της Αρχαίας Αγοράς και του Αρείου Πάγου, γίνεται φανερό ότι η κυβέρνηση κάθε άλλο παρά σοβαρά πήρε την υπόθεση. Οταν το 1998 το ΚΑΣ συζήτησε για πρώτη φορά την προμελέτη των συγκεκριμένων χώρων, την ενέκρινε μεν αλλά με πολλές παρατηρήσεις. Τα σημεία που δεν ενέκρινε δεν προχώρησαν. Ομως, όπως προέκυψε προχτές, δεν είχαν ανατεθεί και ορισμένα από τα σημεία που εγκρίθηκαν, καθώς και μερικές από τις τότε παρατηρήσεις του συμβουλίου. Ετσι, μετά από δύο χρόνια, δεν προχώρησαν ζητήματα όπως οι περιφράξεις, οι είσοδοι, οι αρχαίες διαδρομές, η αντιστήριξη των πρανών, ενώ δε γίνεται τίποτα στη Στοά του Αττάλου.

Η γγ του ΥΠΠΟ και πρόεδρος του ΚΑΣ, Λίνα Μενδώνη, είπε πως αυτό έγινε για διάφορους λόγους, λ.χ. τεχνικούς ή οικονομίας χρόνου. Το εύλογο ερώτημα που τέθηκε μετά από αυτή την απάντηση ήταν, για ποιο λόγο να αποφασίζει η εταιρία ποια εγκριθέντα σημεία θα προχωρήσουν και ποια όχι και να μην το κάνει αυτό το ίδιο το ΚΑΣ. Ερώτημα που έμεινε αναπάντητο. Ωστόσο, η Λ. Μενδώνη παραδέχτηκε ότι έπρεπε να ερωτηθούν οι Εφορείες, αλλά αυτό το ζήτημα έπρεπε να είχε τεθεί ήδη από το 1997...

Οσον αφορά στην ίδια τη μελέτη αναδείχτηκαν και πάλι οι μεγάλες δυσκολίες που αντιμετωπίζει η ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων μιας πόλης που δημιουργήθηκε με κριτήριο το κέρδος των εργολάβων. Η μελέτη προτείνει τη σύνδεση της Αρχαίας και της Ρωμαϊκής Αγοράς στην οδό Ποικίλης, αυτό όμως σημαίνει τη δημιουργία γέφυρας για την κυκλοφορία των αυτοκινήτων, η οποία θα φτιαχτεί αναγκαστικά με στροφή λόγω της περιβάλλουσας δόμησης. Γεγονός που αυξάνει τα κατασκευαστικά της προβλήματα. Τέτοια γέφυρα, ωστόσο, πρέπει να αντέχει και το μεγάλο βάρος οχημάτων άμεσης ανάγκης, όπως τα πυροσβεστικά. Για να αντέχει πρέπει να στερεωθεί σε βάθος και με τσιμέντο. Το ΚΑΣ, όμως, είδε με σκεπτικισμό τη δημιουργία μιας τέτοιας κατασκευής και γιατί είναι σαθρό το έδαφος και γιατί η γέφυρα θα «πέσει» σε αρχαία.

Αλλά και η πρόταση να κατεδαφιστεί το νεοκλασικό κτίριο που στεγάζει την Εφορεία Κυκλάδων, ώστε η γέφυρα να γίνει ευθεία (κάτι που θα έλυνε αρκετά κατασκευαστικά προβλήματα) «σκοντάφτει» στο γεγονός ότι το κτίριο είναι διατηρητέο. Τελικά, η γέφυρα εγκρίθηκε, αφού είναι ο μοναδικός τρόπος ενοποίησης σε εκείνο το σημείο.

Παρόμοια προβλήματα προκύπτουν και με την πρόταση της μελέτης για υπόγεια δίοδο πεζών κάτω από την οδό Αδριανού για να υπάρχει πρόσβαση επισκεπτών σε αρχαία, που σήμερα είναι απροσπέλαστα. Η πρόταση θέλει τη δίοδο με μεγάλο πλάτος, πράγμα που σημαίνει αντίστοιχες κατασκευαστικές επεμβάσεις αντιστήριξης, οι οποίες, όμως, επίσης θα «πέσουν» σε αρχαία. Το ΚΑΣ πρότεινε η υπόγεια διάβαση να έχει μικρότερο πλάτος.

Αλλαγές θα γίνουν και στην οδό Αδριανού, όπου θα διατηρηθούν τα τραπεζοκαθίσματα στην πλευρά του αρχαιολογικού χώρου, αλλά οι τέντες θα είναι ομοιόμορφες. Μεταξύ άλλων το ΚΑΣ ενέκρινε την οριοθέτηση της περίφραξης του αρχαιολογικού χώρου, αλλά η μορφή των κιγκλιδωμάτων και η διαμόρφωση των πρανών θα ξανασυζητηθεί με βάση τη σχετική εισήγηση της Διεύθυνσης Αναστήλωσης. Οι είσοδοι του αρχαιολογικού χώρου θα είναι από την Απ. Παύλου, από το πλάτωμα των Ηρακλειδών και από την οδό Αδριανού, ενώ καθώς δεν εγκρίθηκε η επίστρωση των διόδων με ξύλο διατηρείται το χώμα.

Καινούριος χρόνος και καινούριος αιώνας έρχεται κι όλοι έχουμε ανάγκη ένα ημερολόγιο για να σημειώνουμε τις δουλιές μας, τις γιορτές αγαπημένων μας, ό,τι σημαντικό πρέπει να θυμηθούμε έγκαιρα. Υπάρχουν, όμως, ημερολόγια, που, εκτός από χώρο για δικές μας σημειώσεις, προσφέρουν και πολιτιστική γνώση, ψυχική ευφροσύνη και αισθητική καλλιέργεια. Τέτοια ημερολόγια του 2001, όμορφα και για δώρα, κυκλοφόρησαν οι παρακάτω οίκοι:

• Οι εκδόσεις «Μικρή Αρκτος» και η δισκογραφική εταιρία «Σείριος» κυκλοφόρησαν ένα εξαίρετο ημερολόγιο, αφιερωμένο σ' έναν αθάνατο, που άφησε πίσω του μεγάλη και πολύτιμη «κληρονομιά» στην ελληνική μουσική του 20ού αιώνα. Τίτλος του ημερολογίου «Μάνος Χατζιδάκις», το οποίο και χρηστικό είναι και «πλούτο» προσφέρει, με ρήσεις του συνθέτη για τη μουσική, το χορό, το θέατρο, τον κινηματογράφο και, προπαντός, τον άνθρωπο. Το ημερολόγιο περιέχει βιοεργογραφία, φωτογραφικό και αρχειακό υλικό, ένα κείμενό του για το νεοναζισμό και το ρατσισμό, ανέκδοτες ημερολογιακές σημειώσεις και ανέκδοτο ποίημά του.
• Ο «Καστανιώτης», με το ημερολόγιο «Χαρούμενο ξεκίνημα», συνεχίζει την «παράδοσή» του με ημερολόγια αντλημένα από τις παλιές, ελληνικές ταινίες, με «αθάνατους» κωμικούς μας. Στο ημερολόγιο αυτό (168 σελ.), παρελαύνουν 12 μαυρόασπρες «χρυσές» ταινίες της «Φίνος» στις δεκαετίες του '50 και '60, σκηνές, διάλογοι και αστεία στιγμιότυπα με όλους τους μεγάλους ηθοποιούς μας. (Κείμενα - επιμέλεια: Βασίλης Σπηλιόπουλος).

«Κλασική Μουσική», τιτλοφορείται το δεύτερο, εξαιρετικό ημερολόγιο του «Καστανιώτη» (κείμενα - επιμέλεια: Ηλίας Μαγκλίνης), του οποίου το εξώφυλλο εικονογραφείται με την Μαρία Κάλλας. Στο ημερολόγιο περιέχονται- εικονογραφημένα - βιοεργογραφικά σημειώματα και, σύντομες σημειώσεις και φωτογραφίες για 64 κορυφαίους ξένους και Ελληνες δημιουργούς της κλασικής μουσικής και 12 κορυφαίες ερμηνείες και ηχογραφήσεις έργων από μεγάλους ερμηνευτές (Κάλλας, Ρίχτερ, Ροστροπόβιτς, κ.α).

• Η «Αγκυρα» κυκλοφόρησε το ημερολόγιο «Στέλιος Καζαντζίδης - Οταν η φωνή φθάνει το θρύλο», «ημερολόγιο τιμής» στο μεγάλο λαϊκό τραγουδιστή, όπως το αποκαλεί ο δημιουργός του, δημοσιογράφος Πάνος Γεραμάνης. Το ημερολόγιο περιλαμβάνει κείμενα του Π. Γεραμάνη για τη ζωή και καλλιτεχνική πορεία του Καζαντζίδη, πλούσιο φωτογραφικό υλικό από το αρχείο του ίδιου και σπάνια φωτογραφικά ντοκουμέντα από το αρχείο του φωτογράφου Τάκη Πανανίδη και ένα συλλεκτικό cd με 12 επιτυχίες του καλλιτέχνη, που κυκλοφορεί σε συνεργασία με τη «Λύρα».
• Ο «Φιλιππότης» κυκλοφόρησε τρία ημερολόγια με πλουσιότατο λογοτεχνικό, πολιτιστικό και ιστορικό περιεχόμενο. Πρόκειται για βιβλία - ημερολόγια, που δε λήγουν με τη λήξη του χρόνου, αλλά μένουν στη βιβλιοθήκη μας: Το «Αθηναϊκό Ημερολόγιο» των Γ. Κ. Καιροφύλλα - Σ. Τ. Φιλιππότη (12ος χρόνος) μάς «ξεναγεί» στα χρόνια του Χ. Τρικούπη, στις συγκρούσεις καθαρευουσιάνων - δημοτικιστών, σε ανέκδοτα διηγήματα και άγνωστες ιστορικές σελίδες. Το «Ημερολόγιο του Αρχιπελάγους» του Σ. Γ. Φιλιππότη (τρίτος χρόνος) περιέχει πλούσιες ιστορικά, λαογραφικά, λογοτεχνικά, αστρολογικά, εικαστικά κλπ. σελίδες. Το «Κρητικό Ημερολόγιο» (2ος χρόνος) των Γιώργου και Ηρώς Σγουράκη, περιέχει πλήθος υλικών από το «Αρχείο Κρήτης» των συγγραφέων του ημερολογίου: Ντοκουμέντα για την ιστορία, τον πολιτισμό, τη λογοτεχνία, τις τέχνες του νησιού, κείμενα πολλών σημαντικών Κρητών δημιουργών, αφιέρωμα στον κορυφαίο λυράρη Κώστα Μουντάκη, χρονολογικό πίνακα με τα σημαντικότερα ιστορικά γεγονότα και το εικαστικό έργο του Σπύρου Βασιλείου «Ιστορημένα Χειρόγραφα 1941 -1945», αφιερωμένο στους αγώνες της Κρήτης.
• Η «Μίλητος», θυμίζοντας τη μνημειώδη έκδοσή της, με το έργο του Κλαύδιου Πτολεμαίου «Γεωγραφική Υφήγησις» (ανάτυπο του Ελληνικού Κώδικα 388 της Μαρκιανής Βιβλιοθήκης της Βενετίας), με το ημερολόγιο του 2001 «Κλαύδιος Πτολεμαίος Γεωγραφική Υφήγησις» κάνει μια προσφορά στην επιστήμη της Γεωγραφίας, αφιερωμένη στον πρωτοπόρο Ελληνα μαθηματικό και γεωγράφο Κλαύδιο Πτολεμαίο (2ος αι. μ.Χ). Το ημερολόγιο εικονογραφείται με χάρτες και κείμενα του Πτολεμαίου για τον αρχαίο κόσμο.
• Ο «Ιωλκός», όπως κάθε χρόνο, κυκλοφόρησε το «Ποιητικό Ημερολόγιο», σε ανθολόγηση - επιμέλεια του Γιάννη Κορίδη, εικονογραφημένο με 4 χαρακτηριστικές χαλκογραφίες του Σαράντη Καραβούζη. Ολες οι μέρες του χρόνου συνοδεύονται με ένα ελληνικό ποίημα (όλων των τάσεων και εποχών, από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας).
• Η «Εφεσος» κυκλοφόρησε ένα οικολογικού ενδιαφέροντος, δίγλωσσο (ελληνικά, αγγλικά), επιτραπέζιο (εβδομαδιαίο) ημερολόγιο του 2001. Πρόκειται για ένα αισθαντικό οδοιπορικό στους εθνικούς δρυμούς της χώρας μας. Συγκεκριμένα, περιλαμβάνονται ανά μήνα οι δρυμοί: Ολυμπος, Παρνασσός, Σούνιο, Ταΰγετος, Πρέσπες, Λευκά όρη (Σαμαριά), Βίκος - Αώος, Νέστος, Δάσος Δαδιάς, Πίνδος (Βάλια Κάλντα), Πάρνηθα, Οίτη. Πρόκειται για το πρώτο ελληνικό ημερολόγιο με τέτοια θεματολογία, πλούσια εικονογραφημένη και άριστα τεκμηριωμένη με κείμενα ειδικών επιστημόνων: Πηνελόπη Ματσούκα (βιολόγος), Τριαντάφυλλος Αδαμακόπουλος (πολιτικός μηχανικός, περιβαλλοντολόγος).
• Το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο κυκλοφόρησε (σε επιτραπέζιο και τσέπης, ελληνικά και αγγλικά) το ημερολόγιο «Ο κόσμος της Κύπρου στην αυγή του 20ού αιώνα», το οποίο είναι «καρπός» της ομότιτλης έκθεσης, την οποία παρουσίασε, σε συνεργασία με το Πολιτιστικό Ιδρυμα Τραπέζης Κύπρου, στην Αθήνα και Λευκωσία. Το ημερολόγιο κοσμείται με έγχρωμες φωτογραφίες πολιτισμικών κειμηλίων της Κύπρου.
• Ο Πατάκης κυκλοφόρησε τρία ημερολόγια: «Γραφές της πόλης», τιτλοφορείται το ημερολόγιο που επιμελήθηκε ο Μισέλ Φάις, και το οποίο περιλαμβάνει -εικονογραφημένες με φωτογραφίες - σύντομες «Λογοτεχνικές διαδρομές στην Αθήνα και Θεσσαλονίκη». Το δεύτερο (κείμενα - επιμέλεια Σώτης Τριανταφύλλου) τιτλοφορείται «Το ημερολόγιο του μυστηρίου» και ενδιαφέρει ιδιαίτερα τους λάτρεις της αστυνομικής λογοτεχνίας. Το τρίτο «Ημερολόγιο 2001» στις χρηστικές λευκές σελίδες του περιέχει σοφές, επώνυμες και ανώνυμες, ρήσεις.
• Τα «Ελληνικά Γράμματα» κυκλοφόρησαν δύο ημερολόγια: Το ένα με τίτλο «Ονοματο-παίγνια» (κείμενα - επιμέλεια: Αργυρώ Κοκορέλη) παίζει με την κυριολεκτική και μεταφορική σημασία των κύριων ονομάτων. Το δεύτερο με τίτλο «Εικονικά φαινόμενα» κοσμείται με εικαστικές εικόνες της γεννημένης και σπουδαγμένης στη Μόσχα Λένα Ντίνοβα, συνθεμένες ηλεκτρονικά.
• Οι εκδόσεις «Ερμής» (Σμολένσκι 34, τηλ. 3835817), κυκλοφόρησαν ένα εξαιρετικά τυπωμένο ημερολόγιο τοίχου, με έργα του αξέχαστου Μποστ, που τα κοιτάς και σου ανοίγουν την καρδιά με τα φωτεινά τους χρώματα, το χιούμορ και τη λαϊκή τους χάρη.

Το Δημοτικό Θέατρο Ζακύνθου κυκλοφόρησε το ημερολόγιο «Ενθύμημα Ζακύνθου». Στις 400 σελίδες του πληροφορούμαστε σημαντικά γεγονότα που συνέβησαν στη Ζάκυνθο από το 1560 μ.Χ. μέχρι σήμερα. Γεγονότα θλιβερά (λ.χ. σεισμοί), αγώνες, γεννήσεις, θάνατοι μορφών που έζησαν στο νησί, ιστορικές στιγμές της Ζακύνθου. Στο «Ενθύμημα Ζακύνθου» συμπεριλαμβάνονται σπάνιες καρτ - ποστάλ του προηγούμενου αιώνα, χαρακτικά, γκραβούρες, φωτογραφίες, σφραγίδες κλπ.