Ομως, οι σύγχρονες έρευνες διαμορφώνουν πολύ διαφορετική εικόνα γι' αυτό το υποτίθεται απείραχτο από το χρόνο σκηνικό. Μελέτες για τα σαρκοφάγα της Αφρικής έδειξαν ότι τα λιοντάρια, οι ύαινες και άλλα μεγαλόσωμα σαρκοφάγα που ζουν σήμερα στην ανατολική Αφρική αντιπροσωπεύουν ένα μικρό μέρος της βιοποικιλότητας που είχε αυτή η ομάδα ειδών στο μακρινό παρελθόν. Μάλιστα, η «παρακμή» αυτών των σαρκοφάγων φαίνεται να ξεκινά περίπου την περίοδο που ο πρώιμος άνθρωπος αρχίζει να γίνεται πιο κρεατοφάγος, μπαίνοντας σε ανταγωνισμό με τα μεγάλα σαρκοφάγα. Αυτή η «σύμπτωση» ίσως σημαίνει ότι οι πρώιμοι άνθρωποι ευθύνονται ως ένα βαθμό για την εξαφάνιση πολλών σαρκοφάγων. Ισως σημαίνει πως υπάρχει «ανθρώπινος δάκτυλος» στην υπόθεση αυτή, πολύ πριν την εμφάνιση του homo sapiens.

Η άνοδος του νέου σαρκοφάγου και ο εκτοπισμός μέχρι εξαφάνισης αρκετών απ' τα προϋπάρχοντα είναι βέβαιο ότι πυροδότησε μεγάλης κλίμακας αλλαγές και πιο κάτω στην τροφική αλυσίδα, επηρεάζοντας τόσο τα θηράματα, όσο και τα φυτά με τα οποία αυτά τρέφονταν. Αν αποδειχτεί βάσιμη η επιστημονική εικασία για τη χρονική σύμπτωση της έναρξης της κρεατοφαγίας του ανθρώπινου γένους με την εξαφάνιση κυρίαρχων ως την εποχή εκείνη σαρκοφάγων, αυτό σημαίνει ότι οι πρόγονοί μας επέδρασαν ριζικά στη μεταβολή των οικοσυστημάτων, πολύ νωρίτερα απ' ό,τι θεωρούνταν έως τώρα, σε μια περίοδο που οι πληθυσμοί των ανθρώπινων ειδών ήταν μικροί. Το γένος άνθρωπος ίσως ήταν δύναμη της φύσης από την πρώτη στιγμή της εμφάνισής του.

Τα απολιθώματα δείχνουν ότι μεταξύ 7,5 και 5 εκατομμυρίων ετών πριν από σήμερα, στην αφρικανική ήπειρο ζούσαν σπαθόδοντα αιλουροειδή, παράξενες ύαινες με μακριά πόδια, γιγάντια αρκουδόσκυλα (ούτε αρκούδες, ούτε σκυλιά, αλλά μέλη μιας εξαφανισμένης οικογένειας σαρκοφάγων, των Αμφικυωνιδών), μέλη της οικογένειας των ασβών σε μέγεθος λεοπάρδαλης κ.ά. Στο πέρασμα του χρόνου, μέχρι πριν από 3,5 εκατομμύρια χρόνια, τα σαρκοφάγα εμπλουτίζονταν με νέα είδη που μοιάζουν περισσότερο με τα σημερινά και οι αναλογίες μεταξύ των ειδών άλλαζαν, αλλά η ομάδα των σαρκοφάγων γενικά διευρυνόταν και ευημερούσε. Από την κορύφωση πριν 3,5 εκατομμύρια χρόνια μέχρι πριν από 2 εκατ. χρόνια, υπήρξε μια σταδιακή μείωση, που οφειλόταν στο χαμηλότερο ρυθμό εμφάνισης νέων ειδών συγκριτικά με το ρυθμό εξαφάνισης των υπαρχόντων. Ωστόσο, μέχρι και πριν από 2 εκατ. χρόνια, τα μεγάλα σαρκοφάγα κυριαρχούσαν και οι πρόγονοι του ανθρώπου, μικρόσωμοι, αργοί, ανυπεράσπιστοι, ήταν κυρίως τροφή για τα σαρκοφάγα.

Τα πρώτα εκατομμύρια χρόνια της εξέλιξης του ανθρώπου, οι ανθρωπίδες ήταν ζώα παρόμοια με τους χιμπατζήδες, με σχετικά μικρό εγκέφαλο, τα οποία τρέφονταν βασικά με φυτικές τροφές. Περίπου πριν 1,5 εκατομμύριο χρόνια ένα νέο είδος βρίσκεται ήδη στη βιολογική σκηνή, ένα είδος πιο μεγαλόσωμο, πιο έξυπνο και οπλισμένο με πέτρινα εργαλεία. Ηταν ο άνθρωπος ο όρθιος (homo erectus), το πρώτο μέλος της ανθρώπινης οικογένειας που μοιάζει αρκετά με το σύγχρονο άνθρωπο και το πρώτο που αρχίζει να τρώει πολύ κρέας. Σύμφωνα με τα απολιθώματα που έχουν βρεθεί έως τώρα, η πρώτη εμφάνιση του homo erectus γίνεται πριν από 1,9 εκατομμύρια χρόνια. Σημαίνει αυτό ότι δεν υπάρχει συσχέτιση ανάμεσα στην εμφάνισή του και το γύρισμα της πλάστιγγας σε βάρος των μεγάλων σαρκοφάγων;

Η ταξινόμηση απολιθωμάτων 78 σαρκοφάγων ζώων (29 μεγάλων και 49 μικρών) που έζησαν στην Αφρική τα τελευταία 3,5 εκατομμύρια χρόνια και η κατάστρωση ενός διαγράμματος που δείχνει τη βιοποικιλότητα των σαρκοφάγων σε διαφορετικές χρονικές περιόδους, αποκάλυψε ότι τα μεγάλα σαρκοφάγα που ζουν σήμερα στην ανατολική Αφρική καλύπτουν μόνο ένα μικρό μέρος (λιγότερο του 1,5%) του βιολογικού «χώρου» που κάλυπταν τα είδη αυτής της ομάδας ζώων την περίοδο πριν 3,5 έως 3 εκατομμύρια χρόνια, όταν η βιοποικιλότητά τους βρισκόταν στο μέγιστο. Η ομάδα έχει χάσει σχεδόν το 99% του αποκαλούμενου λειτουργικού της πλούτου, που σημαίνει ότι τα σημερινά σαρκοφάγα της περιοχής αυτής έχουν πολύ μικρότερο οικολογικό ρόλο σε σχέση με τους προγόνους τους. Επιπλέον, προέκυψε ότι η μείωση του λειτουργικού τους πλούτου άρχισε πριν από 2 έως 1,5 εκατομμύριο χρόνια, άρχισε δηλαδή ακριβώς όταν έκανε την εμφάνισή του ο άνθρωπος ο όρθιος. Επειδή τα σαρκοφάγα στην Αφρική ήταν περίπου τα ίδια σε ολόκληρη την ήπειρο, τα δεδομένα από το ανατολικό της τμήμα είναι πολύ πιθανό να έχουν γενική εφαρμογή.

Η ανθρώπινη δραστηριότητα δεν είναι η μόνη πιθανή αιτία για την απώλεια πολλών ειδών σαρκοφάγων στην Αφρική. Οι κλιματικές αλλαγές ενοχοποιούνται συχνά για την εξαφάνιση ειδών. Ωστόσο, τουλάχιστον τα σημερινά σαρκοφάγα επηρεάζονται λιγότερο από τις κλιματικές αλλαγές, σε σχέση με τα φυτοφάγα και επιπλέον, αν αυτή ήταν η αιτία της εξαφάνισης των μεγάλων σαρκοφάγων, τότε το ίδιο θα έπρεπε να είχε γίνει ως ένα βαθμό και με τα μικρά σαρκοφάγα, πράγμα που δε συνέβη.

Για να βεβαιωθεί η συσχέτιση της ανθρώπινης δραστηριότητας με την εξαφάνιση μεγάλων σαρκοφάγων της Αφρικής θα έπρεπε να απαντηθεί το ερώτημα πόσο ρόλο έπαιζε η κρεατοφαγία στη διατροφή των homo erectus, ερώτημα στο οποίο οι επιστήμονες δε δίνουν την ίδια απάντηση. Θα βοηθούσε, επίσης, πολύ αν ήταν γνωστό με ακρίβεια ποια χρονική στιγμή αρχίζει η καθοδική πορεία των σαρκοφάγων και ποια χρονική στιγμή αρχίζουν να τα ανταγωνίζονται οι ανθρωπίδες. Παραμένει και το ερώτημα πόσο ρόλο μπορούσαν να παίξουν οι πληθυσμοί των προγόνων του ανθρώπου καθώς ήταν αρκετά μικροί.

Παρότι δε διέθεταν τα θανατηφόρα δόντια και νύχια ούτε τη σωματική δύναμη των σπαθόδοντων αιλουροειδών και άλλων μεγάλων σαρκοφάγων, οι ανθρωπίδες ήταν ικανοί να εξισορροπήσουν το μειονέκτημα με τη γρήγορα αυξανόμενη νοημοσύνη τους και κυρίως την κοινωνική συνεργασία. Τις πιο δύσκολες εποχές, το πλεονέκτημα των ανθρωπιδών γινόταν ακόμα μεγαλύτερο απέναντι στα άλλα σαρκοφάγα και κυρίως τα υπερσαρκοφάγα όπως τα σπαθόδοντα, επειδή οι ανθρωπίδες ως παμφάγα είχαν πολύ μεγαλύτερη γκάμα τροφών για να διαλέξουν, όταν οι τροφές που προτιμούσαν δεν ήταν διαθέσιμες. Το γεγονός ότι όλα τα μεγάλα σαρκοφάγα που υπάρχουν σήμερα στην Αφρική είναι υπερσαρκοφάγα, ίσως εξηγείται από το γεγονός ότι στο παρελθόν υπήρχαν πολύ περισσότερα είδη υπερσαρκοφάγων σε σχέση με τα παμφάγα και τα υποσαρκοφάγα.

Η επανεισαγωγή των λύκων στο οικοσύστημα του πάρκου Γέλοουστοουν στις ΗΠΑ πριν από δέκα χρόνια είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση του αριθμού των ελαφιών που είχαν πολλαπλασιαστεί υπέρμετρα, καταστρέφοντας τη βλάστηση. Η επανεμφάνιση ενός θηρευτή στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας όχι μόνο επέδρασε στα άλλα ζώα του πάρκου, αλλά και στα φυτά, που γρήγορα κάλυψαν μεγάλο μέρος από το χαμένο έδαφος. Αραγε πόσο μεγαλύτερη επίδραση μπορεί να είχε στα προϊστορικά οικοσυστήματα η χωρίς προηγούμενο εμφάνιση των προγόνων του ανθρώπου;

Η μειωμένη ποικιλότητα τύπων σαρκοφάγων αποκαλύπτεται από το διάγραμμα ανάπτυξης των προγομφίων δοντιών (ένδειξη του τρόπου που το ζώο αποκτά την τροφή του και πόσο σκληρή είναι αυτή η τροφή για να μασηθεί) σε σχέση με την αναλογία του κρέατος στη διατροφή (όπως συνάγεται από χαρακτηριστικά των σιαγόνων και των δοντιών) για κάθε βιολογικό είδος (μαύρη τελεία) που υπάρχει μια δεδομένη χρονική περίοδο. Η σύγκριση των πολυγώνων που περιλαμβάνουν όλα τα είδη κάθε περιόδου δείχνει ότι τα μεγάλα σαρκοφάγα έχασαν περίπου το 99% της διατροφικής ποικιλότητας που είχαν στην κορύφωσή τους πριν από 3,5 - 3 εκατ. χρόνια, δηλαδή πριν την εμφάνιση του γένους άνθρωπος.*

* Υποσαρκοφάγα χαρακτηρίζονται τα ζώα που τρέφονται κυρίως με φυτικές τροφές και υπερσαρκοφάγα εκείνα που τρέφονται κυρίως ή αποκλειστικά με κρέας.