Τα παραπάνω στοιχεία ανήκουν στο β' μέρος της «Πανελλήνιας έρευνα για τις συμπεριφορές που συνδέονται με την υγεία των εφήβων μαθητών» (το α' μέρος αφορούσε τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών και παρουσιάστηκε τις προηγούμενες μέρες στον «Ρ»), όπως αυτή διεξήχθη το 2014 από το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ).

Η Ερευνα έγινε σε πανελλήνιο αντιπροσωπευτικό δείγμα 4.141 μαθητών ηλικίας 11, 13 και 15 ετών ρωτήθηκαν το 2014 σχετικά με τη συχνότητα ενασχόλησής τους με ηλεκτρονικές συσκευές με οθόνη και τον τζόγο.

Κύρια ευρήματα σχετικά με την ενασχόληση των εφήβων με τα ηλεκτρονικά μέσα:

• Συμπτώματα εξάρτησης εμφανίζει 1 στους 7 μαθητές ηλικίας 15 ετών (14,1%), σε παρόμοια ποσοστά αγόρια και κορίτσια. Αναλυτικότερα: Το 13,1% των 15χρονων μαθητών νιώθουν ανησυχία, ακεφιά, κατάθλιψη ή εκνευρισμό όταν προσπαθούν να περιορίσουν ή να σταματήσουν τη χρήση του διαδικτύου. Το 21,3% έχουν κατ' επανάληψη κάνει αποτυχημένες προσπάθειες να ελέγξουν, περιορίσουν ή να σταματήσουν τη χρήση του ίντερνετ. Το 38,5% δηλώνει ότι το ίντερνετ είναι μέσο για να ξεφύγουν από τα προβλήματα ή να απαλύνουν δυσάρεστα συναισθήματα (αίσθημα απελπισίας, ενοχή, άγχος, κατάθλιψη). Το 16,4% έχουν θέσει σε κίνδυνο κάποια σημαντικά σχέση, εργασία ή εκπαιδευτική ευκαιρία εξαιτίας της χρήσης του. Το 31,9% σκέφτονται διαρκώς την τελευταία φορά που ήταν στο διαδίκτυο ή ανυπομονούν για την επόμενη.
• Περισσότεροι από τους μισούς εφήβους ηλικίας 11-13-15 ετών (54,5%) ανέφεραν ότι περνούν, κατά μέσο όρο, τουλάχιστον5 ώρες την ημέρα σε ηλεκτρονικές συσκευές με οθόνη.
• Τα Σαββατοκύριακα, οι έφηβοι αναφέρουν ότι, συνολικά, αφιερώνουν στην οθόνη κατά μέσο όρο 2,5 ώρες περισσότερο συγκριτικά με τις καθημερινές (περίπου 8 ώρες)!

Σχετικά με τον τζόγο, οι 15χρονοι έφηβοι ρωτήθηκαν σχετικά με την ενασχόλησή τους με τον τζόγο, και συγκεκριμένα για το εάν έχουν στοιχηματίσει χρήματα σε πρακτορείο ή στο ίντερνετ για το αποτέλεσμα ενός αγώνα (ποδόσφαιρο, μπάσκετ κ.λπ.), διαγωνισμού (γιουροβίζιον κ.λπ.) ή παιχνιδιού στο οποίο έπαιζαν οι ίδιοι (ηλεκτρονικό πόκερ, τάβλι, κ.λπ.).

• Δύο στους πέντε 15χρονους εφήβους (43,5%) έχουν στοιχηματίσει χρήματα τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους, σε σημαντικά υψηλότερο ποσοστό τα αγόρια (68,0%) από ό,τι τα κορίτσια (21,0%), ενώ ποσοστό 13,8% ανέφεραν ότι έχουν στοιχηματίσει περισσότερες από 20 φορές στη ζωή τους.
• Πρόσφατη ενασχόληση με τον τζόγο (τον τελευταίο χρόνο πριν από την έρευνα) αναφέρεται από έναν στους 3 εφήβους 15 ετών (33,3%), ενώ ποσοστό 8,5% αναφέρουν ότι τον τελευταίο χρόνο στοιχημάτισαν τουλάχιστον 20 φορές. Εξετάζοντας τα πιθανά συμπτώματα εξάρτησης από τον τζόγο, οι έφηβοι ρωτήθηκαν για το εάν χρειάστηκε ποτέ να πουν ψέματα σχετικά με την ενασχόλησή τους με τον τζόγο και εάν ποτέ ένιωσαν την ανάγκη να στοιχηματίσουν όλο και περισσότερα χρήματα. Από την αξιολόγηση των απαντήσεών τους προκύπτει ότι ποσοστό 6,7%των 15χρονων εφήβων βρίσκονται σε κίνδυνο για προβληματική ενασχόληση με τον τζόγο, ενώ ποσοστό 2,3% έχουν ήδη προβληματική ενασχόληση, με τα παραπάνω ποσοστά να διπλασιάζονται για τα αγόρια σε 12,1% και 4,2%, αντίστοιχα.

Στην εκδήλωση ομιλητής ήταν ο Κυριάκος Ιωαννίδης, μέλος του Προεδρείου της ΑΣΓΜΕ, κοινωνιολόγος, ο οποίος ανάμεσα στα άλλα τόνισε:

«Χρειάζεται με νηφάλιο τρόπο να ανοίξει η συζήτηση μέσα και στις δομές του κινήματος για τα πραγματικά κοινωνικά αίτια του φαινομένου, χωρίς υπερβολές και ωραιοποιήσεις. Πρώτα απ' όλα, όμως, απαιτείται η ίδια η λειτουργία, η πρακτική των λαϊκών οργανώσεων και κυρίως της νεανικής συλλογικότητας, να δημιουργεί όρους αλληλεγγύης, απομόνωσης των όποιων ανάλογων συμπεριφορών, να μετουσιώνεται η δικαιολογημένη απέχθεια στο σύστημα σε οργανωμένη συλλογική πάλη. Μόνο μέσα από τους κόλπους του κινήματος μπορεί να γεννηθεί η υγιής αντίθεση στο όποιο bulling εντοπίζεται, και πάντως όχι με στάση πληροφοριοδότη που εθίζεται στο να "δίνει" τον συμμαθητή του».

Αναφερόμενος στο ρόλο των γονιών σημείωσε: «Μέσα στο σχολείο, συχνά και μέσα στην ίδια την οικογένεια, μπορεί να ακούγονται ή να δουλεύονται πράγματα που, κατά τη γνώμη μου, μπορεί να μη βοηθούν. Π.χ. λέμε στα παιδιά μας για να αντέξεις στη σημερινή σκληρή κοινωνία πρέπει να είσαι "σκληρός". Σωστό και λάθος ταυτόχρονα. Το ερώτημα είναι σκληρός απέναντι σε ποιον; Γιατί αν σημαίνει "μη δίνεις και τόση σημασία σε όση δυστυχία υπάρχει γύρω σου, κοίτα εσύ να τα καταφέρεις να μη βρεθείς σε αυτήν τη θέση", κινδυνεύουμε να διαμορφώσουμε προσωπικότητες με υπερβολικό εγωισμό.

Να διδάξουμε στα παιδιά μας να βλέπουν τον κόσμο λίγο πιο πλατιά. Καμιά φορά, έχει αξία να τους μιλάμε και για το τι γίνεται παραέξω, σε σπίτια με κομμένο ρεύμα, πώς περνούν οι συνομήλικοί τους στη μακρινή Παλαιστίνη, όχι για να νιώθουν μόνο ευχαριστημένα και για να εκτιμούν αυτά που έχουν (έτσι πάλι δεν πετυχαίνουμε το στόχο μας - αυτή η προσέγγιση είναι και πάλι ατομιστική), αλλά και προκειμένου να πάρουν τη θέση τους στη διεκδίκηση να έχουν όλοι όσα δικαιούνται.

Ιδιαίτερα για το γονέα και το δάσκαλο, την ύψιστη σημασία έχει το προσωπικό παράδειγμα. Να βλέπουν έμπρακτα την αλληλεγγύη, το νοιάξιμο, το ενδιαφέρον, τη συμμετοχή στο λαϊκό κίνημα. Ν' ακούσει το παιδί στη συζήτηση στο τραπέζι, πώς ο γονιός υπερασπίστηκε το συνάδελφο που θίχτηκε ή αδικήθηκε στη δουλειά και το πιθανότερο είναι ότι θα το αξιοποιήσει όταν θα θιχτεί ή θα θυματοποιηθεί ο συμμαθητής του».

Καταλήγοντας, υπογράμμισε: «Η ριζική εξάλειψη φαινομένων σαν το μπούλινγκ θα προχωρά όσο οικοδομείται κι ένα σχολείο σε ριζική αντίθεση με αυτό που ζούμε ή ζήσαμε παλιότερα. Ενα σχολείο ενιαίο που δεν κατηγοριοποιεί τους μαθητές όπως σήμερα. Το σχολείο αυτό δεν έχει καμία σχέση με το σημερινό σχολείο, το ταξικό σχολείο, το ταξικό Λύκειο. Δε στερεί, όπως σήμερα, από τα παιδιά της λαϊκής οικογένειας την αναγκαία για τη σημερινή εποχή γενική μόρφωση ως υπόβαθρο για κάθε μελλοντική επαγγελματική επιλογή και μάλιστα παίρνει μέτρα ειδικά για τα παιδιά της λαϊκής οικογένειας για να βοηθηθούν όσο το δυνατόν περισσότερο στις σπουδές τους και στα μαθήματά τους, που δε θεωρεί κανένα παιδί για πέταμα, ανήμπορο μπροστά στη γνώση. Ενα σχολείο που μαζί με τη γνώση οργανώνει το συναισθηματικό κόσμο των μαθητών και την κοινωνική τους ζωή, αναπτύσσοντας την αισθητική και φυσική αγωγή, την κοινωνική δράση. Ενα σχολείο που γράφει στη σημαία του "όλοι για έναν και ένας για όλους"».