Το σύνθημα του φετινού Φεστιβάλ, «Την ορμή μας την έχουμε απ' τους αιώνες... Θα βγούμε νικητές κι ας είναι οι θυσίες μας βαριές...», που είναι εμπνευσμένο από στίχους του Ναζίμ Χικμέτ, αντανακλά και το περιεχόμενο που θα διαπνέει τις εκδηλώσεις του τριήμερου κορύφωσής του στην Αθήνα. Οι εκδηλώσεις αυτές θα είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για τους νέους και τις νέες να αντλήσουν γνώση, πείσμα, αισιοδοξία, δύναμη και αντοχή για τον αγώνα σήμερα, για να γίνει πράξη ο μεγαλύτερος και πιο όμορφος στόχος: Η κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.

Στις κεντρικές εκδηλώσεις του 41ου Φεστιβάλ ΚΝΕ - «Οδηγητή» θα φιλοξενείται έκθεση με τίτλο «Τιμάμε τους αλύγιστους της ταξικής πάλης, συνεχίζουμε κάτω από την ίδια σημαία μέχρι την τελική νίκη». Η έκθεση είναι αφιερωμένη στους τιμημένους νεκρούς του αγώνα, στους αλύγιστους της ταξικής πάλης, τους κομμουνιστές και άλλους αγωνιστές, που σε συνθήκες ανείπωτων διωγμών, κράτησαν ψηλά τη σημαία της κοινωνικής απελευθέρωσης από τα δεσμά της ταξικής εκμετάλλευσης. Εμειναν όρθιοι στις εξορίες και τις φυλακές του αστικού κράτους, στη διάρκεια ολόκληρης της ιστορικής περιόδου από τη δεκαετία του '20 έως τη χούντα 1967-1974.

Η έκθεση θα συμβάλλει στη γνώση και διάδοση της ιστορίας των αγώνων του λαού μας με μπροστάρη το ΚΚΕ. Θα αναδεικνύει το μαζικό ηρωισμό των χιλιάδων «επώνυμων» και «ανώνυμων» κομμουνιστών, που καλλιεργήθηκε από την ανυποχώρητη επαναστατική δράση του ΚΚΕ, από την πίστη στις πρωτοπόρες επαναστατικές ιδέες του σοσιαλισμού-κομμουνισμού, από την ανυπότακτη στάση ζωής, τη συντροφικότητα, την αλληλεγγύη, τη διαρκή προσπάθεια για την κατάκτηση της γνώσης, ακόμα και στις συνθήκες των εξοριών και των φυλακών.

Θα περιλαμβάνει πρωτότυπο αρχειακό υλικό από το Ιστορικό Αρχείο της ΚΕ του ΚΚΕ, που πρώτη φορά εκτίθεται δημόσια. Οι επισκέπτες του Φεστιβάλ θα έχουν την ευκαιρία να δουν από κοντά έγγραφα, αντικείμενα, φωτογραφίες, ποιήματα, καλλιτεχνικά έργα κ.ά. που δημιουργήθηκαν στις φυλακές και τις εξορίες.

Στα πλαίσια της έκθεσης θα υπάρχει ένθετος χώρος που θα επικεντρώνει στην παρουσίαση των συνθηκών ζωής των γυναικών στους τόπους εξορίας και τις φυλακές. Από τις φυλακές Αβέρωφ μέχρι το Τρίκερι, από τη Χίο μέχρι τη Μακρόνησο.

Οι επισκέπτες του Φεστιβάλ θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν το πώς οι εξόριστοι και οι φυλακισμένοι κατάφεραν να οργανώσουν τη ζωή τους σε συνθήκες εξορίας και φυλακής. Οργάνωση πλούσια σε μορφή και περιεχόμενο: Από τον καταμερισμό που υπήρχε για μια σειρά εργασίες που έπρεπε να γίνουν, μέχρι τις σχέσεις που ανέπτυξαν με τον ντόπιο πληθυσμό, από την αλληλεγγύη που ανέπτυξαν μεταξύ τους, όπως με τα μαθήματα, μέχρι πολιτιστικές δραστηριότητες που οργάνωναν με αφορμή επετείους και γιορτές. Ξεχωριστό κομμάτι της έκθεσης θα αφορά τις συνθήκες μέσα στις οποίες άντεξαν, τις μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν με σκοπό να τους λυγίσουν (βασανιστήρια, ψυχολογικός πόλεμος, κ.λπ.). Τη δύναμή τους την άντλησαν από το σκοπό και το δίκιο της πάλης τους. Ακόμα, στην έκθεση θα προβληθεί η δράση για την ενημέρωση του ελληνικού λαού για το τι συνέβαινε μέσα στους τόπους εξορίας και τις φυλακές.

Ξεχωριστή «γωνιά» στο μαθητικό στέκι θα αποτελεί η διαδραστική έκθεση με θέμα το σύνθημα του 41ου Φεστιβάλ «Την ορμή μας την έχουμε από τους αιώνες... Θα βγούμε νικητές κι ας είναι οι θυσίες μας βαριές...». Μέσα από τα λόγια, τη ζωή και τη στάση αγωνιστών, οι μαθητές θα μπορέσουν να «ανακαλύψουν» τι είναι αυτό που έδωσε τη δύναμη σε χιλιάδες κομμουνιστές και αγωνιστές να μείνουν όρθιοι, με το κεφάλι ψηλά, απέναντι στους εκμεταλλευτές. Θα δουν πώς καθημερινοί άνθρωποι μπορούν να γίνουν ήρωες, μέσα από τη δύναμη της συλλογικής πάλης για τη νέα σοσιαλιστική κοινωνία.

Την Πέμπτη 17/9, στη Λαϊκή Σκηνή, στις 21.30, θα πραγματοποιηθεί αφιέρωμα με τίτλο «Απ' τα μπουντρούμια και την εξορία, η νέα του κόσμου ξεκινά Ιστορία». Ο τίτλος του αφιερώματος προέρχεται από στίχους του ποιήματος «Οχτώβρης», που δημοσίευσε ο Κώστας Βάρναλης σε εφημερίδα τοίχου των εξόριστων στον Αη Στράτη που ήταν εξόριστος. Το συγκρότημα «Ρωμιοσύνη» θα παρουσιάσει τραγούδια που γράφτηκαν για την πρωτόγνωρη αντοχή των κομμουνιστών και του λαού στις φυλακές, στις εξορίες, στις διώξεις του αστικού κράτους.

Την Παρασκευή 18/9, στην Κεντρική Σκηνή, θα παρουσιαστεί το μουσικό αφιέρωμα με τίτλο «Τις πιο όμορφες μέρες μας δεν τις ζήσαμε ακόμα», με ενορχήστρωση του Μανώλη Ανδρουλιδάκη και τραγουδιστές τους Μαρία Φαραντούρη, Μανώλη Μητσιά, Χαράλαμπο Γαργανουράκη και Δημήτρη Μπάση. Το αφιέρωμα θα περιλαμβάνει τραγούδια μεγάλων μας μουσικοσυνθετών και ποιητών, τραγούδια που εκφράζουν κι αυτά με τον τρόπο τους τη σύγκρουση των δύο κόσμων και δείχνουν το δρόμο προς το μέλλον.

Την Παρασκευή 18/9, στη Λαϊκή Σκηνή, το λαϊκό - ρεμπέτικο σχήμα της ΚΝΕ θα παρουσιάσει το αφιέρωμα που έχει επιμεληθεί, με λαϊκά και ρεμπέτικα τραγούδια εμπνευσμένα από στιγμές της Κατοχής, της Αντίστασης, της εξορίας, της πάλης του λαού μας για την απελευθέρωση από τους ναζί κατακτητές και την ντόπια αστική τάξη, με τίτλο «Τα τραγούδια των διώξεων». Από το «Κάνε λιγάκι υπομονή» του Τσιτσάνη, ως το «Νυν και αεί» του Σταύρου Ξαρχάκου και από το τέλος του 1930 ως και μετά τη δικτατορία.

Στο χώρο των ΑΕΙ- ΤΕΙ, οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να ξεναγηθούν στην έκθεση με θέμα «Τα πέτρινα πανεπιστήμια». Μέσα από την έκθεση αναδεικνύεται η συστηματική εκπαιδευτική δουλειά των κομμουνιστών κρατούμενων στους τόπους εξορίας και τις φυλακές, που έγιναν τόποι μόρφωσης και παιδείας, ένα είδος πρότυπων λαϊκών πανεπιστημίων. Στην έκθεση φαίνεται η αστείρευτη δύναμη των κομμουνιστών, που κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες, παλεύουν να κατακτούν τη γνώση και την επιστήμη, να αναπτύσσουν την πολιτιστική δραστηριότητα.

Στο χώρο του πολιτισμού, θα υπάρχει έκθεση με έργα των εικαστικών Γιώργου Φαρσακίδη και Γιάννη Στεφανίδη. Στα έργα που θα εκτεθούν, αποτυπώνονται τα δύσκολα χρόνια των εξοριών και των φυλακών. Αλλωστε και οι δύο αυτοί σπουδαίοι εικαστικοί εξορίστηκαν. Τα έργα τους αναπτύχθηκαν μέσα στη φωτιά του αγώνα, είναι «κομμάτια» από τη δική τους ζωή, τη ζωή των συντρόφων τους, τις ηρωικές αγωνιστικές σελίδες της ιστορίας του λαού μας.

Στον ίδιο χώρο, την Πέμπτη 17/9, στις 20.00, θα παρουσιαστεί μουσική παράσταση - αφιέρωμα στις γυναικείες φυλακές «Αβέρωφ», με τίτλο «Γεια σας αδέρφια, θα 'ρθει η λευτεριά». Το Συγκρότημα της ΚΝΕ θα παρουσιάσει το δίσκο που προετοιμάζει μπροστά στο Φεστιβάλ. Ο δίσκος - παραγωγή της ΚΝΕ θα περιλαμβάνει επανεκτέλεση τραγουδιών, που γράφτηκαν και τραγουδήθηκαν στις γυναικείες φυλακές «Αβέρωφ». Τραγούδια για τη ζωή τους στη φυλακή, τραγούδια για τις γυναίκες που τις αποχαιρετούσαν πριν τις πάρουν για εκτέλεση: «Και κάθε τόσο μας παίρνουν και μία, αύριο μπορεί η δική μου σειρά / γεια σας αδέρφια, στερνό μας τραγούδι, γεια σας αδέρφια θα 'ρθει η λευτεριά», για την επιμονή τους να μην υποκύψουν στα βασανιστήρια, τη λαχτάρα τους για τη ζωή, για να έρθουν καλύτερες μέρες: «Για την ανάστασή σου λαέ μας / όλα τα δίνουμε κάθε στιγμή / άλλοι στις μάχες, εμείς στα κελιά μας / του λυτρωμού σου η ώρα να 'ρθει». Η παράσταση θα περιλαμβάνει χοροθεατρικά δρώμενα βασισμένα σε ποιήματα, γράμματα των φυλακισμένων κι άλλο πλούσιο υλικό.

Επίσης, στο χώρο του Πολιτισμού, την Παρασκευή 18/9, στις 19.30, θα πραγματοποιηθεί εκδήλωση-αφιέρωμα στον κομμουνιστή λογοτέχνη Θέμο Κορνάρο, με τίτλο «Για να μην κατακλύσει η ζούγκλα τους ανθρώπινους συνοικισμούς». Ο Θ. Κορνάρος φυλακίστηκε στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου, εξορίστηκε στη Μακρόνησο και στον Αη Στράτη. Θα μιλήσει η Ελένη Μηλιαρονικολάκη, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνη του Τμήματος Πολιτισμού. Αποσπάσματα από τα έργα του θα διαβάσει η ηθοποιός Λίλα Καφαντάρη.