Η Αλέκα Παπαρήγα επισήμανε την ανάγκη ευρείας κινητοποίησης αλληλεγγύης προς το λαό της Γιουγκοσλαβίας και ενάντια σε όσους επιδιώκουν την παραπέρα διάσπαση της γειτονικής χώρας.

Ο Ζ. Γιοβάνοβιτς δήλωσε μεταξύ άλλων: «Είμαι αρκετές μέρες στη χώρα σας, δύο μέρες συμμετέχοντας στη διάσκεψη για τις συνέπειες από τη χρήση όπλων απεμπλουτισμένου ουρανίου. Νομίζω ότι αυτή η διάσκεψη ήταν πολύ χρήσιμη και σημαντική, στην έκθεση όλων των συνεπειών της χρήσης όπλων απεμπλουτισμένου ουρανίου και άλλων τέτοιων απαγορευμένων όπλων. Συγκέντρωσε επιστήμονες και πολιτικούς για κάτι που φαίνεται να είναι εξαιρετικά σημαντικό για την περιοχή μας, αλλά και για την Ευρώπη, δίνοντας επίγνωση στο βαλκανικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο κοινό για τους τεράστιους κινδύνους από τη χρήση τέτοιων όπλων. Προσπαθούμε να πιέσουμε τις αντίστοιχες κυβερνήσεις να καταστρέψουν όλα τα υπάρχοντα αποθέματα, θέτοντας υπό τον έλεγχο του ΟΗΕ κάθε εγκατάσταση με δυνατότητα παραγωγής όπλων ουρανίου και υποχρεώνοντας όλους τους υπευθύνους για τη δημιουργία και τη χρήση τους στην αποζημίωση όλων των θυμάτων και στην κάλυψη των εξόδων για την αποκατάσταση του περιβάλλοντος όπου χρησιμοποιήθηκαν τέτοια όπλα».

«Σήμερα - συνέχισε - άρχισα μια διήμερη επίσκεψη στην Αθήνα, με χαρά μου βρίσκομαι στην Ελλάδα έπειτα από την πρόσκληση της Αλέκας Παπαρήγα. Είχαμε παρατεταμένες και χρήσιμες συνομιλίες σχετικά με τις σημερινές τάσεις και τα γεγονότα στα Βαλκάνια, χρήσιμη ανταλλαγή απόψεων για τις εσωτερικές εξελίξεις στις χώρες μας. Για μένα αυτή ήταν μια χρήσιμη και πολλά υποσχόμενη συνάντηση που ασφαλώς θα συμβάλει στην ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των κομμάτων μας και θα συμβάλει στην ενίσχυση των σχέσεων φιλίας και συνεργασίας που παραδοσιακά υπάρχουν μεταξύ των δύο χωρών. Εκφράζω την ευγνωμοσύνη του σοσιαλιστικού κόμματος Σερβίας, του μεγαλύτερου της αντιπολίτευσης, για όλη την αλληλεγγύη, τη στήριξη και την ανθρωπιστική βοήθεια που ήρθε στο λαό της Γιουγκοσλαβίας μέσω του ΚΚΕ και ανθρωπιστικών οργανώσεων. Θέλω να σημειώσω και να υπογραμμίσω την ευγνωμοσύνη μας για όλη την ηθική, πολιτική και ανθρωπιστική βοήθεια από την Ελλάδα. Ολοι οι άνθρωποι στη Γιουγκοσλαβία είναι ευγνώμονες για αυτή τη βοήθεια από τους Ελληνες. Είμαστε ειδικά ευγνώμονες για την υποστήριξη προς την κυριαρχία και την ακεραιότητα της ΟΔΓ, για την υποστήριξη προς τηνς αρχή του σεβασμού των διεθνών συνόρων και τη σαφή καταγγελία και καταδίκη της αλβανικής αποσχιστικής τρομοκρατίας, η οποία απειλεί τη σταθερότητα σε πολλές περιοχές της Γιουγκοσλαβίας, τόσο στο Κόσσοβο όσο και στη Νότια Σερβία».

Εν συνεχεία εξέφρασε την ανησυχία του «για την αύξηση του αλβανικού αποσχιτισμού που απειλεί την ειρήνη και τη σταθερότητα σε όλα τα Βαλκάνια» και τόνισε πως «κάθε ιδέα για μεγαλύτερη Αλβανία είναι απειλή για την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή».

«Το Σοσιαλιστικό Κόμμα Σερβίας - τόνισε - πιστεύει ότι η αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και του αποσχιτισμού είναι ευθύνη της διεθνούς κοινότητας και ότι η υπερχείλιση της αλβανικής αποσχιστικής τρομοκρατίας δε θα ήταν δυνατή αν δεν είχε ενθαρρυνθεί από την ΚΦΟΡ και τις άλλες ανάλογες δυνάμεις στο Κόσσοβο. Τελικά η βοήθεια προς την ακεραιότητα της Γιουγκοσλαβίας σημαίνει βοήθεια στην ειρήνη και τη σταθερότητα στα Βαλκάνια».

Αμέσως μετά η Αλέκα Παπαρήγα τόνισε:

«Η πρόσφατη διαβαλκανική κυβερνητική σύσκεψη, έτσι όπως κατέληξε μ' ένα ανακοινωθέν που μιλάει γενικά και αφηρημένα για μια αλλαγή συνόρων και για τρομοκρατία, επιβάλλει στην Ελλάδα να κινητοποιηθούν οργανώσεις, κόμματα και κοινωνικοπολιτικοί παράγοντες με ένα συγκεκριμένο στόχο: Να σταθούμε αλληλέγγυοι στο πλευρό του σέρβικου και του γιουγκοσλάβικου λαού, καθαρά ενάντια σ' όλους εκείνους - είτε είναι το ΝΑΤΟ, είτε ευρωπαϊκές δυνάμεις, είτε η KFOR - που επιδιώκουν την παραπέρα διάσπαση της Γιουγκοσλαβίας, την απόσχιση, ενθαρρύνοντας τις αλβανικές αυτές ομάδες, οι οποίες επιτελούν ένα συγκεκριμένο σχέδιο στην περιοχή και που το σχέδιο αυτό στοχεύει, όπως είπα στην αρχή, στην παραπέρα διάσπαση της Γιουγκοσλαβίας, μιας χώρας, η οποία αντιστάθηκε στη δεκαετία σε ξενική επέμβαση που στρεφόταν σε βάρος του λαού της. Επομένως, η ειρήνη στα Βαλκάνια σήμερα συνδέεται σε πολύ μεγάλο βαθμό με τη διαφύλαξη της ακεραιότητας της Γιουγκοσλαβίας και με την αποχώρηση των ΝΑΤΟικών δυνάμεων από τα Βαλκάνια και ειδικότερα από τη Γιουγκοσλαβία. Δεν πρόκειται για δυνάμεις ειρηνευτικές, δεν πρόκειται για δυνάμεις ανθρωπιστικές αλλά για δυνάμεις οι οποίες ανάβουν όλο και πιο πολύ τη φωτιά της διαίρεσης και του πολέμου στην περιοχή.

Εμείς θα μείνουμε σταθεροί στο πλευρό του σέρβικου, του γιουγκοσλάβικου λαού και θα συνεχίσουμε τη συνεργασία μας με όλες εκείνες τις δυνάμεις εκτός από τα κομμουνιστικά κόμματα, με τις αριστερές προοδευτικές δυνάμεις, όλες τις πατριωτικές δυνάμεις που καταλαβαίνουν ότι τα Βαλκάνια μπορούν να ζήσουν πολύ καλά χωρίς το ΝΑΤΟ, χωρίς επεμβάσεις, που στόχο έχουν την επιβολή από τα έξω».

Απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου για την κατάσταση στο Κόσσοβο και για το αν μπορεί να υπάρξει πολιτική λύση, ο Ζ. Γιοβάνοβιτς υπογράμμισε: «Πιστεύουμε ότι η πολιτική λύση πρέπει να σέβεται την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία της Γιουγκοσλαβίας που τμήμα της είναι το Κόσσοβο και τα Μετόχια εδώ και αιώνες. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα Σερβίας δεν περιμένει τίποτε περισσότερο και τίποτε λιγότερο από όσα προβλέπονται στην απόφαση 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Αυτή η απόφαση, όπως γνωρίζετε, παρέχει μια λύση που σέβεται την εδαφική ακεραιότητα της Γιουγκοσλαβίας, εγγυάται τον πολυπολιτισμικό, πολυθρησκευτικό, πολυεθνικό χαρακτήρα του Κοσσόβου και της Μετόχια, ανθρώπινα δικαιώματα για όλους τους πολίτες με βάση τα ευρωπαϊκά κριτήρια και περιλαμβάνει την ελεύθερη και ασφαλή επιστροφή 350.000 Σέρβων που εκδιώχθηκαν με τη βια από το Κόσσοβο. Χωρίς τέτοια λύση θεωρούμε πολύ απίθανη την ειρήνη και τη σταθερότητα στα Βαλκάνια».

ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ (του ανταποκριτή μαςΒΗΣ. ΓΚΙΝΙΑ).-

«Διαφορετική προσέγγιση» για το Κυπριακό, τα Ελληνοτουρκικά, το Γιουγκοσλαβικό, αλλά και «διαφοροποιήσεις» στο σύνολο της εξωτερικής πολιτικής μεταξύ της νέας αμερικανικής ηγεσίας και της απελθούσας, διαπιστώνει ο υπουργός Εξωτερικών Γ. Παπανδρέου, μετά το διήμερο της πρώτης επίσκεψης του νέου ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, Κόλιν Πάουελ, στην Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ) και στην έδρα του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες.

Ο Αμερικανός «στρατηγός του πολέμου του Κόλπου», υπό τη νέα του ιδιότητα ως αρχηγού της αμερικανικής διπλωματίας, συμπεριφέρθηκε ως ηγεμόνας κατά το «διήμερο των Βρυξελλών», διακηρύσσοντας τις απαιτήσεις της κυβέρνησης Μπους, τόσο στην ΕΕ, την περασμένη Δευτέρα, όσο και χτες στην «έκτακτη» πανηγυρική ΝΑΤΟική Σύνοδο. Είναι χαρακτηριστικό ότι χτες το πρωί 15 ΥΠΕΞ του ΝΑΤΟ, πρωτοστατούντος του Γ. Παπανδρέου, επισκέφθηκαν το νέο «σερίφη» στο ξενοδοχείο του, συνωστιζόμενοι, ανά μισάωρο, έξω από την πόρτα του για να υποβάλουν τα «σέβη» και τα διαπιστευτήριά τους. Και είναι εντυπωσιακής αλαζονείας το γεγονός ότι, καταργώντας κάθε διπλωματικό πρωτόκολλο, ο στρατηγός - διπλωμάτης δε συνόδευε τους υποτακτικούς του μετά το πέρας της συνάντησης, οι οποίοι μπαινοβγαίνανε σαν υπηρετικό προσωπικό και από διαφορετικές πόρτες, για να εξυπηρετηθεί το χρονοδιάγραμμα του «μεγάλου αφεντικού».

Στις Βρυξέλλες κάνουν λόγο για εκδίκηση της νέας αμερικανικής ηγεσίας έναντι των Ευρωπαίων «συμμάχων», που είχαν υποστηρίξει μαζικά τους Κλίντον - Γκορ κατά την προεκλογική εκστρατεία. Την (...) πικρία του άφησε να διαφανεί και ο Γ. Παπανδρέου, που, μάλιστα, προσωποποίησε τις «διαφοροποιήσεις» μεταξύ της απελθούσας ΥΠΕΞ Μ. Ολμπράιτ και του Κ. Πάουελ. Επί της ουσίας, η νέα αμερικανική ηγεσία φαίνεται να δημιουργεί «ερωτηματικά» (Γ. Παπανδρέου) στους Ευρωπαίους «συμμάχους».

Ο στρατηγός - διπλωμάτης Κ. Πάουελ παρουσιάστηκε στις Βρυξέλλες με «μπερδεμένα χαρτιά». Εχοντας διακηρύξει μια γενικόλογη «διαφοροποίηση σε διάθεση εμπλοκής» (Γ. Παπανδρέου), στη συνάντηση της Δευτέρας με τους αρμόδιους της Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Χ. Σολάνα (πρώην ΓΓ του ΝΑΤΟ) και Κρ. Πάτεν (επίτροπος), απαίτησε ενίσχυση των κυρώσεων κατά του Ιράκ, κάνοντας δηλώσεις ως στρατηγός παρά σαν διπλωμάτης. Εξίσου σκληρός εμφανίστηκε ο Κ. Πάουελ και σε δύο άλλα θέματα «στρατηγικής» σημασίας. Οσον αφορά την αμερικάνικη υπεροπλία και τα νέα αντι-πυραυλικά συστήματα των ΗΠΑ, ο Κ. Πάουελ έκανε λόγο για ειλημμένη απόφαση και για «προεκλογικές δεσμεύσεις» (Γ. Παπανδρέου), που, βέβαια, μπορεί να «συζητηθεί», αλλά ως «απόφαση ΗΠΑ», γεγονός, που, σύμφωνα με τον Γ. Παπανδρέου, «δημιουργεί ερωτηματικά, τόσο στην ΕΕ, όσο και στη Ρωσία». Για τα ζητήματα της «ευρωπαϊκής άμυνας» (ΚΕΠΑΑ), το θέμα συζητήθηκε και με την «τρόικα» της ΕΕ και στο ΝΑΤΟ.

Αμέσως μετά τη συνάντηση με τους Ευρωπαίους, ο Κ. Πάουελ δήλωσε ότι οι ΗΠΑ «υποστηρίζουν τις προσπάθειες» για τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής «Δύναμης Ταχείας Αντίδρασης» (ΔΤΑ), η οποία, εκτός των άλλων, «θα προσθέσει επιχειρησιακή ισχύ στο ΝΑΤΟ». Με άλλα λόγια, οι ΗΠΑ δεν έχουν αντίρρηση στο μισθοφορικό σώμα από ευρωπαϊκές επίλεκτες δυνάμεις, αφού, έτσι κι αλλιώς, δεν αφορά την «ευρωπαϊκή άμυνα», αλλά την «ασφάλεια» των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Σύμφωνα με τον Γ. Παπανδρέου, «η συμπαράσταση Μπους στην ευρωπαϊκή άμυνα ήταν ερωτηματικό μεταξύ των εταίρων, γιατί η νέα ηγεσία δεν είχε, εδώ και καιρό, επαφή με το ζήτημα. Αλλά η Βρετανία, η Γερμανία και η Γαλλία ενημέρωσαν την κυβέρνηση Μπους ότι η ευρωπαϊκή άμυνα θα 'ναι συμπληρωματική στο ΝΑΤΟ και έτσι ο Πάουελ επέδειξε θετική στάση στη ΝΑΤΟική Σύνοδο». Αντίθετα, όσον αφορά το Γιουγκοσλαβικό, ο Κ. Πάουελ εμφανίστηκε στο ΝΑΤΟ περισσότερο ως διπλωμάτης παρά ως στρατηγός, δηλώνοντας πανηγυρικά ότι «μαζί εισβάλαμε, μαζί θα αποχωρήσουμε».

Οι ΗΠΑ, πάντως, φαίνεται ότι προσανατολίζονται προς μία μείωση των δυνάμεών τους στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη. Ο Γ. Παπανδρέου ήταν (...) παράξενα αιχμηρός σ' αυτό το θέμα, δηλώνοντας ότι «στα θέματα Βοσνίας και Κοσσόβου ο Κ. Πάουελ είχε άλλη προσέγγιση από την Μ. Ολμπράιτ, από την εποχή ακόμη που ήταν αρχηγός του Γενικού Επιτελείου».

Τόσο το Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, την περασμένη Δευτέρα, όσο και η ΝΑΤΟική Σύνοδος εξέφρασαν «ανησυχίες» για τις «εξτρεμιστικές» και «τρομοκρατικές» επιθέσεις των αλβανικών ομάδων, χαρακτηρίζουν «θετικό» το λεγόμενο «σχέδιο Τσόβιτς» (απαραβίαστο των συνόρων) και προσανατολίζονται προς μείωση της Εδαφικής Ζώνης Ασφάλειας (GSZ) πέντε χιλιομέτρων μεταξύ Σερβίας και Κοσσόβου, έκαναν λόγο για αποστολή «παρατηρητών» (EUMM) και για «αστυνόμευση», καθώς και «Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) στην περιοχή. Τόσο για την ΕΕ, όσο και για το ΝΑΤΟ δεν πρόκειται για «αποφάσεις».

Η κατ' ιδίαν συνάντηση Πάουελ - Παπανδρέου χτες το πρωί δεν πρέπει να ικανοποίησε την ελληνική πλευρά. Ο Γ. Παπανδρέου βγήκε μόνος του και έκανε συγκρατημένες δηλώσεις για «διαφορετική προσέγγιση, αλλά όχι ριζικές διαφορές» της νέας αμερικανικής ηγεσίας, ιδιαίτερα για το Κυπριακό, που, μάλλον, «παγώνει». Ο Γ. Παπανδρέου δήλωσε ότι «δεν έγινε συζήτηση για την τρομοκρατία». Σύμφωνα με τον Ελληνα υπουργό, «ο Κ. Πάουελ έκανε λόγο για θεμιτές ανησυχίες της Τουρκίας, όσον αφορά τη συμμετοχή της στην ευρωπαϊκή άμυνα». Προπαγανδιστική αφασία επικρατεί και στο «βαλκανικό ρόλο» της Ελλάδας υπό τη νέα αμερικανική ηγεσία. Σύμφωνα με τον Γ. Παπανδρέου, «είναι νωρίς για κρίσεις (...). Οι ΗΠΑ, πάντως, δεν πρόκειται να αποσυρθούν από τη διεθνή σκακιέρα (...). Μπορεί να είναι πιο συντηρητικοί στον παρεμβατισμό, επιλέγοντας μόνο θέματα ζωτικού συμφέροντος και χρησιμοποιώντας τοπικούς παίκτες για σταθεροποίηση στις περιοχές ζωτικής σημασίας γι' αυτούς».