Πανηγύριζε, χτες, η κυβερνητική προπαγάνδα γιατί έκλεισε η συμφωνία με τους εταίρους στο θέμα της ιδιωτικοποίησης των δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, του γνωστού ΑΔΜΗΕ. Το κύριο επιχείρημά τους είναι ότι η πλειοψηφία των μετοχών και η διοίκηση παραμένουν στο Δημόσιο. Δεν θα θυμίσουμε το γεγονός ότι η οικογένεια Τσάτσου στον καιρό της κυριαρχίας της στον κολοσσό της ΑΓΕΤ είχε μόνο το 16% των μετοχών και μ' αυτό το ποσοστό ήταν ο πραγματικός αφέντης, τέτοια παραδείγματα πολλά στον κόσμο των επιχειρήσεων, σχετικά αδιάφορα στον κόσμο των εργαζομένων αν δεν ακουμπάνε τη ζωή τους. Εδώ, όμως, η όλη εξέλιξη έχει άμεση επίπτωση στη ζωή του λαού. Φτάνει κοντά στην ολοκλήρωσή του ένας σχεδιασμός που οι ρίζες του βρίσκονται πίσω στην εποχή της υπογραφής της Συνθήκης του Μάαστριχτ. Πρόκειται για την απελευθέρωση των δικτύων Ενέργειας έτσι ώστε να ολοκληρωθεί η ενιαία εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη, για να έχουν κερδοφόρα διέξοδο τα μονοπώλια του κλάδου με δεδομένη την υπερσυσσώρευση κεφαλαίων που αδυνατούν να μπουν στον κύκλο της κερδοφόρας αναπαραγωγής τους.

Η όλη διαδικασία θα μπορούσε, επίσης, να είναι αδιάφορη για το λαό, μια ενδοοικογενειακή υπόθεση ίσως μεταξύ των μονοπωλίων, όμως έχει άμεσες αρνητικές επιπτώσεις τόσο στα εργασιακά δικαιώματα όσο και στο επίπεδο διαβίωσης του λαού. Από τη μέχρι τώρα πολιτική της σταδιακής απελευθέρωσης της ηλεκτρικής ενέργειας, αυξήθηκαν οι λογαριασμοί του ρεύματος κατά 50%, βυθίζοντας χιλιάδες εργατικές - λαϊκές οικογένειες στο σκοτάδι, ενώ ραγδαία επιδεινώνονται και οι εργασιακές σχέσεις στο νέο τοπίο που διαμορφώνεται στον κλάδο με την αυξητική τάση εισόδου όλο και περισσότερων ιδιωτών παραγωγών που τώρα επεκτείνονται και στο χώρο της διανομής. Ο ίδιος ο σημερινός πρόεδρος της ΔΕΗ όταν συζητούνταν στη Βουλή η τοποθέτησή του είχε υπερασπιστεί το νόμο 2773/99, με τον οποίο επικυρώθηκε η πολιτική της απελευθέρωσης της ηλεκτρικής ενέργειας, άνοιξε ο δρόμος για τον τεμαχισμό της ΔΕΗ προκειμένου να διευκολυνθεί η ιδιωτικοποίηση τμημάτων της Επιχείρησης - όπως ο ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας). Οπως είχε πει, «ο νόμος στην πράξη έχει παραβιαστεί και έχουμε πάει σε τελείως άλλα, στρεβλά μοντέλα», και ο ίδιος βεβαίως ανέλαβε να βάλει τα πράγματα στη θέση τους.

Τίποτα, λοιπόν, δεν είναι νέο. Οι εξελίξεις έχουν προαναγγελθεί εδώ και καιρό και συνδέονται άμεσα με τη συνεκμετάλλευση του λιγνίτη, την απαίτηση για ιδιωτικοποίηση και υδροηλεκτρικών σταθμών, την ολοκλήρωση της ενιαίας εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη, αλλά και με τις σημαντικές διεργασίες στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, που περιλαμβάνουν και την ηλεκτροπαραγωγή: Σχεδιαζόμενες ηλεκτρικές διασυνδέσεις Ισραήλ, Κύπρου, Ελλάδας, υπερανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας σε όλο το νησιωτικό σύμπλεγμα της Ελλάδας, στην Κρήτη, στη Στερεά και την Πελοπόννησο. Αποτελούν ταυτόχρονα μνημονιακές δεσμεύσεις, μέρος της συνολικής πολιτικής της ΕΕ, αλλά και ουσιαστικό τμήμα της κυβερνητικής πολιτικής των «αναδιαρθρώσεων». Το γεγονός ότι τμήμα των μετοχών του ΑΔΜΗΕ θα παραμείνουν στο Δημόσιο δεν αντανακλά τίποτα άλλο από το επίσης γεγονός ότι υπάρχει τμήμα του κεφαλαίου που θέλει το αστικό κράτος να συμμετέχει στην Επιχείρηση ώστε να διαιτητεύει στη μοιρασιά, να καθορίζει τους όρους του ανταγωνισμού, να προστατεύει τα προνόμια σε φθηνή παροχή Ενέργειας σε μια σειρά κλάδων της βιομηχανίας, να αναλαμβάνει το κόστος συντήρησης των δικτύων.

Το ενιαίο μοντέλο Ευρωπαϊκής Αγοράς, που έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2015, θέτει ως στόχους τη σύζευξη σε ενιαίες τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος για όλη την ΕΕ, τη δημιουργία χρηματιστηρίων Ενέργειας και τα διμερή συμβόλαια μέσω χρηματιστηρίων. Αυτήν την ανάγκη υπηρετεί και η ολοκλήρωση της απελευθέρωσης του δικτύου, αλλωστε ένα ποσοστό του ΑΔΜΗΕ θα δοθεί σε ευρωενωσιακή εταιρία διαχείρισης δικτύων. Δεν πρόκειται για κάτι νέο ως προς την ιδιωτικοποίηση, αφού ήδη και σήμερα στη μετοχική σύνθεση της ΔΕΗ υπάρχουν κράτος και ιδιώτες μεγαλομέτοχοι, ξένα funds, «που διαθέτουν κεφάλαια». Αλλωστε, και όταν ήταν πλήρως δημόσια η ΔΕΗ και τότε με κριτήριο τη στήριξη των αναγκών του κεφαλαίου λειτουργούσε, παρέχοντας φθηνή Ενέργεια στο κεφάλαιο και πληρώνοντας πανάκριβο ρεύμα τα λαϊκά νοικοκυριά, και σήμερα που κατέχει το Δημόσιο το 51% των μετοχών της.

Οποια, λοιπόν, κι αν είναι η σύνθεση των μετοχών στον ΑΔΜΗΕ δεν μπορεί να αναιρέσει, μέσα στο πλαίσιο της απελευθερωμένης αγοράς, τη λειτουργία κάθε ενεργειακού ομίλου με γνώμονα το ποσοστό κέρδους του, σε βάρος των λαϊκών αναγκών όσο και των εργαζομένων του κλάδου.

Οπως σημείωσε, για μια ακόμα φορά, χτες, το ΚΚΕ, «όποια κι αν είναι η κατάληξη των σχετικών διαπραγματεύσεων για τον ΑΔΜΗΕ, το σίγουρο είναι ότι η διαχείριση του δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας θα γίνεται με γνώμονα το καπιταλιστικό κέρδος του συγκεκριμένου φορέα και τη σχετική ρύθμιση των ανταγωνιστικών συμφερόντων των ενεργειακών μονοπωλιακών ομίλων, σε βάρος της λαϊκής κατανάλωσης και των εργαζομένων του κλάδου».

Από τη σκοπιά των λαϊκών συμφερόντων για να υπηρετήσει ο ενεργειακός σχεδιασμός τη λαϊκή ευημερία πρέπει να απαλλαγεί απ' τους νόμους της αγοράς, τους νόμους του καπιταλιστικού κέρδους. Αυτό το πολιτικό πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί ριζικά χωρίς γραμμή σύγκρουσης και ρήξης με το καθεστώς ιδιοκτησίας των μονοπωλίων στον τομέα της Ενέργειας και συνολικά στην οικονομία, χωρίς ανατροπή στο χαρακτήρα της εξουσίας. Γιατί μόνο μέσα στο πλαίσιο της κεντρικά σχεδιασμένης παραγωγής, με στόχο την ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών, μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά ο ενιαίος, αποκλειστικά κρατικός φορέας Ενέργειας, ως μηχανισμός της εργατικής εξουσίας. Και μόνο μέσα σ' αυτό το ιδιοκτησιακό και πολιτικό καθεστώς, όπου οι εγχώριες ενεργειακές πηγές, οι πρώτες ύλες, τα μέσα παραγωγής, μεταφοράς και διανομής της Ενέργειας θα αποτελούν κοινωνική κρατική ιδιοκτησία, ο ενεργειακός σχεδιασμός θα μπορεί να αναπτύξει την παραγωγή και να ικανοποιεί συνδυασμένα το σύνολο των λαϊκών αναγκών.