Το νερό έπαιξε ρόλο κλειδί στην πρώιμη ιστορία του Αρη, μέχρι πριν από 3,8 δισεκατομμύρια χρόνια, όταν ο πλανήτης κρύωσε και έγινε ξηρός. Σε αυτήν την αρχική φάση, ο Αρης ήταν υγρός και ενδεχομένως φιλικός προς την εμφάνιση ζωής. Η αποστολή Βίκινγκ είχε εντοπίσει μεγάλα δίκτυα απορροής, που θεωρούνται αποτυπώματα αρχαίων επιφανειακών ροών νερού. Η μετέπειτα αποστολή Μαρς Γκλόμπαλ Σερβέιορ, ανακάλυψε χιλιάδες «ξηροπόταμους» κοντά στα χείλη κρατήρων, με εσοχές, κανάλια και αποτιθέμενα υλικά, που κι αυτά αποδόθηκαν σε ροή νερού, που προέρχεται από το υπέδαφος. Η ακόμη νεότερη αποστολή Μαρς Οντισι βρήκε τοπικές μεγάλες συγκεντρώσεις υδρογόνου κάτω από την επιφάνεια, τόσο στις πολικές, όσο και στις ισημερινές περιοχές του Αρη. Το σκάφος Φοίνιξ του Αρη, που προσεδαφίστηκε, βρήκε επίσης αποδείξεις ύπαρξης πάγου κάτω από την επιφάνεια, καθώς στο ρηχό χαντάκι που έσκαψε αποκαλύφθηκε λευκός πάγος, ο οποίος εξαχνώθηκε (πέρασε απευθείας από τη στερεή στην αέρια φάση), ενώ εντόπισε και σταγονίδια νερού, που σχηματίστηκαν πάνω στα πόδια του σκάφους. Τέλος, το Μαρς Ρεκόνασανς Ορμπιτερ, που μελέτησε τους «ξηροπόταμους» και τις σκούρες γραμμές σε πλαγιές στην επιφάνεια του Αρη, έδωσε τα στοιχεία από τα οποία προέκυψε η προ μηνών ανακοίνωση των επιστημόνων της NASA για εποχιακές ροές υγρού νερού στον Αρη.
Οι δύο ερευνητές δημιούργησαν υπολογιστικό μοντέλο, παίρνοντας υπόψη λεπτομέρειες της επιφάνειας, της ατμόσφαιρας και της μετεωρολογίας του Αρη. Εντόπισαν τα γεωγραφικά πλάτη και τις πλαγιές, όπου μπορεί να εμφανιστεί η εξάχνωση ξηρού πάγου και η εκτίναξη υλικών και διαπίστωσαν ότι υπάρχει καλή ταύτιση των παρατηρούμενων θέσεων των «ξηροπόταμων» και εκείνων που προβλέπει το μοντέλο τους. Μελέτησαν, επίσης, την επίδραση της μεταβολής της κλίσης του άξονα περιστροφής του Αρη στο κλίμα και την ποσότητα ηλιακού φωτός, που δέχονται διάφορες περιοχές του τα τελευταία εκατομμύρια χρόνια. Διαπίστωσαν και πάλι ότι ο σχηματισμός των «ξηροπόταμων» με αίτιο την εξάχνωση ξηρού πάγου συμβαδίζει με τις αλλαγές αυτές. Το μοντέλο τους δεν μπορεί να εξηγήσει όλες τις πλευρές του φαινομένου των «ξηροπόταμων» και αφήνει περιθώριο να συμβάλουν και διεργασίες, που απαιτούν ροή υγρού νερού. Ωστόσο, τα αποτελέσματά τους δείχνουν ότι είναι ο ξηρός πάγος και όχι η ροή νερού ο κύριος παράγοντας σχηματισμού τους. Οι σκούρες γραμμές σε πλαγιές του πλανήτη δείχνουν ότι ίσως πράγματι υπάρχουν εποχιακές επιφανειακές ροές υγρού νερού. Η γαλλική μελέτη δείχνει ότι δεν πρέπει να παίρνουμε στενά ως μέτρο σύγκρισης τις διεργασίες που συμβαίνουν στη Γη. Πρέπει να είμαστε ανοιχτοί σε άλλους μηχανισμούς εμφάνισης παρόμοιων χαρακτηριστικών σε άλλους πλανήτες.
Το πρώτο μέρος του άρθρου τυπώθηκε το Μάρτη του 1931, στο φύλλο 2, της δεύτερης περιόδου του περιοδικού, ενός προοδευτικού λογοτεχνικού εντύπου «Ζωντανής Τέχνης - Κριτικής - Μελέτης» (όπως αυτοχαρακτηριζόταν), αποτέλεσμα «ομαδικής προσπάθειας», με επικεφαλής τον Πέτρο Πικρό και την Γαλάτεια Καζαντζάκη.
Το άρθρο αποτελεί δείγμα του ενδιαφέροντος του ίδιου του Αϊνστάιν, ώστε η αδιαμφισβήτητα δυσνόητη (ιδίως για την εποχή εκείνη) θεωρία του, να γίνει κτήμα όσο είναι δυνατό περισσότερων ανθρώπων, χωρίς κανέναν ελιτισμό και υποτίμηση των μη ειδικών. Ταυτόχρονα, αποτελεί απόδειξη και της προσπάθειας που έκανε από τα πρώτα της βήματα η σχετιζόμενη με το ΚΚΕ μαρξιστική διανόηση στην Ελλάδα, για να διαλύσει τα σκοτάδια της άγνοιας και της οπισθοδρόμησης με το φως της επιστημονικής κοσμοθεωρίας, με τη νέα γνώση, με τη γνωριμία και διάδοση πρωτοποριακών θεωριών, προερχόμενων ακόμη και από τομείς, που ξέφευγαν του κυρίως αντικειμένου της.