Στο φόντο οξυμένων ενδοκαπιταλιστικών ανταγωνισμών στα Βαλκάνια, οι οποίοι έρχονται στην επιφάνεια με άξονα τη διαχείριση του Προσφυγικού, και όχι μόνο, ολοκληρώθηκε την περασμένη Παρασκευή στη Θεσσαλονίκη η τετραμερής Συνάντηση μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών και υπουργών Εσωτερικών Ελλάδας, Αλβανίας, Βουλγαρίας και της ΠΓΔΜ, επισήμως με επίκεντρο τη «διασυνοριακή συνεργασία» και κατόπιν πρωτοβουλίας της ελληνικής κυβέρνησης. Βασικός άξονας των αποφάσεών τους, το φακέλωμα, ο διαχωρισμός μεταξύ προσφύγων και «οικονομικών μεταναστών», και η «επαναπροώθησή» τους. Τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ εκπροσώπησαν ο υπουργός Εξωτερικών, Ν. Κοτζιάς, και ο αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Ν. Τόσκας.

Οπως δήλωσε με το πέρας των εργασιών, ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών, «στρογγυλεύοντας» τις αποφάσεις, «εγκαινιάσαμε μια συζήτηση για τη διασυνοριακή συνεργασία ανάμεσα στα τέσσερα κράτη και υπογραμμίσαμε την ανάγκη για την καταπολέμηση των εγκληματικών δικτύων, των αρνητικών δικτύων και την ανάπτυξη των θετικών, των δημιουργικών δικτύων στο μέλλον».

Συμπλήρωσε: «Θέλουμε να συνεργαστούμε στην καταγραφή και στον έλεγχο των διαδρομών μετακίνησης πληθυσμών, στην πάλη ενάντια στο εμπόριο ανθρώπων και στα δίκτυα διακίνησης, στην αναζήτηση των ορθών μηχανισμών για τη νόμιμη μετανάστευση και στην αντιμετώπιση μακροχρόνιων προβλημάτων».

Προανήγγειλε την εξέλιξη της τετραμερούς «σε έναν μόνιμο, θεσμικό μηχανισμό συντονισμού και συνεργασίας, ο οποίος θα συνεδριάζει τουλάχιστον κάθε 6 μήνες - και αν χρειάζεται και εκτάκτως». Επίσης, ανέφερε ότι θα συνεδριάζει και «σε επίπεδο διευθυντών, σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, σε επίπεδο ειδικών».

«Συγκλίναμε», συνέχισε ο Ν. Κοτζιάς, «όλοι στην άποψη ότι πρέπει να συμβάλουμε στη μεταρρύθμιση και αναθεώρηση των προβλέψεων και ρυθμίσεων των κανονισμών του Δουβλίνου και ότι θα πρέπει σε αυτό να αξιοποιήσουμε, με οργανωμένο τρόπο, τις ΜΚΟ που προσφέρουν πάρα πολλά. Ταυτόχρονα, όμως, θα πρέπει να φτιάξουμε έναν κατάλογο από αυτές τις οργανώσεις, κάνοντας μια πιο συντεταγμένη αξιολόγησή τους».

Σημειωτέον, έβαλε ως κομβικό ζήτημα, «τη σταθερότητα της Αιγύπτου, της οποίας η γεωγραφική θέση, το γεωγραφικό μέγεθος, το γεγονός ότι ο πληθυσμός της ξεπερνάει σήμερα τα 97 εκατομμύρια, εκ των οποίων τα 2/3 είναι νέοι, την καθιστούν έναν πολύ κρίσιμο παίκτη για το μέλλον της περιοχής». Στην πραγματικότητα, φοβούνται ότι μια ενδεχόμενη «αποσταθεροποίησή» της, στο φόντο των εντεινόμενων ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών στην ευρύτερη περιοχή, θα σημάνει εκατομμύρια επιπλέον προσφύγων στα νότια παράλια της ΕΕ.

Συνέχισε, σκιαγραφώντας την πρεμούρα τους για απελάσεις: «Συμφωνήσαμε, επίσης, ότι χρειάζεται να συντονίσουμε με όλα τα δυνατά μέσα, με συντονισμό και επικοινωνία, τον έλεγχο και την κοινή μας δράση στα σύνορα για την επαναπροώθηση και επανεγκατάσταση των μετακινούμενων πληθυσμών στην περιοχή. Επίσης, επισημάναμε την ανάγκη να διαχωρίζουμε θεσμικά τους πρόσφυγες και τους οικονομικούς μετανάστες, των οποίων τα δικαιώματα και ο τρόπος αντιμετώπισης δεν είναι πάντα ο ίδιος».

Εξάλλου, οι μετέχοντες υπουργοί συμφώνησαν στην «ανάγκη για συνεργασία ανάμεσα στις υπηρεσίες πληροφοριών των τεσσάρων κρατών», ενώ, όπως είπε ο Ν. Κοτζιάς, εστίασαν και σε θέματα «ασφαλείας» και «τρομοκρατίας».

Σημειωτέον, στο περιθώριο της τετραμερούς, ο Ν. Κοτζιάς είχε διμερείς συναντήσεις με τους τρεις ομολόγους του, εκ των οποίων αυτή με τον υπουργό Εξωτερικών της ΠΓΔΜ, Ν. Πόποσκι, έγινε την Παρασκευή 22/4, στον απόηχο υπερπτήσεων την προηγούμενη μέρα, Πέμπτη, δύο ελικοπτέρων της ΠΓΔΜ, άνωθεν της Αριδαίας.

Επισήμως, ο δύο υπουργοί συζήτησαν «θέματα που αφορούν στις διμερείς, πολιτικές και οικονομικές, σχέσεις, στην πορεία υλοποίησης των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και τις πολιτικές διαβουλεύσεις, καθώς και στα προβλήματα της περιοχής».

Ο ίδιος ο Ν. Πόποσκι δήλωνε την Παρασκευή με το πέρας της τετραμερούς: «Με βάση την πραγματικότητα επί του εδάφους, δεν θα μπορούσαμε να πούμε ότι η μεταναστευτική κρίση επηρεάζει τις σχέσεις μας προς τις όμορές μας χώρες στα δυτικά και τα ανατολικά, δηλαδή την Αλβανία και τη Βουλγαρία, με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο αυτό συμβαίνει στα νότια της χώρας, καθώς έχουμε δεκάδες χιλιάδες μετανάστες που βρίσκονται στα σύνορα».

Εξειδικεύοντας για την κατάσταση στα σύνορα Ελλάδας - ΠΓΔΜ, πρόσθεσε: «Σε ό,τι αφορά την κατάσταση στο διάδρομο από Νότο προς Βορρά, με όλους τους μετανάστες που έρχονται από την Τουρκία στην Ελλάδα και μετακινούνται προς το Βορρά, πρέπει να πω ότι το 2016 περάσαμε σε μια κατάσταση όπου έχουμε συνεργασία. Τον προηγούμενο χρόνο δεν είχαμε. Φέτος έχουμε εδραιώσει διαύλους επικοινωνίας, μεταξύ άλλων, και σε διπλωματικό επίπεδο. Αυτό δεν σημαίνει ότι αυτόματα θα επιλυθούν τα πάντα (...) Ενα από τα μηνύματα αυτής της συνάντησης είναι ότι θα συντονίσουμε τις προσπάθειές μας και θα προσπαθήσουμε να αποφύγουμε λύσεις που επιβαρύνουν μόνο μία χώρα».

Εξήγησε: «Πρέπει να στείλουμε και οι δύο πλευρές ένα σαφές μήνυμα - και αυτή είναι η άποψη της κυβέρνησής μου - ότι ο δρόμος για τους μετανάστες προς τα Βαλκάνια δεν θα είναι αυτός που ήταν το 2015 και ότι η Ελλάδα δεν θα πρέπει να αφεθεί μόνη της στην αντιμετώπιση των δεκάδων χιλιάδων μεταναστών που βρίσκονται στο έδαφός της. Γι' αυτόν το λόγο θα εργαστούμε για τα θέματα επανεισδοχής και μετεγκατάστασης. Ολοι σε αυτό το τραπέζι το υποστηρίζουμε αυτό και για αυτόν το λόγο είναι καλό που είχαμε τη συμμετοχή της Ολλανδικής Προεδρίας (...) Υπάρχει ένα νέο σχέδιο, μπορεί να μην είναι το τέλειο, αλλά είναι το μόνο σχέδιο που υπάρχει στο τραπέζι και όλοι θα πρέπει να βοηθήσουμε ώστε να επιτύχει».

Τέλος, να καταγραφεί ότι τη Δευτέρα 25/4 πραγματοποιήθηκε στα Σκόπια άλλος ένας γύρος συνομιλιών για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ, στη βάση της συμφωνίας μεταξύ των δύο υπουργών Εξωτερικών τον Ιούνη του 2015. Επισήμως, κατά τη συζήτηση εθίγησαν, μεταξύ άλλων, η συνεργασία των δύο υπουργείων, ο διμερής διάλογος σχετικά με θέματα συνδεσιμότητας δικτύων Ενέργειας και Μεταφορών, μετανάστευσης, οικονομίας, προς τόνωση «μπίζνες» μεταξύ επιχειρήσεων των δύο μερών κ.ά. Αποφασίσθηκε ο επόμενος γύρος συνομιλιών για ΜΟΕ να πραγματοποιηθεί στην Αθήνα τον Ιούνη.